________________
આપ્તવાણી-૧
આપ્તવાણી-૧
ચારેય રૂપી છે અને વાંચી શકાય તેમ છે. ચક્ષુગમ્ય નથી, જ્ઞાનગણ્ય છે. કમ્પ્લિટ ફિઝિકલ છે. શુદ્ધ આત્માને અને એને કંઈ જ લેવાદેવા નથી. એનાથી સંપૂર્ણ છૂટું જ છે. અમે સંપૂર્ણ છૂટા છીએ. તેથી તેનું દરઅસલ વર્ણન કરી શકીએ.
દરેકનું ફંક્શન (કાર્ય) જુદું જુદું હોય છે છતાં પણ દરેક કાર્ય ચારેયના ભેગા સહકારથી જ થાય છે. મનુષ્ય દેહ જેના આધારે કાર્ય કરે છે તેના બે વિભાગ છે : (૧) સ્થળ – બાહ્ય વિભાગ, જેને બાહ્યકરણ કહે છે. (૨) સૂક્ષ્મ – આંતર વિભાગ, જેને અંતઃકરણ કહે છે. - કોઈ પણ કાર્યનો પહેલો ફોટો, પહેલી છાપ એક્ઝક્ટ અંતઃકરણમાં પડે છે અને પછી તે જ બાહ્યકરણમાં તથા બાહ્ય જગતમાં રૂપકમાં આવે છે.
શરીરમાંથી ક્યારેય પણ બહાર ન નીકળે તે મન. મન તો અંદર બહુ જ કૂદાકૂદ કરે. જાતજાતનાં પેલેટ દેખાડે. મનનો સ્વભાવ રખડેલ નહીં. લોકો મારું મન ભટકે છે, તેમ બોલે છે. તે ખોટું છે. ભટકે છે તે ચિત્ત છે. ચિત્ત એકલું જ આ શરીરની બહાર જઈ શકે. તે જેમ છે તેમ ફોટા પાડે છે. તે જોઈ શકાય છે. બુદ્ધિ સલાહ આપે છે અને ડીસીઝન બુદ્ધિ લે છે ને અહંકાર તેમાં સહી કરી આપે છે. મન, બુદ્ધિ અને ચિત્ત એ ત્રણની સોદાબાજી ચાલે છે. તે બુદ્ધિ બેમાંથી જેમાં ભળે, ચિત્તની સાથે કે મનની સાથે, તેમાં અહંકાર સહી કરી આપે છે.
દા.ત. તમે સાન્તાક્રુઝમાં બેઠા છો ને મહીં મને પેમ્ફલેટ દેખાડ્યું કે દાદર જવું છે. તે ચિત્ત તુર્ત જ દાદર પહોંચી જશે ને દાદરનો હુબહુ ફોટો અહીં રહ્યા રહ્યા દેખાશે. પછી મન બીજું પેમ્ફલેટ દેખાડશે કે ચાલો બસમાં જઈએ, તે ચિત્ત બસ જોઈ આવશે. પાછું મન ત્રીજું પેમ્ફલેટ દેખાડશે કે ટેક્સીમાં જ જઈએ. પછી ચોથું પેમ્ફલેટ દેખાડશે, કે ટ્રેઈનમાં જઈએ. ત્યારે ચિત્ત ટ્રેઈન, ટેક્સી, બસ બધું જ જોઈ આવે. ત્યાર પછી ચિત્ત ટેક્સી જ દેખાડ દેખાડ કરશે. છેવટે બુદ્ધિ ડીસીઝન લે કે ટેક્ષીમાં જ જવું છે, એટલે અહંકાર ઇન્ડિયાના પ્રેસિડેન્ટની જેમ સહી કરી આપશે. એટલે કાર્ય તરત
જ થઈ જશે ! ને તમે ટેક્સી માટે ઊભા રહેશો. જ્યાં બુદ્ધિએ ડીસીઝન આપ્યું કે તરત જ મન પેમ્ફલેટ બતાવવાનું બંધ કરી દેશે. પછી પાછું બીજા વિષયનું પેમ્ફલેટ દેખાડશે. બુદ્ધિ + મનનો અહંકાર સહી કરશે અથવા તો બુદ્ધિ + ચિત્તનો અહંકાર સહી કરશે. બુદ્ધિ તો મન અને ચિત્તમાં કોમન રૂપે રહે છે. કારણ બુદ્ધિ વગર કોઈ પણ કાર્યનું ડીસીઝન ના આવે અને ડીસીઝન આવે એટલે અહંકાર સહી કરી આપે ને કાર્ય થાય. અહંકાર વગર તો કશું જ કામ થાય નહીં, પાણી પીવા માટેય ના ઊઠાય. આ અંતઃકરણ એ તો પાર્લામેન્ટરી સિસ્ટમ છે.
મત કેવું છે ? વિચાર શું છે ? હવે આ મન શું છે ? તેનું સ્વરૂપ શું છે ? તે સમજાવું.
મન એ તો ગ્રંથિ છે. ગાંઠોનું બનેલું છે. મન સૂક્ષ્મ છે. અણુ પણ નહીં ને પરમાણું પણ નહીં. બન્નેની વચ્ચેની સ્ટેજ છે. જે જે અવસ્થા ઊભી થાય તેમાં તન્મય થઈ જાય. એ અવસ્થામાં રાગ કરે કે દ્વેષ કરે, એટલે તે “અવસ્થામાં’ ‘અવસ્થિત થાય છે. તે “કારણ મન' રૂપે તૈયાર થાય છે અને તેનું જે ફળ આવે છે, તે ‘વ્યવસ્થિત’ ફળ આપે છે. તે ‘કાર્ય મન' રૂપે હોય છે. દરેકનું જુદું જુદું મન હોય છે. કારણ કે કારણ મન જુદું જુદું હોય છે. જેમ વધુ ને વધુ ‘અવસ્થામાં” “અવસ્થિત’ થતો જાય તેમ તેમ તેના વધારે ને વધારે પરમાણુ ભેળા થતા જાય ને તેની જ ગ્રંથિ બને છે. “મન ગ્રંથિ સ્વરૂપ છે.” જ્યારે એ “વ્યવસ્થિત'ના નિયમના આધારે ટાઈમીંગનો સંયોગ મળતાં ફૂટે છે, ત્યારે તેને વિચાર કહેવાય છે. વિચાર ઉપરથી મનનું સ્વરૂપ સમજી શકાય કે શેની ગાંઠ પડેલી છે. વિચાર આવે છે તેને વાંચી શકાય છે. ગમતા વિચાર આવે છે તેમાં રાગ કરે છે અને ના ગમતા વિચાર આવે છે તેમાં દ્વેષ કરે છે અને કહે છે કે અમે મનને વશ કરવા જઈએ છીએ. મન તો ક્યારેય પણ વશ થઈ શકે જ નહીં. એ તો મનને જ્ઞાનથી જ બાંધી શકાય, જેમ પાણી ભોટવાથીકુંજાથી બંધાય છે તેમ. મનને વશ કરવું એ મોટામાં મોટો વિરોધાભાસ છે. પોતે ચેતન છે અને મન અચેતન છે, તે બન્નેનો ગુણાકાર શી રીતે
