________________
જેન યુગ.
તા. ૧૬-૪-૧૯૩૮,
Sts
જૈન યુગ.
d
=
અમારા મંગળમય મહાવીર
૩ષાવિ શિઃ : રસુરીશ્વરિ નાથ! wi: આવા ભયંકર કાળમાં શ્રી મહાવીર જમ્યા. ગર્ભ ન જ સાપુ માત્ર વાતે, ઘમિત્તા, સિવિલોપિક / માંથી જ માતા પ્રત્યેનું બહુમાન શિખવવાની લીટી દોરી,
અર્થ:-સાગરમાં જેમ સર્વ સરિતાઓ સમાય છે તેમ નાગને દૂર ફેંકી દઈ, પિશાચને મુષ્ટિ પ્રહાર દઈ, સાથે હે નાથ ! તારામાં સર્વ દ્રષ્ટિએ સમાય છે. પણ જેમ પૃથક રમતા ગેડીઆએની ભયવૃત્તિ ડામી, નિર્ભયતાને જળ પૃથક સરિતાએમાં સાગર નથી દેખાતે તેમ પૃથફ પૃથક્ 1
સંચાર કર્યો. યૌવન વયે સંસારમાં પડયા અને ગ્રહસ્થ
જીવનના આદર્શ નિવડયા. વડિલ ભ્રાતાના આગ્રહે છે દષ્ટિમાં તારું દર્શન થતું નથી.
વર્ષ વધુ ગ્રહસ્થ જીવનમાં રોકાયા, છતાં અંતરમાં
નિશ્ચિત કરેલ ધ્યેય ન વિસર્યા. એ ધ્યેયના અભ્યાસDICIONS
માંજ રકત બન્યા. સમય વીતતાં આગાર અને એને લગતાં પ્રલોભને “સર્વ કાંચળીને ત્યાગ કરે' તેમ ત્યજી
દઈ નિકળી પડયા. સંયમી થયા. આત્મ શુધનના ઇ તા. ૧૬-૪-૩૮.
શનીવાર.
પ્રયાસમાં એકતાર બન્યા, તપ અને મૌન જેવા જલદ SUSISUSU
શસ્ત્રો ધારણ કરી વિવિધ ગ્રામ-નગરમાં, વિચિત્ર જનવૃદેના વિધ વિધ ઉપસર્ગો સમભાવે રંચમાત્ર સામે
પ્રતિકાર કર્યા વગર સહન કરવા લાગ્યા લગભગ સાડા અહિંસાના અવતાર, દયાના ફિરસ્તા, અને કરૂણા રસના બાર વર્ષને એ કાળ કેવળ સ્વરૂપ દર્શનની સિદ્ધિ અર્થ” ભંડાર પ્રભુ શ્રી મહાવીરને કેણુ નથી જાણતું ? લગભગ સ્વજીવન કસવામાંજ વીતાવ્યું. અનુભવ પિથીમાં જાત પીશ સકા પૂર્વે આજ ભારત વર્ષમાં-આજ કુલકુ- જાતના સ્વભાવની, બિન ભિન કૅટીના વતવાની, મિત ને મદળ શાભિની ભૂમિ પર એ જમ્યા. બિહારના ચિત્રવિચિત્ર પ્રકૃતિએની, સંપૂર્ણપણે નેંધ લેવાણું. એ સારાયે પ્રદેશમાં ક્ષત્રીકુંડ નગરના પ્રત્યેક ખુણામાં પર વિચારણા થઈ સુધારણાના માર્ગોની સરખામણી આનંદ આનંદ ઉભરાઈ રહ્યો. માનવો અને દાનવ મકાણી અને એ બધામાંથી એકજ સુર ઉઠયા- પ્રથમ ગંધ અને કિન્નરો સૌ કોઈ હર્ષાતિરેકથી થનગની ,
કથા થનગના જ્ઞાન ને પછી યિા, કિવા દયા.” “ આત્મ સાક્ષાત્કાર રહ્યા. શાસ્ત્રકાર કહે છે કે પૈત્ર શુકલની એ ત્રદશીએ
વિના ઉપદેશકપણ નજ શે’ બળ તા.
ક્રાન્તિ કે નવનરકાગાર જેવા અંધકારમય પ્રદેશમાં પણું પ્રકાશના સર્જન ત્યારેજ પ્રગટાવી શકાય કે જ્યારે એ દરેક શબ્દ ઓળા ઉતર્યા, અમાપ દુ:ખના રાશિ વચ્ચે સુખની પાછળ રહેલી ઉમા સ્વજીવનના અણુયે અચ્ચે, પ્રત્યેક લીઓ પ્રસરી રહી ત્યાં આ માનવ લેકની શી વાત આત્મ પ્રદેશમાં ફરસી ચુકી હોય, શીરાઓમાં વહી કરવી ! એ વેળા વર્ણનામ બ્રાહ્મણે ગુરૂ” એ વાક્ય રહેલા રકતમાં એકમેક થઈ હોય.’ વિચાર વાણીને આબાળવૃદ્ધ પર્યત વિના રોક-ટોકે પિતાને પ્રભાવ વર્તનની કિંવા વિચાર-ઉચ્ચાર ને આચારની એકતા વિસ્તારી રહ્યું હતું. દિજ મહાશયના હસ્તમાં માત્ર હોય કાન્તિકારી કે નવસર્જકપણ માત્ર શબ્દબાણો ધર્મનીજ નહિં પણું સમાજ અને રાષ્ટ્રના આંટીઘુટી ફેંકવામાં કિવા જતજાતના તુક્કા ઉઠાવવામાં નથી સમાતુ'. ભર્યા પ્રહનોની ચાવી હતી. તેમની સલાહ પ્રમાણેજ પ્રચલિત પાની, એના પ્રરૂપકોના જીવન વ્યવહારની, ન્યાય તોળાતે. તેમની સુચના મુજબ જ વ્યવહારના એનાથી જન સમૂહના હદયમાં પ્રગટેલી અસરની કાર્યો ઉકેલાતા અને તેમની ભલામણથીજ સંધિ-વિગ્ર- પૂર્ણપણે આચના કરીને કૈવલ્યની પ્રાપ્તિ થતાં હના કેલકરાર થતા. જનતાનું માનસ એટલી હદે પરમાત્મા મહાવીર દેવે સનાતન સત્ય જગત સન્મુખ અજ્ઞાનતારૂપી અંધકારથી આચ્છાદિત થયું હતું કે તે રજુ કરવાને માર્ગ નક્કી કર્યો. મંત્રી પ્રમોદ કારૂણ્યને ભૂતદયા જેવી સરળને સામાન્ય વાત પણ વિચારી શકતી માધ્યસ્થ ભાવનારૂપ મુદ્રાલેખ આંકી અહિંસાને વજ નહીં ! નજર સામે યજ્ઞયાગની ભડભડતી જવાળાઓમાં સર્વત્ર ફરકાવવાને, માત્ર માનવાનીજ નહિં, કેવળ મારા જીવતા ને મૂંગા પ્રાણીઓના જીગન સ્વાહા થવા દેતી! પશુઓનીજ નહિ, પણ નાનામાં નાના કીટકથી માંડી એ રાંકડા છની મૃત્યુકાળની કારમી ચીસે પણ રાશી લક્ષયોનિ પર્વતની-અખિલ જીવ સૃષ્ટિની બહેરા કાન પરજ અથડાતી! અંતરમાં કોમળતા જેવી “અમારી’ને પયગામ પ્રત્યેક ખૂણામાં પ્રચારવાને નિધોર લાગણીજ ન હોતી ! લેહ માંસ ચશ્મ સામે ઢગલા બંધ કર્યો. મતમતાંતરોની ભીષણ આંટીઘુટીમાં, વાદવિવાદના વહેતા ને ઉભરાતા નિરખ્યા છતાં હદયને તાર પણ વિડંબના જનક પ્રવૃત્તિમાં, જીવનના કિમતી વર્ષો ન ગણુઝતે નહી. રાંકડા પશુઓની શી વાત પણ ખુદ વીતી જાય એ અર્થે અનેકાંત દષ્ટિથી-સાપેક્ષ વૃત્તિથી માનવજત પણુ યજ્ઞની વેદી પર હામાતી ! સ્વર્ગ-મોક્ષના વિચારસરણીની ભૂમિકા નિર્માણુકરી મંડનાત્મક શૈલીના પરવાના આપવા એ ભૂદેવેને ધમ થઈ પડ હતું! શ્રી ગણેશ માંડયા. પ્રેમ ભાવથીજ ઉપદેશરૂપી અમૃત ગે, ભૂમિ અને કન્યાના-દાનની વાતે-પ્રશસ્તિએ પાવાના મંગળાચરણ ક્ય. પ્રસરેલ પિશાચ લીલા ને લલકારતાં દ્વિજ ઉધાડા છોગે જનસમૂહને ધર્મના પ્રવતી રહેલ તાંડવ નૃત્યમાં અગ્રભાગ ભજવતાં ભૂદેવે અચળા હેઠળ પુન્ય થવાના પ્રલોભન દાખવી તૂટી રહ્યાં ને પરાજય આપી અજ્ઞાન તિમિરને ધ્વસ કરી જ્ઞાન હતાં. ચામેર અમર્યાદ હિંસાનું સામ્રાજ્ય પ્રવતી દશાની સાચી ઉષાના દર્શન કરાવવા, જનવૃંદમાં ઘરરહ્યું હતું !!!
કરી બેઠેલ ભીરૂતાને પરાવલંબન વૃત્તિ નષ્ટ કરી, દરેકના
