________________
જેવી મૂર્ખાઈ તમે ન કરો, એવો મારો વિશ્વાસ છે. મારો પ્રસ્તાવ સાંભળીને આ રીતે મૂંઝાઈ જવાની જરૂર નથી. જે મૂંઝવણ હોય, તે રજૂ કરો, તો માર્ગદર્શન આપવાની મારી પૂરેપૂરી તૈયારી છે.”
અકબર બળજબરીથી બોલાવવા માગતો હતો, એથી ભોજસિંહ ક્યાં સુધી મૌન રહી શકે ? પાછળનો લાંબો વિચાર કર્યા વિના જ એમણે જવાબ વાળ્યો : આપની આણ તો શિરોધાર્ય જ કરવાની હોય. પણ હું પરિસ્થિતિથી પરવશ છું. એથી આપનો આ પ્રસ્તાવ સ્વીકારતાં પૂર્વે મારે હજાર પ્રશ્નો વિચારવા પડે.
આટલો જવાબ વાળીને ભોજસિંહ આગળની બાજી ગોઠવવા વિચારમગ્ન બની ગયા. આ જવાબ સાંભળીને અકબરે એ વિચારવા માંડ્યું કે, હવે શું કરવું? ચોખીચટ માગણી કરી દેવી કે ગોળ ગોળ વાતો જ કર્યા કરવી? આ મુદ્દાનો નિર્ણય લેવા માટેનો સમય મળી રહે, એ મુરાદથી અકબરે પૂછ્યું : ભોજસિંહજી ! દિલ્હી દરબાર સાથે સંબંધ બાંધવા પોતાની બેન-બેટીઓને આપવા સામેથી રજપૂતો તલપાપડ રહેતા હોય છે, ત્યારે હું તો તમારી સમક્ષ સામેથી માગણી મૂકી રહ્યો છું. તમારી એવી તે કેવી વિવશતા-મજબૂરી-લાચારી છે કે, તમે સુપુત્રીનું સમર્પણ કરતાં આમ ખચકાટ અનુભવી રહ્યા છો?
વેધક પ્રશ્ન કરીને અકબર વિચારમાં ગરકાવ બની ગયો. ભોજસિંહને થયું કે, પળ બે પળમાં જ નિર્ણય લઈને મારે એ અંતિમ નિર્ણયને વળગી રહેવાની હિંમત કેળવવી જ પડશે. એથી મનોમન જ નક્કર નિર્ણય લઈ લઈને ભોજસિંહ ચારે તરફ નજર ફેરવી રહ્યા. એઓ મૌન જ હતા, છતાં એમની નજર વેધક હતી અને બોલકણી હતી. એ નજર જાણે એ સભામાં હાજર રહેલા રજપૂત યુવાનોને એમ પૂછી રહી હતી કે, મારી પુત્રી રત્નાકુમારીને બળતા ઘરરૂપે હું કોઈ રજપૂતને અર્પણ કરવા માંગું છું. કોઈ કૃષ્ણ આ અર્પણને સ્વીકારવાની તૈયારી રાખીને મારી ટેકને અણનમ રાખવા પાછળ આવે એમ છે
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
४८
