________________
માનવતાની માવજત
કેટલાક ચોર પણ એવી સજ્જનતાથી સમૃદ્ધ હોય છે કે, એને શાહુકાર તરીકે બિરદાવીએ તોય એ બિરુદ ઓછું ઓછું જ લાગે. કેટલાક શાહુકારમાં એવા દુર્ગુણ જોવા મળે છે, એને ચોર તરીકે કલંકિત કરીએ તોય વધુ કાળો કૂચડો ફેરવ્યા વિના મન સંતોષાય નહિ. ત્યારે માનવું જ પડે કે, આવાને ચોર કઈ રીતે કહી શકાય ? જ્યારે આવા શાહુકારને શાહુકાર તરીકેનું સન્માન કઈ રીતે આપી શકાય ? આ વાતની પૂરી પ્રતીતિ કરાવતો, સવાસો વર્ષ પૂર્વે, કચ્છ-મુંદ્રામાં બનેલો એક બનાવ છે. આ બનાવ સાથે સંકળાયેલો ચોર “જાકલા ચોર” તરીકે કુખ્યાત હતો. કચ્છના પાટનગર ભુજમાં ત્યારે મહારાવ ખેંગારજીનું રાજ્ય તપતું હતું.
જાકલો ચોર મુંદ્રામાં રહેતો હતો. આ ચોર એવો રીઢો ગુનેગાર હતો કે, કચ્છમાં ક્યાંય ચોરી થાય, તો સૌપ્રથમ શકમંદ ચોર તરીકે જાકલા પર જ પોલીસની નજર જાય. ચોરીના ગુનાસર એ વારંવાર પકડાતો, જેલમાંથી છૂટ્યા બાદ થોડાઘણા સમયમાં જ એને પાછો જેલભેગો કરવામાં આવતો. આમ રીઢા ચોર તરીકે જાકલો એટલો બધો કુખ્યાત હતો કે, આવી કુખ્યાતિ કચ્છમાં બીજા કોઈને મળી નહોતી.
એક વાર મુંદ્રામાં ચોરી થઈ. ચોરી સાવ સામાન્ય ચીજની હતી. ચીજ સામાન્ય હોવા છતાં “ચોરી જ મહત્ત્વનો મુદ્દો હોવાથી વેપારીએ
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૩૭
