________________
- જૈન યુગ.
તા. ૧૬-૧૯૩૮
--- -- - - - - લાખ ખર્ચાવવા તત્પર બનેલ સુરિયુગ્મને જોરદાર સાહિત્ય સર્જનમાં સાધુ સંસ્થાને ફાળેઅપીલ છે કે તેઓ પ્રથમ કરારનામું ચેકસ કરે. એકવાર રત સાહિત્યના વિપુળ ભાગ ઘણુંખરૂં ત્યાગી ને ચારિત્રફરીથી કહીએ છીએ કે જવાબદારી વધારતાં પૂર્વે બરાબર
શાળ સંતોના હાથે જ સર્જાયે છે એટલે ભૂતકાળની દ્રષ્ટિએ સંરક્ષણને મુદ્દો વિચારે. આ સંબંધમાં હવે પછી જુદા જ
તે સાહિત્યના ફાળામાં તેએાનું જ અગ્ર સ્થાને છે. આમ છતાં ધોરણે કામ લેવાની સુચનાઓ પગભર થતી જાય છે. દેશની
વર્તમાન કાળમાં જે સાહિત્ય ગુજરાતી ભાષામાં વિશેષ પ્રમાપરિસ્થિતિ-દેશી રાજ્યોમાં ચાલતી અન્ય પ્રકારની લડતે કોઈ
ગુમાં જોવામાં આવે છે તે તરફ મીટ માંડતાં અને ભૂતકાળ જુદી જ પ્રેરણું પાય છે. તીર્થોનું યથાર્થ સંરક્ષણ કરવા સારૂ
સાથે તુલના કરતાં વર્તમાન સાધુ મહારાજાએમાંથી થોડીક જૈન સમાજે એ માર્ગ વિચારવું જ પડશે. એ સારૂ જુ
સંખ્યાબાદ કરીએ તે ધણુ ભાર નું લક્ષ્ય કેવળ ઉપદેશ તરફ જ કેળવવા જ પડશે. ત્યાગી જાગે એ પ્રેરણુઓ ઝીલી આગેવાની
રહ્યું જJાય છે. થોડા ક્રિયાકાંડના પ્રકાશન સિવાય ખાસ લેવી પડશે
જીવ જેવું સર્જન નજરે ચઢતું નથી. એ તરફ અભ્યાસી સાધુબિલ ગવર્નમેન્ટ હિન્દુ રીલીજીઅસ એન્ડોવમેન્ટ એકટ.
ગણુનું ખાસ લક્ષ્મ ખેંચીએ છીએ. સાથે વિનંતી છે કે માત્ર ઉપરોકત એકટ જે ટુંક સમયમાં પસાર થવાનું છે એ ગુજરાતી ભાષા જ નહીં પણ હીંદી અને ઈલીશને પણ અભ્યાસ સંબધમાં ઉપાધ્યાય શ્રી મંગળવિજયજી તથા બિહાર શરીફના તેઓ કરે. ત્યારે જ દેશમાં કયી જાતના સાહિત્યની અભિરૂચી બાબુ સાહેબ લક્ષ્મીચંદ સુચની તરફથી જે નિવેદન પ્રગટ વર્તે છે અને ઉગતી પ્રકન કેવા પ્રકારનું વાંચન માંગે છે એને કરવામાં આવ્યું છે તે જોતાં એમ લાગે છે કે જૈન સમાજે તેઓને ક્યાસ કરવાનું સુગમ બને. અલબત સંસ્કૃત સાહિત્યના એ સામે પ્રબળ વિરોધ ઉઠાવીને જૈન ધર્મના સ્થાનકને એ નવ સર્જનમાં કેટલાક મુનિશ્રીને કાળા ધ્યાન ખેંચે તે છે, એમાં લાગુ ન પડે તેવી તજવીજ કરવાની ખાસ અગત્ય છે. હિંદુ મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજીનું કાર્ય પ્રશંસનીય ગણાય. શ્રીમદ્દ હેમચંદ્રધર્મના તીર્થો કે દેવાલમાં જે આવક થાય છે તે મહંત- સુરિજી કૃત વ્યાકરણું પર થી લાવણ્યસુરિ તરફથી ક્રિયાપદના પૂજારી વિગેરેના ઉપભોગમાં લેવાય છે. એ મિકા અનુયાયી પ્રત્યેક કાળ રૂપ-એને લગતી અન્ય બાબતે આદિ સ્વરૂપ સુચક વર્ગ માટે પણ ખરચી શકાય છે. એટલે એમાં અંધાધુંધી લગભગ ચાર વિશાળ ગ્રંથે પ્રગટ થઈ ચુકયા છે. શ્રી અમૃતસૂરિ જેવું કે હાથમાં તેના મહેલમાં જેવું પ્રવર્તતું હોય એ સમજાય તરફથી એક સ્વતંત્ર ટીકાની રચના થઈ રહી છે અને તેમનાજ તેવું છે. કેગ્રેસ સરકાર એ બદી નાબુદ કરવા પ્રયાસ કરે જ. શિષ્ય શ્રી ધુરંધરવિજયજીએ મેઘદૂત-કાવ્યની માફક “મયુરતૂત”
એ સામે આંગળી ચીંધવાપણું નજ હોય, પણ જૈન તીર્થોની નામા કાવ્યની રચના કરી છે. આ તે જાણવામાં આવ્યા તે મિલ્કત અને એમાં થતી આવક એ જુદી વસ્તુ છે. એ દ્રવ્યના ઉલ્લેખ માત્ર છે પણ આવું સંસ્કૃત ભાષાને લગતું કેટલુંક વ્યય માટે જૈન ધર્મમાં જદી પ્રણાલિકા પ્રવર્તે છે. વહીવટની સજન સાધુ સંસ્થામાં જુદે જુદે સ્થાને પ્રવર્તે છે. કેવલ એક ચોખવટ જરૂરની છે એમાં થતી બેદરકારી ન ચલાવી દીક્ષાના પ્રશ્નથી કેટલેક મતફેર હોય તે સારું સારી સંસ્થા લેવાય એ પણ સ્પષ્ટ છે, છતાં એટલાજ ખાતર એમાં ત્રીજી પર વારે વારે પ્રહાર કરવા અને બીજી જેવા જેવી બાબતે સત્તા હસ્તક્ષેપ કરે એ અનિચ્છનીય છે. સરકાર ૫દર સભ્યોની તરફ નજર સરખી ન કરવી એ ઈષ્ટ નથી. અહીં તે માત્ર સેન્ટ્રલ બોર્ડ નિયુકત કરવા ધારે છે અને એનું જે બંધારણ ઇસારો કરેલ છે એ સંબધી વિગતવાર નોંધ સામગ્રી પ્રાપ્ત સુચવેલું છે એ જોતાં ભાગ્યેજ એમાં એકાદ બે જૈનને સ્થાન થયે આપવાની ધારણા છે. પ્રાપ્ત થાય.
વળી સભ્યોમાંને મેટો ભાગ તીર્થ કે દેવાલયની આવક મહાવીર વિદ્યાલયમાં મુંબઈ જેન યુવક સંઘના માટે જૈન ધર્મમાં કે ઉલ્લેખ છે એથી પણ અનભિજ્ઞ જ
પ્રતિનિધિની ચુંટણી. હાય એટલે હિંદુધર્મની મિલકત માફક એને ગણી લઈ કાનુની શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયમાં મુંબઈ જૈન યુવક સંધને નિમણુ થાય. એમાં જૈન સમાજને ઘણું નુકશાન થાય તેમ છે.
'એક પ્રતિનિધિ મેકલવાનો હક્ક છે, તે અનુસાર પ્રતિનિધિની સમેતશિખરજી, પાવાપુરી આદિ તીથી બિહાર સરકારની હદમાં છે એટલે જાહેર સંસ્થાએ.એ, સમાજના આગેવાનોએ અને
ચુંટણી કરવા માટે મુંબઈ જેન યુવક સંઘની કાર્યવાહી સમિવિદ્વાન ગ્રહરએ એકટ પસાર થાય તે પૂર્વે એને બરાબર
તિની એક મીટીંગ તા. ૧૦-૭-૩૮ ને રવીવારના બપોરના
ચા વાગે યુવક સંઘ ઓફિસમાં મળી હતી, જે વખતે અભ્યાસ કરી જનતાને જાગ્રત કરવાની જરૂર છે. બિહાર તથા કલકત્તાના આગેવાનોને પણ આગ્રહભરી વિનંતિ છે કે આ
મનસુખલાલ હીરાલાલ લાલન, માણેકલાલ એ. ભટેવરા, તારાચંદ એકટને લગતાં સરકારી પ્રકાશન તેમજ એ પસાર થતાં આપણા ઉમેદવાર જાહેર કરી હતી, જેમાંથી વધારે મતો મનસુખલાલ
કોઠારી અને વલ્લભદાસ ફુલચંદ મહેતા એ ચાર સભ્યોએ જૈન તીર્થોને લાગુ પડનારી બાબતે સંબંધી વિગતવાર નિવેદન સત્વરે મુંબઈ-અમદાવાદ આદિ મોટા શહેરમાં રવાના કરે
લાલનને મળતાં તેમને ચુંટી કાઢવામાં આવ્યા હતા. અને આંદોલન પ્રગટાવવા એક વગદાર સમિતિ નિમે. કેન્ફરન્સ,
જનરલ સભા. શેઠ આણંદજી કલ્યાણજી આદિ અગ્રગણ્ય સંસ્થાઓ સહુ પત્ર મુંબઈ જૈન યુવક સંધની જનરલ સભા તા. ૧૦-5 •૩૮ ને વ્યવહાર શરૂ કરે. માત્ર સામાન્ય જાહેરાતથી સંતોષ ન માને, રવિવારના રોજ બપોરના ૩ વાગે સંધની ઓફિસમાં એકટ પસાર થતાં પૂર્વ જ ખરી મહેનત કરવાની જરૂર છે. મળી હતી, જ્યાં સભ્ય તથા વિદ્યાર્થી સભ્ય માટે પછીના પ્રયત્ન તે આગ લાગ્યા પછી ક ખાદવા જેવા વાર્ષિક લવાજમ બે રૂપીયાને બદને એક રૂપી નક્કી કરવામાં નકામાં છે.
આવ્યો હતે.
