________________
થઈ ગયો, એનો ખ્યાલ પણ ન રહ્યો. એ સંભવિત છે કે, હું કહું સોંપીને ગઈ હતી, એ તમને યાદ પણ ન હોય. પરંતુ બરાબર યાદ કરશો, તો સાત વર્ષ પૂર્વેની આ વાત તાજી થઈ ગયા વિના નહિ રહે. આજથી અઠવાડિયા બાદ હું મારી થાપણ લેવા આપની સમક્ષ પુનઃ ઉપસ્થિત થઈશ. આપનો આભાર કે હું નિશ્ચિત બનીને સાત સાત વર્ષ સુધી યાત્રા કરી શકી.
આટલું કહીને માજી તો રવાના થઈ ગયાં. મયારામ ભટ્ટે જ્યારે ભૂતકાળને ફંફોસવાનો ખૂબ ખૂબ પ્રયત્ન કર્યો, ત્યારે એમને કડાની કંઈ ઝાંખી થઈ. એઓ તરત જ એ પટારા પાસે પહોંચી ગયા. પટારો ખોલીને એનાં ખાનાં તપાસવા માંડ્યાં, તો માંડમાંડ એક સુવર્ણ કડું એમની નજરે ચડ્યું. એક જ કડું જોઈને એમની ચિંતાનો પાર રહ્યો નહિ. મયારામને થયું કે, એક જ કહું તો કોઈ મૂકવા આવે નહિ, માટે બે જ કડાં થાપણ તરીકે મુકાયાં હશે, પણ એક કડું ગુમ થઈ ગયું હોવું જોઈએ. મારી આ અસાવધાની બદલ મારે જ હવે દંડ ભોગવવો જોઈએ.
ચિંતામગ્ન મયારામ તરત જ એક કડું લઈને એક સોની પાસે દોડી ગયા. અઠવાડિયાની મુદત હતી, એટલું સારું હતું. મયારામે સોનીને કહ્યું કે, બરાબર આ કડા જેવું જ બીજું કડું વિના વિલંબે તૈયાર કરવાનું છે. પૈસાની ફિકર ન કરતા. બનતી ઝડપે આ કડાને મળતું આવે, એવું બીજું કડું બનાવીને તમારે તમારી કળા બતાવી આપવાની છે. મને પૂરો વિશ્વાસ છે કે, બે કડાં વચ્ચેનો ભેદ કોઈ કળી ન શકે. એવું સર્જન તમે કરી આપશો. અને મારી આબરૂને અણદાગ રાખવામાં ફાળો આપશો. આમ કહીને મયારામે નવું કડું બનાવવા પાછળનું રહસ્ય ખુલ્લું કર્યું.
માજીએ આપેલી મુદત પૂર્વે જ નવું કહું તૈયાર થઈ ગયું. કયા કડાને નજર સમક્ષ રાખીને કર્યું કહું તૈયાર થયું છે? એ કોઈ કળી ન શકે, એવી કડાની એ જોડી જોઈને મયારામે સંતોષનો શ્વાસ લીધો. સંપત્તિનો ઠીક ઠીક વ્યય થયો હતો. છતાં આબરૂ અણદાગ અને અડીખમ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨