________________
સત્ર સંવેદના
માટેના વીર્યને વધારે છે. ગુણ તરફ થયેલી વીર્યવૃદ્ધિ મોક્ષમાર્ગમાં પ્રતિકૂળ મોહનીયાદિ કર્મના અનુબંધનો નાશ કરે છે અને સંસારને મર્યાદિત કરે છે. આથી જ કહ્યું છે કે, આ પાંચને કરેલો નમસ્કાર સર્વ પાપનો નાશ કરે છે.'
જિજ્ઞાસા: આ પાંચને કરેલો નમસ્કાર જો સર્વ પાપનો નાશ કરતો હોય તો એક વાર આપણે નમસ્કાર કરીએ એટલે આપણાં બધાં પાપનો નાશ થઈ જવો જોઇએ અને આપણે પણ કર્મ રહિત બની જવા જોઈએ. તો પછી આપણે કેમ વારંવાર નમસ્કાર કરવો પડે છે? અને વારંવાર નમસ્કાર કરીએ છીએ છતાં આપણા સર્વ પાપ કેમ નાશ પામતાં નથી?
તૃપ્તિ પંચપરમેષ્ઠીને સામર્થ્યયોગથી નમસ્કાર કરવામાં આવે તો જરૂર તત્કાળ સર્વ પાપ નાશ પામે જ છે. આ સામર્થ્યયોગ જ્યાં સુધી ન આવે ત્યાં સુધી તેને પ્રાપ્ત કરવા માટે ઇચ્છાયોગ કે શાસ્ત્રયોગથી પણ પુનઃ પુનઃ નમસ્કાર કરવો જરૂરી છે.
જિજ્ઞાસા ? અહીં “એસો નમુક્કારો” એમ કહેવાથી પણ પાંચેય પદના નમસ્કારનો બોધ થઈ જાય, તો પછી “પંચ' શબ્દનો પ્રયોગ શા માટે કરવામાં આવ્યો છે ?
તૃપ્તિ “સો' શબ્દ એ “પ સર્વનામનું રૂપ છે. જેનો અર્થ “આ થાય છે. ‘આ’ શબ્દનો પ્રયોગ નજીકમાં રહેલી વસ્તુ કે વ્યક્તિ માટે વપરાય છે. જ્યારે દૂર રહેલી વસ્તુ કે વ્યક્તિ માટે “ઓલું” કે “પેલું” શબ્દ વપરાય છે. આ પદની નજીકમાં તો “નમો લોએ સવ્વસાહૂણં' પદ છે, માટે જો “પંચ” શબ્દ ન વાપરીએ તો “એસો નમુક્કારોથી ફક્ત સાધુઓનો નમસ્કાર જ ગ્રહણ થાત. પરંતુ અહીં તો પાંચે પરમેષ્ઠીના નમસ્કારના ફળની વાત કરવાની છે, માટે જ “પંચ” શબ્દનો પ્રયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
જિજ્ઞાસા : “સવ્વપાવપણાસણો' માં સર્વ પદ ન મૂક્યું હોત તો ? કેમ કે પાવપણાસણોથી બધાં પાપનો નાશ થાય છે, તેમ સમજાઈ જાત.
તૃપ્તિ : “પાવપણાસણો' શબ્દની બે રીતે વ્યુત્પત્તિ થાય છે. “પનિ પ્રતિ ’ - ઘણાં પાપોનો નાશ કરે છે અથવા “પા પ્રાતિ' - એક પાપને અત્યંત રીતે નાશ કરે છે. આ બન્ને રીતે અર્થ કરતાં પણ સામાન્ય માણસ આનાથી સર્વ પાપનો નાશ થાય છે, તેવું સમજી શકે નહિ તેથી સર્વજન સમજી શકે માટે “સવ' પદ મૂક્યું છે.
