________________
૨૫
સંલેખનાવસ્તુક | અભ્યધત વિહાર | ‘ઉપકરણ' દ્વાર | ગાથા ૧૩૮૩-૧૩૮૪, ૧૩૮૫
આ રીતે ભગવાનની આજ્ઞાના પાલનમાં નિરત એવા સાધુને પૂર્વમાં ગ્રહણ કરાયેલ યથાકૃત ઉપકરણ પ્રત્યે નિઃસ્પૃહભાવ હોવાથી, તે પૂર્વનાં યથાકૃત ઉપકરણ પણ પાછળથી પ્રાપ્ત થતા શુદ્ધ એષણાથી યુક્ત અને પ્રમાણથી યુક્ત એવા સ્વકલ્પને ઉચિત ઉપકરણ તુલ્ય છે; કેમ કે અભ્યઘત વિહારના સ્વીકારકાળમાં ઉપકરણ પ્રત્યેના પ્રતિબંધથી પૂર્વનાં યથાકૃત ઉપકરણ ગ્રહણ કરેલ નથી, પરંતુ ભગવાનની આજ્ઞાથી પૂર્વનાં યથાકૃત ઉપકરણ ગ્રહણ કરેલ છે. આથી અભ્યદ્યત વિહાર સ્વીકાર્યા પછી જ્યારે સ્વકલ્પને ઉચિત ઉપકરણ પ્રાપ્ત થાય છે ત્યારે પૂર્વનાં ગ્રહણ કરેલ યથાકૃત ઉપકરણને વોસિરાવે છે. માટે તે મહાત્મા ઉપકરણના ત્યાગ પ્રત્યે પણ સર્વથા નિઃસ્પૃહ છે. આથી જ તેઓને પૂર્વનાં યથાકૃત ઉપકરણ પ્રત્યે લેશ પણ પ્રતિબંધ નહીં હોવાથી સ્વકલ્પને ઉચિત ઉપકરણ પાછળથી પ્રાપ્ત થયા પછી પૂર્વનાં યથાકૃત ઉપકરણને શાસ્ત્રોક્ત વિધિ અનુસાર પરઠવે છે. ll૧૩૮૩/૧૩૮૪ો.
અવતરણિકા :
किमित्यत आह -
અવતરણિતાર્થ :
પૂર્વગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં કહ્યું કે આ રીતે આજ્ઞાનિરતનાં મૂલ ઉપકરણ પણ પાશ્ચાત્ય ઉપકરણ સમાન શુદ્ધ જાણવાં. ત્યાં પ્રશ્ન થાય કે પૂર્વના ઉપકરણ પાછળના ઉપકરણ તુલ્ય કયા કારણથી છે ? આથી કહે
ગાથા :
आणा इत्थ पमाणं विण्णेआ सव्वहा उ परलोए । आराहणाए तीए धम्मो बज्झं पुण निमित्तं ॥१३८५॥
અન્વયાર્થ :
પરત્નો[=પરલોકવિષયક સ્થ=અહીં ધર્મની પ્રવૃત્તિમાં, સવ્ય સર્વથા જ માઈ=આજ્ઞા પાછi= પ્રમાણ વિજે=જાણવી. તી–તેની=ભગવાનની આજ્ઞાની, માહિUTIC=આરાધનાથી થપ્પો ધર્મ થાય છે, વ પુન નિમિત્તે વળી બાહ્ય નિમિત્ત છે.
ગાથાર્થ :
પરલોકવિષયક ધર્મની પ્રવૃત્તિમાં સર્વથા જ આજ્ઞા પ્રમાણ જાણવી. ભગવાનની આજ્ઞાની આરાધનાથી ધર્મ થાય છે, વળી બાહ્ય નિમિત્ત છે. ટીકા :
आज्ञाऽत्र प्रमाणं विज्ञेया सर्वथैव परलोके, न त्वन्यत् किंचिद्, आराधनेन तस्या धर्मः, आज्ञात्वात्, बाह्यं पुनर्निमित्तमिति गाथार्थः ॥१३८५॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
