________________
જેનું તાત્પર્ય છે આત્મસ્વભાવમાં મગ્ન મન.
આપ સ્વભાવમાં રે અવધૂ!
સદા મગન મેં હના આર્થિક અનુકૂળતા થયા પછી નવું નિવાસસ્થાન પસંદ કરવામાં આવે, ત્યારે એ પસંદગીનું માપદંડ શું હોય? હવાઉજાસ–મોકળાશ-અનુકૂળતા-શાંતિ-સ્વચ્છતા.. બરાબર છે. પણ એ બધા માપદંડોનું પણ માપદંડ શું છે? સુખ. જો નિવાસસ્થાનની પસંદગી મને સ્વાધીન હોય, તો મારે ત્યાં જ રહેવું જોઈએ, કે જ્યાં મને સુખ મળે.
સરસ ગણિત છે. હવે જરા કલ્પનાની કસરત કરીએ. આપણી ધારણા મુજબના ઉત્કૃષ્ટ નિવાસસ્થાનની કલ્પના કરીએ. સાત માળની હવેલી હોય, રમણીય પરિસર હોય, ધારાગૃહ અને શીતગૃહ હોય, વાવડીઓ અને બગીચા હોય, ક્રીડાગૃહ અને મનોરંજનગૃહ હોય, નાટ્યગૃહ અને નૃત્યગૃહ હોય, કદાચ દુનિયાભરના સુખસાધનો ઠલવાયા હોય, છતાં પણ શું એવું સંભવિત નથી, કે એ નિવાસસ્થાનમાં રહેનારી વ્યક્તિ દુઃખી હોય? શું એ શક્ય નથી કે એ વ્યક્તિ બોર બોર જેટલા આંસુ પાડતી હોય? એ સંભવિત છે, શક્ય છે અને પ્રત્યક્ષ જોવાતી વાસ્તવિકતા છે.
શાસ્ત્રની આંખે જોઈએ તો અહીંના સર્વોપરિ શ્રીમંત કરતાં ય એક વ્યંતરદેવના સુખ સાધનો વધુ શ્રેષ્ઠ હોય છે, તેના કરતા પણ એક ભવનપતિ દેવના સુખ સાધનો વધુ શ્રેષ્ઠ હોય છે. તેના કરતા પણ વૈમાનિક દેવના સુખ સાધનો વધુ શ્રેષ્ઠ હોય છે. આ
