Book Title: Dravya Sangraha Prashnottari Tika
Author(s): Manohar Varni, Mukundbhai Soneji
Publisher: Gujarat Prantiya Sahajanand Sahitya Mandir Ahmedabad
View full book text
________________
गाथा ३३
२५९ આ બંધ, સ્થૂળ અપેક્ષાએ એક યુગલસ્કંધ (કર્મ)ને બીજા પુદ્ગલસ્કંધ (કર્મ)ની સાથે દેખાતે હોવાં છતાં, સૂક્ષમદ્રષ્ટિએ, તે બંધ, એક એક પરમાણુ (કામણવર્ગણના અવિભાજ્ય અંશ)ને બીજા બીજા પરમાણુ સાથે હોય છે.
પ્રશ્ન : આત્મા તે અમૂર્ત છે તેને મૂર્તકર્મ સાથે બંધ કેવી રીતે થાય છે?
ઉત્તર : સંસારી આત્મા, કર્મબંધનથી બદ્ધ હોવાને કારણે, કર્મબંધથી કથંચિત્ મૂર્ત માનવામાં આવ્યું છે. આવા આત્માની સાથે કર્મને બંધ થ યુક્ત જ છે.
પ્રશ્ન ૯ : આત્માની સાથે કર્મોનું એકાકાર થઈ જવું તેને શું અર્થ છે?
ઉત્તર : આત્માનું અને કર્મસ્કનું એકક્ષેત્રાવગાહમાં આવી જવું અને તેમનામાં નિમિત્ત-નૈમિત્તિક સંબંધ થઈ જે તેને એકાકારતા કહે છે. આમ હોવા છતાં પણ નિશ્ચયથી પ્રત્યેક દ્રવ્ય પિતાપિતાના (સ્વરૂપ)માં જ છે, અને તે કારણથી સ્વતંત્ર છે.
પ્રશ્ન ૧૦ : ભાવબંધ અને ભાવાશ્રવમાં શું તફાવત છે?
ઉત્તર : ભાવબંધમાં કર્મબંધની નિમિત્તતા છે અને ભાવાઝવમાં કર્માશ્રવની નિમિત્તતા છે. ભાવબંધ વ્યાપ્ય છે અને ભાવાશ્રવ વ્યાપક છે.
હવે, દ્રવ્યબંધના ભેદો અને ભેદોના કારણે બતાવે છે. पयडिहिदिअणुभागप्पदेसमेदाहु चदुविधा बंधा। जोगा पयडिपदेसा ठिदिअणुभागा कसायदा होति ॥३३॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
