________________
ગર્ભ સંહરણ : શક્રની વિચારણા
૩૧
ત્યાં પહોંચ્યા નૃસિંહરૂપ બનાવીને શ્રીકૃષ્ણે પદ્મનાભને પરાજિત કર્યા અને પાછા ફરતાં વિજયશંખ ખજાવ્યા કે જેના ગંભીર અવાજ તીર્થંકર મુનિસુવ્રતના પીપૂષવી પ્રવચનનું પાન કરતાં ધાતકીખંડસ્થ ભરતક્ષેત્રના વાસુદેવ શ્રી કપિલે સાંભળ્યા. તે શ્રીકૃષ્ણ સાથે મેળાપ કરવા માટે શીઘ્ર ગતિથી ચાલ્યા પરંતુ શ્રી કૃષ્ણ તેા પહેલાં જ ત્યાંથી નીકળી ચૂકયા હતા છેટેથી જ રથની ધ્વજા દેખીને કપિલ વાસુદેવે શ`ખનાદ કર્યા અને તેના પ્રત્યુત્તરમાં શ્રી કૃષ્ણે પણ શખનાદ કર્યાં.
એક એવા નિયમ છે કે વાસુદેવ અને ચક્રવર્તી સમ્રાટ પોતાની સીમાથી બહાર અન્ય સીમામાં જતા નથી પણ શ્રીકૃષ્ણે ગયા તે પણ એક આશ્ચય છે, ૧૩૫
(૬) ચંદ્ર સૂર્યનું મૂળ વિમાને આવવુ :– એક વખત શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર છદ્મસ્થાવસ્થામાં કૌશાંબીમાં બિરાજી રહ્યા હતા. તે વખતે ભગવાનનાં દર્શન માટે સૂર્ય અને ચંદ્ર અને પાતાનાં શાશ્વત વિમાનાની સાથે ઉપસ્થિત થયા. ૧૩૬ સૂર્ય અને ચંદ્ર તીર્થંકરોના દર્શન હેતુથી આવે છે પરંતુ શાશ્વત વિમાનામાં નહિ, છતાં પણ આવ્યા એ આશ્ચય છે, આ સંબંધમાં એક જુદી માન્યતા એવી પણ છે કે ચંદ્ર-સૂર્યનું આગમન મહાવીરના સમવસરણમાં થયું. તે સમયે સતી મૃગાવતી પણ ત્યાં બેઠી હતી, રાત પડવા છતાં પણ અંધકાર ન થયા. ચંદ્ર, સૂર્ય ગયા, અંધકાર થયા, મૃગાવતી પાતાના સ્થાન ઉપર આવી, અગ્રણી સતી ચંદનબાળાએ માડુ (અકાળ-વેળા) થવાને લીધે ઠપકા આપ્યા ત્યારે આત્મઆલાચન કરતાં કરતાં મૃગાવતીને કેવળજ્ઞાન થઈ ગયું. ૧૭૭ આ ઘટના મહાવીરના ૨૪મા વર્ષાવાસની છે,
:
(૭) હરિવંશ કુળની ઉત્પત્તિ – કૌશાંબીના ‘સન્મુખ' નામના સમ્રાટે એક વખત વીરકની પત્ની વનમાળાને જોઈ, યોવનના મદમાં મદમાતી વનમાળાના સૌંદર્ય સમ્રાટને ઉન્મત્ત બનાવી દીધો. સમ્રાટના અનુનય વિનયથી તે પણ પેાતાના ધર્માંથી ચ્યુત થઈ ને વીરકની ઝૂ ંપડી છોડીને તે ગગનચૂંબી રાજમહેલમાં પહોંચી, વીરક તેના વિયાગથી વ્યથિત થઈને પાગલ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
