________________
આપ્તવાણી-૧
૩૪
આપ્તવાણી-૧
છે ! આચાર્યો, ગુરુઓ પોતા કરતાં ઓછી અક્કલવાળા શિષ્ય ઉપર ચિઢાયા કરે તેય રૌદ્રધ્યાન છે. મનમાં જ ચિઢાય તેય રૌદ્રધ્યાન છે. ત્યારે આજે તો મોઢેય અપશબ્દો આપી દે છે વાતવાતમાં !
રૌદ્રધ્યાનનું ફળ શું? નર્કગતિ.
આર્તધ્યાન આર્તધ્યાન એટલે પોતાના આત્માને પીડાકારી ધ્યાન. બહારના કોઈ જીવ માત્રને અસર ન કરે પણ પોતે પોતાનો જ અપ્રોચ કર્યા કરે, ચિંતા કરે તે આર્તધ્યાન. તે તો સારું કહેવાય. સામાને જરાય અસર ના કરે. ક્રોધ-માન-માયા-લોભ, આર્તધ્યાનમાં ન હોય. પણ આ કાળમાં આર્તધ્યાન ના હોય. આ કાળમાં મુખ્યત્વે રૌદ્રધ્યાન જ હોય. સતયુગમાં પાંચ ટકા હોય. દસ વરસની છોડીને પરણાવવાની ચિંતા કરે એ આર્તધ્યાન. ન ગમતા મહેમાન આવે ને કહે કે આ જાય તો સારું એ આર્તધ્યાન. ‘ગમતો માણસ’ એટલે કે અર્થ સંબંધ કે વિષય સંબંધી હોય અને એ આવે તો એ “ના જાય” એમ ઈચ્છે તો એ પણ આર્તધ્યાન. શિષ્ય સારો ન મળ્યો હોય તો તેના પર મહીં અકળાયા કરે તેય આર્તધ્યાન.
આર્તધ્યાનનું ફળ શું ? તિર્યંચ ગતિ !
ધર્મધ્યાન : આખો દહાડો ચિંતા ના થાય અને આંતરક્લેશ સમાઈ ગયેલો રહે તે ધર્મધ્યાન. ધર્મધ્યાન એટલે રૌદ્રધ્યાન કે આર્તધ્યાનમાં ક્યારેય પણ ના હોય ને નિરંતર શુભમાં જ રહે. નીડર, ધીરજવાળા, ચિંતારહિત અને ક્યારેય અભિપ્રાય ન બદલે. સ્વરૂપના બેભાન ભલે હો, તેનો ભગવાનને વાંધો નથી પણ ક્લેશરહિત હંમેશાં રહો - અંતરથી અને બાહ્યથી.
આ કાળમાં ધર્મધ્યાન બહુ જ ઓછાને હોય. સેકડે બે-પાંચ મળે. કારણ આજના વિકરાળ કળિયુગમાં તો ચિંતા-ઉપાધિ એકલા સંસારી વર્ગને થાય એમ નથી પણ સાધુ-સાધ્વી, આચાર્યો, બાવાઓ એ બધાંયને પણ ચિંતા તો રહ્યા જ કરે ! અરે, કશું ના મળે તો છેવટે શિષ્ય ઉપય અકળાયા કરે.
ધર્મધ્યાનનું ફળ શું ? એકલું ધર્મધ્યાન જ હોય તો તેનું ફળ દેવગતિ અને ધર્મધ્યાનની સાથે આર્તધ્યાન હોય તેનું ફળ મનુષ્યગતિ.
શુક્લધ્યાન : શુક્લધ્યાનના ચાર પાયા. આત્માનું અસ્પષ્ટ વેદન તે પહેલો પાયો - પહેલું ચરણ. બીજા પાયામાં આત્માનું સ્પષ્ટ વેદન રહે. અમારું પદ તે બીજા પાયાનું શુક્લધ્યાન. કેવળી ભગવાનનું પદ તે ત્રીજા પાયાનું શુક્લધ્યાન, ચોથા પાયે મોક્ષ.
સ્પષ્ટ વેદન એટલે પરમાત્મા સંપૂર્ણ જાણી લીધો. પણ બધાંય શેયો ના ઝળકે. અને સંપૂર્ણ કેવળ જ્ઞાનમાં સર્વ શેયો ઝળકે.
અસ્પષ્ટ વેદન એટલે આ રૂમમાં અંધારામાં બરફ પડ્યો હોય ને એને અડીને પવન આવતો હોય તો પવન ઠંડો લાગે તે તેને સમજાય કે અહીં બરફ છે અને આત્માનું સ્પષ્ટ વેદન એટલે બરફને અડીને જ બેઠા હોય તેવો અનુભવ થાય.
અમે તમારી, અમારી અને કેવળી ભગવાનની વચ્ચે બહુ ફેર નથી રાખ્યો. કાળને લઈને અમને કેવળજ્ઞાન અટક્યું છે, તે ચાર ડિગ્રી ના પચ્યું. ૩પ૬ ડીગ્રીએ અટક્યું છે. પણ અમે તમને આપીએ છીએ સંપૂર્ણ કેવળજ્ઞાન.
શુક્લધ્યાનનું ફળ શું ? મોક્ષ !
અમે ખટપટિયા વીતરાગ કહેવાઈએ, સંપૂર્ણ વીતરાગ નહીં. અમે એક જ બાજુએ વીતરાગ નથી. બીજી બધી બાજુએ સંપૂર્ણ વીતરાગ છીએ. અમે ખટપટિયા તે ફલાણાને કહીએ કે આ તમને મોક્ષ આપીએ. મોક્ષ આપવા માટે બધી જ ખટપટ કરી છૂટીએ !
ગતિફળ - થાત અને હેતુથી ભગવાન શું કહે છે ? અમે તારી ક્રિયાઓને નથી જોતા. એ તો ઉદયકર્મ કરાવે છે. પણ સામાયિક કરતાં, પ્રતિક્રમણ કરતાં તારું ધ્યાન ક્યાં વર્તે છે તેની જ નોંધ લેવામાં આવે છે. સામાયિક કરતો હોય અને ધ્યાન શીશીમાં હોય કે શિષ્ય પર ચિઢાયા કરતો હોય ને કહે કે મેં સામાયિક કર્યું !
ભગવાન મહાવીરની સામે આચાર્ય મહારાજ બેઠેલા. તેમને જ્ઞાન
