________________
આપ્તવાણી-૧
૧૫૧
૧૫ર
આપ્તવાણી-૧
સ્વપ્ન
સ્વપ્ન વિજ્ઞાન ગહન છે. મોટા મોટા સાયન્ટિસ્ટ એની શોધખોળ પાછળ પડ્યા છે. આમાં કયો દેહ કાર્ય કરે છે ? અંતઃકરણ તે વખતે શું કાર્ય કરે છે ? વિગેરે વિગેરે શોધે છે, પણ સ્વપ્નનું સાયન્સ એમ કળાય તેમ નથી.
સ્વપ્નમાં સ્થળ દેહનાં બધાં જ બારાં બંધ હોય છે. સૂક્ષ્મ દેહ – મન, બુદ્ધિ અને ચિત્ત કાર્ય કરે છે. અહંકાર કશું જ કરી શકતો નથી. જો અહંકાર પણ એમાં કાર્ય કરતો હોય તો મનુષ્ય સ્વપ્નામાં હોય ને અહીં ઊઠીને મારામારી કરવા મંડી પડે, ઊઠીને ચાલવા માંડે. સ્વપ્નમાં જે જે ક્રિયાઓ થતી હોય તે બધી જ કરવા મંડે, પણ અહંકારનું ત્યાં કશુંય ચાલતું નથી. જ્યારે જાગૃત અવસ્થામાં એને એવું ભાન હોય છે કે, કરી શકું તેમ છું.” ખરી રીતે કોઈ પણ અવસ્થામાં તે કશું જ કરી શકે જ નહીં, પણ જાગૃત અવસ્થામાં બધી જ બારીઓ ખુલ્લી હોય તેથી ભ્રાંતિથી કર્તાભાવ આવી જાય છે.
સ્વપ્નાં ખોટાં નથી હોતાં. સાચાં છે, યથાર્થ છે, ઈફેક્ટિવ છે અને તે સાયન્ટિફિક રીતે પુરવાર થઈ શકે તેમ છે. સ્વપ્નમાં થયેલી સુક્ષ્મ દેહની અસરો સ્થૂળ દેહ ઉપર પણ થાય છે. તેથી તે ઈફેક્ટિવ છે. તે કઈ રીતે ? જો હું સમજાવું. સ્વપ્નામાં ભિખારીને મહારાજા બન્યાનું સ્વપ્ન આવે તો પાશેર લોહી વધે અને રાજા સ્વપ્નમાં ભિખારી થઈ જાય તો તેનું પાશેર લોહી ઘટી જાય. તેને જાગતાં જેટલું દુઃખ થાય તેટલું જ સ્વપ્નમાં પણ થાય. મૂઓ, રડેય ખરો, જાગે ત્યારે આંખોમાં પાણી હોય. અરે, કેટલીક વાર તો જાગ્યા પછી પણ તેની ઈફેક્ટ ગઈ ના હોય તો કંઈ કેટલીય વાર રડ્યા કરે. નાનાં છોકરાં પણ સ્વપ્નની ઈફેક્ટથી ભડકીને જાગે છે ને કંઈ કેટલીય વાર રડ્યા કરે છે. ભયનાં સ્વપ્નમાં દેહ પર અસર થાય, તેના શ્વાસોચ્છવાસ વધી જાય, નાડીના ધબકારા વધી જાય, બ્લડ સર્ક્યુલેશન વિ. બધું જ વધી જાય. આ બધી ઈફેટ્સ સાયન્ટિફિક રીતે પૂરવાર કરી શકાય તેમ છે. જો સ્વપ્ન આટલું બધું ઈફેક્ટિવ છે, તો તેને ખોટું શી રીતે કહેવાય ?
એક વ્યક્તિ મને ભેગી જ નહોતી થઈ છતાં તેણે સ્વપ્નમાં મારાં એક્ઝકટ દર્શન કરેલા. તેના ગુણાકાર કેમના માંડવા ? કેવું કોપ્લેક્સ છે આ !
કોઈ પણ વસ્તુ સ્વપ્નામાં ના જોયેલી આવે જ નહીં. કોઈ પણ ભવમાં જોયેલું હોય તે જ દેખાય. સ્વપ્ન તો અનેક ભવની સંકલના છે. એ કંઈ નવું નથી. કેટલાક કહે છે, દહાડે જે વિચાર આવે છે તે સ્વપ્નામાં આવે છે. અલ્યા, દહાડે તો જાતજાતના અસંખ્ય વિચારો આવે છે, તે શું બધા જ સ્વપ્નામાં આવે છે ? અને શું એવું નથી બનતું કે ક્યારેય વિચાર સરખોય ના આવ્યો હોય તે સ્વપ્નમાં આવે ?
સ્વપ્નમાં કારણ દેહ અને સૂક્ષ્મ દેહ - બે જ દેહ કાર્ય કરે છે. સ્થળ દેહનું તેમાં કાર્ય હોતું નથી.
એક જણને સ્વપ્ન આવ્યું કે તે માંદો પડ્યો. ડૉક્ટરો આવ્યા. કહ્યું કે, નાડી ચાલતી નથી, મરી ગયો. તે પોતે મરી ગયો તેમ જુએ. તે શબને બળતું પણ જુએ ને ભડકીને જાગી ગયો ! (શબને બાળી મૂક્યું ને હું રહી ગયો એ સમજથી !).
સ્વપ્નમાં તો વાંઢા પરણે ને છોકરાંય જુએ ને પાછા તેમને ય પરણાવે.
પ્રશ્નકર્તા : સ્વપ્નાનું કારણ શું ?
દાદાશ્રી : જગત દેખાય છે તે જાગતાં કર્મનું ફળ છે. સ્વપ્નાં દેખાય છે તેય પુણ્ય-પાપનાં ઉદય પ્રમાણે હોય પણ સ્વપ્નામાં તેની હળવી અસર હોય.
પ્રશ્નકર્તા : સ્વપ્ન એ ગાંઠ છે ?
દાદાશ્રી : સ્વપ્ન એ બધી જ ગાંઠો છે. સ્વપ્ન એ બે દેહનું કર્મ છે. ત્રણ દેહથી બંધાયેલું કર્મ એ નથી. માટે બે દેહથી જ તે વેદાય.
પ્રશ્નકર્તા : સ્વપ્નમાં કૉઝીઝ નંખાય ? દાદાશ્રી : ના, સ્વપ્ન એ કમ્પ્લીટ ઈફેક્ટ છે. એમાં અહંકારનું કાર્ય
