________________
તો વીંટીમાંથી પસાર થઈ જ ગયા હતા. આમાં તો જરાય શંકા જેવું જ શું હતું ? ઇન્ટરવ્યૂમાં સો ટકા માર્ક મેળવનાર તરીકે સુભાષચન્દ્ર બોઝને બિરદાવતાં પરીક્ષક પ્રસન્ન બની ઊઠ્યા.
સ્થાપના-નિક્ષેપાની જે ઉપકારકતા-ઉપયોગિતા જૈનશાસન કાળ અનાદિથી સિદ્ધ કરતું આવ્યું છે અને એથી જ એનો ઉપકાર-ઉપયોગ ત્રિકાળ અને ત્રિલોક વ્યાપક રહ્યો છે, એની સચોટ પ્રતીતિ જાણ્યેઅજાણ્યે કરાવવામાં સુભાષચન્દ્ર બોઝે પણ આ રીતે પોતાની નિમિત્તમાત્રતા નોંધાવવા દ્વારા જૈનશાસનના જ એક અકાટ્ય-સિદ્ધાંતનો જયજયકાર કર્યો, એમ ન કહી શકાય શું ?
એક વખતે પરીક્ષા ટાણે સુભાષ બોઝ કેવી અગ્નિ પરીક્ષામાં મુકાઈ ગયા, અને છતાં એમાં કેવી જ્વલંત સફળતા-પૂર્વક તેઓ સમુત્તીર્ણ થયા, એ જાણીએ, તો એમ લાગ્યા વિના નહિ જ રહે કે, ધગધગતી ધગશ, તગતગતી તાકાત, ઉછાળા મારતો ઉત્સાહ, સત્યને સાફ સાફ સુણાવી દેનારી સાહસિકતા અને દાવાનલ જેવી દેશદાઝ ઉપરાંત ભારતીયતા તરફ ભરતીની જેમ વધતી ભક્તિ : આ અને આવી વિશેષતાઓનો એ સુકાળ, ઉખર જેવી ભાસતી ભારતની આ ભૂમિ પર હવે પુનઃ ક્યારે સરજાશે !
મૌખિક પરીક્ષા પૂર્ણ થતાં એક લેખિત પ્રશ્ન-પેપર સુભાષ બોઝને આપવામાં આવ્યું. એમાં એક અંગ્રેજી વાક્ય એવા ભાવનું દર્શાવ્યું હતું કે, જેનું ભાષાંતર કરવા એમ લખવું પડે કે, ‘ભારતીય સૈનિકો મોટેભાગે અપ્રમાણિક હોય છે.' આવા અંગ્રેજી વાક્યવાળું પ્રશ્નપત્ર હાથમાં આવતાંની સાથે જ સુભાષ બોઝનો પુણ્ય-પ્રકોપ ભડભડી ઊઠ્યો. ભ્રૂકુટિ તાણીને એમણે રાડ પાડી : આ પ્રશ્નપત્ર જ રદબાતલ થવું જોઈએ. કેમ કે આમાં રજૂ થયેલું વિધાન જ સરાસર જુદું છે. એથી એનો અનુવાદ કરવા દ્વારા પણ મારાથી એ વિધાનને ટેકો કઈ રીતે આપી શકાય ?
સુભાષ બોઝના આવા પુણ્ય-પ્રકોપની ઝાળથી બચવા પરીક્ષકે સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૭૨
