________________
૩૩૬
સંલેખનાવસ્તુક | અભ્યધત મરણ / ભક્તપરિજ્ઞા / કુભાવના / ગાથા ૧૬૪૨-૧૬૪૩ विद्यमानानपि मायादोषेण, तथा चौर इव सर्वशङ्की स्वचित्तदोषेण, गूढाचारः सर्वत्र वस्तुनि भवति मायी जीव इति गाथार्थः ॥१६४२॥ ટીકાર્ય :
આત્માના=પોતાના, ગુણના અભાવરૂપ અશોભન સ્વભાવને ઢાંકે છે, માયાના દોષથી પરના=અન્યના, સતુ પણ વિદ્યમાન પણ, ગુણોને ઢાંકે છે; તથા પોતાના ચિત્તના દોષથી ચોરની જેમ સર્વમાં શંકાવાળો, સર્વ વસ્તુમાં ગૂઢ આચારવાળો જીવ માયી છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. ભાવાર્થ: | માયાવાળા સાધુ પોતાનામાં પ્રમાદાદિ દોષો હોય, તો પોતાનો અશોભન સ્વભાવ કોઈને જણાય નહીં તે માટે, અન્ય સાધુઓની દેખતાં પોતે અપ્રમાદી હોય તે રીતે પ્રવૃત્તિ કરીને પોતાના અશોભન સ્વભાવને છુપાવે છે.
વળી માયાવાળા સાધુ બીજામાં વિદ્યમાન પણ ગુણો પ્રગટ ન થાય તે રીતે પ્રવૃત્તિ કરીને અન્ય સાધુઓના ગુણોને છુપાવે છે.
વળી જેમ ચોર ચોરી કરીને જતો હોય ત્યારે, જે કોઈ વ્યક્તિ સન્મુખ મળે તેના વિષે તેને શંકા થયા કરે કે “કદાચ આ વ્યક્તિ મને જાણી જશે,' તેમ સાધુ પણ પોતાના ચિત્તના દોષથી સહવર્તી સર્વ સાધુઓ પ્રત્યે કે અન્ય પ્રત્યે શંકાશીલ રહે, તો તે સાધુ પણ માયાવાળા છે.
વળી જે સાધુ સર્વ વસ્તુમાં ગૂઢ આચારવાળા હોય અર્થાત્ પોતાના હૈયામાં કંઈક ભાવ રાખે અને બાહ્ય આચારથી બીજાને કંઈક અન્ય જ ભાવ દેખાડે, આવા સાધુ પણ માયાવાળા છે.
આ પ્રકારના માયી સાધુ પોતાના આત્માને કૈલ્બિષિકી ભાવનાથી વાસિત કરે છે. /૧૬૪રા અવતરણિકા :
उक्ता किल्बिषिकी भावना, आभियोगिकीमाह - અવતરણિકાW:
કિલ્બિષિકી ભાવના કહેવાઈ, અભિયોગિકીને કહે છે –
ભાવાર્થ :
ગાથા ૧૬૨૯માં પાંચ પ્રકારની સંક્લિષ્ટ ભાવનાનાં નામ બતાવેલ, તેમાંથી ગાથા ૧૬૩૭થી ૧૯૪રમાં કૅલ્બિષિકી ભાવનાનું સ્વરૂપ બતાવ્યું. હવે ગાથા ૧૬૪૯ સુધી આભિયોગિકી ભાવનાનું સ્વરૂપ બતાવે છે –
ગાથા :
कोअ भूईकम्मे पसिणा इअरे णिमित्तमाजीवी । इड्डिरससायगुरुओ अभिओगं भावणं कुणइ ॥१६४३॥ पडिदारगाहा ॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
