________________
પગલાની છાપના આધારે હું છાતી ઠોકીને કહી શકું એમ છું કે, ચોખાની ગૂણનો ચોર જાકલો જ છે. પણ એ તો અત્યારે ભુજની જેલમાં પકડાઈને પુરાયો હોવાથી, એણે આ ચોરી કઈ રીતે કરી હશે? એનો જવાબ જોકે હું આપી શકું એમ નથી. બાકી ચોરીનો ગુનેગાર એ જ છે. એણે ચોરી કઈ રીતે કરી? એ શોધી કાઢવાનું કામ મારું એકલાનું નથી. પોલીસનું પીઠબળ મને મળે, તો એણે કઈ રીતે આ ચોરી કરી, એ પણ જાણી લઈને હું જરૂર કહી શકીશ.
જગા પગીનો નિર્ણય સાંભળીને પોલીસ ખાતાના ઉપરીની જેમ ભુજના મહારાવે પણ આશ્ચર્ય અનુભવ્યું. પગીને વરેલી રેખા-વિજ્ઞાનની કળા પર સૌને પૂરેપૂરો વિશ્વાસ હતો, આમ છતાં ગુનેગાર તરીકે જાકલો ચોર તો છેલ્લા મહિનાથી ભુજમાં જેલવાસ ભોગવતો હતો. ભુજથી કેટલાક માઈલો દૂર મુંદ્રામાં જઈને એ કઈ રીતે ચોરી કરી શકે અને પાછો ભુજની જેલમાં પહોંચી શકે ? આનો તાળો મેળવવો કઈ રીતે? મહારાવે આ મૂંઝવણ રજૂ કરતા જગા પગીને પૂછ્યું કે, જગા ! પગલાંની છાપ આબાદ પરખી પાડવાની તારી કળા પર તો જરાય શંકા કે અવિશ્વાસ જેવું નથી. પણ જાકલો ચોર તો ભુજમાં એક મહિનાથી કડક બંદોબસ્ત હેઠળ જેલવાસ ભોગવી રહ્યો છે, એ મુંદ્રાના વેપારીને ત્યાં જઈને ચોખાની ગૂણના ચોર તરીકે કઈ રીતે સાબિત થઈ શકે ? એણે વળી ચોખાની એક જ ગૂણ શા માટે ચોરી ? આ તો બીજો જ વિચારણીય મુદ્દો છે. મગજમાં ન ઊતરે એવી વાત તો એટલી જ છે કે, ભુજથી એ ચોર ચોરી કરવા મુંદ્રા સુધી કઈ રીતે જઈ શક્યો અને પાછો કઈ રીતે ભુજ ભેગો થઈ શક્યો ? -
પોતાની સામેના આ પ્રશ્નાર્થોનો તો જગા પગી પાસે પણ કોઈ જ જવાબ ન હતો. ચોરનાં પગલાંની જે છાપ એની સ્મૃતિમાં અંકિત હતી, એ છાપના આધારે એ તો એટલું જ છાતી ઠોકીને કહેવાની હિંમત કરી શકે એમ હતો કે, ચોખાની ગૂણનો ચોર ૧૦૦ ટકા જાકલો
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૩૯
