________________
ભગતે કહ્યું માર્ગદર્શન આપનારો તો પ્રભુ બેઠો છે. એની ચિઠ્ઠીના ચાકર તરીકે અમારે એટલું જ કહેવાનું કે, દિવસે એવાં ધોળાં કામ કરવાં કે, જેથી નિરાંતે ઊંઘ આવી જાય અને આખી જિંદગી એવી જીવવી કે, પરલોકના પંથે પ્રયાણ કરવાં ટાણે પ્રસન્નતા વૃદ્ધિગત બને.
બાલાશાહે કબૂલ કર્યું કે, ભગત ! આપે વાત તો સાચી કહી, પણ મેં તો જીવનમાં અનેક કાળાં કામ કર્યા છે. એથી મારા જેવાને ઊંઘ ક્યાંથી આવે ? આંખ બંધ કરું છું, ત્યાં પાપ-કાર્યોની વણઝાર ચાલી જતી જોવા મળે છે. સૌથી પહેલું તો મને વાંઝિયામેણું સતાવે છે. થોડાઘણા પ્રમાણમાં એ મેણાને વિસારે પાડું છું. ત્યાં જ મારાં પાપ મને ખાવા ધાય છે. મારી જીવન-કિતાબથી લગભગ સૌ પરિચિત જ છે, ત્યાં એ કાળી-કિતાબનાં પાનાં આપનાથી તો ક્યાંથી અપરિચિત હોય?
ભગતે સધિયારો બંધાવતાં કહ્યું : બાપુ આકાશના આંગણે કંઈ સદાને માટે અમાસ જ છવાયેલી નથી રહેતી, એમ માનવના જીવનમાં પણ કંઈ કાયમ માટે અંધકારનું જ સામ્રાજ્ય છવાયેલું રહી શકતું નથી. ગમે તેવો ગાઢ અંધકાર હોય, પણ એક દીવો પેટાવો, તો એ અંધકાર ઊભી પૂંછડીએ ભાગી જાય ને ? આ જ રીતે દુનિયામાં જેમ પાપનું અસ્તિત્વ છે એમ પુણ્યનું પણ અસ્તિત્વ છે જ. પુણ્યના દીવા મનના મંદિરિયે પેટાવો, તો પાપનો ઘનઘોર અંધકાર પળવારમાં પલાયન થઈ જશે.
ભગતના સાંનિધ્યમાત્રથી બાલાશાહ પાણી પાણી થઈ ગયા હતા. એમણે રડમસ સાદે પૂછ્યું: ભગત ! ઘનઘોર અંધારું જામેલું હોય, એને પ્રકાશનો એકાદ તણખો કઈ રીતે દૂર કરી શકે? મારા જીવનને શરાબ અને શિકાર જેવાં પાપોએ ઘેરી લીધું છે. લોહીની લાલાશમાં મને કંકુની જ લાલાશ જણાય છે. કેટલાંય અબોલ પશુઓનો મેં એ રીતે સોથ વાળી નાંખ્યો છે કે, જાણે પશુઓના ચિત્રને ફાડતો હોઉં. આવાં અનેક પાપોના પડછાયા ભૂતાવળની જેમ આસપાસ ભમી રહ્યા હોય,
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૬૬
