________________
સંલેખનાવતુક | અભ્યધત વિહાર | યથાલંદકલ્પની મર્યાદા / ગાથા ૧૫૪૦-૧૫૪૦
૨૧૫ પોતાનાથી અધિક સંયમપર્યાયવાળા સાધુઓને વંદતા નથી. તે પિતું–તેને ગ્રહણ કરીને=આ રીતે આચાર્ય પાસે અર્થશેષને ગ્રહણ કરીને, સપરિવા=અપ્રતિબદ્ધ એવા યથાસંદિકો તો ત્યારપછી દિચ્છા વિદતિ યથેચ્છાથી વિહરે છે.
ગાથાર્થ :
અને તે અન્ય વસતિમાં અપરિભોગ સ્થાનમાં આચાર્યની સાથે રહેલા સાધુઓ યથાર્લાદિકને વંદે છે, પરંતુ યથાર્લાદિક પોતાનાથી અધિક સંચમપચવાળા સાધુઓને વંદતા નથી. આ રીતે આચાર્ય પાસે અર્થશેષને ગ્રહણ કરીને અપ્રતિબદ્ધ એવા યથાસંદિકો ત્યારપછી યથેચ્છાથી વિહરે છે.
ટીકા :
तस्यां च वसतौ अपरिभोगे स्थाने ते साधवो वन्दन्ते तं यथालन्दिकं, न वन्दते स तु तान् साधून्, तथाकल्पस्थितेः, एवं तद् गृहीत्वाऽर्थशेषमप्रतिबद्धा यथालन्दिकाः ततो यथेच्छया-स्वकल्पानुरूपं विहरन्ति तमेव पालयन्त इति गाथार्थः ॥१५४७॥ ટીકાર્ય :
અને તે વસતિમાં અપરિભોગ સ્થાનમાં તે સાધુઓ તે યથાલદિકને વંદે છે, પરંતુ તે યથાસંદિક, તે સાધુઓને વંદતા નથી; કેમ કે તે પ્રકારની કલ્પની સ્થિતિ છે યથાસંદિકોના આચારની તે પ્રકારની મર્યાદા છે. આ રીતે તેને=અર્થશેષને, ગ્રહણ કરીને અપ્રતિબદ્ધ એવા યથાસંદિકો ત્યારપછી તેને જ પાલતા એવા= યથાલંદનું જ પાલન કરતા એવા, યથેચ્છાથી પોતાના કલ્પને અનુરૂપ, વિહરે છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. ભાવાર્થ:
ગાથા ૧૫૪૫માં કહ્યું કે આચાર્ય યથાસંદિકો પાસે જઈને તેઓને અર્થશેષ આપે છે. હવે આચાર્ય યથાસંદિકો રહ્યા છે ત્યાં સુધી જવા સમર્થ ન હોય તો યથાસંદિકો અર્થશેષ ગ્રહણ કરવા શું કરે ? તે બતાવે છે –
આચાર્ય જે ક્ષેત્રમાં રહ્યા હોય તે ક્ષેત્રથી અઢી ગાઉ દૂર રહેલી અંતરપલ્લિમાં યથાસંદિકો આવે છે અને ત્યાં જઈને આચાર્ય તેઓને અર્થશેષ આપે છે. આનાથી એ પ્રાપ્ત થાય કે આચાર્ય તેટલે સુધી જવા સમર્થ છે, તેનાથી અધિક જવા સમર્થ નથી, માટે જ તેઓ અંતરપલ્લિ સુધી આવે છે અને યથાસંદિકો પણ ત્યાં આવીને આચાર્ય પાસે અર્થશેષ ગ્રહણ કરે છે.
વળી આચાર્ય તેટલે સુધી જવા પણ સમર્થ ન હોય તો યથાસંદિકો આચાર્યના ક્ષેત્રથી બે ગાઉ દૂર રહેલા પ્રતિવૃષભગામમાં આવે છે, અને ત્યાં જઈને આચાર્ય તેઓને અર્થશેષ આપે છે.
વળી આચાર્ય ત્યાં સુધી પણ જવા સમર્થ ન હોય તો યથાલદિક આચાર્યના ક્ષેત્રની બહાર સુધી આવે છે અને ત્યાં જઈને આચાર્ય તેઓને અર્થશેષ આપે છે.
વળી આચાર્ય પોતાના ક્ષેત્રથી બહાર સુધી પણ જવા સમર્થ ન હોય તો, અર્થશેષ ગ્રહણ કરવા માટે યથાલંદિકો આચાર્યના ક્ષેત્રમાં જ આચાર્ય રહ્યા છે તે વસતિથી અન્ય વસતિમાં આવે છે અને આચાર્ય પણ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
