Book Title: Jain Shasan 2003 2004 Book 16 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
પ્રશ્નોત્તર વાટિકા
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક) વર્ષ: ૧૬ જ અંક: ૧૩ ૪ તા. ૧૦-૨-૨૦૦૪ (૨૦) અડવીના પાન (પત્તરવેલીયા) બારે માસ | જ ઉપયોગ કરવામાં અભક્ષ્ય નથી. કલ્પે?
ફાગણ સુ. ૧૪ પહેલા કાજુની કતરી વિ. પત્તરવેલીયા કારતક સુ.૧૫ થી ફાગણ સુ.૧૪ | બનાવેલ હોય અથવા ઘીમાં તળી નાખેલ હોય તો સુધી અભક્ષ્ય ગણાતા નથી. જૈન શાસનમાં તમામ તેના કાળ પ્રમાણે ૨૦ દિવસ સુધી વાપરી શકાય છે. ગચ્છ અને શ્રાવક વર્ગ ફા. સુ. ૧૫ થી કારતક સુ. ૧૪ | પરંતુ ફાગણ સુ. ૧૪ પછી બનાવેલ કાજુ કતરી વિ. સુધી પત્તરવેલીયાને અભક્ષ્ય (ભાજીપાલામાં ગણ્યા | વાપરી શકાય નહિ. ઉપર પ્રમાણેનો વ્યવહાર મોટા હોવાથી) માને છે. આ બાબતે કોઇ મતાંતર નથી. | ભાગના સમુદાયમાં તથા શ્રાવકોમાં પ્રચલિત છે. અને શાસ્ત્રમાં જયારે સ્પષ્ટ પાઠ ન મળે ત્યારે પૂર્વાચાર્યોએ | તે પણ સુવિશુધ્ધ પરંપરાના કારણે ક’ સર્વને માન્ય આચરેલી-પ્રરૂપેલી પરંપરાને સન્માર્ગ માનીને તે | છે. મુજબ જ બોલવું-વર્તવું જોઇએ.
(૨૩) ઝીણી લીલી દ્રાક્ષ સચિત કે અચિત ગણાય ? (૨૧) રીંગણા અભક્ષ્ય છે?
લીલી દ્રાક્ષ ફૂટમાં ગણાય છે. તે મોટી અને રીંગણા બહુબીજ છે. નિદ્રાને વધારનાર વિષય | નાની બે પ્રકારની આવે છે. મોટી દ્રા તો બી સ્પષ્ટ વિકારને (કામને) ઉદ્દીપન કરનાર વગેરે અનેક દોષોનું | હોવાથી બધાજ સચિત માને છે. તેમાં તો કોઈ બે પોષક હોવાથી જૈન શાસનમાં અભક્ષ્ય તરીકે જ મત નથી. પરંતુ નાની લીલી દ્રાક્ષમાં બે મત છે એક ગણવામાં આવ્યું છે.
મત કહે છે કે તેમાં બી ન હોવાથી ઝુમખામાંથી છૂટી અન્યદર્શનમાં શિવપુરાણમાં પણ કહ્યું છે કે – | થયા બાદ તુરત જ અચિત થાય છે જયારે બીજો પક્ષ વસ્તુ વૃન્તા - સિહ - મૂત્રાનાં વ મક્ષ | | કહે છે કે ઝીણી દ્રાક્ષમાં પણ નાનો બ, હોય છે તેથી | સન્તા મૂઢાત્મા જ સ્મરિષ્યતિ માં પ્રિયે || | માત્ર છૂટી પાડવાથી તે અચિત થાય નહિ. ઉકળતા
પારવતીને ઉદ્દેશીને મહાદેવજી કહે છે કે - હે | પાણીમાં નાખીને બાફવામાં આવે અથવા ચપ્પાથી | પ્રિયે જે (મનુષ્ય) વતાંક (રીંગણ), કાલિંગડા અને બે ભાગ કરવામાં આવે તો જ અચિત થાય. આ બંને મૂળાનું ભક્ષણ કરે છે તે અંતે મૂઢ બની જાય છે, તેથી મેં માન્યતા એક જ ગચ્છમાં પણ જોવા મળે છે. જે મરણ સમયે મારું સ્મરણ કરી શકતો નથી. લોકો સચિત માને છે તે પણ ફકત. કોકરવરણા
(૨૨) સૂકા મેવામાં કયો મેવો કયારથી અભક્ષ્ય | (નવસેકા) પાણીમાંથી પણ કાઢી લઇને વાપરતા ગણાય ?
જવાય છે. ઉકળતા પાણીમાં દ્રાક્ષ નાંખવાથી તે લોચા સૂકા મેવામાં અંજીર (બહુબીજ હોવાથી) [ જેવી થાય. ખરેખર તો ફટ માત્રનો ત્યાગ કરવો સિવાય બધો જ સૂકો મેવો કારતક સુ. ૧૫ થી ફાગણ | જોઇએ અને દ્રાક્ષ તો વિશેષ લોલુપાનું કારણ બનતી સુદ-૧૪ સુધી અભક્ષ્ય તરીકે ગણવામાં આવતો નથી. | હોવાથી છોડી જ દેવી જોઇએ. છતાં આ બાબતમાં ફાગણ સુ. ૧૫ થી અષાઢ સુદ ૧૪ સુધી બદામ અને | શાસ્ત્ર શું કહે છે તે પણ જોવું જરૂરી છે. લઘુપ્રવચન સૂકા ટોપરા સિવાયના તમામ મેવો અભક્ષ્ય તરીકે સારોદ્ધારમાં લઘુદ્રાક્ષ અચિત તરીકે વર્ણવેલી છે. ગણવામાં આવે છે. અષાઢ સુ. ૧૫ થી કારતક સુ. मोयाफलं पंडोली घोसाडफलं व रुवखगुंदाइ ૧૪ સુધી સંપૂર્ણ (બધોજ) મેવો અભક્ષ્ય ગણાય છે. तापडिबध्दं जं.नो हवइ तं कप्पमचितं ॥ ९९ માત્ર જે દિવસે બદામ ફોડીને ખોખામાંથી કાઢી હોય | મોયફળ (કેળા) પંડોલી (લઘુદ્રાક્ષા)
તે તથા સૂકા ટોપરાનો ગોળો તોડયો હોય તો તે દિવસે | ઘોસાડફલ (ઘીસોડા) અને વૃક્ષોન. ગુંદર કે જે ( DJ
૨ ૧૦
