________________
આપ્તવાણી-૧
૨૦૭
૨૦૮
આપ્તવાણી-૧
પ્રશ્નકર્તા : ચાર્જ થયું કે ડિસ્ચાર્જ થયું એ લક્ષમાં કેવી રીતે આવે ?
દાદાશ્રી: ‘ચંદુલાલ છું” એવું ભાન થયું ત્યારથી ચાર્જ થયું. ‘હું શુદ્ધાત્મા છું” એવું ભાન વર્તે તો કશું જ ચાર્જ ના થાય, પણ જો આવુંપાછું કરે તો ચાર્જ થાય. પણ એવું કોણ કરે ? જેટલાં જેટલાં ચાર્જનાં લક્ષણ દેખાય છે એય ડિસ્ચાર્જ છે. ચાર્જ થાય કે ડિસ્ચાર્જ થાય છે એ ખબર ના પડે. જો એ ખબર પડે તેમ હોય તો સહુ કોઇ ચાર્જ બંધ કરી દે. એ તો જ્ઞાની પુરુષ વગર કોઇ તેનો ફોડ ના પાડી શકે, પોતે ‘શુદ્ધાત્મા’ છે તેથી ડિસ્ચાર્જ જ છે. જો ચંદુલાલ થયો તો ચાર્જ છે. આ ડિસ્ચાર્જ થાય છે તે જૂની બેટરીની ઇફેક્ટ સહન થતી નથી એટલે તેની અસરથી જ નવી બેટરી થયા જ કરે છે.
ચાર્જ થવાનું ચાલુ થાય પછી ચિંતા ચાલુ થાય. મહીં લહાય બળે. અગ્નિ સળગવાનો ચાલુ થઇ જાય. આકુળતા અને વ્યાકુળતામાં રહે.
જ્યારે એકલા ડિસ્ચાર્જમાં તેવું ના રહે. નિરાકુળતા હોય, કારણ તેમાં તન્મયાકાર ના થયો હોય..
ભગવાન કહે છે, “જો ડિસ્ચાર્જ થાય છે તેની જોખમદારી અમારી, પણ ચાર્જ ના થવા દઇશ.’ આ બે વાક્યમાં જ જગતનાં બધાંય શાસ્ત્રોનું જ્ઞાન સમાયેલું છે.
ચાર્જ બંધ થયું એટલે ડિસ્ચાર્જ બંધ થયું જ કહેવાય. મોહ જે ચાર્જ કર્યો, તે પ્રોમિસરી નોટ છે અને જે ડિસ્ચાર્જ કર્યો, તે કેશ ઇન હેન્ડ છે.
જા, ‘અમે’ તને ગેરન્ટી આપીએ છીએ કે ‘દાદા ભગવાન’ મળ્યા પછી તારું ચાર્જ નહીં થાય !
મોહતું સ્વરૂપ મોહ મુખ્ય બે પ્રકારના છે. દર્શનમોહ-ચાર્જ મોહ અને ચારિત્રમોહ-ડિસ્ચાર્જ મોહ. દર્શનમોહ રુચિ ઉપર આધાર રાખે છે અર્થાત્ ક્યાં રુચિ છે, તેના પર
આધાર રાખે છે. સંસારની વિનાશી ચીજો ઉપર જ રુચિ તે મિથ્યાત્વ મોહ.
આત્મા જાણવાની અને સાથે સંસારની વિનાશી ચીજોની રુચિ તે મિશ્રમોહ. આ સત્ય છે અને તેય સત્ય છે એમ વર્તાય એ મિશ્રમોહ.
આત્મા જાણવાની ઉત્કંઠા થાય અને આ જ સત્ય છે એમ વર્તાય તે સમકિત મોહ. આત્મામાં આત્મબુદ્ધિ થવી, તેનું નામ સમકિત. આત્મામાં આત્મરૂપ થવું, તેનું નામ જ્ઞાન.
જ્ઞાન અને જ્ઞાની ઉપરનો મોહ તે છેલ્લો મોહ છે. તેને સમ્યક મોહ કહેવાય, બીજા બધા જ મિથ્યા મોહ છે.
જેમ છે તેમ દર્શનમાં આવતું નથી તે દર્શનમોહને લઈને દર્શનના આવરણને લઈને ‘હું ચંદુલાલ છું’ એમ દેખાય છે.
આ જગત શાને આધારે રહેલું છે ? દર્શનમોહને લીધે. ભગવાન કહે છે, કે ચારિત્રમોહનો મને વાંધો નથી. એ નીકળતો મોહ છે. અજ્ઞાનીને ભરેલો માલ નીકળે, પણ પાછો ‘હું ચંદુલાલ છું’ એથી નવું ભર્યા કરે છે.
મન-વચન-કાયાના યોગોનું મૂર્ણિત પ્રવર્તન એ ચારિત્રમોહ. “હું કરું છું” અને “મારું છે' એવું પ્રવર્તન તે ચારિત્રમોહ. ભગવાન કહે છે તેવી ચારિત્રમોહની યથાર્થ સમજણ સમજવા જેવી છે. ‘હું સામાયિક કરું છું' એવું જે ભાન છે તે ચારિત્રમોહ.
સામાયિક, પ્રતિક્રમણ કે સંસારની હરેક ક્રિયામાં કર્તાભાવ તે ચારિત્રમોહ અને રુચિભાવ તે દર્શનમોહ.
ચારિત્રમોહ એટલે પરિણમી ગયેલો મોહ. જે ફળ આપવા સન્મુખ થયેલો હોય તે ચારિત્રમોહ એટલે ડિસ્ચાર્જ મોહ, મોહ ચાર્જ થયા કરે તે દર્શનમોહ અને ડિસ્ચાર્જ થયા કરે એ ચારિત્રમોહ.
ડિસ્ચાર્જ મોહ ભૂલો પાડે. આત્માની હાજરીથી પુદ્ગલમાં ચેતનભાવ ચાર્જ થઈ જાય છે અને
