________________
શ્રી ઈરિયાવહિયા સૂત્ર
૧૦૩
નીચે કોઈ જીવ આવી મરી ગયો હોય તે, અથવા જીવને બચાવવાનો કોઇ પરિણામ ન કર્યો હોય તે. અથવા ચાલતી વખતે આપણો મારવાનો પરિણામ ન હોય પરંતુ તે જીવો ન મરે તેની કાળજી પણ ન હોય તે વગેરે. જીવને બચાવવાના પ્રયત્ન ન કરવારૂપ ઉપેક્ષાના પરિણામને પણ શાસ્ત્રકારે હિંસાસ્વરૂપ જ માની છે, આથી જ આ પદ દ્વારા ઉપેક્ષારૂપ જે ખરાબ અધ્યવસાય થયો છે તેને પણ યાદ કરી ખમાવવાનો છે. આ પદ દ્વારા તે સર્વ વિરાધનાની ક્ષમાપના માંગવાની છે.
વીમો - એટલે બીજને ચાંપતા. સચિત્ત એવા ઘઉં, મગ, બાજરી આદિ ધાન્યના દાણાને કે બીજા કોઈપણ પ્રકારના સચિત્ત બીજ પગ નીચે આવ્યા હોય અથવા હાથથી કે અન્ય કોઈ વસ્તુથી તેની વિરાધના થઈ હોય, તો આ પદ દ્વારા તે સર્વ વિરાધનાને સ્મૃતિમાં લાવી, તેની ક્ષમા યાચવાની છે.
દરિયavો - એટલે લીલી વનસ્પતિ-લીલા ઘાસ-વૃક્ષો, છોડવા કે અન્ય કોઈ લીલોતરી ઉપર પગ આવ્યો હોય કે, હાથ-વસ્ત્ર આદિથી તેની વિરાધના થઈ હોય, તો આ પદ દ્વારા તેને યાદ કરી ખમાવવાની છે.
મોસા-ક્ષત્તિ-પ-રકામટ્ટી-મશ્ન-સંતા-સંમો : ઝાકળકીડિયારું-લીલફૂગ-કાદવ-કરોળિયાની જાળને ચાંપતાં,
ગોસા - એટલે પ્રભાતકાળે પડેલ ઝાકળ. તેમાં ચાલતાં, તેના ઉપર પગ આદિ મૂકતા કે હાથથી પણ તેની કોઈ વિરાધના થઈ હોય તો તેની આ પદથી નોંધ લેવાની છે.
ત્તિા - એટલે ભૂમિમાં ગોળ છિદ્ર પાડનાર ગર્દભ આકારના જીવો અથવા કીડીઓના દર. તેને બંધ કરતાં, તેમાં પાણી આદિ જવા દેતાં કે હાથ-પગથી તેની કિલામણા થઈ હોય તો તેનું “મિચ્છા મિ દુક્કડ' આપવાનું છે.
પUT - એટલે લીલફુગ. ખાસ કરીને ચોમાસાની ઋતુમાં, ભેજવાળા વાતાવરણમાં ખાદ્ય પદાર્થો ઉપર, પૃથ્વી ઉપર કે મેલા વસ્ત્રાદિ ઉપર આ લીલફૂગ થવાની સંભાવના છે. આ લીલફુગ આદિની પણ જે જે રીતે વિરાધના થઈ હોય તે સંબંધી મારું સઘળું દુષ્કત મિથ્યા થાઓ.
T-મદી – એટલે કાચું પાણી અથવા કીચડ, ઢીલો કાદવ. પાણી અને માટી
