________________
તા. ૧-૨-૧૯૩૮.
જૈન યુગ.
કોન્ફરન્સની કેળવણીની યોજનાના વિકાસમાં–
લેખાંક ૨ જો. જૈન સમાજના એક સળગતા પ્રશ્નોમાં કેળવણીને મહ- કેળવણી પ્રચારની એજનાની ત્રીજી શરત સ્થાનીક સમીતી વનો પ્રશ્ન છવા માગતી શ્રી જૈન ભવેતાંબર કોન્ફરન્સની પિતાની જરૂરીયાત રકમનો અંદાજ કાઢી પતે કેટલી મદદ કેળવણી પ્રચારની જન તરફ સૌ કોઈનું ધ્યાન ખેંચાઈ મેળવી શકે તેમ છે તે નકકી કરવાની છે. અને તેની સાથે રહ્યું છે. અત્યારે શાળામાં અપાતી કેળવણી સાથે કેટલેક થી શરતમાં એકત્ર થએલી રકમ જેટલી જ રકમ કેન્ફરન્સ અંશે આ પેજના સંકળાએલી છે. આજની કેળવણીની પદ્ધતિ આપવાને તૈયાર થાય છે. એકત્ર રકમ કરવી એ મુશ્કેલ કાર્ય તરફ ઘણાને મતભેદ હશે અને છે એમ અત્યારના વર્તમાન છે. આપણે જાણીએ છીએ તે ખરાજ કે આપણે સમાજ પત્રોના લખાણો અને યુનીવર્સીટી પદવીદાન પ્રસંગેના ભાષણે આજે અનેક નાત, વાડા અને ગમાં વહેંચાલે છે. વગેરે પિકારે છે. તે ઉપરાંત થોડા વખત પહેલાં મળેલી દરેકને રોટી તેમજ બેટી વ્યવહાર પણ ઘણા ખરા સ્થળે વર્ધા ખાતેની કેળવણી પરીષદ અને નવી જનાની વિચારણુ જાજ છે. ધાર્મિક માન્યતાઓને ઝગડાઓએ આગમાં ઘી વિગેરે તેના પ્રતિબિંબ છે. કેળવણીની જરૂરીઆત વિષે કોઈને હેમ્યું છે અને કેટલાક સાધુઓના ઉપદેશોએ સમાજની રહી મતભેદ છે જ નહી. સમાજના આજના અનેક અનિષ્ટ તત્વે, સહી શક્તિ અને પ્રતિભાને વેડફી નાખી છે. આ બધી પરિ. કુરતીઓ, વહેમ, અંધશ્રધ્ધા, કુસંપ વગેરે કેળવણીના અભા- સ્થિતિમાં રકમ એકત્ર કરવાનું કાર્ય કર્યું તે રહ્યું. એ વને આભારી છે. સુશીક્ષીત સમાજ હંમેશાં વાતાવરણને સીવાય આજે જૈન સમાજને સેવાભાવી અને સક્રીય કાર્યનિર્મળ બનાવવા પ્રયાસ કરે છે. તેમાં સુંદરતાનું સીંચન કરે કરની મહાન ખેટ છે. જે થોડા ઘણા કાર્યકરો છે તે પોતાની છે અને જીવનને આદર્શરૂપ બનાવે છે.
અનેક ઉપાધી વચ્ચે પુરાયેલા હોવાથી નાણુ કદાચ ભેગા થાય સમાજની પ્રત્યેક વ્યક્તિ સુખની અભિલાષા રાખેજ. તેના તેનાએ વહીવટનું કાર્ય પણું મુળ છે. પ્રયત્નમાં કેળવણી પ્રારંભનું પગથીયું છે. કેળવણી લીધા આ જનાનો હેતુ ગામડાની કેળવણીને પહેલાં પહોંચવગરનાં માનસનું અત્યારના સમયમાં સાચું મુલ્ય અંકાનું વાને છે, અને એ હેતુને લક્ષમાં રાખી • ગામડાની માગણીને નથી. જીવનમાં ડગલે અને પગલે શીક્ષણની આવશ્યકતા છે
પ્રથમ પસંદગી આપવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. એ તો અને કેળવણી પ્રચારની વૈજના સમાજે એજ કારણુથી સમજી શકાય તેવી વાત છે કે ગામડા કરતા શહેરના બાળવધાવી લેવી રહી.
કને જોઇતી સગવડ અને જરૂરીઆને સહેલાઈથી મળી શકે. - આ યોજના પ્રચારને અંગે કોન્ફરન્સ કેળવણી પ્રચાર
એટલે આ પ્રકારનો હેતુ રાખવામાં એ જતા નીયામાએ દીર્વયોજનાની કેન્દ્રસ્થ સમિતિ નીમી છે અને નીયમ ઘડ્યા છે.
Rા છે. દષ્ટિ વાપરી છે. કેળવણીના વિકાસમાં નીયમેને જરૂર સ્થાને હોઈ શકે પણ આપણે આજે સહેલાઈથી જોઈ શકીએ છીએ કે શહેતમાં સંકુચિતતા અથવા તે બંધન ન હોઈ શકે. હોય તો એ છે
તેઓ રોમાં બેકારી કેટલી બધી છે અને તે સાથે ગામડાની પરિ.
કે સરળ અને વિશાળતાભર્યા હોય. આ પેજને પ્રચારના કેટલાક નીયમે જાણે જનાને રૂંધતા ન હોય તેમ લાગે છે.
* સ્થિતિને વિચાર કરીએ તે આપણને સહેજે ખ્યાલ આવશે સૌથી પહેલું નીયમ કોન્ફરન્સ પ્રત્યે અભિરૂચિ ધરાવતી
કે ગામડાની દુર્દશા કરતાં ઘણી વધારે છે, જ્યારે કેળવણી નિજ સ્થાનીક સમિતિમાં આવી શકે અને તેના સમર્થ. અમે અમે અમાણે બ ક કોણે લગભગ સરખું ગણાય, નમાં નીયમ બીજામાં સુકૃત ભંડાર ફંડના લવાજમ ચાર
અને ગામડાની મુશ્કેલી એ તે વધારે જ. કુદરતના વીપરીત આના ફાળા સમિતિમાં સભ્ય તરીકે આવનાર સભ્યને માટે
સંજોગોને લીધે ગામડાની જનતા અનેક રીતે પાયમાલ થઈ ફરજીઆતને છે. આ યોજનાના પ્રચારકે અથવા તો તેને રહી છે, એ પરિસ્થિતિમાં આ યોજનાનો લાભ આપવા આગળ ધપાવવાની પ્રવૃતિ કરનાર વ્યક્તિ કેન્ફરન્સને સભ્ય
માગતા સ્થાનીક કાર્યકરે અડધી રકમ કઈ રીતે મેળવે એ બને એ પ્રશંસનીય છે. છતાંએ કોઇ વ્યકિત પિતાના અમુક
વિચારણીય છે. આજે તે એ પણ પવન વાતો જાય છે કે સિદ્ધાંત ખાતર અથવા તો કોન્ફરન્સના સર્વ ઉશનું પાલન
છોકરાને કેળવણી આપવા કરતાં નોકરી ધંધે લગાડવાનું કે સ્વીકાર ન કરી શકે અને માત્ર આ પેજના પ્રત્યે અભિન
વધારે ગમે એટલે જે કેળવણીને પ્રચાર કરવાની આપણી રૂચિ રાખીને કાર્ય કરવાની ઇચ્છા કરે તો તેને તક મળી શકે
અભિલાષા છે તે એમને મન આફત સમી લાગે છે. આપણે કે કેમ એ વિચારણીય છે, કોન્ફરન્સે અત્યાર સુધી કરેલી
જૈન સમાજ ભલે વણીક હોવાથી વ્યાપાર કુશળ કહેપ્રગતિ અને બનેલા બનવાને લીધે અગાઉના જેવો
વાય પણું તે અમુક વર્ગજ. સમાજના મેટા ભાગમાં નરી અજ્ઞાવેગ અત્યારે ન હોય અને તેટલે અંશે કોન્ફરન્સ સમાજનો
નતા છે. એ અજ્ઞાનતા દૂર કરવાને માટે સાચા ભેખધારીઓની સુંદર સહકાર સાધવાને ભાગ્યશાળી ન બને છતાં તેણે
જરૂર છે. ગામડે ગામડે અને શેરીએ શેરીએથી જ્યારે નિરપિતાના દરવાજ તે ખુલા રાખવા ઘટે. પિતાની અનેક કરતા
ક્ષરતા નાબુદ થશે ત્યારે કેળવણી પ્રચારના આછા કીરણે વિધ પ્રવૃતિઓથી સમાજને આકર્ષવી અને લોકપ્રીય બનાવવી
પ્રકાશશે; અને એ અજવાળે સમાજનું ભાવિ ઉજવળ થશે. રહી સુકૃત ભંડાર ફડને ચાર આનાને ફાળે જેવી નજીવી
આપણે એ સુવર્ણ દીવસની રાહ જોઈએ તે પહેલાં રકમ સહુ કાઈ આપી શકે. છતાંએ જ્યારે એ નહી આપવાની
છતાં તમારે એ નહી આપવાની કેળવણી પ્રચારની યોજનાને વિકાસ માર્ગની વચ્ચે આવતાં ઈચ્છા રાખતી કલકિત કોન્ફરન્સને માનતી નથી એવું માન- કટ દુર કરી સરળ અને સુઘડ નીપમેનું સર્જન કરીએ. વાને કંઈ કારણ નથી. કોન્ફરન્સનું સંખ્યાબળ વધારવાની એજનાના નીયામકે માર્ગ મોકળે કરે એજ અભ્યર્થના. ખાસ આવશ્યકતા છે પણ તે આવી રીતે તે નહીજ.
– રમણીક ઘીઆ.
