Book Title: Jain Shasan 2003 2004 Book 16 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
માતુર્ય કથા
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક)
વર્ષ: ૧૬
અંક: ૩૩
તા. 1 -૭-૨૦૦૪
(બે પગે દોડે છતાં લંગડો કોણ ?)
- બીરબલ તો ચતુરાઇનો ભંડાર.
બધે જવાની છુટ મળેલી હતી. મહેલ આવ્યો એટલે પેલા કોઈ વાતમાં પાછો પડે નહિ.
માણસને કહ્યું કે તું મારી સાથે દોડતો ચાલ. બીરબલ અને બાદશાહ અકબરે વિચાર કર્યો કે આ બીરબલને એક | તે માણસ દોડતા દોડતા મહેલમાં ગયા. ર તો હરાવી દઉં. એવી કોઇ વાત કહું કે તે બીરબલથી બાદશાહ કહે : આમ દોડે છે કેમ બીરબલ? શી બની શકે નહીં.
વાત છે? એક દિવસ બાદશાહને એવી વાત મળી ગઈ. બીરબલ કહે : કાલે આપે મને કહે છે કે લંગડાને માદશાહે બીરબલને કહ્યું કે : બીરબલ! આપણે એક લંગડો
દોડાવીને લાવજે તે આ લઈ આવ્યો. માણસ જોઈએ છે. તું લાવી શકીશ?
બાદશાહને નવાઈ લાગી. બાદશાહે પૂછયું કે અરે બીરબલ કહે : આપ કહો તો અબે ઘડી હાજર કરી
બીરબલ આ તો સાજા તાજા પગવાળો છે એ લંગડો નથી. ઉં.
લંગડો દોડે પણ શી રીતે? | બાદશાહ કહે : તો ઝટ જાઓ. પણ, હા એ લંગડો
બીરબલ બોલ્યો : લંગડા બે જાતના એક પગથી ને તમે દોડતા અહીં આવો..
લંગડો અને બીજો બુદ્ધિનો લંગડો કહેવાય. માણસનું I બીરબલ ચમક્યો, પણ હા કહી એટલે ના કહે તે ભાગ્ય બે પગે દોડે છે એક પગ લાભનો અને બીજો પગ બીજા. લંગડો દોડી શકે નહી. લંગડાને દોડાવીને લાવવો નુકશાનનો છે. બુદ્ધિથી કામ કરે તો નું શાનનો પગ ની રીતે? બે પગે દોડે તેને લંગડો કહેવાય જ નહિ.
કપાઈ જાય છે. ત્યારે લાભનો પગ બમણા જોરથી દોડે T બીરબલ તો વિચાર કરે છે કે, લંગડાને દોડાવવો છે. બુદ્ધિ વિનાનું કોઈ માણસ કામ કરે છે ત્યારે લાભનો # રીતે? એમ વિચાર કરતાં કરતાં જમુનાને કિનારે પગ કપાઈ જાય છે અને નુકશાનનો પગ બેકલો દોડી હોંચી ગયા. ત્યાં એક માણસે બૂમ પાડી. બીરબલ તેની શકતો નથી. લાભ વિના નુકશાન સહન કરી શકાય જ પાસે ગયા. પેલાએ કહ્યું : ભાદા પાણીનો ઘડો મારે માથે | નહિ. આ માણસ બુદ્ધિનો લંગડો છે. તેણે વગર વિચાર્યું ઢાવજે.
એક કામ કર્યું તેથી તેનો એક હાથ કપાઇ ગયો છે. તે બીરબલ કહે : ઘડો તો તદ્દન નાનો છે. તે જુવાન હતો ત્યારે બોર તોડવા બોરડી પર ચઢ્યો હશે, રહેલાઇથી માથે મૂકી શકાય.
એક પાતળી ડાળ પર પાકેલું બોર હતું. તે લેવા જાય તો T પેલો કહે : પણ મારો એક હાથ કપાયેલો છે. તેથી | ડાલ નમી જાય. ડાળ નમે તો નક્કી તુટે. જે કામમાં ભય હાથે ઊંચકાય નહિ અને માથે
હોય તે કામ બુદ્ધિમાન માણસ - વડો મુકાય નહિ. બીરબલે ઘડો
ન કદી ન કરે. પા આ માણસે તેમ માથે મુક્યો અને તેના હાથે
૨ બુદ્ધિથી વિચાર કર્યો નહિ. બોર શી રીતે કપાયો તે વાત પૂછી. તે
તોડવા ગયો, ડાળ તુટી ને નીચે વત સાંભળીને બીરબલ ચાલ્યો
પડ્યો. હાથ ભાંગી ગયો. તે ગયો. બીજે દિવસે સવારમાં
કપાવવો પડ્યો. હેલો વહેલો બીરબલ ઊઠ્યો.
બાદશાહ બોલ્યા : તારી : પલા ઘડાવાળા ઠુંઠા માણસની
વાત સાચી છે બીરબલ. બુદ્ધિ પાસે ગયો. તેને એક સોનામહોર
વિનાનો માણસ ૯ ગડા જેવો જ ચાપી દીધી અને કહ્યું કે તું મારી
છે. એને બીજાનો ટેકો લઈને જ સાથે ચાલ. તે માણસને લઈ
જીવન વીતાવવું પડે છે. બીરબલ ચાલ્યો.
(ગુ. સ.) : બાદશાહ અકબર મહેલની ચટારીમાં બેઠા હતા. બીરબલને
