________________
આપ્તવાણી-૧
આપ્તવાણી-૧
જાય, જડ થઈ જાય. પણ તેમ બને જ નહીં. લિમિટમાં જ રહે. આ મોહ થાય છે, તે તેનું આવરણ આવે. ગમે એટલો મોહ ટેપ સુધી પહોંચ્યો હોય પણ જ્યાં એની લિમિટ આવી કે પાછો ઊતરે છે. આ બધું નિયમથી જ થાય છે. નિયમની બહાર ના થાય.
ત્રિગુણાત્મક પ્રકૃતિ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ ને મહેશ એ ત્રણ ગુણોના અધિપતિ દેવતા છે. સત્ત્વ, રજ અને તમો. તમોગુણવાળા મહાદેવને ભજે, સત્ત્વગુણવાળા બ્રહ્માને ભજે ને રજોગુણવાળા વિષ્ણુને ભજે. જેને ભજે તેને તે ગુણ પ્રાપ્ત થાય. ઇન્ડિયામાં રજોગુણવાળા વધારે હોય છે પણ જગત તમોગુણમાં પડ્યું છે. આ ત્રણ ગુણના ત્રણ દેવતા છે. તે જન્મ્યા નથી, રૂપક મુક્યા છે. વેદ પણ “આ ત્રણ ગુણોથી મુક્ત થઈ તે પુરુષ થા” એમ કહે છે.
આ પ્રકૃતિ નાચ નચાવે છે ત્યારે અક્કરમી કહે છે કે હું નાચ્યો. મૂઆ ભમરડો ફરે છે તેમાં તેનો શો પુરુષાર્થ ? લાખ કમાયો ત્યારે કહે છે કે હું કમાયો ને ખોટ જાય છે ત્યારે મૂઆ કહે ને કે મેં ખોટ ઘાલી ! ત્યારે તો મૂઓ ભગવાન ઉપર ઢોળી પાડે છે. ભગવાને ખોટ ઘાલી, કહે છે. તે ભગવાન બિચારાને બાપ નહીં, કોઈ ઉપરાણું લેનારું નહીં, તેથી મૂઆ આ લોકો ભગવાન પર ખોટા આરોપ કરે છે !
આ તો પ્રકૃતિ પરાણે કરાવે છે ને કહે છે કે હું કરું છું. દાન આપવું, જપ-તપ, ધર્મધ્યાન, દયા, અહિંસા, સત્ય એ બધા જ પ્રાકૃત ગુણો છે. સુટેવો ને કુટેવો એ ય પ્રાકૃત ગુણો છે. પ્રાકૃત ગમે તેવું રૂપાળું હોય પણ ક્યારે વેહ (વેશ) કાઢે કે ફજેત કરે તે કહેવાય નહીં. એક રાજા હોય, બહુ દાનેશ્વરી ને ધર્મનિષ્ઠ હોય પણ જંગલમાં ભૂલો પડ્યો હોય ને ચાર દિવસ ખાવાનું ના મળ્યું હોય તો જંગલમાં ભીલને ત્યાં ભીખ માગીને ખાતાં તેને શરમ આવે ? ના આવે. ત્યારે ત્યાં તેનું દાનવીરપણું ક્યાં ગયું ? ત્યાં રાજાપણું
ક્યાં ગયું ? અલ્યા ! મહીંથી પ્રકૃતિ બૂમ પાડી માગે છે, તે સંયોગોના સપાટામાં આવ્યો છે, તે વખતે રાજા પણ ભિખારી બની જાય તો પછી બીજાનું ગજું જ શું ? આ તો પ્રકૃતિ દાન અપાવે છે ને પ્રકૃતિ ભીખ મંગાવે
છે, તેમાં તારું શું ? એક ચોર વીસ રૂપિયાની ચોરી કરે છે ને હોટલમાં નાસ્તાપાણી કરી મજા લૂંટે છે ને જતાં જતાં દસની નોટ પતિયાને આપી દે છે એ શું ? આ તો પ્રકૃતિની માયા છે ! કળાય તેમ નથી !
કોઈ કહેશે કે આજે મેં ચાર સામાયિક કર્યો ને પ્રતિક્રમણ કર્યો ને બે કલાક શાસ્ત્રો વાંચ્યાં. તેય મૂઆ પ્રકૃતિ કરાવે છે ને તું કહે છે કે “મેં કર્યું.’ જો તું જ સામાયિકનો કર્તા હોઉં તો બીજે દહાડે પણ કરને ! ત્યારે બીજે દહાડે કહે કે, આજે તો ‘મારાથી નથી થતું” એમ બોલે છે અને કાલે ‘મેં કહ્યું” એમ બોલેલો તે કેટલો મોટો વિરોધાભાસ ! જો કરનારો તું જ હોઉં તો ક્યારેય નથી થતું” એમ બોલાય જ નહીં. નથી થતું એનો અર્થ જ એ કે તું કરનારો નથી. આખું જગત આવી ઊંધી સમજણથી અટક્યું છે. ત્યાગ કરે છે તેય પ્રકૃતિ કરાવે છે ને ગ્રહણ કરે છે તેય પ્રકૃતિ કરાવે છે. આ બ્રહ્મચર્ય પણ પ્રકૃતિ પરાણે પળાવે છે, છતાં કહે છે કે હું બ્રહ્મચર્ય પાળું છું. કેટલો મોટો વિરોધાભાસ !
આ રાગ-દ્વેષ, દયા-નિર્દયતા, લોભી-ઉદાર, સત્ય-અસત્ય આ બધા લંક ગુણો છે. તે પ્રકૃતિના ગુણો છે ને પોતે કંઢાતીત છે.
આત્મા : સગુણ - તિર્ગુણ કેટલાક લોકો ભગવાનને નિર્ગુણ કહે છે. અલ્યા, ભગવાનને ગાળ શું કામ દે છે ? આ ગાંડાને પણ નિર્ગુણી કહે છે, તે ગાંડાને નિર્ગુણી શી રીતે કહેવાય ? ગાંડપણ એ તો ગુણ છે, તે તેને નિર્ગુણ શી રીતે કહેવાય ? એનો અર્થ આત્માને ગાંડા કરતાંય નિર્ગુણ કહીને ખરાબ દેખાડે છે, જડ જેવો દેખાડે છે. મૂઆ જડેય નથી અને નિર્ગુણ પણ નથી. એના ગુણ છે. આ આત્માને-ભગવાનને નિર્ગુણ કહીને તો લોકો ઊંધે માર્ગે ચઢી ગયા છે. તે મારી પાસે આવ, તો તને સાચી સમજ આપું. ‘આત્મા પ્રકૃતિના ગણે કરીને નિર્ગુણ છે અને સ્વગુણોથી ભરપુર છે. આત્માના સ્વગુણો તો અનંત ગુણો છે. અનંત જ્ઞાનવાળો, અનંત દર્શનવાળો, અનંત શક્તિવાળો, અનંત સુખનું ધામ, પરમાનંદી છે, એને નિર્ગુણ શી રીતે કહેવાય ? એને નિર્ગુણ કહીશ તો ક્યારેય પણ આત્મા પ્રાપ્ત નહીં થાય. કારણ આત્મા એના ગુણોથી કંઈ જુદો નથી. વસ્તુમાં વસ્તુના ગુણધર્મ
