________________
જેન યુગ.
તા. ૧૬-૧૦-૩૮.
જૈન યુગ.
ત્રિપુટી કે ત્રિવેણી !
જણાવિત ક્ષત્રિયા: ફરીદારિ નાથ! દg : છે. એ જરૂર પ્રશંસાપાત્ર છે એટલું જ નહિં પણ ત્રિપુન તાજુ વાર ઘાતે, વિમg રિવિવો . ટીમાંની એકની વિકળતા સુધારી ત્રણેને સરખી પાયરી
અર્થ:-સાગરમાં જેમ સર્વ સરિતાઓ સમાય છે તેમ પર લાવી મૂકવાના સુંદર પ્રયાસ રૂપ પણ છેજ. એથી હે નાથ ! તારામાં સર્વ દ્રષ્ટિએ સમાય છે. પણ જેમ પૃથક લાબા સમયની જરૂરીયાત પુરી પડે છે. એટાણે કેળવણ પૃથફ સરિતાઓમાં સાગર નથી દેખાતે તેમ પૃથક્ પૃથફ
પાછળના આદર્શ માટે બે શબ્દો ખાસ જૈન સમાજને દષ્ટિમાં તારું દર્શન થતું નથી.
કહેવા જોઈએ. કેવલ મકાને ઉભા કરવાથી આપણે ભૂખ
ભાંગવાની નથી. વળી શિક્ષણમાં પશ્ચિમનું આંધળુ અનુ–મ સિદ્ધસેન દિવા,
કરણ પશુ કામનું નથી. સાથે એ વાતપણુ ભુલવાની કાકા : = = =p
નથી કે કેળવણીના પ્રયોગમાં આજે જબરૂ પરિવર્તન કરવાની વિચારણા ચાલી રહી છે. એ બધા તરફ લક્ષ.
આપીને આપણે એવી સંસ્થાઓ ચલાવવાની છે કે જેમાં I તા. ૧૬-૧૦-૩૮.
રવીવાર. U આપણી પ્રાચીન સંસ્કૃને-આયોચિત સંસ્કારિતાને સ્થાન DICHOISISSID હોય. આડંબરી દેખાથી કે ધર્મવિમુખતા ને જડ
વાદથી ભભુકતા અભ્યાસક્રમેથી આપણે અલિપ્ત રહે
વાનું છે. સંસ્થાની સાધન સામગ્રી-આવશ્યક ઔદ્યોગિક સરિતાઓ અને કેળવણી સંસ્થાઓ વચ્ચે કેટલુંક જ્ઞાન અને સુઘડતા-સ્વછતા તથા નિયમિતતા માટે સામ્ય એવું છે જે પ્રથમ નજરે ઉડીને આંખે વળગે છે. પશ્ચિમનું અનુકરણ કરવું એ શોભાસ્પદ લેખાય. ટૂંકમાં પ્રવાહના માપે માપીએ તો એક ધરતીની રસાળતા કહું તે તે એજ કે ચાલુ કાળને બંધબેસતી કેળવણી વધારે છે અને તટવર્ત પ્રદેશોને વિપુળ સુખનું ભાજન પ્રાપ્ત કરવામાં આપણી પ્રાચીન સંસ્કૃતિને જરા પણ થઈ પડે છે જ્યારે અન્ય, ઉગતી પ્રજામાં અમિતા ધકકો પહોંચવા ન ઘટે. આપણું જીવનમાંથી ધર્મ પ્રગટાવે છે અને ખંતથી લાભ લેનાર વર્ગ માટે આનંદ- જેવા અતિ આવશ્યક તેનું નામ ભલાઈ ૧ પ્રગતિ અને કલ્યાણનો અને માર્ગ ખુલ્લો કરે છે. સ્થાને કેવલ શુકતા કે શન સરિતાના જળની મીઠાશ કે શિક્ષણના સત્વની સુવાસ ભાષણના શબ્દોમાંથી સ્મૃતિ અનુસાર તારવેલા વર્ણનાતીત છે એમ કહેવામાં રંચમાત્ર ' અતિશયોક્તિ ઉપર ભાવ માત્ર કન્યાશિક્ષણ પુરત જ ન સમજ. જેવું નથી જસુષ્ટિને નવપલવીત કરવામાં, એપર ઉગતી એ પરથી હાઈસ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓને અને વિદ્યાલયના વરાછ કે વસતી જનશ્રેણીના નવસર્જનમાં આ બેલ- નવલેડીએ એને-કેલેજીયનને-પણ સાર ગ્રહણ કરવાને ડીને ફાળે નાને મુને તે નથી જ.
છે. કેટલીક વાર વીસમી સદીના નામે-કિવા સ્વતંત્રતા આવું મહત્વનું સ્થાન શોભાવતા શિક્ષણના પ્રશ્ન મન કલ્પિત અર્થના ઓઠા હેઠળ જે જાતના આચારપરત્વે શ્રી મુંબઈ–માંગરોળ જેન સભાના વાર્ષિક ઉત્સવ વિચારનું પ્રદર્શન કરાવાય છે અને આર્ય ભાવનાનું જે પ્રસંગે વ્યાસપીઠ પરથી રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડીયાના પ્રહસન ભજવાય છે એ માત્ર અનુચિત છે એટલું જ ડે. ગવર્નર શ્રીયુત મણુલાલ બાલાભાઈ નાણાવટીએ નહિ થવું કેટલું ઉર્ડ અને આ પ્રમુખ તરિકેના વકતવ્યમાં જે ટૂંકી છતાં મુદ્દાસરની અનુભવાના શબ્દોમાથા સહજ તરવરા સૂચના કરી છે એ ખાસ ધ્યાન આપવા જેવી છે.
શિક્ષણ એ આત્મ વિકાસ અર્થે છે. એથી ઉન્નત્તિને મટિ જેને સંસ્થાઓમાં- માર્ગ મોકળો થ ઘટે. શિક્ષિતનું પ્રમાણ વધવા સાથે શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય, બાબુ પી. પી. હાઈસ્કુલ
બાબુ પ. પ._હઈિકુલ સમાજ ને ધર્મની પ્રગતિનો પારો ઉંચે ચઢવો જોઈએ. અને શ્રી શકુંતલાબ્લેન કાંતિલાલ ઈશ્વરલાલ જૈન કન્યા- એને બદલે એથી જે સનાતન સંસ્કારિતાને ક્ષતિહાશાળાનો સમાવેશ થાય છે. વિદ્યાલય અને હાઈસ્કુલ આજે ચતી હોય કિવા પ્રાચીન સંસ્કૃતિને હાર થતા હોય તો પિતાના સ્વતંત્ર મકાનમાં ઉભી કેળવણીની દિશામાં જે એ શિક્ષણ સાચુ જ કહી શકાય. માર્ગ કાપી રહ્યા છે એ સૌ કોઈના અનુભવનો વિષય છે, માત્ર કન્યાશાળા જ કે જે એક દ્રષ્ટિયે નારિજાત એ પ્રવાહ તો પૂર આવેલી નદી માફક ગામ ખેતમાટે અતિ અગત્યની સંસ્થા હોવા છતાં અને સ્થાપના રે નાશ કરનારી ડાકિનીની ગરજ સારે! ઉન્નત્તિના દ્રષ્ટિયે જુની છતાં-પ્રગતિના કાંટે તેલતાં પાછળ હતી સ્થાને અધઃપતનને જ નોતરે ! કેવલ સ્વછંદ જ વ્યાપી ભાડાના મકાનમાં-આર્થિક સંકડામણ વેઠી-શિથિલતાથી રહે!! આપણી ભાવના તે ત્રિપુટી યાને ઉકત ત્રણે ડગભરતી. દેશ-કાળ જતાં પુરૂષ કરતાં સ્ત્રી શિક્ષણની સંસ્થાઓ ત્રિવેણીમાં પરિણમી મુંબઈમાં વસતા જૈન આવશ્યકતા ઓછી નથી. જન સમાજે એ મહત્વના સમાજને ઉત્કર્ષ સાથે અને એની સૌરભ અન્ય પ્રાંતમાં અંગના અજ્ઞાનતા ઝડપભેર ટાળવાની જરૂર છે. એ જોતાં પણ પથરાય તેવું કરવાની છે. પ્રયાગ આગળ ગંગાદિ છેલી કાર્યવાહક સમિતિએ એ પાછળ એકતાર બની ત્રણ નદીને થતે સંગમ કેવી સુન્દરતા જન્માવે છે. એ થોડા સમયમાં મકાન કંડ માટે સંગીન રકમ ઉભી કરી, સ્થાનનું મહત્વ કેવું વધારી મૂકે છે! એ પ્રમાણે આપણી શાળાને હાઈસ્કૂલના રૂપમાં ફેરવવાને જે ઈરાદે રાખે ઉપરોકત ત્રિપુટી પણ ત્રિવેણીમાં ફેરવાય એજ મને
