________________
તા. ૧૬-૬-૧૯૩૮.
જૈન યુગ.
= નાંધ અને ચર્ચા, ~- વિધાનમાં દુર્લક્ષ્ય નથી કરતા. પોતે જે દેવને માને છે એની
સમક્ષ નવા જીવનને લગતે થાય એ કરાર કરે છે જ, પણ શત્રજયની તળેટીમાં આગમ મંદિર
જૈન સમાજમાં એનાથી સાવ ઉ૬ જ વર્તન દષ્ટિગોચર થાય આગમ મંદિર માટે જગ્યા ખરીદવામાં આવી ગઈ છે છે. ગુજરાત એમાં મેખરે આવે છે ! આજે પણ એના એટલે ટુંક સમયમાં મંદિરના ચબુતર આરંભાશે. આગમ આડંબર એાછા નથી થયા. કપડા અને જમણુ પાછળના ચીકાળ પર્યત સંરક્ષિત રહે એ માટે બે મત ન જ હોઈ શકે. આંધળીયા ધણે ખરે જેમના તેમ ચાલુ જ છે. ગણત્રીના શહેરે બાજી સંક્ષણની પદ્ધતિ પર ભિન્ન ભિન્ન દૃષ્ટિબિંદુઓ બાદ રાખીએ તે સર્વત્ર હજુ સદીઓ પૂર્વની રૂઢિ દેખા દે છે! સંભવી શકે. આગમ જ્ઞાન મૂળ સ્વરૂપમાં કેવળ કોતરાયેલું રહે વ્યવહાર ને અજ્ઞાનના નામે આજ ઢાંકવુંકવામાં ને ખેટું એ કરતાં એ જ્ઞાન સરળ ભાવાર્થ યુક્ત જગતની પ્રચલિત ગાવામાં નારી સમાજના એ દિને જાય છે. ધમાલમાં જ્યાં ભાષાઓમાં પ્રગટ કરવામાં આવે અને એને છુટથી પ્રચાર શાંતિ શોધી પણ જડતી નથી ત્યાં વિધિના બહુમાન કે જૈન કરવામાં આવે એ રીતે જનતાના વિશાળ હદયમાં અંકિત થાય વિધિને કયાં અવલકથી ! અને જુદા જુદા દેશમાં એ પહોંચી જાય એ વિચાર કરતાં વધુ લાભદાયી જણાય છે. પણ “મુડે મુડે મતિર્ભિન્ના” એ
અરિહંતના ઉપાસક અને વાતવાતમાં મિથ્યાત્વને જેનારા ન્યાયે જે આજન થઈ રહ્યું છે તે સામે આંગળી ચીંધવા. સંસાર પ્રવેશ જેવા અનેખા પ્રસંગે કેવી બેદરકારી દાખવે પણું નથી જૈન ધર્મની પ્રાચીનતા ને પવિત્રતાના પુરાવા સમા છે ! સેંકડાથી ખર્ચા કરનારા યોગ્ય વિધાન માટે જરા પણ મુખ્ય બે સાધન છે એક મૂર્તિ અને બીજુ આગમ. ઉભયનું પણ
* કાળજી રાખે છે કે? આચાર દિનકર ગ્રંથમાં લગ્ન સંસ્કાર સાનિધ્ય પવિત્ર તીર્થમાં થાય છે એ વેળા એટલું નમ્ર ભાવે
માટે વિસ્તાથી લખાયેલું છે. એમાં પ્રથમ તીર્થંકર શ્રી રૂપ જણાવીએ કે ઉભા થતાં મંદિરમાં જૈન સંરકૃતિને અને ભાર
દેવને લગ્ન પ્રસંગ ઉલેખી આ પ્રકારના જીવનમાં કર્મો કે તીય કળાકૃતિ ને હરગીજ વિસારી મેલવામાં ન આવે તેમ જ ભાગ ભજવે છે અને એથી કેવી જવાબદારીઓને ઉમેરે થાય. સ્તંભ છેતરાતા વર્ગોમાં શુદ્ધિ, સ્વચ્છતા અને સુચારતાને છે અને
Dગ છે તેને તાદશ ચિતાર આપે છે. ગુજરાતી ભાષામાં ભાવાર્થ: ખ્યાલ બહાર ન રાખવામાં આવે. સાથોસાથ જયારે સૂગ યુક્ત ટ્રેકટ પણું પ્રગટ થઈ ચુકી છે. મહારાષ્ટ્રમાં એને પ્રચાર સાંપડે છે અને રાજવી સાથે શ્રેષ્ટિવર્કને સંબંધ માટે બન્યો ઠીક પ્રમાણમાં ચાલુ છે. છતાં અકસની વાત એટલી જ છે. છે ત્યારે નાનામોટા મતÈરે આદિને તેડ આણી ભાવિકાળમાં કે ધર્મી મનાતા ગુજરાતમાં એ સંબંધમાં સાવ દુર્લક્ષ દાખજૈન સમાજ અને ઠાકોર સાહેબ વચ્ચે વૈમનસ્યનું કારણ ન વાય છે ! લગ્ન વિધિ એટલે ભૂદેવ ગમે તેવા બે પાંચ કે રહે તેવે કરાર કરવામાં આવે. એ માટે આ યોગ્ય સમય છે. એલી જાય; અને આપવા લેવાને વ્યવહાર થાય એટલે વર, શાશ્વત તીર્થના આંગણે વિપુળ દ્રવ્ય ખરચવા છતાં-સંસ્થાઓ કન્યા પરણી ચુકયા !! ઉભયમાંથી કોઈ પણ, લગ્ન મારફતે અને ધર્મશાળાએાના પાયા માંડ્યા છતાં–જે ભાવિ શકાભર્યું કંઈ કંઈ નવી જવાબદારીએ વહેરે છે એ સંબંધમાં ભાગ્યેજ ને અનિશ્ચિત રહેતું હોય તે હાલની પ્રત્યેક કરણી, એ જવાબ કંઈ સમજ છે ! પોતે અંતરથી જેમણે દેવ તરિકે સ્વીકારતો દારીમાં વધારો કરનારી જ નિવડશે, વણિક બુદ્ધિની સફળતા નથી એની સમક્ષ-કેવળ ગેરના કહેવાથી પ્રણામ કરે રાખે ‘પાણી પહેલાં પાળ બાંધવામાં સમાયેલી છે. કાર્યવાહકે એ છે ! વિધિ જેવા મહત્વને પ્રસંગ આમ પ્રહસનમાં પરિણમે પ્રતિ અવશ્ય લક્ષ્ય આપો.
એ એાછા દુઃખને વિષય નથી. જેનેએ જાગ્રત થઈ આ વાત ગુજરાતના જેને અને લગ્નવિધિ
વિચારી જૈન લગ્ન વિધિ અપનાવવાની જરૂર છે; એને ભાવાર્થ તદન સાદાઇથી જેઓ લગ્ન પતાવે છે તેઓ પણ વિધિ- વર કન્યાને સમજાવવાની ગોરને ફરજ પાડવી ધટે છે.
જેઓ આજે જીવનના કિનારે ઉભા છે તેઓ અન્ય ફી પુસ્તકો અને સ્ટ્રેલરશીપજંજાળાને ત્યજી દઈ આ વાત અવશ્ય વિચારે. એ શક્ય બનાવવાના દરેક પ્રયત્નો આરજે એ માટે પોતાના જ્ઞાનના સાધનોનું દાન એ સર્વ દાનમાં અમપદે છે. અનુભવ છુટ મૂકે.
યુગ પોકારે છે કે દેશ પ્રત્યેક છોકરો કે છોકરી જરૂરી જ્ઞાનથી જેએ આજે જીદગી નીકાની મધ્યે વિરાજે છે જેમણે વંચિત ન રહે જોઈએ. એ સારું પુસ્તકે આદિના ખરચા આજે એક તરફ સંસાર ને બીજી તરક વ્યાપાર ખેંચી જરૂર વધી પડયા છે એની ના ન જ ૫ડાય પણું આનંદના રહેલ છે તેઓ પણ અવકાશ મેળવી આ વાતનો વિચાર સમાચાર આપતાં ભારે પૂર્વક કહેવું જોઈએ કે એ કારણે કોઈ કરે. વાલકેશ્વરના મહાલયમાં વસવાથી કે સીવરી પરના વિદ્યાર્થી ભણતર અધુરું ન મૂકે. આપણી તાંબર કોન્ફરન્સ વેપાર કેંદ્ર માં લાખાના સેદા કરવાથી અધિક આનદ એ સારું બાંહેધરી આપે છે. જી આદિની સગવડ કરવામાં સેવાધારીની ઝોળીમાં સમાયે છે એ સત્ય જે સમજાયું વ્હાયક બને છે. તે પછી શા કારણે તમે વિદ્યાર્થીઓ જે હોય છે તેઓ પણ આ ધ્યેય માટે સમય મેળવે. અને સ્થાનમાં વસે છે ત્યાંના લાગણીવાળા ગૃહસ્થને-જુવાન બંધુનવજુવાને-આશા-ઉમંગ અને અવનવી ભાવનાના અવ- એને-કેળવણીના રસિયા માનવને-દ્રઢળતા નથી? તેઓની તારે-તમને શું કહેવાનું હોય? વાતની સિદ્ધિ અને પાસે પહોંચી જાવ ને કહે કે-એ મહાનુભાવે, યથાશક્તિ તમારો અડગ નિશ્ચય જ છે. ફક્ત આવેગ ને ઉમરા ને ફંડ એકઠું કરે ને એટલું જ બીજું તમને કોન્ફરન્સ આપી ઓછા કરી, ગરવને કગેટી દઇ, લક્ષ્ય સાધનાના રહી છે તે મેળવી છે. માત્ર અધી" મહેનતે આખુ કાર્ય ૫થે, પળવા સારૂ ઉચિત ધિરજ ધારણ કરે એ જ સધાય છે તે સત્વર એનો લાભ લો. અભ્યાસના એકતાનમાં અભ્યર્થના.
દિવાલ ૨૫ નડતી આ મુશ્કેલીને તેડ કહાડી આપે.
