Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
उत्तराध्ययनसूत्रे छाया-असंस्कृतं जीवितं मा प्रमादयेः, जरोपनीतस्य हु नास्ति त्राणम् ।
एवं विजानीहि जनाः प्रमत्ताः, किं नु विहिस्रा अयताः ग्रहीष्यन्ति ॥१॥ टीका-हे शिष्य ! जीवितम् इदमायुः, असंस्कृतं संस्कारहीनं वर्धयितुमशक्यम् , यद्वा-असंस्कृतम्-असंधेयम् अस्ति, अतो मा प्रमादयः प्रमादं मा कुरु । 'हु' निश्चयेन जरोपनीतस्य जरया-वृद्धत्वेन उपनीतः-मरणसमीपं पापितस्तस्य पुरुषस्य त्राण-शरणं नास्ति, यद्वा-जरामुपनीतः-स्वकर्मणा जरां प्रापितस्तस्य त्राण शरणं नास्ति, येन जराऽपनीयते तत् त्राणं नास्ति । तथा जराजर्जरितदेहवतस्तादृशी धर्मकरणशक्तिर्न भवति । किंच-एवं-वक्ष्यमाणं विजानीहि-प्रमत्ता प्रमादवन्तः, विहिस्राः हिंसकाः, अयताः अजितेन्द्रियाः, तत्तत्पापस्थानेभ्योऽनुपरता वा, ___ अन्वयार्थ हे शिष्य ! (जीविय असंखयं-जीवितं असंस्कृतम्) यह आयु असंस्कृत है-संस्कार हीन है-इसका पढाना अशक्य है अथवा-असंख्येय है-टूटने पर सांधने योग्य नहीं है, अतः (मा पमापए-मा प्रमादयेः) धर्म में प्रमाद मत करो। “हु" निश्चय से (जरोवणी यस्स-जरोपनीतस्य) जरा से मरण के समीप पहुँचाये गये जीव का (नाणं-त्राणम् ) शरण ( नत्थि-नास्ति ) कोई नहीं है, अथवा ऐसा कोई नहीं है जो अपने कर्म के द्वारा जराके पास पहुंचे हुए जीव को उस जरा से बचा सके । तथा जरा से जिसका शरीर जर्जरित हो रहा है ऐसे जीव की ऐसी भी शक्ति नहीं होती है, जो वह उस अवस्था में धर्म कर सके। (पमत्ते जणे-प्रमत्ता जनाः) जो मनुष्य प्रमादी होते हैं, वे (विहिंसा-विहिंस्रा) स्वपर के घातक होते हैं (अजयाअयताः) इन्द्रियों को वश में नहीं करनेवाले होते हैं, अथवा उन२
म-क्याथ-3 शिष्य ! जीविय असंखयं-जीवितं असंस्कृतम् 240 आयुष्य અસંસ્કૃત છે. તેને વધારવું શક્ય નથી તેમજ તુટેલું આયુષ્ય સાંધી શકાતું नथी, माथीमा पमायए-मा प्रमादयेः प्रभाहन ४. ""ह"निश्चयथी जरोवणीयस्सजरोपनीतस्य वृद्धावस्याथी भरनी सभी५ पडायला नु ताणं-त्राणम् २२ नत्थि-नास्ति नथी. मथवा सवा समय नथी पाताना કર્મ દ્વારા ઘડપણને આરે પહોંચેલા જીવને એ વૃદ્ધાવસ્થાથી બચાવી શકે. તથા વૃદ્ધાવસ્થાને કારણે જેનું શરીર જર્જરિત થઈ રહ્યું છે એવા જીવને એવી શક્તિ ५५ नयी २ही जाती है तो अवस्थामा ५ धर्म शश. पमत्तेजणे-पमत्ता जनाः २ मनुष्य प्रमाही डाय छ त विहिंसा-विहिना पाताना मन भीगना धात डाय छे. अजया-अयताः इन्द्रियो ५२ आसु भगवी शत नथी तभन्न
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨