________________
માની લેવાય એવી નથી. રત્નાકુમારીનું સગપણ થયું જ હોય, તો એનો કોઈ સાક્ષી હશે કે નહિ? સ્વપ્નમાં ને સ્વપ્રમાં આવું સગપણ થયું હોય, તો તે જુદી વાત. પણ સ્વમની વાતને કંઈ સાચી મનાય ખરી? - ભોજસિંહે વળતો જવાબ આપતાં કહ્યું : મારી પર વિશ્વાસ રાખીને આપ મારી વાત સ્વીકારી લો, એમ હું ઇચ્છું છું. જમાઈનું નામ જાહેર કરવું ન પડે, તો સારું, એવી મારી ઇચ્છા છે. પણ આનો અર્થ પણ એવો તો નહિ જ કરતા કે, આ આખી વાત બનાવટ રૂપે ઉપજાવી કાઢવામાં આવી છે !
અકબર ભીનું સંકેલી લેવા માગતો ન હતો. એણે કહ્યું : આમાં બનાવટની કલ્પનાને તો ક્યાંથી અવકાશ હોય? જમાઈનું નામ આવતાં તો તમારું મોઢું ભરાઈ જવું જોઈએ, એના બદલે નામ જાહેર ન કરવાનો આવો દુરાગ્રહ શા માટે ? આવા દુરાગ્રહથી કોઈને બનાવટની શંકા જાગે એ સહજ છે. માટે આવી શંકા જાગે જ નહિ, એ માટે પણ તમારે જમાઈનું નામ જાહેર કરી દેવું જોઈએ.
અકબરનો આ પ્રસ્તાવ સાંભળીને ભોજસિંહે એક વાર સંગ્રામસિંહની નજર સામે નજર મિલાવીને અણબોલ્યા-અણલખ્યા એ કોલ-કરારની સચ્ચાઈ પુનઃ ચકાસી લીધી, પછી અકબરને કહ્યું : રત્નાકુમારીનું સગપણ થઈ ચૂક્યું છે અને મારા જમાઈનું નામ સંગ્રામસિંહ છે, જેઓ આ સભામાં જ હાજર છે.
આખી સભા આ સાંભળી રહી અને સભાના મોંમાંથી શબ્દો સરી પડ્યા : શું સંગ્રામસિંહ? ઝાલોરના રાઠોડ રૂપસિંહના શૂરવીર સંતાન સંગ્રામસિંહ જ શું ભોજસિંહના જમાઈ ?
સંગ્રામસિંહનું નામ જાહેર થતાં જ છવાઈ ગયેલો સન્નાટો વધુ ઘેરો બન્યો. અકબરે વધુ ખાતરી કરવા બાણની અણી જેવો પ્રશ્ન સંગ્રામસિંહ તરફ નજર ફેરવીને કર્યો : ભોજસિંહની આ વાત સાચી છે ને? કોઈ
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૫૧
