________________
અભુષિઓ સૂત્રા
સૂત્ર પરિચય :
આ સૂત્ર દ્વારા પરમ ઉપકારી ગુરુ સંબંધી જે કાંઈ અવિનય, અપરાધ, આશાતના થયા હોય તે સર્વની ક્ષમાપના કરાય છે. બીજા કોઈ સંબંધી અપરાધ થયા હોય તો તેની ક્ષમાપના બીજા સૂત્રો દ્વારા પણ થાય છે, જ્યારે આ સૂત્ર દ્વારા તો માત્ર ગુરુ પ્રત્યે થયેલા અપરાધોને જ ખમાવાય છે, માટે જ આ સૂત્રનું બીજું નામ “ગુરુક્ષમાપના” સૂત્ર છે.
તીર્થંકરનાં વિરહમાં દેવતત્ત્વ જેટલું જ ઉપકારક ગુરુતત્ત્વ હોય છે. ગુરુ આપણા અસીમ ઉપકારી છે અને તેથી જ અત્યારે જગતનું સર્વોત્કૃષ્ટ જીવંત તત્ત્વ ગુરુતત્ત્વ છે. આ કાળમાં ગુરુતત્ત્વની તોલે જગતની કોઈપણ વ્યક્તિ કદી પણ ન આવી શકે. આવા ઉપકારી સદ્ગુરુની એક નાનકડી કૃપા પણ અમૃતના કુંભ સમાન હોય છે અને સામે શિષ્યની અયોગ્યતાના કારણે કે શિષ્યના વિશેષ અપરાધના કારણે સદ્ગુરુના મુખમાંથી નીકળતા ઉદ્ગારો કે નિસાસો વધસ્તંભ જેવા હોય છે. આથી જ ગુરુતત્ત્વથી યુક્ત સુગુરુની સ્વપ્નમાં પણ આશાતના ન થાય તેની કાળજી રાખવી જોઈએ.
દશવૈકાલિક ગ્રંથના “વિનય અધ્યયનમાં તો ત્યાં સુધી કહ્યું છે કે , જે શિષ્યો પોતાના ગુરુને નાના માને છે, મંદ બુદ્ધિવાળા માને છે અને તેમ માની
1. દશવૈકાલિક વિનય અધ્યયન - ૧ ઉદ્દેશો ગા.નં.૨.૩.૪