________________
આપ્તવાણી-૧
૧૪૧
૧૪૨
આપ્તવાણી-૧
કર્મો વધારે હોય તો દેહ નાનો હોય. કર્મો ઓછાં હોય તો દેહ મોટો થાય જેમ કે કીડી અને હાથી. કીડી મૂઈને રાતે ચાર વાગેય સાકર ખેંચ ખેંચ કરતી મેં જોઈ છે ! ને હાથી ? એ બાદશાહી ઠાઠથી મસ્તીમાં રહે !
દેહાધ્યાસ ક્યારે તૂટે ? આખું જગત દેહાધ્યાસમાં ખૂંચેલું છે. કહે છે ખરા કે આ દેહ મારો નથી, મન મારું નથી પણ જો કહ્યું કે, ચંદુલાલ, તમારામાં અક્કલ નથી, તો આખી રાત ઈફેક્ટ થાય. આ તો આત્મજ્ઞાન થાય ત્યાં સુધી દેહાધ્યાસ તૂટે તેવો નથી. હું ચંદુલાલ, હું આનો મામો, આનો કાકો, આનો ધણી, આનો બાપ એ જ દેહાધ્યાસ. જ્યાં સુધી દેહાધ્યાસ તૂટે નહીં ત્યાં સુધી સ્થળ અને સૂક્ષ્મ વર્ગણી રહે, શુભ અને અશુભ રહે. ‘હું શુદ્ધાત્મા છું' એનું યથાર્થ જ્ઞાન થાય તો દેહાધ્યાસ તૂટે, પછી એકનો એક છોકરો મરે. તોય બંદ્ધ ના થાય, પન્ચીંગ ના થાય. સારું કે ખોટું એવું રહે નહીં.
જેવો દેહાધ્યાસ થયો છે તેવો આત્માધ્યાસ થવો જોઈએ. ઊંધમાં, ભરનિદ્રામાંય આત્માનું ભાન રહેવું જોઈએ. અમે આપીએ છીએ એ જ્ઞાનથી સર્વ અવસ્થાઓમાં આત્માધ્યાસ જ રહે છે. આ તો અજાયબ જ્ઞાન છે ! જેમ દહીંને વલોવ્યા પછી માખણ અને છાશ છૂટાં જ રહે તેવું આ જ્ઞાન છે ! દેહ ને આત્મા છૂટા ને છૂટા જ રહે !
આગળ જ્ઞાનીઓ ઘાણીએ પિલાઈ પિલાઈને ગયેલા, તે એમ કે તું આત્મા છે તો દેહને ઘાણીમાં પિલાવું હોય તો પિલાવા દે. દેહનું તેલ કઢાવાનું હોય તો તેલ કઢાવા દે. આત્મા પિલાવાનો નથી તેવી કસોટીમાંથી પાર ઊતરી ગયેલા !
નાના બાબાને છે કંઈ ચિંતા ? દૂધ ક્યાંથી આવશે ? ક્યારે આવશે ? ને છતાંય તેને બધું જ સમયસર આવી મળે છે ને ! જ્ઞાની પુરુષ બાળક જેવા હોય, પણ બાળકને અણસમજણમાં બધું હોય જ્યારે જ્ઞાની પુરુષ સમજણની સંપૂર્ણ ટોચે હોવા છતાં બાળક જેવા હોય ! બાળકને મન ડેવલપ થયેલું ના હોય, બુદ્ધિ ડેવલપ થયેલી ના હોય. એકલી ચિત્તવૃત્તિ જ કાર્ય કર્યા કરે. એની ચિત્તવૃત્તિ એની પહોંચના વિષયમાં જ હોય. દા.ત. આ રમકડું એની નજરમાં આવ્યું તો તેની ચિત્તવૃત્તિ તેમાં જ રહે પણ તે કેટલી વાર ? થોડીક જ વાર. પાછી બીજા વિષયમાં જતી રહે. એક જ વિષયમાં ચિત્તવૃત્તિ મુકામ ના કરે જ્યારે મોટી ઉંમરનાને તો બે-ચાર વિષયોમાં જ ચિત્તવૃત્તિ મુકામ કરી તેમાં ને તેમાં જ ફર્યા કરે. તેથી જ તો બધો ડખો ઊભો થાય છે ને ! બાળક ઘડી પછી ભૂલી જાય છે. તેનું કારણ તેની ચિત્તવૃત્તિ તેમાં સ્થિર થતી નથી, તરત તેમાંથી ઊડી જાય છે. નાના બાળકને જ્યાં સુધી બુદ્ધિ જાગી નથી, ત્યાં સુધી તેમને સહજાનંદ વ્યવસ્થિત છે. પછી તો બુદ્ધિ જેમ વધતી જાય તેમ બળાપોય વધતો જાય.
યૌવન અવસ્થા એ પ્રગટ અગ્નિ સમ છે. એમાં બાહ્યાચાર બગડવાના સંયોગો ઊભા થાય છે. માટે આમાં વિશેષ ચેતીને ચાલવું સારું. દેવોને જન્મ, જરા કે મૃત્યુ ના હોય. તેઓને નિરંતર યૌવન જ હોય.
વૃદ્ધાવસ્થા એટલે પૈડપણ. પૈડપણ કાઢવું બહુ ભારે. બધી મશીનરીઓએ નાદારી કાઢેલી હોય. દાંત કહે તૂટું, કાન કહે હું દુઃખું, પૈડપણને બહુ સાચવવું પડે. બહુ ચીકણાં કરમ ના હોય તો બેઠાં બેઠાં જ ઊપડી જાય. આ તો બધી મશીનરીઓએ નાદારી કાઢી હોય ને પૂછીએ હવે જવું છે કે કાકા ? તોય કાકા કહે, હજી તો થોડું જીવાશે. આ તો ચાપાણીની લાલચો છે.
બાંધેલાં કર્મ તો દારૂખાનું કહેવાય. તેય પૈડપણમાં જ ફૂટે. આ બાજુ બોમ્બ ફૂટે, આ બાજુ હવઈ ફૂટે ને ભારે તોફાનો કરી મેલે ! આ દેહે જે જે શાતા ભોગવી તે છેલ્લે અશાતા આપીને જાય ! અને અશાતા ભોગવી હોય તો છેલ્લે શાતા આપીને જાય એવો નિયમ છે. અશાતાના પ્રમાણમાં શાતા આપીને જાય. કોઈક જ એવો પુણ્યવાન હોય તે છેલ્લે શાતા પામીને
દેહતી ત્રણ અવસ્થા દેહની ત્રણ અવસ્થા - બાલ્યાવસ્થા, યૌવન અવસ્થા અને વૃદ્ધાવસ્થા.
બાલ્યાવસ્થામાં પરમાનંદ-સહજાનંદ હોય. બાળકને કંઈ જ ચિંતા ના હોય. જન્મતાં પહેલાં જ દૂધની હૂંડી ભરીને છલકાઈ ગઈ હોય ! આ
