________________
કરી શકું છું કે, રામપુરાના નગરશેઠ ચકુભાઈ આપ જ હોવા જોઈએ.
મીરખાનો ચહેરો-મહોરો ડરામણો હતો. શેઠે પણ મીરખાને ક્યારેય જોયો ન હતો. પણ ચહેરાના આધારે કળી જઈને શેઠે પણ જરાય ગભરાયા વિના હસતાં હસતાં કહ્યું કે, તમારું આમંત્રણ મળ્યું, એટલે મળવા તો આવવું જ જોઈએ ને ? મીરખાને એ સમજતાં વાર ન લાગી કે, પોતે પાઠવેલ જાસાચિઠ્ઠીને આમંત્રણ-પત્રિકા સમજનાર આ વ્યક્તિત્વ જેવું તેવું તો ન જ હોઈ શકે ! એથી અદબ જાળવવાપૂર્વક એણે કહ્યું: શેઠ ! આપ કોઈ પ્રયોજન વિના તો આમ પધારો જ નહિ, જાસાચિઠ્ઠીને આમંત્રણ-પત્રિકા ગણનારા આપના જેવા વ્યક્તિત્વના આજે મને પહેલી જ વાર દર્શન થઈ રહ્યાં છે.
મીરખાના શબ્દોમાં અહોભાવ છલકાતો હતો, એથી શેઠને થયું કે, મારી ભાવના વાંઝણી નહિ જ રહે. ધન જરૂર જતું કરવું પડશે, પણ રામપુરાનું રક્ષણ જરૂરી કરી શકાશે. શેઠે સીધી જ વાત શરૂ કરતાં કહ્યું કે, હું જીવતોજાગતો બેઠો હોઉં અને મારી નજર સમક્ષ રામપુરા લૂંટાય, તો એથી બહારવટિયા તરીકે તારી-મીરખાની આબરૂમાં તો ચાર ચાર ચાંદ લાગે, પણ મારી આબરૂની ધૂળધાણી થઈ જાય એનું શું ? આજ સુધીની મારી કીર્તિ-કમાણીને ધૂળધાણી થતી અટકાવવા જ હું અહીં આવ્યો છું. બોલ, હું કેટલા મણ રૂપિયાનો અહીં ખડકલો કરી દઉં, તો તું રામપુરાને રગદોળ્યા વિના જ અન્યત્ર ચાલ્યા જવા વચનબદ્ધ બને ! તારી ધનની ભૂખ સંતોષવાની મારી પૂરેપૂરી તૈયારી છે. પણ મારી શરત એક જ છે કે, રામપુરા રગદોળાવું ન જોઈએ. માટે બોલી જા કે, કેટલા મણ રૂપિયાની તને અપેક્ષા છે ?
રામપુરાને લૂંટાતું રોકવા માટે આ રીતે પોતાને લૂંટાવી દેવા તૈયાર થયેલા રામપુરાના નગરશેઠ ચકુભાઈ પર મીરખા અંતરથી ઓવારી ઊઠ્યો. નગરશેઠાઈની શાન જાળવવા આ રીતે મણમાં જોખીને રૂપિયાની રાશિને ઢેફાના ઢગલાની જેમ જતો કરનાર કોઈ શેઠ-શાહુકાર આજ
->
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૮૧
