________________
ખમાસમણ સૂત્ર
સૂત્ર પરિચયઃ
પૂર્ણ કક્ષાની ક્ષમા જેમણે પ્રાપ્ત કરી છે, એવા અરિહંતાદિ પરમાત્મા અને પૂર્ણ કક્ષાની ક્ષમા માટે જેઓ પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે, એવા ક્ષમાશ્રમણને વંદન કરવામાં ઉપયોગી હોવાથી આ સૂત્ર ખમાસમણ સૂત્ર તરીકે ઓળખાય છે.
આ સૂત્ર દ્વારા બે હાથ, બે ઢીંચણ અને મસ્તકસ્વરૂપ પાંચ અંગો નમાવીને નમસ્કાર થાય છે. તેથી તેનું બીજું નામ પંચાંગપ્રણિપાત સૂત્ર પણ છે.
આ સૂત્રનું ત્રીજું નામ થોભવંદન એવું પણ છે. કેમકે, ત્રણ પ્રકારના વંદનમાંથી મુખ્યતયા થોભવંદનમાં આ સૂત્રનો વધુ ઉપયોગ થાય છે.
આ સૂત્ર દ્વારા સમાદિ વિશિષ્ટ ગુણોવાળા દેવ અને ગુરુને વંદન કરવામાં આવે છે. ગુણવાન વ્યક્તિને ઓળખતાં તેમના ગુણો પ્રત્યે અહોભાવ અને આદરભાવ થાય છે. આ ગુણવાન પ્રત્યે થયેલો આદર જ ગુણની પ્રાપ્તિમાં વિઘ્ન કરનાર કર્મોનો નાશ કરે છે. આ રીતે વંદન કરનાર સાધક માટે ગુણવાન પ્રત્યેનો આદર ગુણપ્રાપ્તિનું કારણ બને છે, આથી જ ક્ષમાદિ ગુણોને પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છાવાળા સાધકે આ સૂત્ર દ્વારા અત્યંત ભાવપૂર્વક બે હાથ જોડી, માથું નમાવી અને બે ઢીંચણ વાળી નમસ્કાર કરવો જોઈએ.
દેવ અને ગુરુ આપણા લોકોત્તર ઉપકારી છે. કારણ કે, તેમણે જ આપણને સાચા સુખનો રસ્તો બતાવ્યો છે. વળી, તેઓ સુખના કારણભૂત ક્ષમાદિ ગુણોને
