________________
શ્રી લોગસ્સ સૂત્ર
૧૫૫
આપણને મનમાં પ્રશ્ન થાય કે, જો ભગવાન આપતા જ નથી તો આવું શા માટે બોલવાનું. પણ આપણે એટલું ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે, પરમાત્માની પાસે આવી માંગણી કરનારને ભલે પરમાત્મા કાંઈ આપતા નથી, છતાં વિનમ્રભાવે કરેલી આ પ્રાર્થના (આ માંગણી) શુભભાવને ઉત્પન્ન કરાવી મોહનીયાદિ કર્મનો વિશિષ્ટ ક્ષયોપશમભાવ પેદા કરાવે છે અને તેનાથી ભક્તને ચિત્તની પ્રસન્નતારૂપ પ્રસાદની પ્રાપ્તિ થાય જ છે. જેમ ચિંતામણી રત્ન જડ હોઈ તેમાં કોઈ વિશેષ ભાવ થવાની સંભાવના નથી, તો પણ વિધિપૂર્વક તેનું સેવન કરનારને ચિંતામણી સર્વ ઇચ્છિતને આપે જ છે, તે જ રીતે ભલે ભગવાન વીતરાગ છે, છતાં પણ તેમના પ્રત્યેની શ્રદ્ધાયુક્ત ભક્તિ અને ભાવવાળી સ્તુતિ ભક્તના મનોરથ પૂર્ણ કરે જ છે.
તિથી જે પક્ષીયંત્' આ વાક્ય બોલતાં એવો ભાવ કરવાનો છે કે, તીર્થકરોની વાણી મારા હૈયામાં પરિણામ પામો. કેમકે, આ સંસારમાં તરવાનું સાધન પરમાત્માનાં વચનો છે. પરમાત્માનાં વચનોનું અવલંબન લઈને જીવ
જ્યારે યોગમાર્ગમાં પ્રવૃત્તિ કરે છે, ત્યારે જ તે સાચા સુખની દિશામાં આગળ વધી શકે છે. પરમાત્માના શાસનના પરમાર્થને પામી શકે છે. આમ તો પોતાને પીડા આપનારા રાગ-દ્વેષાદિ કષાયને નિર્મળ કરવાનું કાર્ય ખરેખર તો પોતાના શુભ અધ્યવસાયથી જ થવાનું છે. તો પણ આ શુભ અધ્યવસાયનું પ્રબળ નિમિત્ત પરમાત્મા અને પરમાત્માએ પ્રરૂપેલો યોગમાર્ગ જ છે. પરમાત્માએ રાગ-દ્વેષાદિ કષાયનો પૂર્ણ નાશ કર્યો છે અને વચન દ્વારા જગતના જીવોને પણ આ રાગાદિ કષાયને દૂર કરવાનો માર્ગ બતાવ્યો છે, માટે જ “આવા પરમાત્માના વચનો મારા હૃદયમાં પરિણામ પામો” તે રૂપ પ્રસાદની એટલે કે કૃપાની પરમાત્મા પાસે માંગણી કરવી યોગ્ય જ છે.
આ વાણીનો પ્રસાદ નહિ પામવાને કારણે એટલે કે, પ્રભુની વાણી હૈયામાં પરિણામ નહીં પામવાને કારણે જ જીવ અનંતકાળથી સંસારમાં અનેક પ્રકારના દુઃખો અને પીડાઓનો ભોગ બન્યો છે. આ વસ્તુ સમજાઈ જવાને કારણે જ મુમુક્ષુ આત્મા હવે ભગવાન પાસે માંગણી કરે છે, “પરમાત્મા ! આપનું વચન, આપનો યોગમાર્ગ મારામાં પરિણામ પામો ! જેથી ભોગ મને આસક્ત કરે નહિ, મોહ મને મુંઝવે નહિ અને એકધારી ભક્તિ કરી હું વિશેષ પ્રકારની ચિત્તની પ્રસન્નતા પ્રાપ્ત કરી શકું.”
