Book Title: Jain Shasan 2003 2004 Book 16 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
કે તત્વજ્ઞાન સાર
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક) વર્ષઃ ૧૬ અંક: ૨૩ તા.૪-૫-૨૦૦૪ @ છીએ તેઓ સૂકા પાંદડા ખાય સૂર્ય સામે આતાપના | જન્મમાં આવ્યા પછી એ આત્મા ૧૮ પાપ સ્થાનક છું કરે. ગમર રેતીમાં સૂવે, આવા કઠોર તપ કરે પણ તે રાંચીમારીને માણે અને તેમાંથી નરક ગતિ કે તિર્યંચ ગી મિથ્યા દ્રષ્ટિ હોય તેનું શું
તેનું ધ્યેય પરલોકમાં સુખસાહ્યબી | પામીને સંસાર ભ્રમાણ કરાવવાવાળા જીવોની સંખ્યા છે. ચક્રવર્તીનું રાજ મલે એ ધ્યાય ઘોર તપશ્ચર્યા કરે એના | નિગોદના જીવોથી આત્માનું ઉત્થાન કરતાં જીવોથી ઘણી ફળ સ્વરૂપે દેવલોક મળે પણ હલકા દેવલોકપણું જેને | વધારે છે. આનો અર્થ એ થયો કે જીવની નીચ ગતિની કિલચીસ દેવો હલકા ભંગી જેવા દેવો થાય અને દેવનું | ઉચ ગતિ મનુષ્યગતિથી થાય છે. આયુષ્ય પૂરું કરી ચાર ગતિ સંસારમાં અનંતો કાળ ભમે. મનુષ્યગતિમાં આવનાર જીવ ભાગ્યશાળી છે કારણ ત્યારે સમકિત પામેલા જીવો જેને મોક્ષ સિવાય કોઇ | કે એ એક જ ભવમાં ચારિત્રની આરાધના કરતાં સંસાર ઇચ્છા નથી તે દેવો ૯ ગ્રેવેયક પાંચ અનુત્તરવાસી દેવો ભ્રમણનો અંત કરી પાંચમી મોક્ષ ગતિ પામે છે. ત્યાં થાય.
જીવના જન્મ મરણના ફેરા મટી પોતાની આત્મા સ્વરૂપમાં અનુત્તરના દેવો એક અવતારી હોય. દેવલોકનું અનંત જ્ઞાન, અનંત દર્શન, અનંત સુખ, અનંત હું આયુષ્ય પૂરું કરી ઉચ્ચ ગતિ મનુષ્યગતિ ઉચ્ચ કુળમાં આત્મવીર્યમાં મહાલે છે. અને ૧૮ પાપ સ્થાનક સેવતો
આર્ય દેશમાં જન્મ લઇ, સમકિત આરાધના જ્ઞાન, જીવ નરક તિર્યંચ ગતિમાં જઈ અનંતો કાળ સંસારભ્રમણ દર્શન, ચરિત્ર, તપની આરાધના કરી મોક્ષે જાય, એટલે કરે છે. જે વિષયની આ ચર્ચા રૂપે લેખ લખેલ છે તેમાં કહેવાનું નિગોદમાંથી જીવ અકામ નિર્જરાથી દુઃખ વેઠતો છે તાત્પર્ય નરકગતિ અને દેવગતી મનુષ્ય જન્મથી જ ઉભી | જીવ વ્યવહાર રાશીમાં એક ઇન્દ્રીયમાં આવે ત્યાંથી સંક્ષી થાય છે.
પંચ ઇન્દ્રીયપણું મનુષ્યગતિ પામે. આ દરેક જીવનો મનુષ્ય જન્મમાં ૧૮ પાપકસ્થાનક રાચીમાચીને ઉત્થાન કમ છે એ ક્રમમાં જીવ નરક ગતિ કે દેવગતિ કે આ માણતાં માણસ નરક ગતિનું આયુષ્ય બાંધે છે અને પંચમ મોક્ષ ગતિ ન પામે, પણ મનુષ્ય જન્મમાં આવ્યા સમકિત ચારિત્ર જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર અને તપ સેવતો | પછી માણસની જીવન કાર્યવાહી પ્રમાણે નરક ગતિ દેવલોકનું આયુષ્ય બાંધે છે.
દેવલોકગતિ અને ત્યારપછી પંચમગતિ મોક્ષ પામે. ' વધારે ત્યાં ધ્યાન ખેંચવું છે કે નિગોદમાંથી | મનુષ્યથી નીચ ગતિમાં ગયેલા જીવોની સંખ્યા અવ્યવહાર રાશીમાંથી એક ઇન્દ્રીયમાં વ્યવહાર રાશીમાં | નિગોદમાંથી ઉત્થાન કરતાં જીવોની સંખ્યા કરતા આવેલા જીવો પોતાના આત્માનું ઉત્થાન કરતાં કરતાં અનેકગણી છે. એનું સંઅર ભ્રમણ પણ નિગોદના જીવના સંજ્ઞી પંચ ઇન્દ્રીય થાય. પછી એ મનુષ્યના જીવન ને ઉત્થાન શ્રેણી કરતાં અનંતી અવસર્પિણી અનંતા ન કાર્યવાહી પ્રમાણે નરક ગતિ કે મોક્ષ પ્રયાણની દેવ ! ઉત્સર્ગર્પિણી કાળથી વધારે છે. ગતિ પામે. આનો અર્થ એ પણ થાય કે નિગોદના જીવો
(ક્રમશઃ) પોતાના આત્મ નું ઉત્થાન ભયંકર અકામ નિર્જરાથી દુઃખ વેઠતાં સંભાર ભ્રમણ અનંતો કાળ કરે અનંતી ઉત્સગિણી અને તે અવસર્પિણી કાળ વિતાવી મનુષ્ય
