Vairagya Kalplata Part 02

Author(s): Pravin K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

Page 14

દ્વિતીય સ્તબકશ્લોક-લ્થી ૨૨ શ્લોકાર્ચ -
શમના ઘર્ષણથી કરાયેલો હર્ષ ક્રોધરૂપી ખણજ છે. વિવેકરૂપી દષ્ટિને નાશ કરનાર એવો અજ્ઞાનરૂપી નેત્રનો રોગ છે. અને હૃદયને પીડા કરનાર દ્વેષરૂપી ફૂલ છે. ll૧૭ના બ્લોક :
भयशोकारतिजन्यं, दैन्यं चोद्वेजकं गलत्कुष्टम् ।
सत्कार्योत्साहहरो, जलोदराभः प्रमादभरः ।।१८।। શ્લોકાર્ચ -
ભય, શોક, અરતિજન્ય દૈન્ય છે અને ઉદ્વેગને કરનારો ગળતો કોઢ છે. સત્કાર્યરૂપ ઉત્સાહને હરનારો જલોદરના જેવો પ્રમાદનો સમૂહ છે. II૧૮II. શ્લોક :
भक्ताऽश्रद्धाविरतिव्रतपथ्यरुचिप्रमाथिनी गहना ।
मूर्छा विभवाहंकृतिरुपहतहृवृत्तिसर्वस्वा ।।१९।। શ્લોકાર્ચ -
વિરતિ અને વ્રતરૂપ પથ્યની રુચિને નાશ કરનારી ભક્ત પ્રત્યેની= પરમાન્નરૂપ ભોજનની અશ્રદ્ધા છે=અરુચિ છે. ઉપહરણ કરાયેલું છે હૃદયની વૃતિનું સર્વસ્વ જેમાં એવી વિભવની અહંકૃતિ-વૈભવનો અહંકાર, ગહન મૂચ્છ છે. ll૧૯II. શ્લોક :निर्दलयन्निव हृदयं, संकल्पो वर्धते महाश्वासः ।
अर्शोथैराश्च कामा, अवाच्यगूढार्तिपरिणामाः ।।२०।। શ્લોકાર્ચ - જાણે હૃદયને નિર્દેશન કરતો ન હોય=બાળતો ન હોય, તેમ સંકલ્પરૂપી