________________
આપ્તવાણી-૧
૧૧
આપ્તવાણી-૧
એવું જ્ઞાન આપીએ છીએ કે રાજ અડે નહીં, તેરસો રાણીઓ અડે નહીં ને લડાઈઓય અડે નહીં. ઋષભદેવ ભગવાને ભરતને એવું જ્ઞાન આપ્યું, તે જ આ અક્રમ જ્ઞાન. અમે તમને અહીં આપીએ છીએ, એક કલાકમાં. અરે, ભરત રાજાને તો જ્ઞાન ખસી ના જાય તેટલા માટે ચોવીસે કલાક માટે નોકરો રાખવા પડતા. તે વારાફરતી દર પંદર મિનિટે ઘંટ વગાડીને બોલે, ‘ભરત, ચુત, ચુત, ચેત !” પણ આ કાળમાં તમે જ દોઢસોની નોકરી કરતા હો. તે શી રીતે નોકર રાખો ? તેથી અમે મહીં જ એવું ગોઠવી દઈએ છીએ કે ક્ષણે ક્ષણે મહીં જ ‘ચેત, ચુત, ચેત’ બોલે !
આવું અજાયબ જ્ઞાન તો કોઈ કાળમાં સાંભળવામાં કે જોવામાં નથી આવ્યું. આ તો અગિયારમું આશ્ચર્ય છે આ કાળનું !
કોમત સેન્સ કોમન સેન્સ એટલે શું? એની વ્યાખ્યા શી ? કોમન સેન્સ એટલે એવરીવ્હેર એપ્લીકેબલ, થિઅરેટિકલી એઝ વેલ એઝ પ્રેક્ટિકલી.
કોમન સેન્સ બહુ ઊંચી વસ્તુ છે. તે જ્યાં જરૂર હોય ત્યાં એપ્લીકેબલ (લાગુ) થઈ જાય. અમારામાં સો ટકા કોમન સેન્સ હોય. તમારામાં કોમન સેન્સ એક ટકોય ના હોય. ગૂંચ આવે ત્યારે દોરો તૂટ્યા વગર, કપાયા વગર ઉકેલી નાખવું તે કોમન સેન્સ છે. આ તો મૂઆ એક ગૂંચ ઉકેલવા જાય ને પાંચ બીજી પાડે તેમ છે. તે તેનામાં કોમન સેન્સના માર્ક શી રીતે મૂકાય ? અરે, ભલભલા વિદ્વાનોમાં વિદ્વત્તા હોય પણ કોમન સેન્સ ના હોય. અમારામાં બુદ્ધિ નામેય ના હોય. અમે અબુધ, બુદ્ધિ સંપૂર્ણ પ્રકાશમાન થયેલી હોય પણ અમારા જ્ઞાનપ્રકાશ આગળ તે ખૂણામાં બેસી રહે. એક કિનારે અબુધ પદ પ્રાપ્ત થાય તો સામે કિનારે સર્વજ્ઞ પદ હારતોરા લઈને નિયમથી જ સામું ઊભું જ હોય. “અમે અબુધ છીએ, સર્વજ્ઞ છીએ.”
સાંસારિક સંબંધો આ તમારા બાપ જોડે, મા જોડે, બૈરી જોડે જે સંબંધ છે તે રિયલ સંબંધ છે ?
પ્રશ્નકર્તા : હાસ્તો ને !
દાદાશ્રી : તો બાપ મરી જાય એટલે તમારે નિયમથી મરી જ જવું જોઈએ. એવા આ મુંબઈમાં બાપ પાછળ કેટલા મર્યા ? જો હું તમને સમજણ પાડું. મા-બાપ, ભાઈ-બહેન, બૈરી-છોકરાં એ બધાં જોડે સંબંધ ખરો પણ તે રિયલ નહીં, રિલેટિવ સંબંધ માત્ર છે. રિયલ હોય તો કોઈનો ય બાપ જોડે સંબંધ ફ્રેકચર ના થાય. આ તો જો બાપને કહ્યું હોય કે તમારામાં અક્કલ નથી” એટલે ખલાસ ! બાપ કહે, ‘જા, તારું આખી જિંદગી મોટું ના દેખાડીશ. હું તારો બાપ નહીં ને તું મારો દીકરો નહીં.’ તમે આ બૈરીનેય સગી માનેલી તેય ડિવોર્સ થાય છે કે નહીં ? તેવું છે. આ જગત. ઓલ ધીઝ આર ટેમ્પરરી એડજસ્ટમેન્ટ્સ, અરે, આ દેહ પણ તમારો સગો નથી ને ? એય દગો કરી જાય. જો નક્કી કર્યું હોય કે આજે આટલો વખત સામાયિક કરવું છે, તે મૂઉં માથું દુ:ખી આવે કે પેટમાં ચૂંક આવે. તે તેય ના કરવા દે. પોતે પરમેનન્ટ (કાયમી) અને આ બધું જ ટેમ્પરરી (વિનાશી), શી રીતે મેળ ખાય ? તેથી જ આખું જગત મૂંઝવણમાં સપડાયું છે ! આ રિલેશનમાં તો રિલેશનના આધારે જ વર્તવું જોઈએ. બહુ સત્ય-અસત્યની જક ના પકડવી. બહુ ખેંચવાથી તૂટી જાય. સામો સંબંધ ફાડે તો, આપણે જો સંબંધની જરૂર હોય તો સાંધી લઈએ તો જ સંબંધ જળવાય. કારણ કે આ બધાય સંબંધો રિલેટિવ છે. દા.ત. બૈરી કહે કે આજે પૂનમ છે, તમે કહો કે અમાસ છે તો બેઉની રકઝક ચાલે અને આખી રાત બગડે ને સવારે પેલી ચાનો કપ પછાડીને આપે, તાતો રહે. એના કરતાં આપણે સમજી જઈએ કે આણે ખેંચવા માંડ્યું છે તે તૂટી જશે એટલે ધીરે રહીને પંચાંગ આમતેમ કરીને પછી કહીએ, ‘હા, તારું ખરું છે. આજે પૂનમ છે.” એમ જરા નાટક કરીને પછી જ પેલીનું ખરું કરાવીએ, નહીં તો શું થાય ? બહુ દોરી ખેંચેલી હોય ને એકદમ તમે છોડી દો તો પેલી પડી જાય એટલે દોરી ધીમે ધીમે સામો પડે નહીં તેમ જાળવીને છોડવાની, નહીં તો તે પડે તેનો દોષ લાગે.
સુખ અને દુઃખ જગતમાં બધા જ સુખ ખોળે છે પણ સુખની વ્યાખ્યા જ નથી નક્કી કરતા. “સુખ એવું હોવું જોઈએ કે જેના પછી ક્યારેય પણ દુઃખ ના આવે.”
