________________
આપ્તવાણી-૧
આપ્તવાણી-૧
શ્વાસ લે છે ? રાતે જે શ્વાસોચ્છવાસ ચાલે છે તે નોર્મલ છે. તેનાથી બધું જ સરસ પાચન થાય છે.
મનુષ્ય માત્ર ભમરડા છે. હું જ્ઞાની છું પણ આ દેહ ભમરડો છે. આ ભમરડા છે તે શ્વાસથી જ ચાલે છે. શ્વાસ પેઠે તે દોરી વીંટાઈને પછી શ્વાસ ચાલે છે ત્યારે ભમરડો ફરે છે. તે ફરતાં ફરતાં ગુલાંટ ખાય તે આપણને એમ લાગે કે ઠંડ્યો ઠંડયો ને પાછો મૂઓ ઊભો થઈને પાછો ફરવા માંડે, એવું છે આ બધું !
લીમડો પાને પાને કડવો થાય ને ડાળે ડાળે કડવો થાય. તેમાં તેનો કયો પુરુષાર્થ ? એ તો બીજમાં પડેલું પ્રગટ થાય છે. તેમ મનુષ્યો પોતાના પ્રાકૃત સ્વભાવથી વર્તે છે ને માત્ર “મેં કહ્યું”નો અહંકાર કરે છે, તેમાં તેણે શું કર્યું ?
આ જગતમાં જે તે લોકો પુરુષાર્થ કહે છે તે તો બ્રાંત ભાષા છે. રિલેટિવ ભાષા છે. ઉદય કર્મથી થાય છે તેને ‘મેં કર્યું’ એમ કહે છે તે ગર્વ છે, તે અહંકાર છે. રિયલ ભાષાનો પુરુષાર્થ કે જે યથાર્થ પુરુષાર્થ છે અને જે પુરુષ થયા પછી જ, સ્વરૂપનું ભાન થયા પછી જ શરૂ થાય છે. તેમાં ‘મેં કર્યું એ ભાવ જ આખો ઊડી ગયેલો હોય છે. સંપૂર્ણ અકર્તા પદ હોય છે. રિલેટિવ બધું પ્રકૃતિ છે અને રિયલ પોતે પુરુષ છે. રિયલ પુરુષાર્થ કોને કહેવાય ? કોઈ આપણો હાથ કાપતો હોય ત્યારે ‘પોતે’ જ્ઞાતાદ્રા પદમાં રહે છે. જ્ઞાનક્રિયા અને દર્શનક્રિયા જ આત્માની ક્રિયા છે. બીજે બધે જ આત્મા અક્રિય છે, બીજી કોઈ પણ ક્રિયા આત્માની થતી નથી અને ‘આત્મા’ જ્ઞાન-દર્શનમાં જ રહે તે જ પુરુષાર્થ છે.
અવિરોધાભાસ અવલંબત પ્રારબ્ધ પ્રારબ્ધ કરીને બેસી રહેવાય તેમ નથી. જો એકલું પ્રારબ્ધનું જ અવલંબન લઈને બેસી રહે તો સાવ અક્રિય બની જાય. એ અવલંબનથી મન પાંસરું રહે જ નહીં ને જો તારું પ્રારબ્ધનું અવલંબન સાચું હોય તો તને એક પણ ચિંતા ના થવી જોઈએ. પણ ચિંતાનું તો કારખાનું છે. તેથી તેય અવલંબન પાંગળું છે, ફેક્ટ નથી, સાયન્ટિફિક નથી. તેથી જ બધા મારા ખાય છે. આ ખોટાં અવલંબનો લોકોને આપવામાં આવ્યાં છે, તેથી તો હિન્દુસ્તાનની અવદશા થઈ છે. એની આખી પ્રગતિ રૂંધાઈ ગઈ છે. અમે કરોડો અવતારની શોધખોળ કરીને જગતને એક્ઝક્ટ જેમ છે તેમ કહીએ છીએ કે પ્રારબ્ધ અને પુરુષાર્થ એ બેઉ પાંગળાં અવલંબન છે અને ‘વ્યવસ્થિત’ એ જ સાચું અવલંબન છે, ફેક્ટ વાત છે, સાયન્ટિફિક છે.
‘વ્યવસ્થિત' એટલે શું ? સાયન્ટિફિક સરકમસ્ટેન્શિયલ એવિડન્સ માત્રથી જે જે કંઈ બને છે તે ‘વ્યવસ્થિત' છે, ‘વ્યવસ્થિત' એ સર્વ અવસ્થામાં સંપૂર્ણ સમાધાનકારી જ્ઞાન છે. એનો હું તમને સાદો દાખલો આપું છું. આ કાચનો પ્યાલો છે. તે તમારા હાથમાંથી છૂટવા માંડ્યો. તે તમે આમથી તેમ ને તેમથી આમ હાથ હલાવીને તેને છેક નીચે સુધી બચાવવા પ્રયત્ન કર્યો. તે છતાંય તે પડ્યો ને ફૂટી ગયો. તો તે કોણે ફોડ્યો ? તમારી ઈચ્છા જરાય નહોતી કે આ પ્યાલો ફૂટે. ઊલટાનો તમે તો છેક સુધી બચાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો. ત્યારે શું પ્યાલાને ફૂટવાની ઇચ્છા હતી ? ના. તેને તો તેવું હોય જ નહીં. બીજું કોઈ ફોડનાર તો હાજર નથી તો પછી કોણે ફોડ્યો ? ‘વ્યવસ્થિતે.’ વ્યવસ્થિત એ એઝેક્ટ નિયમથી ચાલે છે. ત્યાં પોપાબાઈનું રાજ નથી. જો ‘વ્યવસ્થિત'ના નિયમમાં આ પ્યાલો ફૂટવાનો જ ના હોય તો આ કાચના પ્યાલાનાં કારખાનાં શી રીતે ચાલે ? આ તો વ્યવસ્થિતને તમારુંય ચલાવવું છે, કારખાનાંય ચલાવવાં છે અને હજારો મજૂરોનું ગાડું ચલાવવાનું છે. તે નિયમથી પ્યાલો ફૂટે જ, ફૂટ્યા વગર રહે જ નહીં. ત્યારે અક્કરમી ફૂટે ત્યારે કઢાપો ને અજંપો કર્યા કરે. અરે, નોકરથી ફૂટ્યો હોય ને બે-પાંચ મહેમાન બેઠા હોય તો મનમાં અજંપો કર્યા કરે કે ક્યારે આ મહેમાન જાય ને હું નોકરને ચાર તમાચા
કબીરજીની બીબીને બાળક આવવાનું હતું. ત્યાર પહેલાં તો દૂધની કુંડીઓ ભરાઈ ગઈ. અને બાળક આવ્યું ત્યાર પછી શેડ છૂટી તે જોઈને કબીરજી બોલ્યા,
‘પ્રારબ્ધ પહેલે બના, પીછે બના શરીર, કબીર, અચંબા યે હૈ, મન નહીં બાંધે ધીર.”
