________________
ફટાફટ વસૂલાત થવા માંડી. અમરેલી-ચોટીલા આદિ ગામોમાં પણ ફફડાટ મચી ગયો. રેશમિયામાં આ સમાચાર મળતાં જ ગામધણીએ ચારણ જાત પરના વિશ્વાસને લીધે વાલા ખીમા કેસરિયાને યાદ કરીને કહ્યું કે, તમે ચારણ છો, મારા વતી તમે સૂબા વિઠ્ઠલરાવને વિનંતી કરો, તો કઈક રહેમ-નજર રાખીને લેણાની વસૂલાત થવા પામે.
ચારણે કહ્યું કે, ગાયકવાડી સૂબાએ લેણાની વસૂલાત અંગે ચોમેર જે મારો ચલાવ્યો છે, એ જોતાં આવી ગરજ ગુજારવાનો કોઈ અર્થ જણાતો નથી. છતાં હું પ્રયત્ન કરી જોઈશ. આટલું આશ્વાસન આપીને આશા-નિરાશા વચ્ચે અટવાતા-અથડાતા ચારણે સૂબા પાસે જવાની તૈયારી કરી. રસ્તામાં જાતજાતના અને ભાતભાતના બૃહ વિચારીને
જ્યાં એ સૂબા સમક્ષ પહોંચ્યો અને જ્યાં સૂબાના દોરદમામ એણે જોયા, ત્યાં જ વિચારેલા તમામ ભૂકો જાણે વરાળ બનીને ઊડી જતા જણાયા. આમ છતાં હિંમત કરીને ચારણ સૂબા સમક્ષ પહોંચ્યો. એણે કહ્યું : રેશમિયાનો હું રહેવાસી છું. એક અરજ ગુજારવા આપની સમક્ષ હાજર થયો છું. જાતનો હું ચારણ છું.
આટલા શબ્દો સાંભળતાંની સાથે જ સૂબા વિઠ્ઠલરાવ કોઈ ગંભીર વિચારણામાં ગરકાવ બની ગયા. રેશમિયાનું નામ સાંભળતાં એમની સમક્ષ પોતાનો એ ગોઝારો ભૂતકાળ એકાએક સજીવ બની ઊઠ્યો. એઓ એવા વિચારે ચડી ગયા કે, જ્યારે હું વિઠ્ઠલો હતો અને કંદોઈની ગાળો ખાઈ રહ્યો હતો, ત્યારે સાંઢણીસવાર બનીને આવેલા કોઈ ચારણે જ મારી જીવનનાવનું સુકાન સંભાળી લીધું હતું. એના પ્રતાપે જ આગળ જતાં હું સૂબો બની શક્યો. એ ચારણનું નામ વાલો ખીમો આવું જ કંઈક હતું. અરજ ગુજારવા આવેલો આ ચારણ એ જ હોય, તો કેવું સારું, તો હું ઉપકારનો બદલો વાળીને ઋણમુક્ત બની શકું.
સૂબાએ ચારણના ચહેરાને ધારીધારીને નિહાળવાનો પ્રયત્ન કર્યો, તો કોઈ સ્મૃતિ તાજી થતી અનુભવાઈ. એમણે કહ્યું: તમારું નામ શું છે? સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૧ON
