________________
તા. ૧૬-૯-૧૯૩૮.
જેન યુગ.
મૃત્યુને ડર શા માટે ? જઈએ છીએ એ વાત ભૂલી જઈએ છીએ. આ નાતિ,
જમાનાએ ભુવા-જાતિઓની યાદ આપતી પ્રયોગ શાળાનાં મોડું વહેલું સૌ કોઈને મરવાનુ તે છેજ. સર્વથા દેહને ધુપ દીપમાંથી જંતુ નામને એક એ બિહામ રાક્ષસ સંબંધ છે ત્યારેજ છૂટે કે જયારે આત્મા મુકિત યાને સચ્ચિ- બનાવ્યા છે કે તેની આગળ ભૂત, પ્રેતની કલ્પના ઝાંખી પડી દાનંદમય સ્વરૂપની પ્રાપ્તિ કરે. એ દશા દુર છે ત્યાં સુધી જાય છે, એ જંતુરૂપી રાક્ષસ ભણેલાઓને ડગલે પગલે બીવ'પુનરપિ જનનમ પુનરપિ મરહુમ ચાલુજ રહેવાનું. એટલે રાવ્યાજ કરે છે. એની બીકમાં માનવી પો ખાતો નથી. સતત મૃત્યુને દૃષ્ટિ સનમુખ રાખી, ચારિત્ર સંપન્ન બનવું અને પોતે નથી, સુતે નથી એની કડકમાં એક માનવી બીજા કર્તવ્યશીલ રહેવું એજ ધર્મ. શરીર સંપત્તિ સચવાય એ માનવીને સ્પર્શ પણ કરી શકતો નથી ! સારુ ખાનપાનના નિયમ પાળવા અને આહાર વિહાર નિયમિત ધનિકોને મોતને ભય ભારે હોય છે. તેમને એ અભિગોઠવવા એ જરૂરનું છે. રાગ તસ્કરને દેહમાં પ્રવેશતે અટ- પ્રાય દેખાય છે કે મૃત્યુએ તેમની સામે આવવુંજ નહિ. કાવ એ જામત દશાનું ચિન્હ છે. આ તકેદારી રાખવા મરવા માટે ગરીબે કયાં ઓછા છે કે મૃત્યુએ ધનિકને પૂર્વક દુઃખીયાની સેવા કે રોગગ્રસ્ત જનસમૂહના દર્દીનિવારણું ખેળવા પડે ! એ મૃત્યુ પિલા વિજ્ઞાન સત ભૂત જંતુધારા જેવા આવશ્યક કાર્યોમાં છતી શક્તિએ ભિરૂતા ન દાખવવી બધાને પિતાના પંઝામાં ૫કડે છે એવી ધનિકેની ખાતરી ઘટે. ચેપી રોગવાળાની શુશ્રુષ સંભાળ રાખી કરવી ધટે થઈ ગયેલી હોવાથી, એ જંતુને પિતાથી દૂર રાખવા તેઓ, વૈયાવચ્ચનું ફળ નાનુ સૂનું નથી. માનવ હૃદયને એ અણમૂલે ગરીબો પહોંચી ન શકે એવા ઉંચા પર્વત ઉપર રહેતા ગુણ છે. આજના યુગમાં આ મહત્વને મા લગભગ ભુસાઈ કરે છે, પિતાનાં ગૃહની આસપાસ સિપાઈન ચોકી પહેરા જતા જોઈ, ને સાથે સાથે મરણને અતિ ઘણો ભય ધર બેસાડી દે છે, જંતુ વિનાશક દવાઓ અને ઉપચારોથી સર્વદા કરતે નિહાળી દુઃખ થાય છે ! આત્માની અમરતાનું પ્રહસન સજ્જ રહે છે, અને ગરીબની વરતીમાંજ રોગના જંતુ થતું જેમાં આશ્રય થાય છે ! સેવાના ઉમદા સૂત્રને વીસરી મર્યાદિત રહે એ અર્થે આરોગ્યનાં સાધનોથી ગરીબોને વંચીત માનવ આટલી હદે દેહરખ કે મૃત્યુબીર કેમ બને એ રાખે છે. પરંતુ એ બધા પ્રયત્નો કરવા છતાં તેઓ ભલી પ્રશ્ન ઉઠે છે, “ અન્તકાળ' સંબંધી લખતાં શ્રીયુત કિ. ધ. જાય છે કે જગતના ગમે એટલા ભૌલિક વિભાગે પાડવામાં મશરૂવાળા જણાવે છે કે “છેલ્લાં પંદરેક વર્ષથી જેટલાં મરણો આવે તેય જગતને એકજ રહેવા સર્જાયેલું છે. ગોરા અને જોઉં છું તે બધામાં છેવટની ક્ષણ સુધી દાકતરોને ત્યાં કાલા, ઉચ્ચ અને નીચ, પૂણ્ય અને અસ્પૃશ્ય એવા એવા દેહાદેડ અને ઉપચારની ધાંધલ એજ એક દેખાવ થઈ રહે ભુલ ભુલામણી ભર્યા ભેદ પાડતા માનવ મુત્સદ્દીને ખબર છે. ઘરને દાકતર ભલે હિંમત છેડે, પણ સગાવહાલાની પડતી નથી કે જગતનાં કઈ અંગુષ્ટ જેવા ખુણામાં ઉડયા હિંમત છૂટતી નથી. બીજા દાકતરે ભેગા કરવા દેડાદોડ કરતાં મચ્છર કે માખી પૃથ્વી ઉપર મહામારી ફેલાવી, માનવ મૂકીએ છીએ. હાજરીમાંથી એક ટીપુંયે આંતરડામાં જતું ન હોય જાતિને ઉપાડી નાખવા સમર્થ છે ! રોગ અને રોગીથી નાસતા તે યે છેલ્લા ડચકા સુધી કુકેજનું પાણી દેવાતું જ જાય છે. ફરતા સ્વાર્થીએ સમજવાની જરૂર છે કે જ્યાં સુધી દુનિયામાં એડ્રિનલીન કે બીજી દવાઓની સેય ભકણી ચાલ્યા જ કરે છે. એક પણ રોગી રહેશે ત્યાં સુધી ભારેમાં ભારે વૈદકીય સાધમારા એક સગાના મરણમાં અઢાર દિવસમાં સાઠેક સો થી સજજ હોવા છતાં, કોઈપણું ધનિક રોગના ભયથી ભોંકવામાં આવી હતી. ઓકસીજન તો હોય જ, બીજા માણસને મુક્ત નથી.’ લેહી આપવાનો પ્રયોગ પણ થાય. વેદનામાંથી છૂટવા માટે વિજ્ઞાન ,
વિજ્ઞાન યુગના નામે ભ્રમ જાળમાં પાવા. આથાવા કરતાં છ૩ બેભાનપણને આશ્રય લે, પણુ આપણે એ દર્દીને શાંતિથી પૂર્વ કાલિન સ તેને ઉપદેશ શા સાર થાદ ન કરો! • મરવા દઈએ નહિં. આ ધમાલમાં ઈશ્વરનું નામ યાદ ન આવે તમારા ઘર, લાઈબ્રેરી, જ્ઞાનભંડારના શણગારરૂપ તે ધુન કે ભજન તે ક્યાંથી ચાલે અને કેણુ ચલાવે ? એકાદ જીવ આ પ્રયત્નોથી બચી જ હશે. પણ સાધારણ રીતે જૈન સાહિત્યના અમલ્ય ગ્રંથ. જેમ માણસ માટે ગણાય, પૈસાની છુટ વધારે હોય, અને રૂ.૧૮-૮૦ ના પુસ્તકો માત્ર રૂપીઆ ૭-૮-૦માં ખરીદ્યા. નવાં સાધને શેધાતા જાય, તેમ મરનાર પાસેથી સાત્વિક
અસલ કિંમત ઘટાડેલી કિંમત. વાતાવરણું ચાલ્યું જતું જાય ?
શ્રી રન ગ્રંથાવલી રૂ. ૩-૦-૦ ૧-૦-૦ અન્તસમયે પુન્યપ્રકાશ અને આરાધનાન સ્તવન એ શ્રી જૈન મદિરાવલી રે. ૧-૮-૦ ૦-૮-૦ જૈન ધરોમાં મુંજતું, પણ આજે તે ઘણું ખરું ઉપર દેરેલ
પર રથ જાણીતા સાક્ષર શ્રી. મેહનલાલ દ. દેસાઈ કૃતઃ" નહિ * *
પૃષ્ટ ચિત્ર જેવુંજ જોવાય છે.
શ્રી જૈન ગુર્જર કવીઓ ભાગ ૧લે રૂ. ૫--૦-૦ ૧૦૦૦ ૧-૦મેતના ભયથી ભાગનારને ઉદ્દેશી શ્રીયુત રમણલાલ દેસાઈ શ્રી જૈન ગુર્જ૨કવીએ ભાગ ૨ જે રૂા. ૩-૦-૦ ૮૫૦ ૧-૮-૦ પણું ઉપરના જેવું જ ચિત્ર દેર છે-“ દરેક જમાનાને અનુકુળ શ્રી જૈન સાહિત્યનો ઈતિહાસ છે. -૦-૦ ૧૨૫૦ ૩-૦-૦ ભડકાવનારાં ભૂતે તે તે જમાનામાં સાથે જાય છે. ભૂત, વાંચન પૃ૪ ૩૧૦૦ સેટ લેનારને ત્રણે પંથે રૂા. ૪-૦-૦ માંજ, પ્રેત, ડાકણ જેવી ભયાનક કલ્પનાઓ અધુરુ જ્ઞાનવાળા જૈન સાહિત્યના શેખીને, લાઈબ્રેરીઓ, જૈન સંસ્થાઓ આપણા પૂર્વજોએ ઉભી કરી હતી એમ માની આપણે આ અપૂર્વ લાભ લેવા ન ચુકે. હસીએ છીએ, પણ એમ હસતી વખતે આપણે ડાકણું અને
લખ:-શ્રી જૈન છે. કેન્ફરન્સ, ચુડેલ કરતાં પણ વધારે ભયાનક ભૂત વિજ્ઞાનને બહાને આ
૨૦, પાયધૂની-મુંબઈ, ૩.
વાતાવરણ મા જુના
અને આરાધના કરી રેલ
