________________
રીતે આગમમાં તેઓના સુખ સાધનો ઉત્તરોત્તર અનંત અનંત ગણા શ્રેષ્ઠ હોય છે, એમ કહ્યું છે. દુન્યવી દૃષ્ટિએ તેમનું સુખ શ્રેષ્ઠ કક્ષાનું હોવું જોઈએ, કારણ કે તેમનું નિવાસસ્થાન શ્રેષ્ઠ કક્ષાનું છે. દુનિયા જેની કલ્પના પણ ન કરી શકે એવો વૈભવ અને એવા સુખસાધનો તેમના નિવાસસ્થાનમાં સુલભ છે. પણ શું તેઓ સુખી છે?
ઉપદેશમાલા ગ્રંથમાં દેવલોકના સુખોનો ય પર્દાફાશ કર્યો
इसा - विसाय - मय - कोह- मायालोभेहि एवमाईहिं।
देवा वि समभिभूआ तेसिं कत्तो सुहं नाम?॥
ઈર્ષ્યા, વિષાદ, મદ, ક્રોધ, માયા, લોભ-આવા અનેકાનેક દોષો જેમના જીવતરને ઝેર બનાવી રહ્યા છે, એ દેવોને સુખ ક્યાંથી હોઈ શકે?
મહોપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજાએ અધ્યાત્મસાર મહાગ્રંથમાં દેવોની આ કરૂણ સ્થિતિનો ચિતાર રજૂ કર્યો છે. વિનિશ્ચિતપાયમદ્વિવત્ આ શબ્દો દ્વારા દિવ્ય સુખ પણ ઝેરી દૂધપાક જેવું છે. ખરેખર એ દૂધપાક નહીં પણ ઝેર જ છે.... સુખ નહીં પણ દુઃખ જ છે, આ વાસ્તવિકતાને સ્પષ્ટ કરી છે. દેવીના ચ્યવન સમયે માથું પછાડી પછાડીને રડતા દેવો... પ્રિય રત્નોની ચોરીથી સાન-ભાન ગુમાવી બેઠેલા દેવો... આયુષ્યના અંતને સમીપ જાણીને બહાવરા બની ગયેલા દેવો... આગામી ભવના ગર્ભવાસને જોઈને હૃદયસ્ફોટક વિલાપ કરતા દેવો....
~ 10
