________________
સંભળાવી દીધું હતું કે, મારો જો ખપ હોય, તો આવા પાપનો પડછાયો પણ નહિ લેવાની પ્રતિજ્ઞા સ્વીકારવી જ પડશે. માળિયામાં મારાં ઘણાં સગાં-વહાલાં રહે છે, ત્યાં મને આશરો જરૂર મળી જ રહેશે. જે દિ’ આવા પાપથી પાછા ફરવાની પ્રતિજ્ઞા સ્વીકારવાનું પરાક્રમ ફોરવવાની તૈયારી થાય, તે દિ' મારી પાસે આવશો, તો એ દિ ધર્મ-પતિ અને ધર્મ-પત્નીના સંબંધે આપણે પુનઃ જોડાઈશું.
વટમાં અને તોરમાં આવી જઈને સંઘવાણીએ બીજઈ સાથેનો છેડો ફાડી નાંખવા જેવું સાહસ તો કર્યું, પણ થોડા જ દિવસો વીતતાં એને બીજઈની યાદ વધુ ને વધુ સતાવવા માંડી. એને ઘણીઘણી વાર એમ પણ થઈ જતું કે, એ દહાડે જ મેં બીજઈની વાતને કેમ વધાવી ન લીધી? બીજઈના વિયોગમાં એને બીજઈની ગુણિયલતા વધુ યાદ આવવા માંડી, એને એમ થઈ ગયું કે, આમ અકારું-એકલવાયું-અજ્ઞાત જીવન વિતાવવું, એના કરતાં પ્રતિજ્ઞા-બદ્ધ બનવા દ્વારા નમતું તોળવું વધુ સારું ન ગણાય શું? રોજની રઝળપાટથી એ કંટાળી તો ગયો જ હતો. એથી એક દિવસે એ સામે ચાલીને બીજઈને મળવા ગયો. હૈયાના પરિવર્તનની વાત ખુલ્લા-દિલે કરતાં કરતાં એની આંખેથી આંસુની ધારા વહી નીકળી. બીજઈને એ આંસુ મગરનાં નહિ, પણ જિગરનાં જણાયાં. એથી સંઘવાણીને અપનાવી લેવાના નિર્ણય પર આવી જઈને એણે જે ભૂતપૂર્વક આગળ વધવાનું નક્કી કર્યું એ અખતરો જરૂર ખતરાજનક હતો, પરંતુ એને અપનાવ્યા વિના ચાલે એમ જ ન હતું.
મોવર સંઘવાણીનું નામ ઘણા ઘણા ગુનાઓ સાથે સંકળાયેલું હતું. એથી એ જો પકડાઈ જાય, તો રાજ્ય તરફથી એને ભારે સજા થાય, એમાં કોઈ બેમત જેવું નહોતું. પરંતુ આવો બહાદુર બહારવટિયો જો સામેથી શરણાગતિ સ્વીકારી લે, તો એનું નામ ઉજ્જવળ થાય અને રાજ્યમાં સારી જગાએ એ ગોઠવાઈ જાય, એવી પૂરેપૂરી શક્યતા હતી. એથી ખતરાભર્યો હોવા છતાં આવો અખતરો કરવા બહારવટિયો
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૨૫
