________________
આપ્તવાણી-૧
૧૬૩
૧૬૪
આપ્તવાણી-૧
સજ્જેક્ટ કષાય છે, તે વીતરાગને ક્યાંથી સમજી શકે ? જ્ઞાન ના હોય ને જો એક અવતાર વિષયનો વહીલકૉક વાસી દે, તોય બીજો અવતારે ખુલ્લો થઈ જાય. જ્ઞાન વિના વિષય છૂટે જ નહીં.
છે. એક મા છે અને એક પત્ની છે, ત્યાં મા ઉપર કેમ ભાવ નથી આવતો ? કારણ કે વિષય એ વિષય જ નથી. ભ્રાંતિ એ જ વિષય છે. આ વિષયો જો બંધ કરવા હોય તો તેનો ઉપાય બતાવું. આ વિષયો એ ઓટોમેટિક કેમેરા છે, તેમાં ફિલ્મ પડવા દેશો નહીં. ‘શુદ્ધાત્મા’નો જ ફોટો પાડી લેજો. બાકી વિષય એ વસ્તુ જ નથી. આમાં તો ભલભલા બ્રહ્મચારીઓ, ફેંફેં થઈ ગયા છે કે, આ શું છે ? જે જેમાં રચ્યા-પચ્યો રહે, તે વિષય. તે આગળથી અંધ અને પાછળથી પણ અંધ. બીજું કશું જ દેખાય નહીં, મોહાંધ કહેવાય !
વિષયની યાચના કરતાં જેને મરી જવાનું લાગે, તે આ જગતને જીતી શકેએ સૌથી ઉત્તમ માનભેર લાઈફ કહેવાય.
રોગીષ્ઠ દેહ વિષયી વધારે હોય. નીરોગીને સ્થિરતા વધારે હોય.
વિષયની આરાધનાના ફળમાં વિષય જ મળે. ગ્રહણની આરાધનાનું ફળ ત્યાગ મળે અને ત્યાગની આરાધનાનું ફળ ગ્રહણ મળે. ત્યાગનું પ્રતિપક્ષી ગ્રહણ છે. જ્યાં પ્રતિપક્ષી છે તે સર્વ વિષય છે.
ભગવાન કહે છે કે, કન્ટ્રોલમાં નથી તે વિષયો છે. ‘હું વિષય ભોગવું છું” તેવો અહંકાર કરે છે. જો તું વિષય ભોગવતો હોત તો તને સંતોષ થવો જોઈએ પણ તેવું નથી. ‘વિષય' એ વિષયને ભોગવતો નથી. એ તો પરમાણુનો હિસાબ છે. દરેક ઈન્દ્રિય પોતાના વિષયમાં નિપુણ છે પણ બીજા વિષયમાં નિપુણ નથી. નાકને જલેબી ચખાડીએ તો ગળી લાગે ? પરમાણુઓનો હિસાબ હોય ને તે ચૂકતે થાય તે વિષય નથી. પરંતુ તેમાં તન્મયતા, તે જ વિષય છે. તેમાં ઇન્દ્રિયોનો પણ કંઈ જ રોલ નથી. તે તો માત્ર કન્વે કરે છે. તેથી જ અમે કહીએ છીએ કે ઇન્દ્રિયોના વિષય જીતે તે જિતેન્દ્રિય જીન નથી પણ જેની દૃષ્ટિ દ્રષ્ટામાં પડી ગઈ, જેનું જ્ઞાન જ્ઞાતામાં આવી ગયું તે જિતેન્દ્રિય જીન છે ! ભગવાન મહાવીર પણ આમ જ કહેતા હતા.
| વિષયનું બિગિનિંગ શું ? મોહભાવે સ્ત્રીને જોવી તે, મૂર્ણિત ભાવે જોવી તે. પણ શું દરેક સ્ત્રીને મૂછિત ભાવે જોવાય છે ? એકને જોઈને વિચાર આવે છે ને બીજીને જોઈને વિચાર નથી આવતા, તો ધેર ઈઝ સમથીંગ રોંગ. જો સ્ત્રીને જોતાં જ ઝેર ચઢે એવું હોય તો દરેક સ્ત્રીને જોતાં જ ઝેર ચઢે. જો સ્ત્રી જ રૂટ કૉઝ હોય તો, બધી જ સ્ત્રીઓને જોતાં ઝેર ચઢવું જોઈએ, પણ તેમ નથી. એ તો અમુક જ પરમાણુથી પરમાણુનું આકર્ષણ હોય છે. જ્યાં સુધી વિષયનું એક પણ પરમાણુ હશે, ત્યાં સુધી સ્યાદ્વાદ વાણી નીકળશે નહીં.
જાનવરોને જે વિષયોની ઈચ્છા જ નથી તેની ઈચ્છા મનુષ્યો નિરંતર કરે છે. વિષયો જો વિષય જ હોય તો એક જગ્યાએ બે સ્ત્રી બેઠી
વિષયોથી રોગ થતા નથી, પણ વિષયોમાં લોભ પેસે છે ત્યારે જ રોગ પેસે છે. લોક વિષયોને ડામ દે છે. મૂઆ, વિષયોને શું કામ ડામ દે છે ? વિષયમાં જે લોભ છે તેને ડામ દે ને ? વિષયો નથી નડતા પણ વિષયોમાં લોભ નડે છે. રસોઈમાં કહેશે કે મારે મરચાં વગર નહીં ચાલે, અમુક વગર નહીં ચાલે, ફલાણું તો જોઈશે જ, તે લોભ છે. એટલે જ વિષય છે અને તે એટલે જ રોગ છે. ક્રોધ-માન-માયા-લોભ એ જ રોગ કરનાર છે.
બળતરાને લઈને લોક વિષય ભોગવે છે, પણ જો વિચાર કરે તો વિષય નીકળે તેમ છે. જો આ દેહ ઉપરની ચામડી કાઢી નાખેલી હોય તો રાગ થાય ? આ તો ચામડીની ચાદર જ ઢાંકી છે ને ? અને પેટ તો મળપેટી છે. ચીરે તો મળ જ નીકળે. આ હાથ પરથી ચામડી નીકળેલી હોય ને પરુ નીકળતું હોય તો હાથ અડાડવાનું ગમે ? ના અડાડે. આ બધું અવિચાર કરીને જ છે. મોહ તો ગાંડપણ છે ! અવિચાર દશાને લઈને મોહ છે. મોહ એ નરી બળતરા છે.
આ ગળ્યું ખાવ પછી ચા પીવો તો મોળી લાગે ને ? ચાને અન્યાય નથી કરતા ? ચા તો ગળી છે, પણ મોળી કેમ લાગે છે ? કારણ એથી
