________________
આપ્તવાણી-૧
૫૧
પર
આપ્તવાણી-૧
અભ્યાસ-ક્રિયા કરે. પુણ્ય ભોગવે ને નવું પુણ્ય બાંધે જેથી અભ્યદયથી મોક્ષફળ મળે.
બધા હઠથી કરેલા કામ, હઠાગ્રહી તપ, હઠાગ્રહી ક્રિયાઓથી પાપાનુબંધી પુણ્ય બંધાય. જ્યારે સમજીને કરેલું તપ, ક્રિયાઓ, પોતાના આત્મકલ્યાણ હેતુસર કરેલાં કર્મોથી પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય બંધાય ને કો'ક કાળે જ્ઞાની પુરુષ ભેગા થઈ જાય ને મોક્ષે જાય.
પુણ્ય વગર લક્ષ્મી હાથમાં ના આવે.
આ જગતમાં વધુમાં વધુ પુણ્યશાળી કોણ ? જેને સહેજ વિચાર આવે તે નક્કી કરે ને વરસો ને વરસો સુધી વગર ઈચ્છાએ વગર મહેનતે મળ્યા જ કરે તે.
બીજા નંબરમાં ઈચ્છા થાય ને ફરી ફરી નક્કી કરે ને સાંજે સહજ રીતે મળે તે.
ત્રીજા નંબરનાને ઈચ્છા થાય ને પ્રયત્ન કરે ને પ્રાપ્ત થાય. ચોથા નંબરનાને ઈચ્છા થાય ને ભયંકર પ્રયત્ન પ્રાપ્ત થાય. પાંચમાને ઈચ્છા થાય ને ભયંકર પ્રયત્ન પણ પ્રાપ્ત ના થાય. આ મજૂરોને કઠોર મહેનત કરવી પડે ને ઉપરથી ગાળો ખાય છતાં પૈસા ના મળે. મળે તોય ઠેકાણું નહીં કે ઘેર જઈને ખાવાનું મળશે. તેઓ સૌથી વધારે પ્રયત્ન કરે છે, છતાં નથી પામતા. કેટલાક કહે છે કે અજાણતાં પાપ થાય તો તેનું ફળ કંઈ ના આવે. ના કેમ આવે ? મૂઆ, અજાણથી દેવતા ઉપર હાથ મૂકે એટલે ખબર પડશે કે ફળ આવે છે કે નહીં ? જાણીને કરેલું પાપ અને અજાણથી કરેલું પાપ એ બન્નેય સરખાં છે. પરંતુ અજાણથી કરેલા પાપનું ફળ અજાણમાં ને જાણીને કરેલા પાપનું ફળ જાણીને ભોગવવું પડે એટલો ફેર. દા.ત. બે ભાઈઓ છે. એક સોળ વરસનો અને એક બે વરસનો. તેમની મા મરી ગઈ. તે પાપનું ફળ બન્નેયને ભોગવવાનું આવ્યું. પણ મોટાને જાણીને ભોગવવું પડ્યું ને નાનાને અજાણમાં ભોગવાઈ ગયું !
પુણ્ય પણ અજાણથી થાય છે. દા.ત. તમે રેશનમાંથી કંટ્રોલની ચાર કલાક લાઈનમાં ઊભા રહીને સાકર ઘેર લઈ જાવ છો. તે થેલીને સહેજ
કાણું હોય તો સાકર વેરાતી વેરાતી જાય. તે કીડીઓનું ભલું થઈ જાય, તે અજાણનું પુણ્ય. તેનું ફળ પણ અજાણમાં ભોગવાઈ જાય.
પુણ્ય અને પાપ, પાપ અને પુણ્ય - એના અનુબંધમાં જ મનુષ્ય માત્ર ભટક્યા કરે છે. તે ક્યારેય તેમાંથી મુક્તિ મળે નહીં. બહુ પુણ્ય કરે તો બહુ બહુ તો દેવગતિ મળે, પણ મોક્ષ તો ના જ મળે. મોક્ષ તો જ્ઞાની પુરુષ મળે ને તમારાં અનંતકાળનાં પાપોને બાળીને ભસ્મીભૂત કરી તમારા હાથમાં શુદ્ધાત્મા આપે ત્યારે થાય. ત્યાં સુધી તો ચાર ગતિમાં ભટક ભટક કર્યા જ કરવાનું.
આત્મા ઉપર એવાં પડે છે, આવરણ છે કે એક માણસને અંધારામાં, અંધારી કોટડીમાં ગોંધી રાખે ને માત્ર બે વખત ખાવાનું નાખે અને જે દુ:ખનો અનુભવ થાય તેવાં અપાર દુઃખનો અનુભવ આ ઝાડપાન વિગેરે એકેન્દ્રિયથી પંચેન્દ્રિય સુધીના જીવોને થાય. આ પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા મનુષ્યને આટલું દુઃખ છે તો ઓછી ઇન્દ્રિય છે તેને કેટલું દુઃખ હશે ? પાંચથી છઠ્ઠી ઇન્દ્રિયવાળો કોઈ નથી. આ ઝાડપાન ને જાનવર તે તિર્યંચ ગતિ. તે તેમને સખત કેદની સજા છે. આ મનુષ્યગતિ તે આસન (સાદી) કદવાળા અને આ નર્કગતિમાં તો ભયંકર દુ:ખ, તેનું જેમ છે તેમ વર્ણન હું કરું તો સાંભળતાં જ મનુષ્ય મરી જાય. ચોખા ઉકાળે ને ઊછળે, તેનાથી લાખગણું દુઃખ થાય. એક અવતારમાં પાંચ-પાંચ વખત મરણવેદના અને છતાં પણ મરણ ના થાય. ત્યાં દેહ પારા જેવો હોય. કારણ કે તેમને દવાનું હોય, એટલે મરણ ન થાય. તેમના અંગે અંગ છેદાય ને પાછાં જોડાય. વેદના ભોગવ્યે જ છૂટકો. નર્કગતિ એટલે જન્મટીપની સજા.
દેવલોકને નજરકેદ હોય, પણ તેમનેય મોક્ષ તો ના હોય. તમે કોઈના લગ્નમાં ગયા હો, તો તમે બધું જ ભૂલી જાવ. સંપૂર્ણ મોહમાં તન્મય હો. આઈસ્ક્રીમ ખાવ તે જીભ ખાવામાં હોય. બેન્ડ વાગે તે કાનને પ્રિય હોય. આંખો વરરાજાના તાનમાં હોય. ગંધ એ અગરબત્તી ને સેંટમાં જાય. તે પાંચેય ઇન્દ્રિય કામમાં રોકાઈ ગઈ હોય. મન ભાંજગડમાં હોય. આ બધું હોય ત્યાં આત્મા સાંભરે નહીં. તેમ દેવલોકને સદાય એવું હોય. આથી અનેકગણું વિશેષ સુખ હોય. એટલે તે ભાનમાં જ ના હોય. તેમને આત્મા ખ્યાલમાં જ ના હોય. પણ દેવગતિમાંય કઢાપો-અજંપો ને ઈર્ષા હોય.
