________________
કેવી એ ખુમારી, પ્રતિભા અને સત્ય-નિષ્ઠા!
૧૨
ભારતીય-સંસ્કૃતિની ખુમારી અને ખમીરીના ખજાના સમા સુભાષચન્દ્ર બોઝ એક નામ-કામ તરીકે ઇતિહાસમાં અંકિત છે. ભારતીયતાની ખમીરી અને ખુમારી ઉપરાંત એમનામાં સાહસ-પરાક્રમ અને પ્રજ્ઞાનો પણ કેવો સુમેળ-સંગમ સધાયો હતો, એની પ્રતીતિ કરાવતો એક પ્રસંગ જાણવા જેવો છે. કહેવાતી આઝાદીના આંદોલનને વેગ આપીને વિશ્વવ્યાપક બનાવનારા બહાદુર તરીકેનું બહુમાન પામનારા સુભાષ બોઝ જ્યારે આઈ.એ.એસ.ની પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થયા, એ દિવસોમાં બનેલો આ એક પ્રસંગ છે.
આઈ.એ.એસ.ની અગ્નિપરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થવું, એ જ તો પહેલાં કઠિન ગણાય, આ કઠિનતાનો સાગર તરી જવાય, તોય આ પછી સરકારી-સર્વિસ મેળવવા માટે ઇન્ટરવ્યુ' ની પરીક્ષામાં તો એ જ પાસ થઈ શકે છે, જેનામાં સાહસ, અભ્યાસ, હાજરજવાબી, કોઠાસૂઝ અને પ્રતિભા-પ્રજ્ઞા આદિની સવિશેષ ખિલવટ થવા પામી હોય.
સુભાષ બોઝ અનેરા આત્મ-વિશ્વાસ સાથે ઈન્ટરવ્યુ આપવા ગયા, ભેજાનું દહી થઈ જાય, એવા કઠિનાતિકઠિન એક એક પ્રશ્નના પૂરને સામી છાતીએ તરી જવામાં જ જ્વલંત સફળતા વરેલા બોઝની બુદ્ધિમત્તા પર મનોમન ખુશ થઈ ગયેલા પરીક્ષકે બોઝને મૂંઝવી મારવા માટે એક એવો અટપટો પ્રશ્ન પૂછ્યો કે, જેની કોઈને કલ્પનાય ન આવી શકી
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨