________________
શ્રી સામાયિક લેવાની વિધિ
કહેવા દ્વારા એમ જણાવાય છે કે, હું આપની આજ્ઞા સ્વીકારું છું.
‘ઈચ્છું' કહીને ઇરિયાવહિયા સૂત્ર બોલવામાં આવે છે.
આ સૂત્રના એક એક પદોને અર્થની વિચારણા પૂર્વક બોલવાથી પોતે કરેલાં પાપોનું સ્મરણ થાય છે. પાપોનું સ્મરણ થતાં પાપો પ્રત્યે પશ્ચાત્તાપનો ભાવ ઉત્પન્ન થાય છે અને તે દ્વારા આત્માની શુદ્ધિ થાય છે.
૨૦૧
ઈરિયાવહિયા સૂત્ર બોલ્યા પછી પણ કંઈક રહી ગયેલાં પાપોની વિશેષ શુદ્ધિ ક૨વા તસ્સ ઉત્તરી સૂત્ર બોલવામાં આવે છે. ત્યાર પછી પાપકર્મોના નાશ માટે કાયોત્સર્ગ ક૨વાનો છે. પરંતુ કાયોત્સર્ગમાં કયા આગારો રાખવા, કાયોત્સર્ગ કઈ ૨ીતે ક૨વો વગેરે જાણવા અન્નત્થ સૂત્ર બોલાય છે.
ત્યારપછી કાયોત્સર્ગ રૂપ પ્રાયશ્ચિત માટે (ચંદેલુ નિમ્મલયરા સુધીના) એક લોગસ્સના ચિંતનપૂર્વક ૨૫ શ્વાસોશ્વાસ પ્રમાણ કાયોત્સર્ગ કરવામાં આવે છે.
પાપ કર્મના નાશરૂપ પ્રણિધાનથી જે કાયોત્સર્ગનો પ્રારંભ કરેલો, તે પાપનો નાશ થતાં સાધકનો આત્મા વિશેષ આનંદમાં આવી જાય છે અને આનંદને વ્યક્ત કરવા માટે જ અરિહંતના કિર્તન માટે પુનઃ પ્રગટ લોગસ્સનું ઉચ્ચારણ કરે છે.
૩. પછી ખમાસમણ દઈ ‘ઇચ્છાર્કારેણ સંદિસહ ભગવન્ ! સામાયિક મુહપત્તિ પડિલેહું ‘ઇચ્છું.' કહીને મુહપત્તિનું પડિલેહણ કરવું.
હિંસાદિ પાપોથી મલીન બનેલા આત્માની વિશુદ્ધિ કરીને મુહપત્તિ પડિલેહણની ક્રિયા કરાય છે. આ ક્રિયા પણ ગુરુવંદન પૂર્વક કરવાની છે. તેથી ગુરુ વંદનાર્થે પૂર્વવિધિથી ખમાસમણ દઈને, ‘ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્ ! સામાયિક મુહપત્તિ પડિલેહું’ અર્થાત્ “હે ભગવંત ! આપ ઈચ્છા વડે મને આજ્ઞા આપો. હું સામાયિક લેવા માટે મુહપત્તિનું પ્રતિલેખન કરૂં ?” એમ કહી ગુરુભગવંત પાસે મુહપત્તિની પ્રતિલેખના કરવાની આજ્ઞા મંગાય છે. આ સાંભળી ગુરુભગવંત પણ અવસર યોગ્ય જાણી સાધકને આજ્ઞા આપે છે. ‘પડિલેહેહ' અર્થાત ‘તું મુહપત્તિનું પ્રતિલેખન કર, ગુરુભગવંત જ્યારે આ આજ્ઞા આપે ત્યારે સાધકે ‘ઈચ્છું' કહી તેમની આજ્ઞાનો સ્વીકાર કરીને મુહપત્તિનું પડિલેહણ કરવું.
જૈન શાસનમાં કોઈપણ કાર્ય ક૨વાને ઇચ્છતા સાધકે ઇચ્છાકાર સામાચારીનું પાલન કરવું અતિ મહત્ત્વનું છે. આથી જ આ રીતના શબ્દ પ્રયોગ દ્વારા ગુરુની