________________
૧૩૪
કલ્પસૂત્ર ઊતરી શકતી નથી. પુત્ર, માની મમતાને મેરુ છે, હૃદય છે, પ્રાણુ છે, તેને માટે તે સ્વયં ધગધગતી જવાલાઓમાં પ્રવેશે છે, પણ પિતાના લાડલાને જરા જેટલા કષ્ટમાં જોવા ઈચ્છતી નથી. તેનું થોડું પણ કષ્ટ તેના માટે અસહ્ય હોય છે.
ભગવાન મહાવીરે માતા પ્રત્યેના સ્નેહના કારણે જેવું હાલવા ચાલવાનું બંધ કર્યું તેવું માતા ત્રિશલા અકખ્ય કલ્પનાના પ્રવાહમાં વહીને ધ્રુસકે ધ્રુસકે રોવા લાગ્યાં. દારૂણ વિલાપ કરવા લાગ્યાં,
હાય! આ શું થઈ ગયું. મારા ગર્ભને બાળક હાલતે ચાલતે (ફરકત) કેમ નથી ! શું તે નષ્ટ થઈ ગયો છે, શું કેઈએ મારા પુત્રરત્નને છીનવી લીધો છે?”
- હે ભગવાન! એવાં મેં કઈ જાતનાં ભયંકર પાપ કર્યા હશે કે જેના કારણે આ અનર્થ થય! હે ભગવાન! શું મેં પૂર્વ જન્મમાં કોઈને ગર્ભ પડાવ્યા હશે! શું મેં કઈમાંથી તેના પુત્રને- લાડલા લાલને વિખૂટ. કરાવ્યું હશે! શું મેં કોઈ પક્ષિઓનાં ઈંડા નષ્ટ કર્યા હશે! શું મેં કોઈ ઉદરના દરમાં ગરમ પાણી નાખીને તેમનાં બચ્ચાંઓની વાત કરી હશે ! હાય, પ્રભો! હવે મારી આ કરૂણ કથા કોને સંભળાવું! હે ભગવાન! હું ખરી રીતે પાપિણી છું, અભાગણી છુ!”
મહારાણી ત્રિશલાનું કરૂણ રૂદન સાંભળીને દાસીઓ દોડીને આવી અને તેઓ વાણીમાં મધુરતા ભરી બેલી- હે દેવિ! આપ શા માટે રડો છે? આપનું મુખ કમળ કેમ ખ્યાન થઈ ગયું છે! આપને દેહ તો સ્વસ્થ છે ને! આપને ગર્ભ તે હેમ-એમ છે ને!
રાણીએ નિસાસો નાખતાં કહ્યું કે, શું કરું! મારું હૃદય ફાટી રહ્યું છે, મન વેદનાથી ચિરાઈ રહ્યું છે. મારો પ્યારે લાલ... કહેતાં કહેતાં તેનું ગળું રંધાઈ ગયું. આંખમાંથી આંસુઓનો વરસાદ વરસવા લાગ્યો, રાણી મૂર્ષિત થઈને ભૂમિ પર પડી ગઈ. મહારાણીની આ દશા જોઈને દાસીઓ ગભરાઈ ગઈ અને પંખાથી હવા નાખવા લાગી, આખા અંતઃપુરમાં શોકનું મોજું ફેલાઈ ગયું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org