________________
સંલેખનાસ્તુક | અભ્યધત મરણ / દ્રવ્યસંલેખના | ગાથા ૧૫૯૨-૧૫૯૩
૨૦૧
ગાથાર્થ :
તે કારણથી ચરમ ગુણને સાધનારા ચરમ એવા શુભયોગને “અમે સમ્યગ આરાધીએ” એ પ્રકારના શુભભાવની વૃદ્ધિ સંલેખનામાં પ્રવર્તતા એવા મહાત્માને થાય છે.
ટીકા :
तत्-तस्मादाराधयामः सम्पादयामः एनं चरमं शुभयोगं चरमगुणसाधकं आराधनानिष्पादकं सम्यग्= आगमनीत्या, शुभभाववृद्धिः खलु-कुशलाशयवृद्धिरित्यर्थः एवमिह-संलेखनायां प्रवर्त्तमानस्य सत इति નાથાર્થ: I૧૨ાા ટીકાઈ:
તે કારણથી ચરમ ગુણના સાધક=આરાધનાના નિષ્પાદક=સંયમજીવનની ચરમ આરાધનાને નિષ્પન્ન કરાવનાર, ચરમ એવા આ શુભયોગને=મરણયોગને, “અમે સમ્યગુ=આગમની નીતિથી, આરાધીએ=સંપાદન કરીએ,” એ પ્રકારના શુભભાવની વૃદ્ધિ કુશલ આશયની વૃદ્ધિ, અહીં=સંલેખનામાં, પ્રવર્તતા છતા સાધુને થાય છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. ભાવાર્થ:
અસપત્ન શુભયોગો જેમણે સેવ્યા છે તેવા મહાત્માઓને, જીવનના અંત સમયે સંલેખનામાં પ્રયત્ન કરતી વખતે શુભભાવની વૃદ્ધિ થાય છે અર્થાત “હવે અમે આગમમાં કહેલી મર્યાદાથી સંયમજીવનના ચરમ ગુણની આરાધના સમ્યગુ નિષ્પન્ન કરીએ, જેથી પ્રાપ્ત થયેલું સંયમ પૂર્ણ સફળ થાય” આ પ્રકારના કુશલ આશયની વૃદ્ધિ થાય છે, માટે શુભયોગવાળા મહાત્માને ભગવાને ઉચિત કાળે અમરણધર્મપ્રાપ્તિના ઉપાયરૂપે સંલેખના કરવાની વિધિ બતાવેલ છે. ૧૫૯રા
અવતરણિકા :
ગાથા ૧૫૮૪-૧૫૮૫માં પૂર્વપક્ષીએ માદથી શંકા કરેલ કે સંલેખના આત્મવધના નિમિત્તવાળી છે, તેથી યતિજનને કઈ રીતે ઘટે? તેનું ગાથા ૧૫૮થી અત્યાર સુધી ગ્રંથકારશ્રીએ સમાધાન કર્યું. હવે તે સર્વ કથનનું નિગમન કરતાં ગ્રંથકારશ્રી કહે છે –
ગાથા :
उचिए काले एसा समयंमि वि वण्णिआ जिणिंदेहिं ।
जम्हा तओ ण दुट्ठा विहिआणुट्ठाणओ चेव ॥१५९३॥ અન્વયાર્થ :
નહા=જે કારણથી સમર્ધામિવિકસમયમાં પણ શાસ્ત્રમાં પણ, પુસા આ=સંલેખના, રાત્રે ઉચિત કાળમાં નિહિંavમ=જિનેન્દ્રો વડે વર્ણવાઈ છે, તો તે કારણથી વિgિo =વિહિત અનુષ્ઠાન હોવાને કારણે જ (સંલેખના) કુટ્ટી દુષ્ટ નથી.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
