Book Title: Mahan Samprati athwa Jain Dharmno Digvijay
Author(s): Manilal Nyalchand Shah
Publisher: Jain Sasti Vanchanmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034944/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina sastI vAMcanamALA. naM. 15 varSa thuM. *hI zrI pArzvanAthAya namaH mahAna saMmati athavA jaina dharmane digviya. -- (c)*_ lekhaka -maNIlAla nyAlacaMda zAha prakAzaka, je sastI vAMcanamALA-mu, bhAvanagara, vIra saM. raspara vikrama saM. 1982 kiMmata rU. 1-4-0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dlllllllllll premapahAra. zrImAnuM -- * * * -: - ** * bhAvanagara- dhI AnaMda prI. presamAM zAha gulAbacaMda lallubhAie chAyuM. : (prakAzaka-sarva haka svAdhIna rAkhyA che.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha punamacaMdra karamacaMda kaTAvAlA, Lakshmi Art, Bombay, B. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa. ... B sadaguNAlaMkRta zeThajI sAheba, zrImAna zeThazrI punamacaMda karamacaMda keTAvALA-pATaNa. jaina samAjamAM jemanAM kAryo jhagamagI rahyAM che, G jemanI lAkhonI sakhAvata samAjane ajaba pamADI rahI che, tevA puNyazALI purUSaratnane samarpaNa ApavuM gya ja gaNAya. vaLI mArA vaDIla kAkAzrI dAmodaradAsa kezarIcaMda Apane tyAM lAMbe vakhata rahyA hatA, je aMge Apa amArA kuTuMba upara haju paNa vAtsalyabhAva batAvI rahyA che. tevA ApanA saraLa svabhAvI guNone aMge A pustaka premapUrvaka samapI kRtArtha thAuM chuM. te lI. Apane acaratalAla. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DOBOZOSOZOLO . AbhAra. E pATaNa nivAsI zrImAna zeTha zrI punamacaMda : - karamacaMda kaTAvALA ke jeoe A vakhate ke zatruMjaya tirthanI "navANuM yAtrA karI apUrva lA je lIdhe che, tenI yAdagiri nimitte A pustakanI - ke mathI 250) nakala laIne mArA kAryane sahAnubhUti che ApI che te mATe teozrIne AbhArI chuM. eja - lI. prakAzaka, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNa nivAsI - | zrImAna zeTha punamacaMda karamacaMda kaTAvALAnuM jIvana caritra. -- - ne vikrama saMvata 1930 nA jeTha sudI 11 nA divase gAma koTA :: me ApazrIno janma thaye. janma thayA pachI chaThe divase ApanA tuzrI caMdanabAino svargavAsa thatAM ApanI aparamAtA bAI amara bAIe sagA putranI mAphaka premathI ucherI meTA karyA. bacapaNathI puNyaprakRtinA yoge keLavaNImAM AgaLa vadhI dhAmaka saMrakAre zarUthI ja hovAthI dhAmaka abhyAsamAM paNa paMcapratikramaNa, jIvavicAra Adi prakaraNo, karmagraMtha uparAMta nayacakra, AgamasAra, - vigere nyAyanAM graMtho temaja saMskRta pustakano abhyAsa karavA upa rAMta gujarAtI, IlIza ane parziyana bhASAnuM sAruM jJAna meLavyuM I hatuM. taduparAMta saMgItakaLAnuM sAruM jJAna hovAthI pitAnA gharaderAE PramAM pUjA vigeremAM saMgItathI bhaktimAM apUrva AnaMda letA hatA. ane hajupaNa prabhupUjanamAM tevo ja lAbha ApazrI lyo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 saMvata 1939 nA vaizAkha mAsamAM zeTha nAgaradAsa gulAbacaMdanAM putra ujamalAlanI putrI sau. samaratabAI sAthe nAnIvayamAM ApanuM lagna thayuM hatuM. saMvata 1946 mAM Apane tyAM meAtIbAI nAme putrIne janma thayeA. jemanAM legna bAjI sAheba panAlAlajI 'punama'dajInA putra mehanalAlajI sAthe dhaNI dhAmadhumathI thayAM hatAM. jemAM dhArmIka kriyA tarIke, zAMtIsnAtra, jaLayAtrAne varadhoDA, navakArazI ane keLavaNI sabadhI melAvaDAe vigere karI moTAM nAme vaheMcavAmAM AvyAM hatAM. AvI dhArmIka sArvajanIka pravRttio lagna prasaMge kharekhara AdaraNIya gaNI zakAya je Ape AdarI hatI. zrImatI meAtIkhAi - svabhAve zAMta, suzIla ane gaMbhIra che. lagna zenI vaya 30 varSanI thatAM putra prApti na thavAthI zejInA mAtuzrIe khIjuM lagna karavAne Agraha karavAthI sa. 1961 mAM zeDa bhIkhAbhAi mahAkamacaMdane tyAM temanI putrI meAtIbhAi sAthe lagna thayAM. sa0 1964 nA arasAmAM be putranI prAptI thai; para Mtu ka vazAt bane bALakA thADAja mAsamAM svastha thayAM. meAtIbAi paNa sa. 1965mAM svastha thayAM. saM. 1965nA vaizAkha zudI pa pATaNamAM zeDa laheracaMdadevacaMdanA putrI zrImatI hIrAlakSmI sAthe trAjavAranuM lagna thayuM. je saraLasvabhAvI, zAMta, suzIla, vinayI ane kArya kuzaLa hAine dhAka ane naitika abhyAsamAM samayane sadupayeAga kare che, je eka Adarza sannArI che. zeThazrI. nAnapaNathI ja vyApAramAM tIvrabuddhivALA hAvAthI aneka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAranA vyApAranI khIlavaNI karatA hatA hAlavyApAra mAM aphImane, zerane mATe vepAra bekIMga, anAja kApaDa vIgere ghaNI jAtanA vyApArothI dravyasaMpAdana karI tene sadvyaya karavA uparAMta, aneka manuSyone nibhAve che. temanAM mAtuzrI bAI saubhAgya temaja zeThazrI karamacaMdajInA hAthe zrI za jaya garirAja upara zrI AdIzvara zeTha karamacaMdajI bhagavAnanI TuMkamAM jagatazeThanA derAsaranI joDe nA hAthe thayelAM eka bhavya zikharabaMdhI maMdira baMdhAvI zrI pArtha dhArmika kAryo nAtha svAmInI sthApanA karI hatI. jemAM lagabhaga 40000 hajArano kharca karyo hato, vaLI teozrInA hAthe sAta sAthe nIkaLyA hatA. temAM zrI siddhAcaLa tirthane charI pALato saMgha, zrItAraMgAi, kuMbhArIyA, amadAvAda, giranAra, soraTha, paMcatithI vigere, chevaTa saM. 1945 mAM zrIkezarIyAjI mAravADa pacatithIne meTo saMgha kADhayo hato jemAM lagabhaga 1500 mANasa 150 gADAM ane 150 sAdhu sAdhvInAM ThANa hatAM cAra mahIne A yAtrA purI thaI hatI. A saMghomAM rUA. 1000 00 ekalAkha lagabhaga nAdara rakama kharacAI hatI. te uparAMta temanA hAthe ujamaNa navakArazI, aThThAImahatsava ane keTAmAM aMjanazalAkA vigere dhArmika kAryo thaNAM thayAM hatAM. lagabhaga 80 navakArazI 4 ujamaNAM vageremAM Azare rUA. 100 000 eka lAkha maracAyA hatA. -- pUjya pitAzrInI sAthe nAnI umarathI ja dhArmIka zeThajI hastaka kAryomAM joDAI dareka kAryo karyA, je atyAre thayelA dhArmika jagatanA cokamAM kIrti-staMbharUpe jhaLahaLI rahyAM che. kAryo jeno lAbha dareka jaina baMdhuo laI rahyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 pATaNamAM zrI svabhanapAnAya svAmInI dharmazALAmAM lagabhaga rUA. 40000 hajAra ApanA pitAzrInA vakhatamAM kharacAyA hatA, jenuM khAta murta pitAzrIe ApanA ja hAthe karAvelu, tenuM samAra kAma Ape hAlamAM karAvI rUA. 10000 kharA che. sAthe lAbrerI tarIke pustakAne sArA saMgraha karI yAtrIkAne temaja samAjane eka upayegI sAdhana karI ApyuM che. 'pATaNa ane pAlItANAnI dhama zALAo tathA sa. 1956 mAM annagRha 2 pAlItANAmAMnI ApanAM dhama zAlAmAM rU|. 40000 ApanA pitAzrInA vakhatamAM kharacAyA hatA; tenuM khAta mudde paNa Apane ja hAthe thayuM hatu. tenu samArakAma hAlamAM ja Ape karAvI rU|. 5000 lagabhaga kharacyA che. 3 sa. 1956 nA bhayaMkara duSkALamAM mIsanI jagyAmAM ( jyAM hAla ApanA rahevAne baMgale che) tyAM annagRhu khAlI apaMga mANasAne anna vastra ApI lagabhaga rUA. 25000 pitAzrInA vakhatamAM kharacAyA hatA.. sa. 1959-60 mAM amadAvAdamAM bharAyelI nezanala kAMgresanA DelIgeTA, vIjhITarsa ane zahera sabhAvita grahasthAkoMgresa tathA jaina ne bhAre dhAmadhumathI dhvanIga pArTI ApI hatI. ve. kenpharansane temaja mukhanI jaina ve kendraransane paNa va ivanIMga pATI nIga pArTI ApI hatI. AvI rIte dharmasevA ane rASTra sevAnA soge paNa Ape sAcavIne laga bhaga rUA. 1000 nA kharca karyo hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAzrInI sa. 1961mAM pUjya pitAzrIte pagale anusarI pujana pitAzrInI pAchaLa gAma-kATA, pAlItANa ane pAchaLa pATaNamAM aAi mahe|tsA, jhaverAtanI AMgIaThThAimahAtsave| e sAthe karAvI svamIvAtsalya navakArazI ) ane ghaNI dhAmadhumathI karavAmAM AvyAM hatAM jemAM svAmIvAtsalya lagabhaga rU. 10000 nA kharca karyA hatA. pATaNanI ke. mAM saM. 1962 mAM pATaNanI jai zve kAnpharansa rIsepzana kamI- nimaMtrI rIsepzana kamITInuM pramukhasthAna Apa TInu'pramukhasthAna svIkArI lagabhaga rUA. 20000 nA kharca karyAM hatA. sa, 1965-66 pATaNamAM pUnya pitAzrI pAchaLa moTA aDDAi maheAtsava sAthe nadIsarIpa tathA zIkharajI, gIrazahera jamaNa. nArajInI racanA, illAcIkumAra, madhubIMdu, pacI vigerenA dRzyA ghaNI dhAmadhumathI karIne te prasa Mge prItibhAjana ( zahera jamaNuM ) ApyuM hatuM. temAM gAmanA tathA AsapAsanA ghaNA gAmeAnuM lagabhaga eka lAkha mAlusa ekatra thayu hatu jemAM rUA 5000) kharca karavA uparAMta sa. 1966 mAM zrI vIzA zrImALInI nyAtamAM temaja snehI sabaMdhIemAM pAttaLanI kADIyeAnI lhANI karI hatI; temaja gAmanA daraka derAsarajImAM dhRjA-prabhAvanA, AMgIyA rAtrI jAgaraNa vAgeremAM rUA. 20000) kharcI A prasa MgamAM ekadara rUA. 70000) nA ga MjAvara kharca karyA hatA. traNaseA varSamAM Avu gAmajamaNu nahi thayela hAvAthI AkhA zahera tarathI A mAMgalIka divasanI yAdagIrI kAyama rAkhavA haMmeza mATe te dIvase pAkhI pALavAnA TharAva karavAmAM ApyA hatA. jene jJakhalA zuAja :utsAha ane premathI ApazrIne ApavAmAMAvyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvata 1967 mAM pATaNamAM vizALa annagraha kholI apaMga ane nirAdhAra mANasane anna, vastra, purAM pADavA. gujarAtamAM du- sAthe DokaTara koThArIne temanI khAsa sAravAra mATe kALavakhate pATa- rekI dareka rIte madada karI temaja gupta dAnanI. NamAM kholAveluM eka peTI khelI cIDIo dvArA ghaNA mANasone ajagRha, ghaNA gAmamAM madada mokalI lagabhaga rUA. 20000 vIza hajArano kharca karyo hato. saMvata 1972 mAM anAjanI meghavArIne lIdhe eka khAsa dukAna dharmazALAmAM kholI garIba ane madhyama sastA anAjanI varganA mANasone juvAra be paise zera nAmanI dukAna. kiMmate pUrI pADI rUA. 5000) nuM nukazAna sahana karI lekane AzIrvAda lIdhe hatA. saMvata 1973 mAM gAma cArUpamAM zrI zAmaLA pArzvanAthajInA prAcIna tirthamAM mahAdevajI saMbaMdhI takarAra ho.. cA rUpanA lavAda vAthI jeno ane smArtA vacce moTe vigraha tarIke thayo hato teno ghaNo vakhata jhagaDe cAlyA pachI, chevaTe baMne pArTI (badhA zaherIo ) taraphathI ekaja lavAda tarIke Apane ja pasaMda karI nImavAmAM AvyA hatA je ochuM sanmAnanIya na gaNAya! - zrI zAmaLApAzvanAthajInA derAsaramAM dharmazALAmAM koIpaNa jAtanI dakhalagIrI (arasaparasano virodha) nahi rahevAthI jene ane smAryo vagere akhA zahera taraphathI e vAta sAMbhaLI ghaNI khuzAlI batAvI kulanA hAratorAthI vadhAvI lIdhA hatA. ane te pachI dIvAna sAheba manubhAInA svahaste zahera taraphathI Apane mAnapatra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge cArUpanI dharmazALAmAM meDe baMdhAvI rU. 2000) temaja A cukAdAne aMge rU. 2000) kharaca karI AvI rIte tana-mana ane dhanane bhoga Ape hatA. 'saM. 1976 mAM pATaNathI tAraMgAjI, bhoyaNIjI, kezarIyA, - rANapurajI, makSIjI, mAMDavagaDha, ujena, AbujI, yAtrAe. gIranArajI, verAvaLa, prabhAsapATaNa,: aMtarIkSa ane zrI siddhAcaLajI vagerenI yAtrAmAM lagabhaga traNa mahInA pharI rUA. 5000) ne vyaya karyo hate. saMvata 1978 nuM paryuSaNa parva zrI koTA mukAme thayuM hatuM te prasaMge aThThamanI tapasyA karIne zrI mahAvIrasvAzrI keTAmAM mInA pAraNuM nImIte jalayAtrAno varaghoDo caparyuSaNa parva. DAvyo hato. je keTAmAM atyArasudhImAM pahelo hato, rAjyanA tamAma hAthI, ghoDA, pAyadala vIgerenI ghaNuMja sAmagrI sAthe A varaghoDe eka mAIla sudhI laMbAvyo hato. vaLI ozavALa kAmamAM ghaNo vakhatathI be taDa hatAM te Ape ekatrita karIne A baMne zubha prasaMgonI khuzAlImAM keTAnA saMbhAvIta gRhastho sAthe meTuM jamaNa (svAmIvAtsalya) karyuM hatuM jemAM rUA. 000) lagabhaga kharca karyA hatA. * saMvata 1979 mAM mahAlakSmI pADAmAM zrI munisuvratasvAmInA derAsaranA jIrNoddhAranI TIpamAM prathama Ape mahAlakSmI pA- rUA. 2500) bharelA hatA. te derAsarajImAM mahA DAnA derAsarajInI sudI 5 ne divase zrI munIsuvratasvAmIjI gAdI pratiSThA. upara bIrAjamAna thayA te samaye ApanI dekharekha nIce pratiSThAnA dareka kArya thayAM hatAM jemAM jaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrAnA be varaghoDA ghaNI dhAmadhumathI nIkaLyA hatA temAM be nAmaNadIvA-ratha hAMkavAnuM-rathamAM besavAnuM tathA chaDI copadAra sAMbelA vagerenI uchAmaNumAM rUA. 6000) ane zAMtisnAtra : vAmAM cokhA rUA. 1000) temaja navakArazI vagerenuM jamaNa che. - rUA. 2500) maLI kula rUA. 12000)no kharca karyo che 1 zrI pATaNanI pAMjarApoLanA sthAyI ra. 12101) 2 zrI pATaNa jaina maMDaLa boganA sthA, :: pheDamAM rU. 350 1) 3 zrI pATaNa jaina bALAzramanA sthAI kuMDamAM rUA. 2501) 8 zrI pATaNa jaina maMDaLa: pArzvanAthajInA ApI A5 peTrana thayA . . ! NItI jaina saMsthAo zrI je. dharma, sAraka sabhA. zrI jena AnaMda sabhA bhara 3 jAhera sakhAvate. zrI pATaNa hemAcArya jena sabhA zrI pAlI nANuM ya je gurUkuLa, zrI mahAvIra vidyA muMbaI vIgere saMsthAe mAM Ape lAIva | mbara thaI sAhityane paNa sAruM utejana / peluM che. tathA pATaNa bAlAbhAI kalo lAIpha membara thavA uparAMta krIkaTa mATe rU. 1000) ApI membarane ramata-gamata taka vyAyAmanuM sAdhana karI ApyuM hatuM. meM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banArasa vizva vidyAlayane zrIyuta madanamohana mAlavIyA hastaka rA. 15001) ApyA hatA. jemAM rUA. 5000) zrI jaina , bega 5000) zrI je. veTa leiMga ane rUA 50 0 0) janarala phaMDamAM e pramA. 2 vyavasthA karavA AvyA hatA. hAlamAM kIrthaMbhanapArzvanAthajInA derAsaranA jIrNoddhAranuM kAma cAlu che temAM rUA. 10000) lagabhaga kharca thavA 2 bhava che. kI keTAmAM dharmazALA tathA upAzrayanuM eka vizALa makAna taiyAra thAya che ke je dhamazALA tarIke jenone utAravAmAM, sAdhu sAvInA upaga mATe, svAmIvAtsalya karavA mATe temaja jemanA bALake dhArmika ane nItinuM zikSaNa lakhI zake tevI pAThazALAane lAyakerI vagere karavAnA hetuthI bAMdhavAmAM Avela che. jemAM rUA. 10000) lagabhaga kharca thavA saMbhava che. A uparAMtapara rIpo jevI ke derAsarajI, upAzraya, pAMjarApoLa, sAta kSetre sArvajanIka saMsthAo, maMDaLe vIgerenI TIpemAM gupta dAnomAM, tirthasthAnoma ane tevAja sArvajanIka kAryamAM daravarase rUA 10000) yugabhaga gaNatAM vIsa varasamAM rUA. 2000 0) be lAkha lagabhaganI nAdara rakamanI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadavyaya karyo gaNAya. AvI rIte ekaMdara lagabhaga rU. 500000) pAMca lAkhanI gaM. jAvara rakamane sadavyaya thayo che. saMvata 1982 nA kArataka mAsamAM sahakuTuMba pAlItANe AvI vyApArI vyavasAya choDI zAMti laI, navANuM yAtrA zrI pAlItANuM- karI bhakitane apUrva lAbha lIdho ane te prasaMge nInavANuM yAtrA. navakArazI karI mohanathALanuM jamaNa ApyuM hatuM. tathA pATaNa paM- temaja pAlItANAnI judI judI saMsthAone cAyatI pheDa. yathAyogya madada ApI hatI. vaLI nAnI moTI paMcatirthI tathA ajAra pArzvanAtha paMcatirthInI yAtrA paNa vacale gALe karI bhaktino saMpUrNa lAbha lIdho che. . zrI zatruMjaya uparanA pitAnA derAsaramAM raMgarIpera kAma karAvyuM che AvI rIte cAra mAsa sudhI tadana nivRti laI zeTha sAhebe temaja temanAM patni sau. hIrAlakSmI bAIe kriyA sAthe bhaktipUrvaka yAtrAne lAbha laI jIvananuM sArthaka karyuM che. A yAtrAmAM lagabhaga rUA. 10000) no sadvyaya karyo che. uparAMta pATaNamAM jaina paMca paM? cAyatI phaDa (jena bhAIo ane bAIone ArthIka sahAya ane jarUrIyAta madada tarIke ApavAnuM phaMDa ) karavAmAM AvyuM temAM A rUA. 5000) ApIne eka jarUrIyAtavALI saMsthAne sahAnubhUti ApI che, je saMsthAmAM ApanI pramukha tarIke nImaNuka thayelI che. AvA vakhatamAM vyApArI vyavasAya choDI dhArmIka jIvana gujArI lakSmIne sadavyaya karavAnuM ApanA jevA puNyazALIneja suje che. je bIjA zrImatine anukaraNIya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 1 zrI pATaNa vizAzrImALI nyAta taraphathI. 2 zrI pATaNa hemacaMdrAcArya jena sabhA taraphathI zeTha zrIne maLelAM 3 zrI pATaNa zahera jamaNanA mAnapatrano dAkhamAnapatro. lo saM. 1965. 4 zrI kaDI prAMtanI raiyatanA sabhAsada tarIke vaDodarAnI pahelI ja dhArAsabhAmAM ApanA nImaNuka thaI te badala pATaNanA samasta mahAjana taraphathI saM. 1964 nA phAgaNa vada 5 nA roja apAyeluM mAnapatra. 5 cArUpa kesanA lavAda tarIke Ape je bAho zIthI kArya karI. nIvaDe lAvyA te badala samasta zahera taraphathI vaDodarA rAjyanA dIvAna manubhAI sAhebanA svahaste apAyeluM mAnapatra. ApazrIne rAjya sAthe saMbaMdha paNa eka jena tarIka ghaNoja prazaMsanIya che. vaDodarA nareza zrImaMta sarakAra rAjA mahA sayAjIrAva gAyakavADa sAheba ApanA nIkaTa rAjAnA sAthe saMbaMdhanA aMge Apane tyAM DInara pArTImAM padhAryA saMbaMdha hatA. zrImaMta keTA nareze paNa Apane pitA nA bhAyAtonI beThakamAM khAsa beThaka ApelI che ane bhAyAtanA jeTaluM ja mAna Apane ApavAmAM Ave che. sIvAya rAdhanapura, pAlanapura, bhAvanagara, jhAlarApATaNa (rAjaputAnA) vagere gAmenA rAjA mahArAjA sAthe ApazrI sArA saMbaMdha dharAvo cho je jenA kAmane magarUra thavA jevuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ape aneka rIte zaheranI, kaDI prAnta mahAjana sabhAnA pramukha tarIka prAMtanI, dezanI, rAjyanI ane jaina kemanI aNamola sevA. bajAvI che. tene aMge pATaNanI saMsthAo temaja anya saMbhAvita grahasthA taraphathI judAM judAM mAnapatro ghaNuM dhAmadhumathI prajAkiyA samAraMbha vacce ApazrIne ApavAmAM AvelAM che jene vistAra ane ApanuM vistRta jIvana caritra zrI bhagavatI sUva bhASAMtara, cArapanuM avalehana temaja dIlhI darabAra keronezananA IglIza pustakamAM AveluM che jethI atre to tenI mAtra TuMka neMdha levAmAM AvI che. - @ jaina sastI vAMcanamALA dara varase mAtra rU. 3 mAM 850 thI 900 pAnAMnA ItihAsIka pustaka nIyamItapaNe grAhakone Ape che. itihAsIka uttama vAMcana teja-jIvana sudhAraNAno amulya mArga che. grAhaka thavA la - jaina sastI vAMcanamALA. The. rAdhanapurI bajAra-bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. jainadharma e kSatrIyanA dharma che-rAjadharma che, e kAM have khrupu rahI zakayu nathI. pUrve jagata upara aneka jaina rAjAe peAtAnI sattA calAvI gayA che. chatAM jaina dharmane ArAdhI AtmaklyANa paNa sAdhI gayA che. e Trena rAjAenI zUravIratA emanAM teja ane gaurava, dharma - priyatA have dhIre dhIre jagatanI dRSTi Agala khaDA thatAM jAya che jo ke e prAcina jAheAjalAlI para aMdhakAra chavAi gayA che chatAM e bhedI aitihAsika satyo jagatanA cAkamAM raju karavAnA amArA prayAsa che. jaina aitihAsika prasaMgo gujarAtanA itihAsamAM joke agrasthAna bhAgave che. chatAM aneka aitihAsika prasaMgo tAravI enI AkhI saMkalanA sAMkaLa UbhI karIne jagatanI AgaLa e prAcina yathA dRzya raju karIe chIe. ApaNA A itihAsa vikrama saMvatanI bIjI sadIthI lagabhaga pUrvatA che. eTale enA prAcinatA tA dhaNI junI kahevAya. e samayanI dunIyA tA jainatatvathI jhaLahaLI rahI hatI. beMka nyAtA ke peTA jJAti to te samaye paNa hatI chatAM e sarve jJAtie bahudhA jainadharma pALatI hatI. rAjA paNa badhA jainadharmanAja rAgI hatA. eTale prajA paNa e dharmanI anuyAyI bane te sarvathA zakaya hatu. : ApaNI vArtAnA samayanA pratihAsamAM mahAna prabhAvika purUSa sa prati hatA. jemanA dharmagurU Arya suhasti zAsanamAM nAyaka - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 samA mahAvIra svAmInA AThamA paTTadhara gacchanAyaka hatA. temanA pratibadhathI bedha pAmelA mahAna saMpratie jena dharma mATe zuM nathI karyuM ? ItihAsano bArIka abhyAsa karanAra koIpaNa jena nAmadhArI vyakti mahAna saMmatithI ajANa to na ja hoya, Aje paNa jenAmAM e mahAna saMpratinuM puNyavaMta prAtaHsmaraNIya nAma gheraghera gavAya che. enuM kAraNa zuM? ApaNA upara-jene upara emanA upakAre agaNIta che. jena maMdira, jIrNoddhAra, jina pratimAo temaja caturvidha saMdhanA bhakti karIne emaNe ApaNuM upara kAMI thoDo upakAra karyo nathI. jenadharmanA saMpUrNa gauravane vadhAranArUM e pavitra purUSanuM kathAnaka A nalakathAmAM tame jozo ! pote ahiMsAnA upAsaka chatAM emaNe traNa khaMDa pRthvIne tAbe karI soLahajAra rAjAone potAnA sAmaMta banAvyA hatA. vAsudeva nahI paNa vAsudeva samAna traNa khaMDanA dhaNI mahAna saMpratinAM ame vizeSa zuM varNana karIye! A navalakathA vAMcaze tyAreja emanA parAkrama tejanuM vAMcakane bhAna thaze. ke bAlyAvasthAmAMthIja emanAM baLa, parAkrama, cAturya adabhUta hatAM. babe hajAra varSanA vacamAM thara caDI gayA chatAM hajI jANe gaIkAleja thaI gayA hoya ema AkhI jena kAma emanA guNagrAma kare e purUSapuMgava sAdhAraNatA na hoya! emanA aneka upakAra taLe dabAyelI prajA-ApaNe emane mATe jeTaluM karIye eTaluM thoDuM ja kahevAya. chatAM kula nahI phulanI pAMkhaDI arpaNa karIne paNa ApaNe emanI tarapha apaNI bhakti pragaTa karavI joIe e upakAraka purUSanuM nAma smaraNa, aitihAsika jIvana jagatanA cekamAM hamezAM kAyama--avicaLa rahe e mATe ApaNe kAMIka karavuM joIe. tamArI amArI sarva koinA e pavitra pharaja kahevAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com zakti praga tinA cokamAM eka karInuM nAma smara Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 mahAna saMpratie mahAna purUSa mauryavaMzamAM thayelA hovAthI itihAsane anulakSIne mauryavaMzIya prathama purUSa caMdragupatathI laIne biMdusAra, apaka, kuNAla ne saMprati sudhIne ItihAsa A navalakathAmAM rasa bharI zailIthI tamArI AgaLa pragaTa thaze caMdraguptane viSama saMjogomAM rAjya maLavuM tene pradhAna cANakya brAhmaNa hovA chatAM jena dharma upara tenI acaLazraddhA, enI caturAda, rAjya calAvavAnI kuneha, enAM adabhUtakArya e badhuM savistara A ItihAsamAM raju thaze. temaja biMdusAra enA samayamAM khaTapaTane aMge cANakaye kareluM anazana, biMdusArano pazcAttApa temaja azokanAM adabhuta parAkrama kAryonI saMkalanA paNa ame jALavI rAkhI che. ke jethI vAcaka A navalakathAmAM rasapUrvaka bhAga laI zake. azokane putra kuNAla, bALapaNamAM ene maLelI yuvarAjapada sahita avatinI samRddhi, sAvakI mAtAnuM jora, e IrSAne pariNAme bALakuNAlane aMdhatva, samrATa azokane saMtApa, kuNAlanA sahanazakita enI prabhubhakti ane chevaTe kuNAlanA patni zaradakumArIthI thayelo mahAna saMprati no janma, kuNAlanuM gavaiyAnA vezamAM pitAnA darabAramAM AvavuM, samrA TanA varadAnamAM rAjyanI mAgaNI, e bAla saMmatine pitAmahe karela rAjyAbhiSeka, aparamAtAnI nirAzA, khaTapaTa, prapaMca ane enuM pariNAma, Akhare duHkhamAMthI sukha thatAM thaelo dharmanejaya ane anyAyane mArge cAlanArAone zirapAvamAM maLelI nirAzA e sarve tamane A navalakthAmAMthI prApta thaze. saMprati caritra, pariziSTa parva, upadezaprAsAda, jena prAcina arvAcina ItihAsa, jaina dharmane prAcina itihAsa, vagere aneka aitihAsika pustakanA AdhAre A kathA lakhAyelI che. je mahAna saMpratine ghera traNa khaMDanuM sAmrajya chatAM jenetara ati hAsamAM te emanuM nAma paNa jovAtuM nathI. mahAna azoka, caMdragupta, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAna sikaMdara, mahAna nepoliyana Adi purUSo karatAM paNa jemaNe potAnA parAkramathI traNa khaMDa pRthvI chatI hatI, tenI koI paNa rUparekhA ItihAsanA pAne suvarNa akSare na kotarAya e zeronA kahevAya. mATe e naSTanuM jIvana ItihAsa rUpe hamezAM jaLavAI rahe, samAja enA kartavyathI sattAthI ane vaibhavathI mAhitagAra thAya eTalA mATe ja A prayAsa che. te sivAya prasaMgane lagato bIje paNa itihAsa tamane A navalakathAmAM draSTie paDaze. aparamAtA pitAnA svArthane mATe kevI khaTapaTa kare che; chatAM ane nItinuM pariNAma paNa tevuMja bhogavavuM paDe che. ane satyane Akhare vijaya thAya che. jenetare ahiMsAne bhAratanI parAdhinatAnuM kAraNamAnIne Aje ene kavADI rahyA che paNa custa ahiMsAvAdI dayAnA sAgara chatAM pitAnI samazera zatruone mATe hamezAM khullI ja rAkhe che. zatruonI madhyamAM niDara paNe ghumIne za= sainyane nAza kare che. ahiMsAvAdI yuddhamAM pAchI pAnI karatA nathI e badhuM A ItihAsathI spaSTa thaze. ahiMsAmAM custa chatAM paNa jainaunAM prAcina teja-gaurava-prabhAva Aje lagabhaga naSTa thayAM che. jethI AvAM ItihAsamaya kathAnakethI naSTa prAya thayelAM chavana navapallavita thAya, prAcina kAlanI e pratApamaya bhAvanA dareka jaina baMdhuomAM sateja thAya ane emanI dRSTi vizALa banI pharIne jIvanamAM nava jIvana pragaTe ! eja hadayagata bhAvanA sAthe viramuM chuM. lekhaka- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nabhara. prakaraNa 1 lu. 2 jI. 3 jI. 4 yu. 5 mu. *"" ... 36 .. 79 ,, "" OM. " ,, ', ,, ,, 22 .. ruM 7 mu. 8 muM. 9 muM. 10 mu. 11 su 12 mu. 13 su. 14 mu. 15 mu. 16 muM. 17 muM, " (07 viSayAnukramaNikA. viSaya. bALa yuvarAja... tiSyarakSitA nadanAcA. rAjasabhAmAM ... sAvakI mAtA sneha. pUrva paricaya... itihAsa paricaya. cANAkayanI caturAi. caMdragupta. bhulane bhAga... mahAn azAka. bhavitavyatA. ... matalabanI mAhamAM. ... : ... ... : : F : ... ekaja bhUla. parivartana. 16. e caMdA te kANuM ! kuNAlanI prabhu bhakti. ... da: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat :: ... : : ... ... ... : : : : : : :: ... : : ... ... : ... ... ... pRSTha. 1 . 15 21 18 35 47 55 7 87 95 107 115 124 131 143 www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 mu. 19 mu. 20 mu. 21 mu. 22 mu. 23 su. 24 mu. 25 mu. 26 su. ,, 27 su. 28 mu. "" ,, 29 mu. 30 mu. ,, 31 mu. 32 mu. 33 mu. 34 mu. 35 mu. 36 mu. 37 mu. 38 mu. ,, ,, 99 ,, ,, "" "" "" "" "" "" "" "" "" " ,, ,, 22 eka bhikhArI. AzAnu eka ki. AzAne hiMDALe. adha sitAravALA. kheMcAkheMca. kALI rAte. pariNAma. pazcAttApa. ... ... ... ... ... : ... ... : : : : ... bALa teja. vizva vijayInAM mAtAne namana. Arya suhasti svAmI jIvaMtasvAmI... : ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ... ... ... ... : ... ... : ... : ... : rathayAtrAmAM have mAre zu karavu joIe ? duniyA dharmane mAge. gajeMdratI mAM A mahA giri svarga. : ... : : ... :: gaje drupada ti. kaMIka navAjUnI ( yuga pradhAne )... avaMtI pArzvanAtha akhata AjJA upasa'hAra ... ... ... ... ... ... 150 158 166 174 184 193 200 208 217 223 230 230 246 para 261 268 24 208 293 298 303 www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sastI vAMcanamALAnuM nAmadareka jaina baMdhuonI jANamAM che ke, amoe saM. 1979-80 -81 traNa varSanAM pustake vArSika rUA. bemAM pAMcaso pAnAnA hisAbe grAhakone ApyAM che. dIvase dIvase grAhakone vadhato jato saMtApa ane uttarottara pragaTa thatAM itihAsIka uttama pustake have darekanA jANavAmAM AvyAM che. (saM. 1982) thI amoe rUA. 3) mAM 850 pAnAnAM pustake ApavAnuM nakI karyuM che ane tethI have dareka jaina baMdhu A lAbha levA nahi cuke evI AzA che. saM. 1980-81 nAM ATha pustake navA thanAra grAhakone zIlakamAM haze. tyAM sudhI teja lavAjamamAM maLaze. saM. 1981 nAM pustake- | pRSTa kimata. 1 zrI siddhasena divAkara yAne vikramanA samayanuM hiMda. 304 1-8-0 2 zrI saMkhezvara pArzvanAtha caritra ... ... 156 1-8-0 3 zrI kezamuni ane pradezI rAjA. * * 1deg 660 3-6-0 saM. 1982 nAM pustake - gaI sAlamAM vadhu apAyelAM puSTa- 150 0-8-0 1 jenonA mahAna ratna. .. ** * 160 1-0-0 2 zrI bappabhasUri ane AmarAja bhAga 1 le. 260 1-8-0 3 mahAna saMprati ane jaina dharmane digavijaya. 280 1-8-0 850 4-8-0 lakhe -jaina sastI vAMcanamALA rAdhanapurI bajAra_bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 amArAM bIjAM nityanAM ugI pustaka temaja - prabhAvanA karavA lAyaka pustako. 1 paMcapratikramaNa pikeTa sAIjha pRSTha 300 kiMmata se nakalanA pArka rezamI puMThuM navasmaraNa uparAMta bIjAM stotro : - chaMdo rAsa sAthe. ... 0-10-0 50-0-0 2 AtmavIranI kathAo (vAMcatAM ja hRdayamAM " dhArmIka saMskAranI chApa pADanArUM rasIlI - - - - bhASAmAM lakhAeluM).... ... .... 0-5-0 20-0-0 3 jaina nitya pATha saMgraha navasmaraNa uparAMta bIjAM stotra chaMdo rAsa vigere sAthe. .. 0-3- 12-8-0 4 vijaya zeTha ane vijayA zeThANa. ... 1-4-0 15-0-0 5 ilAyacI kumAra caritra. ... ... -3-. 10-00 6 arANika munI ... ... .... 0-3-0, 10--- 7 snAtrapUja paMDita zrI devacaMdrajI kRta tathA aSTa che. . prakArI pUjAnA dohA. ... *. 0-20 10-0-0 8 zrI pAMcapadanI anupUrvi. . -2-6 7-0-0 9 zrI puNya prakAzanuM stavana. .. . . . 0-1-0 5-0-0 10 jena nitya smaraNamAlA. ... ---- -- 11 ratnAkara paccIzI. . . .. ~-6 2-8-0 2 parva nithi vigerenA caityavaMdanAdine saMgraha.. . ' . (sAdhvIzrI lAbhazrAjIvALuM) . ... 1-4-0 .. .... 13 zrI AdinAtha caritra bhASAMtara pAkuM rezamI . . . pavuM. (vAMcana mALAnA grAhakane saM. 1980 mAM apAyeluM.) ... ... ... 1-8-0 lakhajene sastI vAMcanamALA - rAdhanapurI bajAra-bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 0 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM hrI zrI pArzvanAthAya namaH mahAn saMprati jaina dharmano digvijaya. athavA makaraNa 1 luM. bALa yuvarAja. samaya prAta:kALanA hovAthI atyAre be ghoDesvAra prabhAtanI khuzanumA havAneA upabhAga karatA nagara bahAra cAlyA jatA hatA. e kSIprA nadInAM zubhra jala peAtAnI rUperI cAdara khIchAvI prekSakanuM AkaSa Nu karI rahyAM hatAM. eka khAjue nadInA vizALa pravAha, khIjI tarapha nAnA moTA tava 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) rAthI ramaNIya thayelA A ramaNIya pradeza gheADesvArAne AnaMda janaka hato. azvo paNa jANe sukhazIlIyA thayA hAya ema zItala vAyunI lahero anubhavatA maMdamaMda gatie cAlatA hatA. ane azvo eka sarakhA dekhAtA hatA. eka azva upara praDha vayanA purUSa beThelA hatA, jyAre khIjA ava upara sAta varSanA khAlaka hatA. sAta varSanI nAnI umara chatAM enI cAlAkI adbhUta hatI. e khAlya tejanA prabhAva apUrva hatA, enAmAM mANyeAcita teAAna, mastI, hukama karavAnI Teva Adi aMkurAe atyArathI pragaTa thayelA pratyakSa dekhAtA hatA. e trADha mANasa sAthe khALaka aneka prakAranI vAtA karatAM navu navuM pUchatA hatA. " A avaMtI paNa amArA nagara jevu che. kevuM suMdara zahera che ? " e khALake AnaMda bharyA udgAra kADhayA. " hA" yuvarAja ! zA mATe A zahera suMdara na hAya ! A zahera mALava dezanu tilaka gaNAya che. ne enI rAjyadhAnI paNa A avaMtIja ! lakSmI ane mALavAnI suMdaratAnlR A zahera mukhya sthaLa che. " e proDha purUSe kahyuM. ,, "khApAjIe mane ahIMyA meAkayeA e DIkaja karyuM che, AveA AnaMda mane tyAM ke khIje kayAMya paData nahIM, mane rAja ahIMyA pharavA AvavAnu bahu game che. azva doDAvavA, talavAra pheravavI, tIra phUMkavAM, dADavuM, kustI karavI vagere ramatAmAM paNa rasa paDe che." bALake kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) yuddha karavAnI ramato tamAre dhyAna ApIne zIkhavI joIye. yuvarAja ? te sAthe thoDuMka bhaNatAM gaNatAM paNa have tamAre zIkhavuM joIe. purUSe to kalama, kaDachI ne barachI e traNe kaLAmAM pravINa thavuM joIe." eTale e kaI traNa kaLA ! kAkAjI?" - "kalama eTale bhaNavA gaNavAnI kaLA, purUSe lakhatAM vAMcatAM avazya zIkhavuM. temAM vaLI tamAre te khAsa zAstrane abhyAsa have karavo joIe. jene rAjA thavuM hoya e je keLavAyela na hoya to enA rAjavahIvaTamAM ghaNI khAmIo Ave che. bhaNavAthI buddhi khIle che. rAjA prajA ubhayanuM hIta samajI zakAya che. khAmIo sudhArI zakAya che. rAjya ane prajAnI unnati karavAmAM zAstra ghaNuM ja sahAyakAraka bane che. kaDachI eTale purUSe rAdhaNa kaLAmAM paNa hoMzIyAra thavuM Avazyaka che." purUSe rAMdhavuM ? rAMdhavuM e te strIonuM kAma che." bAlake ema kahIne meM macakoDayuM ane hasyo. "tame AvI nirmAlya vAta zuM kare che? kAMI zUravIratAnI vAta kare te gammata paDe?" e paNa kharUM! barachI eTale talavAra, bhAle, tIra, vagere pheMkatA paNa AvaDavuM joIe. e yuddha kaLA tamane zIkhavavAmAM Ave che, jema jema moTA thaze ema tame e yuddhamAM pAraMgata thaze. tame nirbhaya thaI jaze. tame bALaka che tethI ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) kaDachInu mahatva tamane samajAtu nathI. paNa prasaMga AvatAM enI paNa keTalI jarUrIAta che, te kAika ja samajI zake ? " " hA. laDavu, mArAmArI karavI, bIjAne dakhAvI devA evuM evu tA mane avazya game. e zastronI kaLA zIkhatAM tA mane kevA Anada Aveche; enI tamane zI khabara paDe? ' "tyAre zAstranA abhyAsa paNa tamane gamatA nathI zu ?" huM bhaNIza paNa........ 27. 66 " teA sArUM' ! mahArAjanI rajA maMgAvI tamane bhaNAvavAnI zarUAta karazuM ? " " te teA ThIka....paNa A nadImAM ApaNe hai!zuM. ramavAnI pANImAM bhAre majA paDaze. " '' " atyAramAM zuM nahAvuM? vaLI hajI tamane taratAM khareara AvaDatuM nathI ne A nadInAM pANI teA uMDA rahyAM. " te huM teA avazya nhAvAneA ! mane taratAM AvaDe che, ApaNe gheADI vAramAM nhAine pAchA pharazuM, atyAramAM nhA vAnI kevI gammata paDaze?" khAlake peAtAnA azva caiAbhAkhyA. " yuvarAja ? nhAvu hAya tA bhale paNa ahIMyA jaLa sAthe mastI karavI e ThIka nathI. temAMya A pANI atizaya uMDAM ? ApaNe Are jaiye tyAM tamane nhAvAnI a majA paDaze. " ruM huM ThIka tyAre Are cAle ?" yuvarAje potAnA gheADA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) pA pheravyeA. enI pachavADe e preoDha svAra paNu pAchA kyAM. kAi paNa rIte yuvarAjanuM citta prasanna rAkhavuM e enu kaba hatu. kuMvaranI game tevI uddhatAi hAya, mastI hAya, paNa samajAvIne ke bIjI dizAmAM enuM mana vALIne ane haMmezAM prasanna rAkhI enuM mana keLavavuM e enu temaja mIna aneka purUSAnuM karttavya-karma hatu, chatAM e khALayuvarAjanA saMskArAja evA hatA ke "hu rAjA chuM? A badhA mArA sevakeA che ? " jethI e koine paNu gaNatA nahIM. aneka strIe, aneka dAsadAsIo, aneka purUSaSa ene prasanna rAkhavAne aneiza Atura hatAM, suMdara zarIra ane mAkSeAcita AnadI svabhAvane lIdhe strIe temaja purUSAne te eka sarakhA priya thaI paDayA hatA. bIjI tarapha enA jIvanane kAMIpaNa unI AMca Ave tA enA ekanA jIvana pAchaLa hajAre) jIvAnA bhAga hatA, ema teo samajatA hatA. kAMika rAjabhayathI, kaMika snehathI, yuvarAjanA jIvananI salAmatI mATe sarva kAi eka sarakhAM Atura hatAM. pAchA kelA e gheADesvAro maMdamaMda gatie ArA tarapha cAlyA. e bALaka vacamAM aneka prakAranA prazno pUchatA. AlyakrIDAthI aneka kutuhala karatA koi vakhata e proDha purUSanuM mAthuM paNa pakavatA. Are AvyA eTalAmAM kumAranA vicAra karyAM. atyAramAM asaMkhya mANasA Ava-jAva karI rahyAM hatAM. aneka tarUNa yuvatIo pANInAM beDAM laine sakhIo sAthe vAtA karatI gamanA gamana karatI jovAtI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtinuM sAmrAjya hovAthI zahera AnaMdamAM masta hatuM. zaheranAM teja, gaurava, rUpa enuM saMdarya AkarSaNa karI rahyuM hatuM. e badhuM A gheDesvAre jetA pasAra thatA hatA. e kudaratI sauMdarye emanAM dila prasanna karyA hatAM. kAkAjI? cAlo pAchA pharIye?" kumAre kahyuM. "kema? nhAvAno vicAra nathI ke zuM ?" e preDha purUSe jaNAvyuM. nahIM! nahIM ? divasa bahu caDI gayo che. ApaNe killAmAM javuM joIe." "jevI tamArI marajI?" nagaranA nAnA moTA dareka mANase e ghoDesvArene namana karI vinaya pUrvaka mArgamAMthI khasI jatA. sIpAIo, tathA adhikArI varga lazkarI Dhabe salAmatI ApI emanI prasannatA meLavavAne utsuka rahetA. bannenA pozAka rAjavaMzI chatAM pharavA javAnA jevA zIkArI hatA. nagaranA mukhya daravAjAmAM praveza karI tenI sAthe sAthe potAnA kIllAmAM cAlyA gayA. e preTha purUSa te avaMtIne hAkema mAdhavasiMha hate. hAlamAM keTalAka vakhatathI te magadhevara azoka samrA mAdhavasiMha sAmaMta gaNAto hato, niyamIta rIte mahArAja azoka taraphathI avAra navAra kArabhArIo-hAkeme badalAtA hatA. bAlakumAra te magadhAdhipa mahArAja azokane putra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) kuNAla hato. kuNAlane janma ApatAMja enI mAtA maraNa pAmI hatI. jethI kuNAlaputra upara mahArAjanI ati kRpA varasatI hatI. rAjyane vArasa kuNAla hovAthI bAlyAvasthAmAM ja mahArAje kuNAlane yuvarAja padavI ApI dIdhI. e dIrgha daza magadhezvare vicAryuM ke, "huM rAjyavyavasAyamAM paDela hovAthI A namAyA kuMvaranI saMbhALa rAkhI zakIza nahI. A bALaka rAjyane vArasa hovAthI sAvakI mAtAone AMkhamAM kaNAnI mAphaka khUMcato haze. ane kadAca e samayanI ja rAha jotI haze te mArI gaphalatIno lAbha laI rakhene bALakanA jIvanane vinavara kare ! mATe e sAvakI mAtAethI putrane dUra rAkhave joIe. " ItyAdika vicAra karIne azaka rAjAe kuNAlane caturaMgI senA sahIta ane vizvAsu pradhAna sAthe ujajayinI mokalI Ape. devatAnI mAphaka kIDA karatAM yUvarAja kuNAla avaMtImAM rahIne sukhapUrvaka pitAne kAla nirgamana karatA hatA. e yuvarAja upara niyamita rIte samrATa potAnA hAthathI kAgala lakhIne enI taraphanuM potAnuM hAla batAvato. Aja keTalAya varSothI kuNAla avaMtimAM kAla nirgamana karato hato, anukame enI umara ATha varSanI thaI. kumAranI bhaNavA gya umara thavAthI pradhAnae magadhe. zvarane kuMvaranI hakIkata lakhI jaNAvI khuzI khabaranA samAcAra ApyA. -e - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) prakaraNa 2 ju. tiSyarakSitA. "bAI sAheba ! Apa gusse na thAva to eka vAta kahuM !" eka divase ekAMtane avasara meLavIne eka dAsIe pitAnI bAIne kahyuM. "zI che tArI vAta !" bedarakArIthI e zeThANa belI. "Apa Aja keTalAka divasathI Ama udAsa jaNuo che. manamAM jANe kaMI zalya bharAyuM hoya ema ApanA hadacanI kaMI khabara paDatI nathI. e zuM?" dAsIe kahyuM. tAre tenuM zuM kAma che ! tAre dAsI mANasane vaLI moTAonA kAmamAM mAthuM mAravAnI paMcAta zI !" "bAItamAruM koI kArya bajAvI tamAruM nimaka huM halAla karI zakuM. tamane mArAthI banI zake to huM madada ApI zakuM " tuM mane madada ApI zake ! tAre vizvAsa che zyAmA ? " vizvAsa te amArAmAM rAkhaveja joIe. Aja sudhI tamArI sevA karI chatAM tame amAruM hadaya na pArakhI zakyAM e paNa amArI kamanazIbIjane!" kaMIka nArAja thatAM zyAmA belI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "zyAmA ! zyAmA ! tuM eTaluMya nathI samajata, pelI rAMDa chokaro mukIne marI gaI. hamezanI mane mAratI gaI. garIba bicAre mAre maheMdra ?" e bAIe nivAsabharyA uddagAra kADhayA. meM paNa eja aTakaLa karI hatI. ke e zakaye maratAM maratAM paNa vera vALyuM. bAIjI e namAyA chekarA upara mahArAjanA cAre hAtha enI?" are zuM karIe ApaNe, ke mahArAje ene avaMtI melAvI dIdho, nahItara kayAranoya enI mA pAse mokalAvI dIdhe heta ! mArA maheMdrano mArga niSkaTaka karyo hota?" ane e tamArA puNya kAmamAM huM paNa nimaka halAlIthI tamane madada karata, bAijI!zyAma AcaraNavALI zyAmAe baLatAmAM ghI homI uttejana ApyuM. "chatAM je mane taka maLaze te bhalene ujajayinImAM rahyo; ahI beThAM beThAM jyAre huM ene rAjyabhraSTa karIza tyAre ja mane japa vaLaze." "ApanuM kathana sarvathA satya che bAI sAheba ! joyune rAjAe bacapaNathI ene yuvarAja padavI ApIne rAjyane vArasa banAvyuM che te? Apa mahArAjane samajAvI zakatAM nathI zuM?" " are huM te vAta vAtamAM ghaNaya vakhata mahArAjAne mehabANamAM muMjhavI kAma kADhI levA samayanI rAha jouM chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) paNa mahArAja samaje tyAre ne ? bIjI badhI vAta sAMbhaLe, paNa e kuNAlanI vAta Ave tyAM basa dhyAna ja na Ape?" eka divasa khUba prema batAvI ghAyala karI kAma kADhI ne bAI? premamAMne premamAM eka vakhata kabUla karI jAya, pachI te jaga jItyA? prayatna choDavo nahIM. jevA tame atyAre mahArAjanAM mAnitAM che evI ja rIte rAjamAtA thavAnuM zuM tamane nathI gamatuM? atyArathI je nahIM cete to e zakayanA putranA tiraskArathI pheMkelA roTalAnA TukaDA para eka divasa tamAre parAdhinapaNe jIvana gujAravuM paDaze ne tamArA mahedranI te koNa jANe zuM hAlata thaze?" e badhuMya huM samajuM chuM tethIja hamezAM jAgRtasAvadha chuM. mahedrane rAjyane vArasa TharAvavAnA huM aneka prayatnamAM chuM, phakta samayanI ja rAha jouM chuM." prabhu ! tamArA e mubAraka kAmamAM sahAya thAva! tamArI manokAmanA pUrNa thAya !" huM rAta divasa eja prayatnamAM chuM ke rAjAne kevI rIte sapaDAvI daI mAruM kAma kADhI lauM? AhA ! zuM rAjA te jANe ene joIne-enI pAchaLa divAne banyuM che. eTale hara e muve che chatAM keTalI badhI kALajI rAkhe che. garIba mAro maheMdra! eno artha sneha paNa mArA dikarA upara koI diI batAvyuM che? zuM e badhuM huM mUrkha chuM ke na samajuM ? paNa vakhata Avye vAta!" tiraskAra pUrvaka rANuM belI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) kaMIka krodhathI kaMika tiraskArathI enuM suMdara zarIra kaMpatuM hatuM, e gAra vadana upara krodhanI raktavaNuMya chAyA chavAI rahI hatI. ne zyAma mukhavALI zyAmA potAnI zeThANane du:khamAM dilAso daI rahI hatI. magadhanI te samayanI sarva zebhAnA sthAna rU5, samagra ezvarya yukta evA pATalIputra nagaranA eka vizALa ane svarganA vimAnane paNa tiraskAra karatA iMdrabhuvanamAM atyAre A banne strIo beThI beThI vAto karatI hatI. dunIyAnI rUpavatI strIonA madane mardana karanArI eka strI to mahArAja azokanI mAnitI tiSarakSitA hatI. bhArata samrATa mahArAja azekanI mAnitI putravatI chatAM bicArI du:khI hatI. e avaLacaMDu vidhi sarve sukhamAM paNa kaMIne kaMI vigha upasthita karI manuSyanA jIvananI mazkarI kare che. magadharAja azoka nRpatine ghaNuM rANuMo hatI. emAM A tiSyarakSitA mukhya hatI. mahArAja upara potAnA rUpathI, cAturyathI ne hAvabhAvathI je prabhAva pADI zakatI evuM kauzalya anya rAjyomAM nahotuM. jethI mahArAjane prANathI paNa adhika priya hatI. rAjyakAryanA prasaMge paNa ene pUchatA, enI salAha laIne kArya karatA. e mAnitInI prasannatA mATe mahArAja zuM na karatA? chatAM e kuTila rASTrane saMtoSa thato nahI. kemake enuM lakSya juduM ja hatuM. e lakSyabiMdu hajI sudhI mAnitI chatAM mahArAja pAse siddha karAvI zakI nahotI. badhI vAtomAM enI marajI sAcavanArA mahArAja kuNAlanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) saMbaMdhamAM eNI je vAta karatI te madhI sAMbhaLI ene svArtha kaLI jatA jethI e namAyA mAlakanA svArthane kaI unI AMca na Ave e mATe mahArAja khUba dhyAna rAkhatA hatA. mahArAja azeAkane kumArAmAM kuNAla jema avatImAM pitAnA pasAyathI amanacamana karatA hatA, khIjo putra mahedra paNa enAja sarakhI umaranA tiSyarakSitAnA putra hatA. te sivAya khIjA paNa putrA hatA. temaja saMghamitrA nAme putrI paNa hatI. rAjakumAra mahedra mAtApitAnI chAyAmAM ucharIne meTA thatA hateA. mAtApitAnA e lADakA bAlaka, bAlaka chatAM tophAna-mastImAM agresara hatA. e tiSyarakSitAnA svabhAva prathamathI ja ugra hatA, rAjakAjamAM paNa mAthu mArIne peAtAnu dhAyuM karAvatI. Aje enA svabhAvane pASaNa karanArUM eka mahAna kArya enI najara AgaLa khaDu thayu... varSo thayAM hRdayamAM rahelu zalya te kADhI zakI nahAtI. kuNAlane enI mAtAnI sAthe ja mokalI devAmAM khaTapaTa karavAnI tiSyarakSitAe khAmI rAkhI naheAtI. paNa manuSya prayatna karatAM izvaraicchA--DhavecchA maLavAna hAvAthI khALakumAra kuNAla tiSyarakSitAnA sakaMjAmAMthI akasmAt macI gayA ne samrAT azeka paNa cetI gaye ke A namAyA kuNAla enI mAtAnI avidyamAnatAthI zekayAnA bhAga thai paDaze. Aje enuM keAi nathI lakSmInAM lAlacu dAsa dAsIyA mA te e kyAre sapaDAi jaze e anizcita hatuM, jethI ene tarataja yuvarAja padavI ApI avatI meAkalI dIdheA. mahArAjane samajAvavAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) A adhama strIe ghaNuM koziSa karI joI paNa vyartha? mahArAja samajI gayA hatA ke A svArthodha strI kyAre zuM karaze e kahI zakAya ema nahotuM. jethI enA kahevA upara puratuM dhyAna nahIM ApatAM. pitAnAM Ata mANa sAthe ene ravAne karyo. te aMtaramAM gussAthI phaphaDatI ane nAsIpAsa thayelI kuTila tirakSitA hAtha ghasatI rahI gaI, najIvI bhUlathI e bacI gaye e mATe enA nirdaya haiyAmAM pastAvo thaye, chatAM e nAhimata thaI nahIM keI vakhate je taka malaze to ene barAbara upayoga karI A vRddhi pAmate kAMTe jaDamULathI ukheDI nAMkhI potAnA mahendra mATe A vizALa rAjyamArga bhaviSyane mATe sApha karavo e tene nizcaya hato. jyAre jyAre e maheMdrane joto tyAre e juo ubharAI jato te maranAra zene manamAM aneka kaduvAo Apato. AvA parivartanathI eno svabhAva cIDIye thaI gaye hato. e citAnA AvezathI koI kArya upara rANInuM citta lAgatuM nahIM. mahArAja azokanI paTTarANuM chatAM enI AzAo -vAsanAo ene adhama mArga tarapha ghasaDI jaI nIca kArya karavAne prerI rahI hatI. aneka dAsa, dAsI, akhuTa vaibhava chatAM enA haiyAmAM Aga saLagatI hatI. e AgathI enuM haiyuM dhagadhagI rahyuM hatuM. eTaluM ja nahIM paNa e AgamAM bicArAM niraparAdhI dAsa dAsI homAtAM hatAM. jagatamAM sAmAnya rIte e niyama hoya che ke moTA mANasane garIba mANasanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) kiMmate samajAtI nathI. evAM kaMI jIvanenI kimata vasula karavA chatAM tiSyarakSitAnA haiyAmAM zAMti nahatI. pitAnuM kArya pAra pADavAne e manamAM aneka saMkalpa vikapi karatI. vAraMvAra e bALa kuNAla enI sAme sUkSma zarIre ubhele jaNAto te samaye ene jAna levAne khaMjara laI dhasI jatI hatI. paNa e kAMI satya kuNAla nahetA ke e ene mArI zake. vaLI e evA ati jussAnI Agane mahArAjanA bhayathI chupAvavAne kezISa karatI kemake mahArAjane vizvAsamAM laI vizvAsaghAta karI kArya sAdhavAnI ene hajI hoMza hatI. jethI pitAnI AvI ceSTA je mahArAja jANI jAya te eka chellI bAkI rahelI IcchA paNa dhuLamAM maLI jAya. e hetuthI pitAnA aMtarano marma mahArAja ke anya keInA samajavAmAM na Ave te mATe tiSyarakSitA ghaNI saMbhALa rAkhatI. jANe kuNAla sAthe pitAne kAMI lAgatuM vaLagatuM na hoya evI rIte mahArAjanI AgaLa vattI mahArAjanuM mana meLavavAnA vizvAsa utpanna karavAnA aneka prayatna karavA lAgI. A jherI nAgaNa hAlamAM te jherane ghUMTaDe haiyAmAM ja rAkhI samaya vyatita karavA lAgI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) prakaraNu 3 . naMdanAcArya. "gurU ! Apane sukhazAtA to chene?" "hA? tamene dIThe to vizeSa, mahArANajI?" A ghaNuM divasathI ApanAM darzane AvavA Atura hatI. paNa avAtuM nahotuM. paNa Aje to cAhIne ApanAM dazane AvI chuM." AvanAra ramaNue kahyuM. "gurU darzane te avazya AvavuM ja joIe. enAthI satsaMgane lAbha thAya ne pApa nAza pAme tamane khabara che. zAstramAM te deva karatAM paNa gurUne mahimA adhika varNavyA che." zA mATe? gurU karatAM to deva moTA kahevAya? chatAM deva karatAM gurUne moTA kahevAnuM kAraNuM kAMI?" Atura hadaye e suMdara strIe pUchayuM. kAraNa eja ke devane te Aje ghaNuM cheTuM paDI gayuM. saMsAranA ajJAnI jIvene evA devanuM svarUpa eLakhAvanAra to amArA jevA mahAna gurUja che. amArA jevA gurU jagatamAM vidyamAna na hota to Aje AkhA bhArata varSa upara lagabhaga zrAddha dharma prasarI rahyo che te nahota?" kAMIka garvabharyA e udgAra hatA. mukha upara saMtoSa, prasannatAnI lAgaNI phelAI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) "kharI vAta che Apa samA samartha purUSonoja e prabhAva che ke magadharAja jevA Aje ApanA bhakata che." e suMdarIe kahyuM. amAre dharmaja evo pavitra ane zuddha che ke enuM svarUpa jANatAM saheje pALavAnI abhilASA thAya ? samrATa azoke amArA dharmanuM pAlaNa karIne enI zobhA vadhArI che. Aje hamArA hajAro sAdhuoe deza paradeza vicarIne baddha dharmanI mahattA vadhArI che." Apa samartha cheAje mArA pati jevA magadha saprATanA paNa Apa mAnanIya ane pUjya gurU che jethI ApanI pAse huM AziSa levA AvI chuM." baiddha gurU camakyA." mahArANajI? evI kaI vastunI tamane nyUnatA che ke jethI mArI pAse tame AziSa levA AvyA che ?" che gurUvarya ? che? Apa mane AzirvAda Apo? mArAM kaSTa kApe?" kaho! tamArI zI IcchA che? tamArI evI kaI vAsanA adhUrI che ke tame pUrNatA cAhe cho?" baiddhAcArye jaNAvyuM. mahArAja? mane AziSa Apo ke jevI huM rAjarANI chuM tevIja huM rAjamAtA paNa thAuM? bolanArI magadharAjanI paTTarANa tiththarakSitA hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) sAMbhaLanAra te samayano prakhyAta dvAcArya naMdanAcArya hato. upaguptanA upadezathI-enA ahiMsAnA tatvathI mahAna azeke bauddha dharma svIkAryA pachI enI rANIe paNa bAra gurUnI ananya bhakatA banI hatI. upagukhatanI jagA atyAre naMdana nAmanA bhikSunA hAthamAM hatI. kaMIka vicAra spharatAM paTTarANI tiSyarakSitA potAnA gurU naMdanAcArya sAthe khAnagI masalata karavAne bodha maThamAM AvI hatI. enI sAthe enI pAMca sAta dAsIo hatI, gurUne vaMdana karI beThA pachI chevaTe eNe gurU pAsethI rAjamAtA thavAne AzirvAda Iccho. atyAre baiddhAcArya ekAMtamAM beThelA hatA. emanA ziSya bahAra abhyAsa karatA hatA. jethI avasara sAdhIne rANanuM vacana sAMbhaLIne naMdananuM hRdaya camakayuM chatAM eNe gaMbhiratAthI rANujIne kahyuM. te rANIjI! emAM zuM navAI che jevAM atyAre tame mahArAjanAM mAnitAM che tevI ja rIte eka divasa rAjamAtA paNa avazya thaI zakaze !" ke "Apa zA uparathI ema kaho cho? Apane khabara che mahArAje yuvarAja padavI to pelA kuNAlane ApI rAjyane. vArasa to ene TharAvyAM che". . ' ' . . : : - tethI zuM ? e to kALa keLanuM kAma karI rahyo che. bhaviSyanI vAta ApaNe apa buddhivALA manuSya zuM samajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18). "prabhu ! Apa kAMI bhaviSya vatI zake che agara to Apa." rANI tibbarakSitA bolatAM bolatAM aTakI gaI. rANInA belavAno bhAva baddhAcArya samajI gayo chatAM ajANu thaIne pUchyuM. "kahe tame kahevA mAge che ?" "jIjarA e to khAnagI vAta che? Apa kAma karI zake to eka khAnagI vAta kahuM." rANIe kahyuM. kaho? tamArI zuM IcchA che? tamArUM game tevuM duSkara kArya paNa huM karI daIza." rANIe zyAmA sivAya badhI dAsIone bahAra khabara rAkhavA samajAvyuM ne dvAra AgaLa zyAmAne ubhI rAkhI AstethI bolI. " mahArAja ! evuM kaMI Apa karI zake ke e kuNAlanuM kAma khalAsa thAya? mAre putra rAjA thAya ?" paNa, juone rANajI e tamArU kathana satya che, tamAruM kAma te thaze paNa e ekadama kAMI siddha thAya? evAM meTAM kAma to dhIre dhIre thAya?" bhale? dhIre dhIre paNa e jherI koTe mULamAMthI ukheDI nAkhavo joIe. koIe kAmaNa9maNane maMtraprAga kare ke e pharIne pATalIputra jevAja na pAme?" rANIjI ? AnI saraLa cAvI te tamArI pAse che tame mehathI rAjAne vaza karI tamAruM kAma kema kADhI letAM nathI? AvuM suMdara svarUpa ane vANInuM cAturya tamane bakSIsa che te ene upayoga tame kAM karatAM nathI." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) "bhagavad ? mAruM A rUpa ane kaLA mahArAjane rAjavI zake kharAM paNa kArya karAvI zake tema nathI. tethI ja ApanI pAse AvI chuM-tamAre zaraNe AvI chuM. huM to rAjAne samajAvatAM thAkI gaI chuM. have to Apa samajAve ? mane to lAge che ke emane samajAvavA eja muzkela che. " tamArA mehamAM aMjAI rAjA ghele na thaye te mArAthI samaja muzkela che chatAM tamArA maheMdra mATe huM avazya prayatna te karIza. enA vicAre pheravavA huM kozISa karIza." maheMdra Apaneja che, ema samajIne Apa kArya karaze. ATaluM mAruM kArya Apane avazya karavuM te paDaze." mahArANIe draDhatAthI kahyuM. * "banatA lagI te avazya? paNa tamAre avAranavAra AvavuM-javuM." ne Apane paNa avazya amane darzana devA padhAravuM ? Apa rAjasabhAmAM te Avo cho. upadeza devAne bahAne aMtaH puramAM AvatA ho te kevuM sArUM? ApanA darzanane ne vANIno lAbha to amane maLe?" bezaka, tamAruM kathana satya che. mahArANI sAhebA? parama kRpALu amArA buddha bhagavAna upara bharUso rAkhe, emanI kRpAthI ApanuM kAma satvara siddha thaze." che to Apane paNa avazya lAbha thaze. atyAranA samaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) karatAM mAro maheMdra rAjA thatA ApaNe dharmanI adhika unnati karaze. baddhadharmane digavijaya karaze." mahArANInAM vacana sAMbhaLI e dharmAbhimAnI zaiddhAcAryanA mukhamAMthI pANI chUTayuM. "jarUra dharmanA vijaya mATe ame game te karavA Atura chIe. aiAddhadharmano vijaya dhvaja jagatamAM cAre dizAe pharakele jevAne ame to utsuka chIe." "ApanA pasAyathI mAro maheMdra rAjya upara Avaze to huM te ApanI eka ananyA bhaktA thaIza. rAta divasa ApanI caraNa sevA karI mArI jIMdagI saphaLa karIza. ahA ! e ApanA upakArane badale huM zI rIte vALIza?" rANIe bauddhagurUne AbhAra mAnyo. tamAruM kArya siddha thAya to tame game te rIte badale ApI zake che. tame boddha dharmanAM ananya bhakata thaI sevA karo e badale kAMI jevo te nathI." - naMdana ane tiSyarakSitAne vAta karatAM keTalAka samaya pasAra thaI gaye paNa emane samayanuM bhAna rahyuM nahI jethI dvAra upara ubhelI zyAmAe jaNAvyuM. "bAIsAheba? samaya bahu thaI gayo che to ApaNe have javuM joIe?" ' "hA, zyAmA? ApaNe have jhaTa javuM ThIka che. tArI salAha vyAjabI che." e khAnagI vAtamAMthI nivRtta thatAM mahArANIe zyAmAne kahyuM. "zyAmA? ja ApaNe ratha taiyAra karAva eTalAmAM huM AvuM chuM?"; Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (.21 ) " khAi sAheba jhaTa Avajo ? ' ama khelatAM zyAmA tyAM AgaLathI pasAra thai gai. rANIe vAra vAra hasI hasIne peAtAnI vAtanI dRDha bhalAmaNa karI. naMdana paNa mIThI najare nihALatA e suMdara vadana nihALI rahyo hatA. banne eka bIjAnA svArthamAM ramatAM hatAM. bannenA vicAra| judA ja hatA. saMsAra rUpa zetraMja upara kANu jANe banne zA dAva khelI rahyAM hatAM ? gheADIvAre mahArANIjI vAteA karatAM bahAra nIkaLI rathamAM beThAM. rathamAM beThe beThe paNa gurUne vaMdana karavAnuM na bhUlyAM. jota jotAmAM ratha tyAMthI pasAra thaI gayA. ratha dekhAyA tyAM lagI e auddha gurUe e dizA taraph nirikSaNa karyuM". " AhA ? kevI A jamAnAnI suMdara strI ? " kaMika vicAra e sAdhunA hRdayamAM AvyA. prakaraNa 4 chuM. rAjasabhAmAM. je samayamAM ApaNI navalakathA zarU thAya che te samaya AjathI lagabhaga 2200 varSa pUrvano hatA. te samaye rAhAn samrAT azAkano bhAcaravi samasta bhArata upara prakAza ApI rahyo hatA. bhAratabhUminA sarve rAjAe enA tejamAM dabAi ene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) khaMDaNI ApI rahyA hatA. eNe pitAnI talavAranuM pANI kaliMganI laDAImAM batAvI ApI jagatane potAnA parAkramane paricaya karAvyo hato. e bhayaMkara yuddhamAM kaliMgavAsI vIre traNa varSa paryata azakavardhananI sAme ubhA hatA. ane e svadezAbhimAnanI vedikA upara 100000 kaliMgavAsIonAM balidAna devAyAM, 150 000 laDatAM pakaDAyA ane anAjanI meMghavArIthI lAkho bhUkhe tarase TaLavaLI muvA ete judA ? mahArAja azokanA rAjyane vistAra dUra aphaghAnistAna, siMdha, Uttare nepAla pUrvamAM baMgAlA, kaliMga, pazcime saurASTra ne kaccha ane viMdhyAcaLanI dakSiNe mahesuranI uttara hada paryata azekavardhananI ANa pharatI hatI. rAjyanI vya. vasthA sAcavavA mATe samrATe mukhya cAra mathake rAkhyAM hatAM. uttaramAM takSazilA, pUrvamAM kaliMga, dakSiNamAM suvarNagiri ne pazcimamAM ujajayinI. A dareka sthaLe judA judA hAkemadaMDanAyakanI goThavaNa karavAmAM AvI hatI.siMhaladvIpa-laMkAne rAjA ene prasanna karavAne avanavAM bheTanuM mekalato hate. mahArAja azake baddha dharma svIkArelo hovAthI atyAre eNe bauddha dharmane uttejana ThIka ThIka ApyuM hatuM. badrAcArya upaguNanA samAgamamAM AvyA pachI samrAsne jIvadayAnuM tatva samajAtAM ene boddha dharmane pAza lAge hato. kaliMganA yuddhamAM lAkho nI AhUtie enuM hadaya hacamacAvyuM hatuM. manuSyanA amUlya jIvananI kiMmata enA haiyAmAM utarI hatI. jethI eNe potAnI teja talavAra myAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) karI ahiMsA tarapha potAnuM lakSya keLavyuM. A amulya takano baddhAcAye ene anukuLa upadeza ApIne upayoga karyo. rAjA biddha thaye. upaguNAcAryane ananya bhakta thayA. baddhAcArya upagupta pratidivasa samAnI rAjyasabhAmAM AvIne dharmopadeza karato. mahArAjane anukuLa upadeza ApIne rAjAne baiddhadharmamAM evA to custa banAvyuM ke ene dezaparadeza dharmopadeza karavAne dharmopadezako mokalavAno vicAra thaye. eja upaguptanI jagAe Aje naMdana hate. eka divasa rAjyasabhAmAM samrArnI najIka siMhAsana upara potAnA ziSyathI paravarelA naMdanAcArya dharmasaMbaMdhI carcA karato beThe hato. dharmane lagatA aneka prazno upasthita thatA enuM baiddhagurU pitAnI buddhi anusAra samAdhAna karatA potAnA dharmanI rAjyasabhA upara chApa pADI rahyo hato. sarvajJa buddhadevanAM vakhANa karI enA tarapha sakala sabhAnAM citta AkarSavA prayatna karI rahyo hato. mahArAja? bhagavAna buddhanI janma nagarI kapila vastu himAlayanI taLeTI pAse AvelI enI Ape avazya yAtrA karavI joIe"naMdanAcArye vAtavAtamAM jaNAvyuM. e kapila vastune to prAdaya nAza thayo chene vArU?" rAjAe pUchyuM. hA? ApanuM kathana satya che. chatAM bhagavananAM jyAM caraNa sparza thayAM hoya evI bhUmi paNa vaMdana karavA gya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) che te Ato buddha bhagavAnanI janmabhUmi kahevAya ! rojanuM ? enA mAhAmamAM te zuM khAmI hoya?" " avazya e bhUminAM darzana karI ApaNe pApamala vAM joIe. hajI buddha bhagavAnane thayAM bahu varSo thayAM te nathI eTalAmAM e nagarIne kevI rIte nAza thaye vArU? " samrATe pUchyuM. AjathI lagabhaga 250 varSa pahelAM buddha bhagavAna sarvajJa thayA te pachI emaNe kAzInI pAse sAranAthamAM AvIne upadezanI zarUAta karI. anukrame magadhadezamAM jyAre vihAra karatA karatA buddha bhagavana AvyA te samaya magadharAjA zreNika (biMbisAra) rAjA buddhano bhakta thaye. " naMdanAcArye pUrvanI junI vAtanAM paDala ukheDayAM. biMbasAra to jene hatA!" vacamAM rAjAe pUchyuM. hA e pAchaLathI jJAtaputra mahAvIranA upadezathI jaina thayuM hatuM paNa prathama te baddha hatA. tenI pachI tene putra ajAtazatru-keNika magadha samrA thayo e paNa prathama te baiddha hate. paNa pAchaLathI e rAjA bAddhane duzamana thayuM, eNe buddhanA dveSane lIdhe kapila vastune nAza karyo." dvAcAryo junA du:khanuM smaraNa karatA eka moTo ni:zvAsa mUkyo. e kapila vastu sivAya bIjA koI tIrtha sthaLo che ke?" azeke pUchayuM. moTAmAM moTuM te sAranAtha. temaja gayA, e prayA sA2nA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) ganI najIka sarayunadInA kAMThe palAsanA vanamAM buddha bhagavaMte tapa karyuM hatuM. tyAM emane badhisatva prApta thayuM hatuM. rAjagRha nagaramAM emane-amAre maTha buddha bhagavaMte potAnA svahaste sthApana karyo che. jyAM Aje 51 sAdhuo nivAsa karI rahyA che. ne kuzInagaramAM e dehamukta thayA che. zrAvastI vagere prasiddha sthaLe paNa e prabhunA caraNa rajeja pAvana thayAM che. evA pavitra tIrtha sthaLenAM darzana karavAthI aneka bhavanAM saMcita pApane nAza thAya che. AtmA pavitra thAya che." baddha gurUe kahyuM. "bhagavana ! AtmA te kSaNIka che. Apa te AtmAne kSaNaka mAne che! samaye samaye AtmA nAza pAme che ne na utpanna thAya che to pachI ApaNe punya-pApane hisAba kevIrIte AMkI zakIye?" rAjAe pUchayuM. e tamAruM kathana vAstivika che. AtmA kSaNe kSaNe badalAto hovAthI karma karanAra paNa anya che ene bhagavanAra paNa koI anya ja che. e siddhAMtanAM uMDA-gaMbhira rahasya rAjanI tamArAthI na samajAya? mATe buddha bhagavAna upara zraddhA rAkhavI joIe evAM pavitra sthaLanAM darzana te avazya karavAM joIe." gurUe zraddhA rAkhavAne mahAmaMtra rAjAne batAvyuM. "ApanuM kathana satya che. gurU mahArAja ? ApanA dharmopadezathI mArI kubuddhi Aje naSTa thaI dharmanI mati sApha sApha aMkAI gaI. " e tamArI saralatA, sujanatAnuM lakSaNa che. keTalAka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) evA bhAre karmAM janAnetA akhuTa upadezanI dhArA varasAvavA chatAM paNa enuM kaThera haiyuM pIgaLatuM nathI. teA dharmonI te vAtaja zI ? " " e badhuM ApanI kRpAnuM phaLa ! " " rAjana ! jevI rIte tame dharma custa thayA evI rIte prajAmAM auddhadharmanuM tatva phelAya e mATe Ape prayAsa karavA joie ? " " e mATe te ApanA Addha bhikSue deza paradeza upadeza ApI rahyA che. Apa kaheA te mArAthI banatI madada huM paNu ApI kaiMka dharma sevA bajAvI zakuM ? " 'ra satya che tame buddhanA sAcA ananya bhakta che, tamane e yAgyaja che. Ape meATI pAThazAlAe sthApana karI emAM khauddhadharmanuM zikSaNa apAvI khAddhapaDitA taiyAra karavA. e paDatA upadezakeA ApanI taraphathI ApanA rAjyamAM krIne aiAddhadharmanA phelAvA kare teA prajA upara sArI asara thAya ? 77 " ApanI vAta mArA dhyAnamAM utare che. Apa zubha muhUrto pAThazALA sthApana kare, je kaMi kharca thAya te rAjyatijorImAMthI pagAra karavAmAM Avaze. deza paradezanA hajAre vidyAthI one lAbha ApI upadezaka taiyAra karAvA ? " mAddha dhama digaMta paryaMta phelAvA ? " atyAranA samayane e vastu anukuLa che. Aje bhArata upara jyAM jue tyAM jainatva chavAI rahyu che. cAre varNomAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) Aje jema jenapaNuM jovAya che. evI rIte baddhatva prasaravuM joIe. e mane ratha ApaNe je saphaLa thAya to buddhabhagavananI sevA ApaNe yathArtha bajAvI kahevAya." bhagavAna buddha ane mahAvIra te lagabhaga samakAlIna thayA che. chatAM jyAM tyAM ATale badhe jaina dharmane pracAra thayela kema jovAya che? amArA vaDIle paNa jaina dharmanA anuyAyI hatA. emanI pUrvanA magadhasamrATa paNa zrI mahAvIranAja bhakta hatA." rAjAe pUchyuM. mATeja rAjana ApaNe upadezako dvArA brAddhatva phelAvavA kaTIbaddha thavuM joIe. eTalI amArAmAM khAmI che ke buddha bhagavana jevI amArAmAM zakti nathI, emAM amane rAjAnI madadanI paNa jarUra che. naMdane nirAza thatAM jaNAvyuM. vaLI e paNa kAraNa haze ke jaina dharma to pUrva paraMparAthI cAlyo Ave che. ne buddhabhagavAna to hAlamAM ja thaIne emaNe navA dharmanI zarUAta karI." rAjAe kahyuM. te paNa ThIka che. jJAtaputra mahAvIra e vIsamA tIrtha kara che emanI pUrve pahelAM trevIsa tIrthaMkara thaI gayA emAM prathama tIrthakare zarUAta karI paraMparAe dareka lokoe emAM vRddhi karI. tema ApaNe tevI rIte jainatvanuM jora haThAvI bAddhatva sthApana karavA taiyAra thavuM joIe." vAtamAM samaya pUrNa thatAM rAjyasabhA barakhAsta karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) rAjA gurUne laine aMta:puramAM gayA tyAM aMta:puramAM paNa rANIAne dharmopadeza ApI naMdana peAtAnA sthAnake ravAne thayA. aneka prakAranA peAtAnA dharma digaMta banAvavAnI cAjanA e naMdanAcAryanA magajamAM ramI rahI hatI. enI spardhA karatA jaina dharma Aje jagatamAM jayavaMta hatA. enA jevuM potAnA dharmanuM mahatva jagatamAM chavAya teA buddha bhagavAnanI kevI apUrva sevA bajAvI kahI zakAya ? te pachI eNe pAThazALAmAM paDitA taiyAra karavAnI ceAjanA tarataja mahArAjanI madadathI amalamAM mUkI. -- w prakaraNa 5 muM. sAvakI mAnA sneha. eka divasa rAjA pAtAnA ekAMta vicAra bhuvanamAM beThA hatA. avaMtIthI dutanA pegAma AvelA, e vAMcI enA hRdayamAM kaMi kaMi vicAra udbhavyA. " kumAra divase divase meTa thatA jAya che teA have eNe abhyAsa karavA eja ThIka che. AvuM vizALa sAmrAjya jo e bhaNelA haze teA vyavasthApUrvaka calAvI zakaze. vaLI huM paNa icchu chu ke enA peAtAnA hAthanA lakhelA kAgaLeA mArI upara kyAre Ave ! mALA vidyAbhyAsathI, aneka zAstronA paThanathI buddhi keLavAya che. magajamAM aneka prakAranA navIna vicArA kure che. cAturyanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) aMkuro pragaTa thAya che. enAthI satya asatya pArakhavAnI zakti Ave che. vidyA vagarano mANasa e kAMI mANasa nathI. paMDitanI sabhAmAM jarAya zobhato nathI. ulaTe temane hAMsI rUpa thAya che. mATe have te kumArane bhaNAvavo eja ene mATe hitakArI che." ItyAdi vicAra karatAM samrATe pitAne hAtheja kAgaLa lakhIne taiyAra karavA mAMDyo. mahArAjanuM dhyAna kAgaLa lakhavAmAM ekAgra hatuM evAmAM e vicAra bhuvanamAM eka vyaktie praveza karyo. eNe joyuM ke mahArAja kAgaLa lakhavAmAM eka cittavALA che. oho ! AvA AdarapUrvaka kene kAgaLa lakhatA haze. dhIme pagale cAlatI rAjAnI pachavADe AvIne te vyakti ubhI rahI. pite kAgala na vAMcI zake evI rIte dUra ubhI rahI. e vyakti te mahArAjanI paTTarANI tiSyarakSitA hatI. game tyAre ne game te samaye antaHpuramAM mahArAjanI pAse AvI zaktI. evI mahArAjanI enI upara athAga prIti hatI. prasaMge rAjakAjamAM paNa rAjA sAthe carcA karI zakatI hatI. keTalIka vAra sudhI rAjAnI ekAgratAno jyAre bhaMga na thaye tyAre pitAnuM Agamana rAjAne jaNAvavA e rAjAnI sanmukha AvIne ubhI ane khuMkhAra karyo. e enA madhurabhAva bharyA khuMkhArAthI mahArAjanuM ekAgra dhyAna bhaMga thayuM. "oho ! mahArAja? Apa evA te zuM kAryamAM guMthAyA cho ke huM kayAranIya ubhI ubhIne thAkI gaI chatAM ApanuM dhyAna vicalita na thayuM ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) paTTarANune javAba sAMbhaLIne mahArAje enA sAmuM joyuM ne hasyA. rANajI paNa emanA hasavAthI hasyAM. Apate bahuja vyavasAyamAM paDI gayA ke AtmIya janone paNa bhUlI jAya che." "tame kAMI atyAre bhUlAM paDyAM ke zuM?" rAjAe pUchyuM. "ame te tamArA vagara bhUlAMja chIene, paNa tamane amArI zI paDI hoya ?" kema ! ema belo che vAruM ! kaMI marmamAM bele che ! zuM?" Apane mATe rAta divasa ame gAMDA thaIne pharIye ne Apane te amAre mATe kaMI nahIM." "amane tamAre mATe kaMI nathI ema tame zA uparathI samajyAM vArU?" ame kema na samajIye ? ame paNa zera dhAnya khAIe chIe." te ame kayAM dhuLa khAIe chIe. mahArANIjI? tamArUM citta Aje khinna kema jaNAya che ?" Apa kaI divasa amArI sAthe besIne be vikedanI vAta paNa kare che? basa rAjya rAjya ne rAjya ! e rAjyanI rAta divasa ciMtA karo cho ! rAjA thayA eTale kAMI gharanA mANasa uparathI neha na jate rahe?" tiSyaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31). rakSitAe rAjAnI jeDamAM Asana letAM kahyuM. rAjAnI joDamAM Asana letAM tiSyarakSitAe kAgaLa upara vAMkI najare joyuM te e kAgaLa yuvarAja kuNAla upara lakhAtA hatA. e enA samajavAmAM AvyuM, kAgaLa joI enA haiyAmAM tAlAvelI lAgI ke kAgaLamAM zuM lakhyuM haze. avasara maLe te ApaNe avazya vAMcavuM te joIe. . rAjAe paNa e arasAmAM kAgaLa lakhIne saMpUrNa karyo. "devI ! dharma, artha ane kAma e traNe purUSArtha ApaNe arasa parasa bAdhA rahitapaNe sAdhIye chIe. sukha bhegavavAmAM ApaNe zuM nyunatA rAkhIe chIe." lakhele kAgaLa eka bAjue mukatAM rAjA bolyA. eTalAmAM cha varSane rAjakumAra maheMdra ane cAra varSanI saMghamitrA aMdara doDI AvyAM. maheMdrane jeI tigarakSitAe kahyuM " tyA A tamAre mahendra Avyo? mAre maheMdra bicAre game te paNa...." raNuM belatAM bolatAM aTakI gaI. bane chokarAM mAtA pitAnA khoLAmAM besI gayAM. ne arasa parasa ramavA lAgyAM. aneka saMjoga vijemAM pasAra thatI moTAM mANasonI jIMdagI jyAre judI hoya tyAre bALakenI nirdoSa sRSTi paNa judI ja hoya che. rANIjI! kema aTakI gayAM ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32 ) " kAMI nahI e te saheja ? mahArAja ? " " nahIM e teA tamAre avazya kahevu paDaze. " " paNa evI najIvI vAtamAM huM Apane zuM kahuM ? " je tamArA manamAM heAya te ? ,, "" -27 ra ,, mArA mahedrane Apa yuvarAjapada na ApI zake ? * rANI ? yuvarAja teA je mATA hAya teja thai zake ? " tethIja Ape kuNAlane yuvarAjapada ApyuM che ? " " kharAkhara che. chatAM mahedra paNa rAja karI zakaze. kemake je hAMzIyAra ane rAjyane ceAgya heAya te rAjA teA thaI zake che. ApaNuM dhAryu kAMI ochu ja khanI zake che. ,, " e teA vidhinA lekhanI vAta che. paNa emAM ApanI maherabAnI teA nahIja ne ? " .. " emAM maherabAnI zI ? eka sAthe kAMi ke traNa jaNane sAthe yuvarAjapada ApI rAjyanA vArasa TheravI zakAya ? " " TheravI zakAya ? alabata; emAM ApanA vicAra deDha hAya tA e pramANe paNa karI zakAya ? " ,, " eTale temAM tu zu kahevA mAge che ? eTaluM ja phakta ke Apane e che|karAmAM eTale badhe ze meAha lAgyA che ke enI ATalI badhI kALajI rAkhe che ? Apane to badhA putrA tara " tane khabara nathI; rANI samAna vRtti rAkhavI joie." e chekarA mA vinAnA che. Hu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33) e namAyA che|karAnuM dhyAna jo huM na rAkhuM teA enI jIMda gInA aMta AvI jAya ? ' (6 "" enu kAraNa vArU ? " tiSyarakSitAe ajANapaNe pUchyuM. ,, kAraNa khullu ja che. e rAjyavArasa yuvarAja hAvAthI darekanI najaramAM AMkhamAM kaNAnI mAphka khuMcatA haze. enI jIMdagInI tarasI kaMika rANIe samayanI rAha jotI haze. " tethI ja Ape ene ava tImAM rAkhyA che. " cr hA ? ema ja che. " rANIe manamAM gAMTha vALI ke rAjA ema samajAvye samaje ema nathI. paNa koi evA sa Mjoga ubhA thAya tA ja kArya sAdhI zakAya. eTalAmAM rAjA ane rANInI vAteAmAM bhaMgANa paDayuM. dAsIe AvI hAtha joDI vinaMti karI ke--mahArAja ? bhAjana taiyAra che. " rAjA rANI jamavAne uThayAM rAjAnI aMgulI mahedre pakaDelI ane rANI pAse saMmitrA hatI. banne jaNAM tyAMthI jamavAnA oraDAmAM cAlyAM gayAM. daivayeAge kAgaLanI vAta viSayAMtara thavAthI rAjAnA magajamAMthI teA nikaLI gai hatI paNa rANInA magajamAM e vAta ramyA karatI hatI. A amUlya samaya jatA kare evI e sukSma naheAtI. e kAgala vAMcavAne Atura thaI gaI hatI, da Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) rAjAnI pAsethI kayA nimitte chuTAM paDavuM enAe vicAramAM hatI. rAjA jamavA beThA, rANI paNa pAse beThelI hovAthI e bahAnAnI tapAsamAM hatI, eka tarapha maheMdra ane saMghamitrA paNa jamatA hatAM. tarataja rANI dizAe javAnuM bahAnuM kADhI jamavAnA oraDAmAMthI bahAra nIkaLI. te jyAM rAjA prathama beThA hatA tyAM AvI pahoMcI tyAM paDele kAgaLa rANIe jhaTapaTa vAMcI lIdho. enA vadana uparathI aneka prakAranA chAyA pasAra thaI gaI. eNe kUra aTTahAsya karyuM. hadayamAM aneka tarkavitarka karyA. jaladI netrojananI zaLI laIne thuMkathI bhIMjavI aMjana sahita karI eka ThekANe jarAka mAtra sudhAryuM akAra upara biMdu mAtra karyuM. ne kAgala hatuM ema ja mukI dIdho ne jhaTapaTa bahAra nIkaLI tyAM zyAma mukhavALI zyAmA sAme maLI. enI kAryakuzaLatAthI zyAmA cetI gaI hatI ke Aje kaMIka che kharUM? zyAmAne jemAM rANI hasI. rANInA e kura hAsya uparathI zyAmAe kahyuM. "kAM bAI sAheba? kaMI kAryanI cAvI hAtha lAgI?" "atyAre te ema jaNAya che. kAryanI zarUAta karI che. pUrNa thAya tyAre enA phalanI te mAluma paDe." AstethI rANIe kyuM. "basa have ApaNI phatteha che. bAIsAheba?" "te tArA meMmAM sAkara ?" zyAmAne jaNAvI rANI ekadama mahArAja jamatA hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) temanI pAse AvI. nirAMte mahArAjane jamADayA. atyAre enAM dilamAM zAMti hatI, prasannatA hatI. mahArAja jamIne pAchA divAnakhAnAmAM AvyA ane jyAM pAnasopArI khAya che eTalAmAM to avaMtI javAno dUta taiyAra thaIne maDArAja pAse AvIne namyo. rAjAe kuNAlane lakhele kAgaLa parabIDiyAmAM peka karI enI upara maherachApa karI dUtane Ape. keTalAka sukhathI ApavA yogya samAcAra AvyA. te kAgalane namIne uMcakI lIdhe, pachI mahArAjane namIne te azvArUDha thaI avaMtI tarapha cAlyA gaye. -- prakaraNa 6 The. pUrva paricaya. A avasarapiNI kAlano Aje pAMcame Are cAle che pahela suSama suSama nAmane Are cAra kaDADI sAgarogama pramANa hoya che e ArAnI zarUAtamAM purUSanuM AyuSya traNa papama ne zarIra traNa gAunuM hAya, anukrame hIna thatAM bIjA sugama nAmanA ArAmAM be popamanuM AyuSya ane be gAunuM dehamAna hAya, e bIjA ArAnuM pramANa traNa koDAkaDInuM jANavuM. e bIjo Are puro thaIne trIjo Are bese che tyAre manuSyanA zarIranuM pramANa eka gAu ane AyuSya eka paShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36), pamanuM hoya che. trIjA ArAnuM pramANu be kaDADI sAgarepamanuM hoya che. enuM nAma suSama duSama che. A traNe ArAmAM yugalika manuSya hoya che teo strI ane purUSa sAthe ja janme che. kalpavRkSa pAsethI icchita vastu meLavIne kaSAya rahitapaNe saMsAra sukha bhegavatAM pitAnuM jIvana vyatIta kare che. a85 kaSAyavaMta hovAthI maraNa pAmIne paNa devalokamAM jAya che. e trIjA ArAnA aMtamAM zrI rUSabhadevane janma thaye. rUSabhadeve yugalika dharma nivArIne vyavahAra mArga pravatA. pahelA rAjA thayA prathama dharma pravartaka thayA, prathama tIrthakara thayA. temanA ja putra bharata A avasapiNamAM pahelAM cakravarti thayA. prathama tIrthakara mese gayA pachI traNa varSa ane sADA ATha mAse cotho Are beThe e cethA ArAnuM pramANa 42 hajAra varSa juna eka keDAkaDI sAgaropamanuM che. cethA ArAnI zarUAtamAM pAMcase dhanuSya pramANa zarIra ane keTI pUrvanuM AyuSya pramANa hatuM. e yuganI zarUAtamAM bharata cakravattI hatA. zrI rUSabhadeva bhagavAnane kevalajJAna utpanna thayA pachI aMtamuhurtamAM mekSa mArga zarU thaye emanI asaMkhyAtI pATa paraMparA sudhI mokSa mArga cAlu rahyo. emanA samayamAM dunyAmAM mahAnamAM mahAna jainadharma hato. rASTradharma kaho ke rAjyadharma sarve ke rUSabha bhagavAne kahelA dharmane mAnanArA hatA. jo ke emanA putra kacha mahAkaAdi tApasa thai vanaphala khAtA hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37) chatAM bhAvathI te e rUSabhadevane pujanArA enuM dhyAna dharanArA hatA. bhAratane putra maricI tridaMDI thaI gayuM hatuM. chatAM e paNa rUSabhadevanuM dhyAna dhara jaina sAdhuonI sevA karato hate rUSabhadevanuM zAsana lagabhaga ardhaArA paryata cAleluM. rUSabhanAthane thaI gayAM paccAsa lAkha keTI sAgarepama kALa vahI gayo tyAre emanI ja pATaparaMparAmAM vinitA nagarIne viSe bIjA ajItanAtha tIrthakara thayA. temanI vakhamamAM sagaranAme bIjA cakrI thayA. sagara cakravattInAja jahUnukumArAdika sATha hajAra putro dezATana karavA nikaLelA, teo pharatA pharatA aSTApada parvatanI pAse AvyA. aSTApadanI yAtrA karatAM enAM bhavya maMdire jeIpitAnA pUrvajanI kIrtinuM rakSaNa karavA mATe emaNe aSTApada pachavADe daMDaratnathI pharatI khAI karI. ane gaMgAnuM pAchuM emAM vALyuM. ethI bhuvanapatinA nAgakumAranA bhuvanamAM khaLabhaLATa thavAthI nAgakumAranA I-bhUtAne dra pitAnI daSTi-javALAthI bALI bhasma karyA. tIrtha bhakti karatAM maraNa pAmelA e sagara rAjAnA putre bAramA devaloke gayA. gaMgAnA pravAhathI gAma ane nagarane nukazAna thavAthI sagare pitAnA pitra bhagIrathakumArane AjJA karI. bhagIrathakumAre tyAM jaI bhUtAne prasanna karI jAnhavIne pAchI samudra sAthe meLavI daI lekenuM saMkaTa dUra karyuM. tyArathI gaMgA e jAnhavIne ke bhAgIrathI nAme oLakhAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) bhagavAna ajItanAthanA meAkSagamana pachI trIsa lAkhakroDa sAgare:pama pasAra thayA tyAre saMbhavanAthanu nirvANa thayuM. te pachI dazalAkhakroDa sAgarApame zrIabhinaMdana nirvANa. ema vIza tIrthaMkara pa``ta keTaleAya kAla cAthA ArAnA pasAra thai gaye. vIzamA tIrthaMkara munisuvrata svAmI magadhadezanI rAjagRhI nagarImAM trIza hajAra varSanA AyuSye utpanna thayA. egaNIsamA millanAtha pachI cApanalAkha varSe munisuvrata meAkSe gayA. munisuvratasvAmInA samayamAM hastinApura nagaramAM padma nAme rAjA rAjya karatA hatA. ene viSNukumAra ane mahApadma e putrA hatA temAM mahApadma cha khaMDa pRthvI sAdhIne navamA cakravartI thayA. e mahApadma cakravatIne namUrcA nAme brAhmaNu pradhAna hatA. cakravartIe eka divase pUrva ane varadAna ApeluM hAvAthI namUcIe mahApadma pAsethI kAka zudi 14 sudhInuM rAjya mAgI lIdhuM. cakrIe ene rAjya ApyuM ne pote antaHpuramAM rahyo. namUe hiMsAmaya evA yajJa Ara jye aneka brAhmaNA, rUpIyA, e yajJamAM AvI namucInAM vakhANa karI dakSiNA melavavA lAgyA. evI rIte dareka dananA leAkeA netAe enA yajJamAM AvyA paNa e yajJa hiMsAmaya hAvAthI jainayatie emAM bhAga na levAthI namucI gusse thayA. daivayAge e samaye munisuvrata svAmInA ziSya suvratasUri aneka ziSyA sAthe tyAM cAmAsu` hatA. namucIe surine melAvI saMbhaLAvI dIdhuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (39) ke " dareka darzananA paDitAe mArA yajJamAM bhAga lIdhA che. paNa tame zA mATe na AvyA. " rAjana ? e 'isAmaya yajJamAM jainayatie bhAga na laI zake ? suvratasUrie kahyuM. "" " AvA anupama pUNyamaya yajJa hiMsAmaya che kema ? ThIka che sAta divasanI tamane muddata ApuM chuM ke mArA rAjyanI hada cheADIne tamAre jatA rahevuM ? ' 99 " rAjan ? cAmAsAmAM sAdhue vihAra na karI zake ? temAM paNa vaLI samasta bharatakSetramAM tamArU rAjya hovAthI sAdhue kyAM jAya ? " suvratasUrie samajAvavAnI keAzISa karI. gADha ajJAnarUpI aMdhakAramAM aMdha thayelA temaja abhimAnarUpI phaNIdharathI DAlatA e namucIne magarUra AtmA jarIpaNu samajyA nahIM. " sAta divasa sudhImAM jo tame mArI hada cheDIne nahIMjatA raheAtA tamane badhAMne marAvI nAMkhIza e yAda rAkhaze." suvratasuriupAzrayamAM AvyA. nagaranA sarve sajajana e, matrIoe namucIne ahu samajAvye paNa game eTaluM pANI muzaLadhAra paDavA chatAM magazILIe pASANa palaLe kharA ke ? e namucIe kAinuM kathana sAMbhaLyuM nahi. suvratasUrie peAtAnA AkAzagAmI vidyAvALA eka ziSyane merU parvatanA zikhara upara tapa karatA mahApadma cakravInA vaDila baMdhu viSNukumArane teDavA mekavyeA. e ziSye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) tyAM jaine viSNukumArane sarve hakIkata kahI saMbhaLAvI. jethI viSNukumAra e ziSyane laine hastinApura AvyA. gurUne vAMdI khIje divase viSNukumAra muni rAjasabhAmAM jyAM yajJa thatA hatA tyAM AvyA. namucI sivAya sarve brAhmaNA, rUSIe, ane pradhAno temaja anya rAjAe emane namyA. viSNukumAre namucIne samajAvavAmAM kacAza rAkhI nahIM paNa vinAzakALe viparIta buddhi e mujama eNe kaMi paNa sAMbhaLavAnI sAk nA pADI. ane sAta divasa pachI huM... e sarvene mArI nAMkhIza. Aje eka divasa tA eche thayA che. evA peAtAnA nizcaya kahI sa MbhaLAvyeA. " ThIka tyAre mane ekalAne teA rahevAnI gheADI jamIna ApIzane ? " " hA ! phakta traNa DagalAM jamIna tamane malaze ? " e garviSTha namucie kahyuM. te pachI viSNukumAre vaikriyalabdhithI eka lAkha jojananuM zarIra vadhAryuM ja buddhipanI pUrva pazcima jagatI ( kIllA ) upara e paga mUkIne " have trIjo paga kayAM mukuM jamIna Apa ? " krodhathI dhamadhamatA viSNukumAre kahyuM. temanuM AvuM bhayaMkara kRtya joinasucI maiAna rahyo eTale viSNukumAra munie trIjo paga enI chAtI upara mukIne ene pAtAlamAM cAMpI dIdhA. ethI namucInuM zarIra pAtAlamAM pesI gayuM. ene AtmA zarIra cheDIne sAtamI narakapRthvInA memAna thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) viSNukumAre lAkha jejanapramANu zarIra karavAthI pRthvI khaLabhaLavA lAgI. parvatanAM zikharo paDavA lAgyAM, jyotiSI de paNa bhaya pAmyA. are "A zuM " badhA brahmAMDamAM khaLabhaLATa thaI rahyo. cakavatI antaHpuramAMthI doDate AvI vaDIla baMdhunA krodhane enA caraNamAM paDI zAMta karavA lAgyA, vidyAdhare ane gaMdha A mahA munine krodha zAMta karavA mATe madhuranAde AkAzamAM gAna karavA lAgyA. evA aneka madhura kolAhalathI jema jema A manasvI munino krodha zAMta thata gaye ema emaNe pitAnuM zarIra saMkSepavA mAMDayuM. anukrame vipakumAra muni potAnA mULa svarUpamAM sthita thayA. cakravatIe emane khamAvyA. evI rIte namucIne upasarga nivArI viSNukumAra muni upAzraye AvyA. AcArya pAse AvI enuM prAyazcita karyuM. saMghanuM kArya hovAthI temane kAMI doSa lAge nahAto te paNa svAdhyAya dhyAna temaja IriyAvahi vaDe gurUnI samakSa AlocanA karI, chevaTe viNakumAra muni zivavadhunA bharatAra thayA. - A mahAutpAta zAMta thavA pachI jANe pharIthI jamyA hoya evI rIte sarve manuSyo sAruM jamaNa harSajamaNa jamatAM ane zubha vastra paherI eka bIjAne juhAra karatA sukhazAtA pUchavA lAgyA. e divasa kostaka sudi paDavAne hato tyArathI : dareka kArtikI paDave manuSyamAM juhAra karavAno ne managamatAM harSajamaNa jamI navAM vastra paheravAno rivAja zarU thaye je Aje paNa jagamAM prasiddha che. A viSayukumAranA daSTAMtathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) anya matioe jeDI kADhayuM ne pitAnA zAstramAM eka moTuM purANa ubhuM karI "se yajJa karanAra balirAjAne bhagavAne vAmananuM rUpa karI chaLe ne pAtAlamAM cAMpe.e rIte e purANa prasiddha karyuM. e munisuvrata svAmInA tIrthamAM rAma lakSmaNane rAvaNa AThamA baLadeva vAsudeva ne prativAsudeva thayA che. rAma lakSmaNanA samayamAM eka tamanAmanA rUSi thayA che. nyAyazAstranA katAM Aja maitama hoya e banavAjoga che. munisuvratasvAmInA mekSagamana pachI chalAkha varSe ekavIzamA naminAthanuM mekSagamana jANavuM e naminAthanA samayamAM dazamA hariSeNa nAme cakrI thayA ne emanA zAsanamAM jaya nAme traNa hajAra varSanA AyuSyavALA agIyAramA cakavarI thayA. ekavIzamA naminAthanA mokSagamana pachI pAMcalAkha varSe neminAthanuM mekSa gamana samajavuM. neminAthanA samayamAM chellA vAsudeva baLadeva ne prativAsudeva zrIkRSNa, baLabhadrane jarAsaMdha thayA. emanA samayamAM vyAsa rUSi thayA emaNe vedonI racanA karI. je veda atyAre sudhArAvadhArA sAthe pracalita che. bAkI te rUSabhadevanA samayamAM emaNe racelA vedo te nava tIrthakara paryata rahyA. tyArapachI saMgha vikeda javAthI brAhmaNabhAsAe navI navI kRtio racI potAnI mAnyatA cAlu karAvI. jethI jagatamAM tyArathI saMyatine badale asayaMtinI pUjA thaI ne Aja sudhI lekamAM cAle che. te pachI prAmA zItalanAtha tIrthakara thayA paNa emane satya upadeza e brAhmaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (43) bhAe mAnya rAkhe nahI ne tyArathIe jenenA niMdaka thayA chatAM bheLA lekene bharamAvI pite gRhastha gurU tarIke jagatamAM pUjAvA lAgyA. zrAddha, dAna vageremAM uttama pAtra pite ja potAnI jAtane gaNAvI jagatane ThagavAvaDe dhana ekaThuM karavA mAMDayuM emanI paraMparAe racAyelI navInavI kRtione vyAsarUSie ekaThI karIne vedanI racanA karI. neminAthanA samayane kALa e te samayamAM ghaNeja sudharela kALa gaNAto. neminAtha prabhune kevalajJAna thayA pachI be varSe mokSano mArga cAlu thaye te temanI AThapATa sudhI mekSano mArga cAlu rahyo. eka hajAra varSanA AyuSyavALA neminAthanA mokSagamana pachI 83750 varSe zrI pArzvanAtha bhagavAna mekSe gayA. neminAtha prabhu mekSa gayA pachI keTaleka kALe paMjAba-pAMcALa dezanA kAMpiyapura nagaramAM sAta varSanA AyuSyavALA brahmadatta nAme bAramA cakavatI thayA. A bharatakhaMDamAM e chelalA cakrI thayA. cha mAsamAM emaNe cha khaMDa pRthvI tAbe karI bharatakSetranA adhipati thayA. neminAtha ane pArzvanAthanA aMtarAmAMe cakI thayA. vazamA tIrthaMkara pArzvanAtha kAzInA rAjA azvasenanA kumAra hatA. e rAjA paraMparAe cAlyA AvatA neminAthanA zAsanamAM jenadharma pALato hato. pAzvakumAra jyAre kumArAvasthAne pAmyA te arasAmAM kamaThanAmane eka brAhmaNa pitAnI kaMgALa hAlatathI kaMTALI saMsArasukhanI AzAe tApasa thai gayo hato te pharate pharate ane potAnI tapazcaryAthI sarvane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azcarya pamADate kAzInagaramAM jAhnavInA kinArA upara AvI paMcAgni tapa karato hato enA agnikuMDanA eka moTA kASTamAM eka viSadhara dagdha thato kaI jANuM zakayuM nahIM jethI pAWkumAre tyAM AvI dayAdharma samajAvavA kamaThane upadeza karyo. paNa e ajJAna tapakaranAra kamaTha ulaTa kodhavaza thaye tethI pAWkumAre anucara pAse e kASThane jayaNAthI phaDAvyuM. ne lekanI najara AgaLa ardhadagdha sarpa tarataja bahAra nikaLI paDyo e mRta prAya: thayele sarpa prabhunAM darzana pAmI navakAra sAMbhaLavAvaDe nAgakumAra devalokamAM iMdranI padavI pAmyA Aje je dhareNuM zAsana bhakitanAM kAma karI rahyo che. ane temAMya zrI pArzvanAthane te vizeSe karI bhakta e jenA zAsanamAM prasiddha che. je jaina saMghanAM kaSTa sAMbhaLIne vAraMvAra doDI AvI saMghanAM vidyA dUra kare che e dharaNaMdra e nAgane ja jIva che. prabhunA darzananuM e phala-mAhAsya che... zrI pArzvanAtha te pachI dikSA laI manapaNe vicAravA lAgyA. eka divasa koI tApasanA Azrama pAse kuvAnI najIkamAM vaDa vRkSanI nIce rAtrInA kAryotsarga dhyAne rahyA che. evAmAM pele kamaTha tApasa Aje A dunyAmAM nahate e tApasane bhava pUro karIne bhuvanapati nikAyamAM meghamAlI nAme deva thayo hato. prabhu upara pUrvanuM vera saMbhALI emane upasarga karavAne doDI Avyo pitAnI devazaktithI vividha prakAranA upasarga karyA paNa e bhagavana upasargathI calAyamAna na thayA dhuLane varasAda varasAvya, pachI de vikurcA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com * * * , Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) Akhare thAkIne muzaLadhAre megha varasAvyA. pRthvIne jalamaya karI dIdhI jalapravAha prabhune DhIMcaNa paryata, pachI jAnuM sudhI nAbhI lagI vadhatAM vadhatAM nAsikAparyata jala AvyuM. chatAM bhagavana te nizcita hatA. je badhA vizvanAM manavAMcchita pUravAne samartha che te prabhu jalamAM zI rIte DUbe! e samaye dharaNendranuM Asana kaMpAyamAna thayuM ane avadhijJAnathI A utpAta jANuM potAnI devIo sAthe tyAM doDI Avye bhagavAna nIce kamalanI racanA karI nAganuM rUpa karI bhagavaMtanuM zarIra lapeTI mastake phaNavaDe chatra dharyuM. jema jema pANI vadhatuM jAya ema kamala uce Ave paNa bhagavana DUbe nahIM. kamaTha jala varasAvIne thAko paNa bhagavanane DUbAvI, zakaye nahIM. A tarapha dharaNenTe paNa avadhijJAnathI kamaThane utpAta jANe enI nitsanA karI. kamaThe bhayabhIta thaIne potAnI mAyA saMkelI lIdhI ne bhagavaMtane namI paDyo zatrubhAve pragaTa thayelA e kamaThe tyAM samakita prApta karyuM. kamaTha-meghamALI upasarga karI rahyo ne dharaNe bhakita karI rahyA che. evA zatru ane mitra banne upara jemanI samAna manovRtti che te pArzvanAtha prabhu jagatanAM vine dUra karo. kevalajJAna pAmI se varSanuM AyuSa pUrNa karI sametazikharanA pahADa upara pArzvanAtha mekSe gayA. Aje paNa e pahADa pArasane pahADa e nAme oLakhAya che, e pAzvaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) nAtha prabhune kevalajJAna thayA pachI traNa varSe mekSane mAga zarU thaye ne temanA muktigamana pachI cAra pATa sudhIe mArga cAlu rahyo. zrI pArzvanAtha pachI covIzamA mahAvIra svAmI 250 varSe mokSe gayA zrI pArzvanAthanI pATe zubhadrA gaNadhara thayA temanI pATe haridattajI thayA temanI pachI cothA Arya samudra thayA temanI pachI pAcamA svayaMprabhasUri thayA e svayaMprabhasUrinA ziSya pitAzaya munine eka buddhakIrtinAme ziSya hato eNe baddhamata nAme eka navInamata calAvyo svayaMprabha sUrinI pATe chaThThA kezikumAra muni thayA. caramatIrthakara mahAvIranA samayamAM A kerIgaNadhara vidyamAna hatA. emaNe vetAMbI nagarInA nAstika pradeza rAjAne upadeza ApI jena banAvyo hato. eka divasa kezIgaNadhara ane gautamasvAmI acAnaka ekaThA thaI gayA. dharmacarcA karatAM saraLa hRdayanA kezIgaNadhare mahAvIra svAmIne mArga mAnya rAkhe. vIra prabhune kevala thayA pachI cArava mokSano mArga zarUtha ne temanI pATe traNa pATa sudhIe mArga cAlu rahyo. AnaMda; kAmadevadika daza to mahAvIranA moTA bAravratadhArI zrAvaka hatA. e badhA vacamAM devatAne eka avatAra karIne trIje bhave siddhine varaze te sivAya mahAvIra svAmInA samayamAM nava jaNe te tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. je AvatI utsarpiNamAM tIrthakara thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) mekSe jaze. 'zreNika, mahAvIranA kAkA supArzvane jIva. zreNika paitra udAyI rAjAne jIva, pATilAcAryane jIva zaMkha zrAvakano jIva satyakIvidyAdharanAjIva, sulatAne jIva "revati zrAvikAne jIva ne 9 aMbaDa tApasa sulasAnI parikSA karanAre ema nava jaNA zrI vIra prabhunA zAsanamAM tIrthakara padavI pAmyA che. zrI mahAvIranA mokSa .mana pachI traNa varSane sADA ATha mAse pAMcamo Aro ekavIza hajAra varSanA beThe. A ArAnI zarUAtamAM sAta hAthanuM zarIra ane 130 varSa nuM AyuSya pramANa jaNavuM, evI rIte tevIza tIrthakaro bAra cakavattI, nava vAsudeva, nava baladeva ne navaprativAsudeva temaja navanArada e Ikotera purUSe cothA ArAmAM thayA te pahelA tIrthakara to trIjA ArAnA aMtamAM thaI gayA che eja baMhAMtera purU thayA. ane bAra rUdra meLavatAM 84 zalAkI purU thAya che. e badhA jenadhamAM jANavA nArada prathama te parivrAjaka hoya che. paNa pAchA LathI bhAvajena thaIne AtmasAdhana karI mokSano mArga sAdhe che. prakaraNa 7 muM. ItihAsa paricaya. vizamAM tIrthakara munisuvratasvAmI rAjagRhI nagarImAM jamyA hatA temaja chelle prativAsudeva jarAsaMgha paNa rAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48 ) gRhImAM hatuM. mahAvIrasvAmInA samayamAM magadharAja biMbi-- sarapaNa rAjagRhI nagaramAM rAjaya karatA hatA paNa A rAja gRhIe judI jaNAya che. biMbisAranI rAjadhAnI rAjagRhIta. enA pitA prasenajIta rAjAe vasAvI hatI. prasenajIta rAjA sudhI magadhanA rAjAonI rAjadhAnI kuzAgrapura gaNAtI hatI. emAM Agano upadrava vAraMvAra thavAthI magadharAja prasenajItarAjAe navIna nagarI vasAvI enuM ja nAma rAjagRhI rAkhyuM. prasenachatane zreNikakumAra vagere se kumAra hatA. emAM zreNika gAdI. upara AvyuM. zreNika prathama buddhanA samAgamamAM AvavAthIbaddha thayela paNa anAthI muninA darzanathI temaja cillaNanA prayatnathI zuddha jena thayo. evAmAM zrImana vIraprabhune kevalajJAna prApta thayuM ne te rAjagRhI samavasaryA. magadharAja zreNika emane ananya bhakta thaye. mALavAne rAjA caMdrapradyota emano avirati zrAvaka hato vatsa dezanI kezAMbIno rAjA zatAnika ane ene putra udayana, siMdhu saviradezanA vittabhayanagaranA rAjA udAyI. dazArNa dezano dazArNabhadra vizALanagarIne ceTakarAjA, kAzI ane kozaladeza (ayodhyA) nA rAjAo kSatrIyakuMDane naMdivardhanarAjA polAzapurane vijayarAjA, pitanapurane prasannacaMdra himAlayanI uttare pRSTa caMpAnA zALane mahAzALa kanakapurane priyacaMda, mahApurInagarane balarAjA, ane caMpAnagarane dattarAja Adi jena rAjAo emanA bhakta hatA. zreNikanA abhayakumAra, meghakumAra, haThTha neviha@kumAra, naMdikumAra Adi kumAre e zrI vIraprabhu pAse dIkSA lIdhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 49 hatI. vizALAnA ceTakamahArAjanI kuMvarIo mRgAvatI, sujeSTA, cillaNa vageree paNuM vrata grahaNa karyA hatAM. ghaNuM varSaparyata zreNike magadhanuM rAjya bhegavatAM jainadharmanuM ArAdhana karyuM te pachI emane putra keNika magadharAja thaye. ene caMpAnagarI vasAvI tyAM rAjadhAnI sthApanA karI. potAnA bAhubalathI traNa khaMDa pRthvI dabAvI sarve zatrurAjAone jItI tAbe karI lIdhA. ne ajAtazatru e nAme prasiddha thaye ene putra udAyi paNa enI peThe zrI mahAvIrano bhakta hatA. ajAtazatru badhdhone duzmana hato.' buddhanA eka ziSya devadatte buddhane vinati karI ke bhagavan ! ApaNe sAdhune vanavAsa, jIrNa vastra dhAraNa, gocarIthI AhAra grahaNa ane mAMsa tyAga. e cAra niyama pALavA paNa gautamabuddha e vacana mAnya rAkhyAM nahI. e pachI devadatta ajAtazatrune Azare AvI navo mata kAvyo paNa e lAMbe samaya Tako nahI. ajAtazatru paNa jyAre vijaya yAtrA karavA nikaLyo tyAre sAvaththInagarI kabaje karIne kapilavastu jItI laI eno nAza karI nAkhyo. emanA mAMsAhAra Adi dathI e gusse thayo hoya ema lAge che ke AvAM navAM dhatIMga dunyAne ThagavAne mATe nahI joIe. dunyAmAM enuM rAjya ekachatra chatAM ddhadharmane eNe nAza karyo nathI. | kaI varSe paryata jagatanuM sAmrAjya bhagavyA pachI ene putra udAyI takhtanazIna thaye, pitAnA maraNathI e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) navA caMpApatine caMpAmAM cena paDatuM nahI, AravAra e pitAne saMbhALIne zAkAkula rahetA jethI maMtrIoe navIna nagara vasAvAnI ceAjanA karI. tene mATe yAgya bhUminI tapAsa karatAM gaMgAnA kinArA upara eka sarvottama bhUmi jovAmAM AvI. tyAM AgaLa navIna nagaranI sthApanA karI pATaliputra evuM e nagaranuM nAma ApI udAyI narapatie tyAM zubha muhurto rAjyagAdI sthApI. jevI rIte ajAtazatrue dIrgha kAlapa ta rAjya bhAgachyu ema enA putre paNa bhAgavyu, mahAvIrasvAmInI hayAtimAMja zreNika maraNa pAmyA ne ajAtazatru gAdIe AvyeA. mahAvIra pachI gAtamasvAmI kevalajJAna pAmyA. khAra varSa paryaMta kevalI paryAya pALIne mAkSe gayA. e sudharmAM gaNadharane 'vAMdavAne ajAtazatru mATI Rddhi sahIta AbyA hatA. je varSamAM zrImahAvIra nivArNa pAmyA eja samayamAM mALavAnI rAjyadhAnI ujjiyanI nagaramAM pAlakanA rAjyAbhiSeka thayA. ne jaMbusvAmInI prabhavasvAmInI sAthe dIkSA paNa eja vaSaeNmAM thai, zrImana mahAvIranI pATe gAtama gaNadhara AvyA nathI paNa khuda bhagavaMte ja sudharmAsvAmIne paTTArAhaNa karyo hatA jethI gAtamasvAmIe gacchanA bhArasudharmAsvAmIne sAMpI mahAvIra pachI emane paTTadhara sthApyA. zrImahAvIra pachI vIza varSe jyAre sudharmA gaNadhara mekSe gayA te pachI temanI pATe jaMbusvAmI AvyA. dI kALapa ta ja busvAmI kevalIpaNe vicarI zrImahAvIrathI 64 varSe mekSe gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) bhagavanane nirvANa pAmyAne 60 varSa thayAM tyAre magadharAja udAyI putra maraNa pAmavAthI magadhanuM takhta naMda nAmanA eka purUSanA hAthamAM AvyuM. teja varSa mAM pAlakanA nAza thavAthI mAlavAnuM rAjya magadhanI sAthe bhaLI gayuM. e naMdanA vaMzamAM anukrame nava naMda thayA. e nave nada jainadharmanA anuyAyI ane parAkramI hatA, e pahelA naMdanA rAjyakAlanI zarUAtathIja temane kalpaka nAme eka mahA amAtya hateA enA vaMzajo anukrame nadInuM mahA maMtrIpaNuM karatA AvyA. e nAgarabrAhmaNa chatAM dharma jaina hatA. jyAre navameA naMda pATalIputranA taqha upara Avye te samaye kalpakava zanA zakaTALa nAme ene mahA amAtya hatA. e zakaTALane zrIyaka ane sthUlibhadra evA e putra hatA. temaja yakSAdi sAta putrIe hatI. naMdarAjAnI sabhAmAM vararUci nAme eka mahA vidvAna brAhmaNa paMDita hatA. te sivAya eka byADI nAme paNa paMDita hatA. vararUcI, byADI ane pANInI e traNe eka ja gurUnA ziSya hatA. pANinI murkha heAvAthI ene kaMi AvaDatu nahI. jethI himAlaya upara jaI teNe tapa karyuM ne zaMkara nAmanA kAI devanu' varadAna melavI e prakhara paMDita thayA. tyArapachI eNe aSTAdhyAyI racI jenI AgaLavararUcI AdinAM vyAkaraNa paNa nisteja jaNAvA lAgyAM. e vararUci paMDita rAja rAjAnI sabhAmAM ekasA ne ADa www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( para ) navIna kAvya belata, jethI rAjA zakaTALa maMtrInA kahevAthI 108 suvarNa mahora ApatA hatA. pratidivasa AvI rIte muvarNa mahore A brAhmaNa laI jato hovAthI maMtrIne ciMtA paDI ke Ama karavAthI te rAjA bhaMDAra khAlI karI nAkhaze. jethI e vararUcInA leke junA che evuM naMdarAjAne sAbIta karI batAvyuM tyArathI e 108 mahAre malatI vararUcine baMdha thaI. varI paNa A vera manamAM rAkhIne ene upAya hAtha lAge tyAM lagI samayanI rAha jovA lAgyo. gaMgA nadImAM yaMtra goThavIne 108 sonA mahorAnI thelI rAkhI prabhAtanA sarva lekanI samakSa vararUcI gaMgAnI stuti 108 kaleka vaDe karato ane enI kI dabAvato jethI suvarNa maheronI thelI uchaLIne enA khoLAmAM paDatI. hatI. evI rIte rAtrInA e thelI mukI Avato ne prabhAtanA e pramANe pragaTa karavAthI vararUcInI kIrti badhe lAI gaI. rAjAnA sAMbhaLavAmAM A vAta AvavAthI ene bahu Azcarya thayuM. eNe maMtrIne vAta karI ke A zuM? . mahA amAtye enI pachavADe chupa jAsusa mukIne enuM pikaLa jANuM lIdhuM. e 108 mahorAnI thelI kaDhAvI lIdhI. bIje divase prAta:kAle rAjA sahita maMtrI tathA leke vararUcIno camatkAra jevA gaMgAne kinAre AvyA. vararUcIe baDA ADaMbarathI gaMgAnI stuti karI kI dabAvI paNa e mahAranI thelI rejanI mAphaka enA khoLamAM paDI nahI. vAraMvAra kI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 53 ) dabAvatAM chatAM paNa kAMI vaLyuM nahI tyAre e hajAre mAsanI medanImAM jhAMkho paDI gaye. zALa maMtrIe pelI 108 suvarNa maheronI thelI vararUcI AgaLa raju karIne kahyuM "je A tArI suvarNa mahAro ke?" * vararUcIe pitAnI suvarNa maDe jotAM ja oLakhI je nA kahe te 108 mahore jatI rahe ne hA kahe te bheTe paDI jAya. chatAM lobhavRtti baLavAna hovAthI eNe hA kahIne thelI laI lIdhI, te kapaTI lokamAM tiraskArane pAtra thayo. e zakaTAla maMtrIne meTo putra dhulibhadra rAjAnI mAnitI koza vezyAne ghera rAta divasa paDI raheto, tene tyAM ghulibhadrane saMsArasukha bhogavatAM bAra varSanAM vahANuM vahI gayAM. kALAMtare zakaTAlamaMtrInA svargagamana pachI naMdarAjA zrIyakane lAvI maMtrI mudrA ApavA mAMDI tyAre zrIyake hAtha joDI vinaMti karI ke mArA moTA bhAI sthUlibhadrajI kozAne ghera rahyA che, emane bolAvIne Ape?" zrIyakanAM vacana sAMbhaLI naMdarAjAe syulibhadrane bolAvavAne kozAne tyAM sIpAhIo mokalyA. kazyAnI rajA laI syulibhadra naMdarAjAnI AgaLa hAjara thayo eTale enApitAne vRttAMta jaNAvI maMtrI mudrA ene ApavA mAMDI. syulibhadre thoDIkavAra vicAra karavAnI rajA mAgI. rAjAe jhaTa vicArI karIne hAjara thavA pharamAvyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ). sthUlibhadra azokavADImAM jaI vicAra karavA lAgyA. vicAra karatAM emane vairAgya utpanna thaye ne pitAne hAthe ja paMcamuchI leca karI sAdhu jevA thaI rAjasabhAmAM AvI rAjAne dharmalAbha Ape. dhulibhadra te pachI sAdhu thaIne cAlyA gayA. ne rAjAe maMtrI mudrA emanA nAnA baMdhu zrIyakane ApI. sthUlibhadra saMbhUtivijaya AcArya pAse AvIne emanI pAse dIkSA grahaNa karI anukrame bahuzruta thayA. te samayamAM saMbhUtavijaya ane bhadrabAha cAdapUrvadhara jenazAsanamAM thaMbha samAna gaNAtA hatA. sthabhadra paNali caMdapUrva sudhI bhaNyA. chelA cedapUva thulIbhadrajI gaNAyA. mahAvIra svAmI pachI 64 meM varSe ja busvAmI mekSe gayA te pachI temanI pATe prabhavasvAmI trIjA paTTadhara thayA. prabhavasvAmI viMdhyAcaLa parvatanI samIpe AvelA jayapura nagaranA rAjA viMdhyanA putra hatA. prabhava yuvarAja hatA te sivAya ene ladhu baMdhu prabhunAmehatA bhavitavyatAthI viMdhyarAjAe yuvarAja prabhavane rAjya nahI ApatAM nAnA putra prabhune rAjya ApyuM. jethI mAnI prabhava pitAnA nagarano tyAga karI viMdhyAcalanI samIpa bhUmimAM ekjhAma vasAvIne rahevA lAge. luMTaphATa karI pitAnI AjIvikra calAvavA lAgyA. anukrame 500 corene e prabhava saradAra thayA. eka divasa teo badhA jaMbusvAmInuM ghara luMTavAne AvyA. tyAM jaMbukumArane upadeza sAMbhaLI e sa vasagyavaMta thayA ne emanI sAthe dIkSA lei Atma kalyANa sAdhyuM. eka vakhata mahAna luMTArAno saradAra jene dharmane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) zrImahAvIranA trIne paTTadhara cAdapUrvanA jANa thayA. jachusvAmIne sudharmA svAmI mANe gayA ke kevalajJAna thayuM ne zrImahAvIra pachI 44 meM varSe prabhava cAdapUrvanA jJAtA thaI yugapradhAna thayA. yugapradhAnA ekAvatArI hoya che. zrI mahAvIra pachI cAsaThame varSe ja musvAmI mANe gayA teja varSamAM zayyaMbhava nAmanA rAjagRhInA samartha brAhmANane prabhavasvAmIe potAnI pATesthApavA sArU dIkSA ApI. te cAdapUrvanA jJAtA thayA. vIra pachI 70 meM varSe praNava svAmI zayya MbhavasUrine peAtAnI pATe sthApI svalAkamAM gayA. cAdyapUrvanA jANu jaghanyathI chaThThA devalAka sudhI jai zake che. navamA nanA samayamAM bhadrabAhu ane sabhUtivijaya vidyamAna hatA e sphulibhadre rAjasabhAmAMthI nikaLIne saMbhUti vijayapAse vIra saMvata 146 mAM dIkSA grahaNa karI e ApaNe joi gayA. e navamAnada pachI pATalIputranI gAdI upara mA - vaMzIya caMdragupta bhArata samrAdna thayA. ~ -- makaraNa 8 muM. cANAkacanI caturAi. cANAkaya nAmanA brAhmaNa ninAvasthAthI kaMTALIne dhana kamAvAne nikaLyo. eNe sAMbhaLyu ke pATalIputramAM naMda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com : Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA brAhmaNane suvarNa Ape che. jethI te e dizA tarapha gayo, devayoge naMdanA dvArapAlae tene nahI aTakAvavAthI te rAjamahelamAM ghusI jaI naMdarAjanA siMhAsana upara besI gaye. evAmAM snAna karIne aneka prakAranA AbhUSaNane dhAraNa karato rAjA nimittine hAtha pakaDIne tyAM AvyuM te cANakya brAhmaNane Asana dabAvIne beThele jeI niminice rAjAne kahyuM. "deva ? AvI rIte beThele A mANasa tArA rAjyane nAza karanAra thaze mATe mIThA vacanathI A brAhmaNane uThADe kemake agnine saLagAvavAthI te hAnI ja thAya." . rAjAnA hukamathI dAsIe bIju Asana ApI cANakyane kahyuM. "he brAhmaNa? tuM A Asana upara besa? ane mahArAjanuM Asana choDI de?" e Asana upara cANAkya pitAnuM kamaMDala mukatAM bolyA. "A Asana upara mAruM kamaMDala raheze." dAgIe trIjuM Asana mukayuM to taiupara teNe pitAne tridaMDa mUkaye evI rIte jeTalA Asane mukavAmAM AvyAM teTalAM eNe judI judI vastuothI pAka lIdhA rAjA cANakayanA AvA vartanathI gusse thaye, ne tenA paga pakaDI ene jamIna upara pachADyo. gusse thayelA cANakaye pratijJA karI ke." "he rAjana ? tArAvaMza sahita tane rAjya parathI jaDa mUlathI ukheDI nAkhIza tyAre ja tane che ." jA tArAthI thAya te karaje; bhAmaTA?" ema belatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) naMdanA subhaToe garadana pakaDIne ene bahAra kADhI muke. nagaranI bahAra nikaLelAM cANakya jyAre ene juo zAMta thayo tyAre manamAM vicAra to thaye " are ! meM kevI AkarI pratijJA karI? krodhane vaza thaI AvI viSama pratijJA karelI kevI rIte huM siddha karIza je thayuM te kharuM paNa have pratijJA te pUrNa karavI joIe kemake raNasaMgrAmamAM maravuM, paNa lokamAM hAsIne pAtra thaIne to naja jIvavuM. mane yAda che ke bacapaNamAM jyAre mAro janma thaye te vakhate mArI dADhanuM vRttAMta amArA gurU sAgarasUri nAmanA prakhyAta AcAryane mArA pitAe enuM phala kahI pUcheluM. tyAre gurUe kaheluM ke "tAro putra mahAbuddhivAna ane moTo rAjA thaze. " paNa pitAe narakane ApanArUM rAjaya samajI mArI dADhe pAMcIkAthI ghasI nAkhI. ane te hakIkata pharIne gurUne nivedana karI. tethI gurUe pitAne Thapako Ape "he bhadra! te A zuM karyuM. ! prANIoe jevuM karma karyuM hoya tevuM avazya bhegavuM paDe che. te bAlakanI dADhAo. ghasI nAkhI che chatAM koIne AgevAnI karIne e meTuM rAjya bhagavaze." pUrve sAMbhaLelI e vAta atyAre smaraNamAM Ave che mATe , mATe prayatna karavo eja kartavya che. dehaM pAtayAmi vA kArya sAdhayAmi. basa sUrya kadAca pazcimamAM uge, pRthvI ulaTAI jAya paNa mAruM vacanaSkadi niSphaLa na thAya. " ItyAdi vicAra karatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ( 18 cANakaye parivrAjakane veza dhAraNa karI jyAM tyAM paribhramaNa karavA mAMDayuM. te naMdarAjAnA mayurapaSakenA gAmamAM game te samaye mayurapaSakonA nAyakanI putrIne garbha rahyo hate ene caMdranuM pAna karavAne dehada utpanna thayo hato paNa enI e abhilASa purNa na thavAthI yamane ghera javA jevI thaI gaI hatI. nAyake cANakyane vAta karavAthI e garbha pitAne ApavAnI zarate eNe nAyakanI putrIne abhilASa buddhi pUrvaka pUrNa karyo. cANakya tyAMthI dhAtuonI khANamAM game tyAM dhAtuvadI loko pAsethI ghaNuM dravya upArjana karI pAcho Avya to eka bALaka rAjA banIne chokarAo sAthe ramata karatAM je. atyaMta garviSa evA te bALakanI suMdaratA, cAlAkI joI cANakya khuzI thaye e bAlaka pAse jaI te be " deva ? huM brAhmaNa chuM mane paNa kaMIka Apane ? are brAhmaNa? A gAnAM TeLAM care che e tuM laI jA?" e garviSTha bAlake kahyuM. te te enA mAlike mane mArI ja nAkhene ?" cANakaye kahyuM. are zuM tuM nathI jANatA ke pRthvI to talavArane baLe bhegavI zakAya che?" bAlakanA zUravIratAnAM vAkya sAMbhaLI cANakaye tapAsa karI ke "A bAlaka kena che?" tene khabara paDI ke A bALaka gAmanA nAyakanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) dikarIne dikare che ne enuM nAma paNa caMdragupta? e garbhamAM hatuM tyArathI ene eka parivrAjakane arpaNa karI dIdhuM che" e sAMbhaLIne cANakaya khuzI thaI bALaka pAse AvyuM. "he vatsa? Ava? Ava? mArI pAse Ava? tuM je parivrAjakane arpaNa karAyo che te huM poteja chuM, mArI sAthe cAla huM tane kharekha rAjA banAvuM, AvA ramatanA rAjyathI tAruM zuM vaLavAnuM che." ema karI cANakya te bALaka caMdraguptane laI tyAMthI cAlyA gaye, dhAtuvAdathI meLavelA dravyathI eNe caturaMgI senA saja karIne caMdraguptane rAjA karI sthApe ane pite ene mahAmaMtrI thaye. e sakala sainyanI sAthe eNe pATaliputrane gherI lIdhuM eTale naMdRrAjA potAnI sarve sAmagrI sahita nagara bahAra, Avyo ne yuddhamAM caMdraguptanuM lazkara chinna bhinna thaIne palAthana karI gayuM jethI potAne parAbhava jANIne cANakya paNa caMdraguptane laIne nAzI gaye. naMdarAjAe cANakyane pakaDavAne svAre doDAvyA ene pakaDI lAvanArane meTuM InAma jAhera karyuM. caMdragupta ane cANakya pagapALA cAlatA eka talAvanI pALa upara AvyA eTalAmAM temanI tapAsa karate eka ghoDesvAra emanI tarapha AvatA cANAye je jethI cANakya caMdraguptane pANImAM DubakI mArI saMtAI jatA kahyuM te mujaba caMdragupta pANImAM adRzya thaI gayo ne pote bebI banI kapaDAM dhAvA lAgyo. e daramiyAna te ghoDesvAra tyAM AvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) pahoMce eNe bebIne pUchayuM. "are? te ahIMthI cANakya ane caMdraguptane nAzI jatAM yA?" cANakyanI mane khabara nathI paNa caMdragupta te A talAvanA jalamAM adRzya thaye che?" te dhobI banelA cANakaye kahyuM. tarata ja ghoDesvAra ghoDA uparathI nIce kudI paDyo ne dhobIne ghoDAnI lagAma pakaDI rAkhavA kahyuM tyAre bebI bolyA" maherabAna? te AvA ghoDAthI DaruM chuM mATe ghaDAne jhADa sAthe bAMdhe?" ghoDAne jhADa sAthe bAMdhI talavAra ane vastra kinArA upara mukI te talAvamAM paga muke che teTalAmAM pAchaLathI cANakaye tenIja talavArathI ene mArI nAkhe. cANakya te pachI caMdraguptane bahAra lAvI te maranA 2nA ghoDA upara besADI pote paNa caDI beThe ne tyAMthI pasAra thaI gayA. eka gAmanI najIka AvI pahecyA tyAM caMdraguptane kakaDIne bhUkha lAgelI tethI caMdraguptane gAma bahAra udyAnamAM mukI pite gAmamAM cAlyA, mArgamAM maravAne Atura thayela ne nazIbane kuTelo eka brAhmaNe kaTha paryata jamIne peTa umara hAtha pheravata AvatuM hatuM, atizaya khAvAthI enuM gAgara jevaDuM piTa phATuM phATuM thai rahyuM hatuM ene cANakya pUchayuM mahArAja ! A gAmamAM kayAMya jamavAnuM maLe ema che ke?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com - , , , Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ). hA ghaNuMya? Aje gAmamAM eka yajamAnane ghera mahotsava hovAthI atithione dahIMne karabo vizeSa prakAre Ape che te tuM paNa jaIne jamI Ava ? je A huM paNa jamIne cAlyo AvuM chuM ?" gAgara samA peTa upara hAtha paMpALatAM bhaTTajI bole ne peTa batAvyuM. bhaTTajIne javAba sAMbhaLI cANAme vicAryuM ke "caMdragupta udyAnamAM ekale che ahIyAM huM paNa gAmamAM jau chuM vaLI naMdarAjAno ke mANasa maLe to je kamabakhtI? temaja je tyAM caMdragupta pakaDAI gayo te pachI sAruM sarvasva nAza pAmaze. mATe mAre to AnI pAse kare che maMgAvI laI caMdraguptanI sudhA maTADavI joIe." jethI brAhmaNane kare levA meka je laIne enAthI caMdraguptanI bhUkha maTADI. tyAMthI cANakya caMdraguptane laIne AgaLa cAlyo te sAyaMkALe eka sannivezamAM rabArInA nesaDAmAM AvyA ne bhikSAne mATe koI vRddha rabAraNane ghera gayo. devage te rabAraNe pitAnA bALakone jamavA thALImAM atyaMta uSNa rAba pIrasI hatI. te uSNa rAbamAM 'eka bALake hAtha nAMkhe. hAthanA dAjhavAthI te bALake cIsa pADI. jethI rabAraNa gusse thaIne bolI ke "are mukhaM? tuM paNa cANakaya jevo buddhi rahita jaNAya che zuM ?" cANakaya A zabdo sAMbhaLIne camaka tethI eNe e. vRddha rabAraNu pAse AvIne kahyuM." DesI mA! tame je cANA'kyanI upamA ApI e cANakaya te keNa!" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) e cANakya caMdraguptane AgaLa karIne pATalIputrane jItavA janAra ! naMdarAjAne jItavA jatAM bicAre pote ja jItAI gaye !" DesI eTaluM belIne hasI. hAra jIta te devAdhina kahevAya! emAM tame hasyAM zuM mAtAjI!" "enI mukhatA para ! " DesI pharIne belI. enI mukhatA! kaI enI murkhatA vArU?" utsakatAthI cANakaye pUchayuM. "e cANakaye ekadama pATaliputrane gheryuM te?" che te tyAre bIjuM ene zuM karavuM ucita hatuM mAtAjI?" DezInI vAtamAM cANakyane rasa paDavA mAMDa ene lAgyuM ke AnI pAsethI kaMI navIna yukti malaze. e mUrNa cANakaye ema na vicAryuM ke prathama AsapAsane mulaka vaza karIne pachI rAjyadhAnI upara caDhAya te a5 prayAse phatteDu thAya. tevI ja rIte A chokarAe paNa prathama aDakhe paDakhethI cATayA vinA ekadama vacamAM hAtha nAkhe." DozInAM vacana sAMbhaLI cANakyanI buddhi ThekANe AvI ene lAgyuM ke DozInuM vAya satya hatuM. enA kahyA pramANe karyuM hoya to kadAca phAvI zakAya. bAlaka thakI paNu hitakArI vacana grahaNa karavuM e nIti che jethI naMdarAjAnuM rAjya melavavAmAM e rabAraNanuM vacana eNe aMgIkAra karyuM. cANakaye te pachI pharIne lazkara ekaThuM karavA mAMDayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) ne caMdraguptane tene adhizvara banAvyA. koI moTA rAjAnI sahAya levA cANakaya himavatkaTa (himAlaya) parvata upara game tyAM bhilene nAyaka pavetaka nAme rAjA hato enI sAthe mitrAI karI lIdhI. eka divase cANakaye e parvatakane pitAno udeza kahI saMbhaLAvyuM tene kahyuM ke "je tame madada kare te naMdanuM rAjya jaDamuLathI ukheDI nAkhI enI lakSmI ApaNe banne vaheMcI laIe." parvate cANakyanuM vacana aMgIkAra karyuM. e thoDA divasamAM potAnA sakala sainya sahita sajaja thaIne cANakya sAthe cAlyo. AgaLa caMdragupta paNa sainya sahita emane malya. meTA sainya sAthe cANakaya, caMdragupta ane parvataka naMdarAjAnA mulakamAM AvI pahoMcyA. AsapAsane mulaka sAdhI laine naMdarAjAnA eka moTA nagarane ghere ghAlyo, paNa e nagara svAdhina thayuM nahI, tethI cANakya parivrAjakane veza laIne enuM kAraNa zodhavAne nagaramAM dAkhala thaye. bhamatAM bhamatAM eNe sArI rIte pratiSThita thayelI devIonI mUrtio joI, ene lAgyuM ke kharekhara A mUrtionA prabhAvathI ja A nagara bhAgI zakAya tema nathI. mATe A mUttionuM usthApana zI rIte thAya? eno upAya citavavA lAgyo. ghaNA divasanAM gherAthI loko kaMTALI gayA hatA jethI raghavAyelA lokoe AvIne A parivrAjakane pUchayuM. "bhagavana ! Apa kahI zakaze-A nagara uparathI Aphata kayAre dUra thaze te ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cANakayane anAyAse taka malI gaI, eNe prasannatA pUrvaka kahyuM. "je tamAre nagarane AphatathI mukta karavuM hoya to A devIonI mUrtione utthApa? jyAM sudhI A devIo beThelI che tyAM lagI Aphata paNa tamArA upara TelI che e nakkI samajaje?" . cANakyanAM vacana sAMbhaLIne nagarajanoe mUttio utthApavA mAMDI, tema tema cANakyanA saMketathI caMdragupta ane parvataka dUra cAlyA gayA. jethI nagarajane harSa pAmyA ne mUrtio ukheDI khADe karI nAkhe. thoDIvAra pachI caMdragupta ane parvate e nagarI upara hale karIne jItI lIdhI. e nagarIne bhaMga karI zeSa rahelo bAkIno deza jItIne moTA lazkara sAthe e banne rAjAoe cANAyane AgaLa karIne pATalIputra nagarane gherI lIdhuM. abhimAnamAM aMdha thayelo naMdarAjA lazkara sahita laDavAne AvyA, paNa enA puNyano kSaya thavAthI yuddhamAM hArIne enuM lazkara nAzI gayuM ne rAjA nirbaLa thayo chellI ghaDIenaMda pakaDAya tyAre eNe cANakayanI dayA mAgI enI pAsethI jIvitadAna mAgyuM. tyAre cANakya kahyuM."he naMda! tuM to mane garadana pakaDIne sabhAmAMthI bahAra kADho hato paNa huM to tane jIvitadAna ApuM chuM tethI khuzIthA? ane eka rathamAM tArI marajI paDe teTaluM dravya laIne bahAra nIkaLa, tane keI upadrava karaze nahI." cANAkyanAM evAM marmabhedI vacana sAMbhaLIne vijaLInA jevI caMcaLa rAjyalakSmIne dhikkArato pitAnI be strIo, eka putrI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (65) ane sArAM sArAM ratno bharIne ratha taiyAra karyo. eka viSa kanyAne zatru upara vara levAnI khAtara gharamAM rAkhI bAkInI sAra vastuo naMdarAjAe laIne rathamAM bharIne te cAlatA thaye. naMdarAjAne ratha cAlato hato tevAre naMdanI priyaputrI caMdraguptane joIne meha pAmI, Aturanayane ene jovA lAgI. te joIne naMdarAjAe ene ratha uparathI utArI caMdragupta pAse mekalI dIdhI. ne pite cAlyA gaye. naMdaputrI pitAnA ratha uparathI utarIne caMdraguptanA ratha upara caDavA lAgI te samaye caMdraguptanA rathanA cakanAM nava pAMkhaDAM bhAMgI gayAM. jethI caMdragupta apazukana mAnI ene aTakAvavA lAgyuM. tyAre cANAkya be "vatsa ! Ate zubha zukana thayA, ene aTakAvato nA?' - "kevI rIte zubha zukana samajavA!" caMdragupta puchyuM. tArAthI laine nava paheDI sudhI tAruM rAjya zatru rahita niSphaTakapaNe cAlaze" cANakya kahyuM. cANakyanAM vacana sAMbhaLIne naMdaputrIne caMdragupta rathamAM besADIne ratha nagaramAM dAkhala thayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) prakaraNa 9 muM A | caMdragupta. caMdragupta ane parvata bane naMdarAjAnA mahelamAM AvyA, tyAM naMdarAjAnI viSakanyAne joIne parvata enI upara mehI paDe. jethI enA sparza mAtrathI jhera caDavAvaDe parvatano nAza thayo ne enuM rAjya paNa caMdraguptanA hAthamAM AvyuM. caMdragupta evI rIte moTA rAjyano dhaNI thaye, zubha muhurta cANakya caMdraguptane rAjyAbhiSeka karyo pitAnI pratijJA pUrNa thavAthI eNe potAnI zikhA choDI. vIranirvANa pachI 1papa varSa vItyA pachI caMdragupta magadhasamrATa thayo. catura cANakaya ene mahAmaMtrI thaye. mayurapaSakanA nAyakane murA nAme putrI hatI, e murAno putra caMdragupta hovAthI caMdraguptano vaMza mAryavaMza kahevAya. te pachI cANakaye rAjyanI vyavasthA tarapha lakSya lagADayuM. keTalAka naMdarAjAnA anubhavI purU viSama pradezamAM rahIne rAjyamAM corI karI caMdraguptane herAna karatA hatA jethI nagaranI rakSA karavAmAM samartha evA eka kalika nAmanA kuTa buddhine keTavAla banAvya; e kalike vizvAsa pamADIne bhejanAdikane satkAra karavAnA bahAne cera banelA naMdarAjAnA mANasane bolAvIne mArI nAkhyA. cANAkyanI buddhithI caMdraguptanuM rAjya evI rIte niSkaTaka thayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (67) cANakaye tyAspachI pitAnI strI temaja kuTuMbane teDAvIne pATalIputramAM apAra sukhamAM rAkhyAM. cANakyanI strI pitAnA patine rAja samo vaibhava joIne khuzI thaI. pUrve eka divasa pitAnI garIbImAM cANAkayanA sasarAe enI strInuM apamAna kareluM e sasarAe cANakyane rAjAne mahAmaMtrI jANa enI pAse AvIne potAnA aparAdha bamAvyo "he jamAI ? pahelAM amArA putranA vivAha vakhate tamArI strIne amArI putrIne) A nirdhananI strI che ema jANI amee eno satkAra karyo nahoto. ene nimitte ame tamArA ja tiraskAra karyo che, to amArA upara kRpA karIne eka vakhatane mATe tame mApha karajo." sasarAnI AvI pazcAttApavALI lAgaNuM joIne cANakya paNa enI upara prasanna thaye. mahAna purU namelA upara hamezAM prasanna ja thAya. samayane jANanArA cANakaye pitAnA sasarAne temaja bIjA saMbaMdhIone emanI gyatA mujaba gAma vagere ApIne sukhI kya. jagatamAM ugatA sUryane kaNa nathI namatuM? caMdraguptano rAjyabhaMDAra khAlI jeI cANakaye yukita prayukitathI e bhaMDAra bharapura karyo. caMdragupta rAjyavyavasAyamAM paDayo, mithyAtvI brAhmaNa vagerenAM zAstra sAMbhaLI te upara ene prIti thavA lAgI. te jANIne eka divasa cANaye tene ekAMtamAM kahyuM. "vatsa? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (68). evA dharmanuM pAlana karavuM ke jethI pApathI lepAela AtmA. paNa bhavasAgara taravAne samartha thAya ? bAkI te pAkhaMDI, dhUrta lokoe AjIvikA mATeja vrata dhAraNa karelAM hovAthI temanAthI tAre haMmezAM dura rahevuM?" "Apa kyo dharma ArAdhavA kaho cho?" cANakyane caMdragupta pUchayuM. to jainadharmano ananya bhakta chuM. dareka dharmavALAe karatAM e dharmamAM mane kaMI adhika mahatva samajAya che. temaja mArA kula paraMparAmAM paNa e jainadharmaja cAlyo Ave che." "mAruM mana paNa evA sArA dharmane mATe Atura thAya che paNa kaMIka parIkSApUrvaka enI khAtarI thAya te ThIka ?" "tAruM kahevuM vAstavika che. kemake ajJAnarUpI aMdhakAramAM pheselA keTalAka gurUo mukha khalAsIonI mAphaka pote paNa buDe che ane bhakatane paNa saMsAra samudramAM DubADe che." "he pUjya! ApanuM kathana satya haze teonuM AvuM durAcAravALuM AcaraNa Ape kadI pratyakSa joyuM che ke sAMbhaLavA uparathI kaho che ?" temanuM durAcaraNa huM te sArI rIte jANuM chuM paNa tane huM pratyakSa batAvI ApIza." eka divase cANakya mahAmaMtrIe dareka pAkhaMDI dharma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (69) vALAone potapotAno dharma kahevAne bolAvyA. e sarva pAkhaMDIone rAjAnA aMta:puranI pAse ekAMtamAM besADayA. * tyAM aMta:pura pAse e buddhivAna cANakaye bArIka cunAnA bhuko prathamathI ja patharAvI rAkhyo hato. e laMpaTa pAMkhaDI dharmavALAoe caMdragupta na AvyuM tyAM lagI uThIne jALInA bAkAMomAMthI enA aMtaHpuranI strIone joyA karyuM. rAjA Avyo eTale bagalA sarakhI mudrA karIne e badhA besI gayA. rAjAne potapotAnA dharmanuM svarUpa kahIne te sarve cAlyA gayA. mahA buddhivaMta cANakaye rAjAne cunAnA bhukA upara paDelAM pagalAM batAvI kahyuM ke "vasa ! je emanAM pagalAM? jyAM sudhI tuM ahIMyAM nahoto Avyo tyAM lagI e badhA laMpaTa tAruM aMta:pura jatA hatA. A lokonI AvI laMpaTa pravRtti joI caMdragupta temanAthI virakata thaye. bIje divase cANakaye e cunAno bhuko sara karAvIne vetAMbara jaina munione lAvyA. emane rAjAnA khAnagI oraDAmAM besADayA. jyAM sudhI rAjA AvyA nahI tyAM lagI e mahAmunio svAdhyAya ane Avazyaka kriyAmAM lIna thaI jIteMdriya paNAthI mUrtinI peThema besI rahyA. rAjA Avyo eTale ene dharma saMbhaLAvIne e jaina munio IriyA samitimAM eka cittavALA thaI potAnI vastImAM (upAzrayamAM) cAlyA gayA. temanA gayA pachI catura cANakaye aMta:puranA gavAkSa nIcenI retI jemanI tema pagalA vagaranI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( so ) caMdraguptane batAvI kahyuM ke "rAjan ? A munio pAMkhaDIenI jema ahIMyAM AvyA nathI. jethI emanAM pagalAM jevAtAM nathI. zIva vadhunI utkaMThAvALA e mahAmunio AvI strIone tRNa samAna gaNe che." cANakaye evI rIte parIkSA karAvI ApavAthI rAjA jainadharmamAM prItivALo thaI paMcamahAvrata pALanArane gurU mAnavA lAgyuM ane pAkhaMDIethI te virakata thayo. eka divasa cANakya vicAra karyo. koI aMjana siddha purUSa adazya rahIne kadAca rAjAne jhera ApI de te ThIka nahI, mATe caMdraguptane dhIre dhIre viSAhAra sadhAvuM ke jethI jhera ene rasAyaNa jevuM thAya. ane viSano vikAra ene asa2 na kare" ema ciMtavIne buddhi nidhAna cANakaye rAjAne divase divase adhikAdhika viSAhAra karAvA lAgyuM. e arasAmAM caMdraguptanI dhAraNanAme paTTarANuM garbha vaMtI thaI ene rAjAnI sAthe besIne jamavAne abhilASa thayo e dehale pUrNa na thavAthI caMdranI kaLAnI mAphaka e kSINa thavA lAgI. jethI rAjAe eka divasa ene pUchayuM. "he priye ? zA du:khe tuM prati divasa kRSNapakSamAM udaya pAmelA caMdranI kaLAnI mAphaka kSaya pAme che." svAmina ! mArI durbaLatAnuM kAraNa mane eka dehada utpanna thaye che; teja che?" che ane te dehada?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (71) "tamArI sAthe besIne eka thALImAM bhejana karavAne ?" "he priyA ! zAMta thA: AvatI kAle e tArI IcchA huM pUrNa karIza?" e vAtanI cANakyane khabara paDatAM eNe kahyuM ke "tArUM bhejana tuM ene ApIza nahI kemake tAruM A sarva bhajana viSa mizrita che" , paNa rANIe haMmezAM bhejana mAgavAthI eka divase cANakayanA AvavA pahelAM rAjAe tene eka koLIyo Apyo. te rANuM khAvA lAgI evAmAM cANAkya AvI pahoMce tyAre rANIne khAvI joI cANakaye kahyuM. "are pitAnA AtmAnI riNI A te zuM karyuM. ?" have sarvanAza thavAne samaya prAMta thAya tyAre buddhite ardha nAza karIne paNa ardha bacAvavuM joIe A jherathI rANuM ane garbha bannenuM mRtyu thaze to have bemAMthI ekane to jIvADuM. ema bolatAM e manasvI cANakaye hAthamAM khaMjara laIne AstethI rANInuM udara cIrI nAkhyuM. rehaNA caLanI bhUmimAMthI jema ratnane kADhe ema teNInA udaramAMthI putrarUpa ratnane kheMcI lIdho. cANakaye e putrarUpa garbhane vRta A dinI aMdara rAkhIne enA bAkInA divase pUrNa karyA. garIba bicArI dhAriNa! e te A lokanI musApharI purI karI gaI. tenI mAtA jyAre viSa mizrita anna-jana khAtI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 92 ) hatI, tyAre viSanu eka biMdubAlakanA mastaka upara paDayu hatu tethI ukhara bhUmimAM jema dhAnya na uge tema e bALakanA mastaka upara teTalA bhAgamAM vALa ugyA nahi. ane tethIja enuM biMdusAra nAma pADayuM. dhAva mAtAthI lAlana pAlana karatA biMdusAra vRddhi pAmavA lAgyA. pUrva naMdarAjAnA samayamAM grIkano mahAna sikaMdara bhArata upara caDI AvelA i. sa. pUrve 327mAM, te samaye eNe paMjAbanA pArasa rAjAne harAjye te pachI e tyAMthIja pALe lA i. sa. pUrve 325mAM sikaMdaranuM maraNa thatAM eno senApati selyukesa siriyAno rAjA thayA. eNe i. sa. pUrve 312 thI 280 sudhI rAjya karyuM itihAsanI gaNatrI pramANe caMdragupta i. sa. pUrve 316mAM gAdI upara AvyA ane 292 sudhI eNe rAjya karyuM. lagabhaga i. sa. pUrve 312mAM selyukasa caMdragupta upara caDI AvyA. banne vacce bhayaMkara yuddha thayu emAM selyukasa hArI gayA jethI enI pAsethI caMdragupte pa MjAba, siMdha ane hAlano agAnistAna tathA balucistAna sudhIno mulaka lai lIdhe| ane enI sAthe saMdhI karI. selyukase peAtAnI kanyA caMdragupta sAthe paraNAvI. e caMdragupta sAthanA anubhava pachI yavanoe turatane mATe idustAna jItavAnuM kArya paDatuM mUkayu. candraguptanu rAjya hiMdukuza, himAlaya, makkha ane viMdhya parvata sudhI phelAyelu hatu. gujarAta, seAraTha upara paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (73) eneja amala cAlato hato. junAgaDhanuM sudarzana sarovara enA samayamAM baMdhAyuM hatuM. AvaDA moTA rAjyanuM rakSaNa karavAne enI pAse sainya paNa meTuM hatuM. cha lAkha pAyadala trIsa hajAra ghoDesvAra ne nava hajAra gajadaLa vagere caturaMgI senA hatI. mahApadmanaMdanA samayamAM to ATha hajAra ratha paNa hatA caMdraguptanA samayamAM paNa e haze. enA samayamAM takSazIlA, adhyA zrAvastI, vaizAlI, pATalIputra nAlaMdA, gayA, rAjagRha, tAmralipti, ujajayinI, vaisAkhI, vANArasI vagere zahero vepAra ane vidyA mATe prakhyAta hatAM. jainadharma pALavAmAM jAgRta eve caMdragupta rAjA eka divasa pAkhIne divase rAtanA piSadha laIne jJAna dhyAnamAM lIna hate, tevAmAM trIjI pirIsIne viSe sukhe sutAM sUtAM e rAjAe soLa svapnAM dIThAM. jAgRta thayele e rAjA svamAM saMbaMdhI vicAra karavA lAgyuM. sUryodaya thavAthI rAjAe paiSadha pAye. evAmAM yugapradhAna zrIyazebhadrasUrinA paTTadhara ane saMbhUtivijayasUrinA anuja baMdhu gurUbhAIcAdapUrvenA jANakRtadhara bhadrabAsvAmI pAMcaso ziSyanA parivAra sAthe vihAra karatA pATalIputra nagaranA udyAnamAM samavasaryA. bhadrabAhasvAmI kSitipratiSThAnapuramAM zrI mahAvIra saMvata 94mAM janmyA, saM. 139 mAM emaNe dIkSA lIdhI. saM. 156 mAM saMbhUtivijayasUri - svarge jatAM e yugapradhAna-paTTadhara thayA. - magadharAja caMdragupta cANakaya sAthe moTI dhAmadhumathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 74) koNika-ajAtazatrunI peThe bhadrabAhasvAmIne vAMdavAne AvyuM. pAMca abhigama sAcavI rAjA sUrine vAMdI dezanA sAMbhaLavA beThe. dezanAne aMte sarva sabhAjana samakSa rAjAe potAne AvelA saLa svapnano artha pU . "he bhagavana ? e. svapnanuM zuM zuM phala thaze ?" rAjAnAM vacana sAMbhaLIne zrutakevalI bhadrabAhu svAmIe saMgha samakSa e svapnano artha kahI saMbhaLAvyo. "he rAjanI tane prathama kalpavRkSanI zAkhA bhAMgavAnuM svapna AvyuM tenuM phala AjathI have koI rAjA cAritra grahaNa karaze nahI. bIje sva ne asta thato sUrya joyo, tenuM phala have kevalajJAna (zrutakevaLa, cAda pUrva) viccheda jaze. trIje svapna caMdrane viSe chidra jevAmAM AvyAM tenA phala tarIke have pachI bhagavAna mahAvIrasvAmInA prarUpelA dharmamAMthI aneka phAMTA nikaLaze, cothe svane bhUte nAcatAM joyAM. jethI anya darzanI--kumati purUSe bhUtonI peThe nAcaze. potAnA matanI vRddhimAM phAvI. jaze, pAMcame svane bAra phaNAvALe kRSNa sarpa je jethI bAra varSano dukALa paDaze, (emanA samayamAM te pachI bAravarSane dukALa paDayo) chaThuM svapna AvatuM vimAna pAchuM vanyu tethI have cAraNa labdhivaMta muni bharatakSetramAMne airAvatakSetramAM Avaze nahI. sAtamA svapnamAM kamaLane ukaraDA upara ugeluM joyuM, tenuM phala e che ke havethI vaizyanA hAthamAM jainadharma jaze jethI enuM mahatva ghaTI jaze. AThame svapane khadyota-AgiShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (75) yAne prakAza karate dekhyo che tethI have pachInA kALamAM rAjadharma evA jainadharmane prabhAva nyuna thaze ne khadyotanI mAphaka pAkhaMDI dharmo udaya pAmaze, navamA svajanAmAM meTuM sarovara pANI vagara sukAyeluM joyuM, ane tenA dakSiNa bhAgamAM thoDuMka jaLa dIThuM tethI mahAvIra nezvaranAM jyAM paMcakalyANaka thayAM che tyAM dharmanI hAnI thaze paNa dakSiNa dizAmAM dharmanI pravRtti thaze. dazame svane suvarNanI thALImAM kutarAne kSIranuM bhejana karatA je tethI uttama janenI saMpatti nIcakuLamAM jaze temaja teo pUrvanA dayA dharmane choDIne hiMsAmaya dharmane mAnanArA thaze. agIyArameM svane hAthI upara kutarAne beThelo joyo tethI je zrImaMta rAjAo che te prajAne paDanAra thaze. halakA kuLamAMthI rAjAo thaze paNa IkvAku ke harivaMzamAM kaI rAjA utpanna havethI thaze nahI. bAramA svapnAmAM samudra maryAdA mukti je tethI rAjAo unmArgagAmI ne kSatrIya vizvAsaghAta karanArA thaze, teramA svapnamAM moTA thane nAnA vAcharaDo Dele dIThe. tethI prAya: koI vairAgya bhAvathI dIkSA grahaNa karaze nahI. cidamA svapnAmAM moTA mUlyavALuM ratna teja rahita dIThuM. jethI bhArata tathA eravrata kSetramAM sAdhuo kaleza karanArA, mAyAvI, bIjAone duHkha ApanArA, ne avivekI thaze. paMdarame svane rAjakuMvarane baLada upara beThele joyo tenuM phala have pachI rAjakuMvara rAjya bhraSTa thaze. sAme svane kALA varNanA be hAthIe cuddha karatA joyAM tethI megha a5 thaze. putre mAtA pitAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) sevA karaze nahI. zive avinayI banI gurUnI hitazikSA sAMbhaLaze nahI. bhAIo mAMho mAMhe laDanArA thaze." e pramANe soLe svapnonuM phala bhadrabAhusvAmIe kahI batAvyuM. parSadA bhAvI kAlanI sthiti sAMbhaLIne thaMbhita thaI gaI. " IzvaranuM vacana anyathA na hoya A viSama Are jagatane duHkhadAI che." rAjA e vicArato gurUne vAMdI nagaramAM Avyo. parSadA paNa potapotAne sthAnake gaI. drabAhu svAmI te pachI anyatra vihAra karI gayA. vIra saMvata 170 mAM syulibhadrane potAnI pATe sthApI bhadrabAhu vaLe gayA. - jI - prakaraNa 10 muM. bhUlano bhega. caMdraguptane bhAratanuM sAmrAjya bhogavatAM kaI vaSe pasAra thaI gayAM. e daramiyAna tenA maDA amAtya cANuMye subaMdhu nAmanA brAhmaNane enI huMzIyArIthI ane dAkSiNyatAthI caMdraguptane pradhAna banAvyA. kAraNa ke cANakaya paNa rAjyalakSmI bhogavatAM vRddha thaI gayo hato, have enuM mana paNa kaMI AtmakalyANa tarapha DhaLeluM tethI eNe subaMdhune maMtrI banAvyo, paNa subaMdhu te atyArathI cANakaya mATe khaTapaTa karavA lAgyo. svataMtra maMtrIpada prApta karavAne cANakaya upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 77 ) matsara lAvIne enAM chidra zeAdhavA lAgyA ne samrATa caMdraguptane te nimakaharAma brAhmaNa samajAvavA lAgyA. paNa caMdragupte enI eke vAta sAMbhaLI nahI. jethI te samayanI rAha jotA kAlakSepa karavA lAgyA. caMdraguptanA samayamAM madhya ezIyAnA saradAra selyukasa sAthe salAha thayA pachI enA taraphathI megAsthanesa nAmanA eka elacI caMdraguptanA darabAramAM rahyo, A elacI i. sa. pUrve 306 thI 298 sudhI cadraguptanA darabAramAM rahyo hatA. caMdraguptanA kAlamAM pATalIputranI lakhAi nava mAilanI hatI ne paheALAI dADha mAila che ene kratAM lAkaDAnI divAla hatI, ane te divAlamAM ThekaThekANe tora mAravA mATe kANAM rAkhyAM hatAM, zaheranA rakSaNa mATe A divAlanI pachavADe khAi hatI. itihAsane hisAbe I. sa. pUrve 316 mAM cadragupte pATalIputramAM rAjyagAdI sthApI ne I. sa. pUrve 292 sudhI eNe rAjya karyuM. caMdragupta te pachI vairAgyabhAvathI cAritrabhAvane dhAraNa karatA anukrame svargalAkamAM gayA. tenI pachI tenA putra mi du sAra magadhanI gAdI upara AvyA. e bindusAra paNa cANAkyane pitAnI mAphaka sevatA hatA. e samayamAM vaLI pelA sumadhu brAhmaNe cANakaya virUddha khaTapaTa jagAvI. eNe biMdusArane eka divasa ekAMtamAM kahyuM ke, " he svAmi ! jo ke Ape mane maMtrIpada upara sthApyA nathI, te paNa Apanu kaMika hita " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 78). IcachuM chuM. kulavaMta purUSano e AcAra che ke emaNe svAmInuM hita karavuM joIe. Ape hamezAM yAda rAkhavuM ke A cANakya maMtrIzvara mahA ghAtakI ne vizvAsaghAtaka che." subaMdhunAM vacana sAMbhaLIne rAjA camakyo. "cUpa! cUpa! mukha! e zuM che !" huM te pahelAMthI jANato hato ke mArA vacana upara Apane vizvAsa na Ave ! paNa mahArAja lagAra thaze! huM Apane enI khAtarI karI ApuM?" nimakaharAma subaMdhue kahyuM. Aje jagatamAM upakAra upara paNa apakAra karanArA jananAM kayAM taTe che? tuM zuM khAtarI karAvI Ape che." bindusAre tiraskArayukata kahyuM. e pApI cANakaye ApanI mAtAne peTamAM khaMjara mArI nAkhI che. mATe Ape paNa ApanuM yatnathI rakSaNa karavuM?" mArA mAtAne mArI nAkhI enI khAtarI zuM ? " rAjAe zaMzaya batAvyuM. te Apa ApanI dhAva mAtAne ja pUchI juone?" e adhama subaMdhue rAjAnA kAnamAM viSa reDavAmAM bAkI na rAkhI. biMdusAre tarataja dhAvamAtAne bolAvI te vAta pUchI joI. dhAtrIe paNa te pramANe kahyuM. jethI biMdusAra kopAyamAna thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) tr bIje divase savAramAM jyAre cANAya rAjasabhAmAM AvyA tyAre rAjAe mukha pheravI dIdhuM jethI catura cANAkya cetI gayA ke " rAjAnA kAnamAM kAi durjana purUSe viSa reDayu che. " ema vicArI te peAtAnA makAne gayA. tapAsa karatAM mAluma paDayuM ke " e badhuM pelA jhuma nu kRtya hatuM. " jethI enA haiyAmAM vairAgya bhAvanA jAgRta thaI. " oho! e sukha eja A mAla rALane bharamAvyeA che. are meja ene pUrve pradhAnapada apAvyu hatu tethI mArI upara upakAra karavAne badale eNe pAtAnA jAtine yAgya karI batAvyu che. saMsAramAM kAi kAinu nathI. huM paNa have rAjacaMtA karIne vRddha thai gayA chuM. teA have jIvIne keTaluM jIvIza? tA kAMika AtmakalyANu karavA have parabhavane mATe mAre taiyAra thavu joie. janmathIja jagatamAM uttama evA jainadhama maLavA chatAM rAjya vyavasAyane age meM enuM kharAkhara pAlana kaM nathI. tethI vidhie mane A saMketathI jAgrata karyo che, teA e khAla rAjAne khAtarI karAvavAthI saryuM. have jagatamAM mArI kai icchA adhurI che ke AveA apUrva samaya hAtha AvelA mAre gumAvavA ? jo A taka huM gumAvuM te mArA jevA bevakupha kAi nahI, mATe mane jagADavAne e sukha e teA mitranI garaja sArI che ! chatAM mArI buddhithI hu ene pratikAra tA avazya karIza. paNa huM evuM karIza ke e jagatamAM jIvatAM chatAM enA paNu AtmAnuM kalyANa thAya ne pradhAna padavIthI paNa mukta thAya. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) e pramANe vicAra karI mahA ugra buddhivALA catura cANakaye zreSTha gaMdhane gamaMtrAdikathI saMskArita karIne eka lakhelA bhejapatra sAthe eka DAbalAmAM bharyo. te DAbale lAkhathI barAbara baMdha karI teNe eka peTImAM mukyo te peTIne se tALAM vAsIne pitAnuM sarvasva hoya ema ene gharanA aMdaranA bhAgamAM rAkhI. tyAganI IcchAvALA e manasvI cANAye pitAnuM dhana sAte kSetramAM vAvaravA mAMDayuM. mitra ane saMbaMdhIjane upara temanI cegyatA mujaba upakAra karyo. nirAzrita, dIna ane daridrIone dayAthI dAna ApIne kuTuMbIjanenI paNa vyavasthA karI. te pachI mahA verAgI evo cANA zaheranI bahAra eka sukA chANavALA DhagalA pAse AvyA tyAM eka sthaLa upara besI jIvananA kartavyanuM eNe pratikramaNa karavA mAMDayuM. karelAM pApane pastAvo karatAM eNe sarve pApa sthAnako hamezane mATe vAsarAvI dIdhAM. cAra zaraNa aMgIkAra karato ane corAzI lAkha chavAnI sAthe khamatakhAmaNu karate kAyAne sirAvI anazana karIne rahyo. cANakyanI A hakIkata dhAvamAtAe jANuM ke tarataja e sajA pAse deDI AvI. rAjA paNa cANakayanI hakIkata sAMbhaLIne vicAramAM paDI gayuM hatuM tene ekadama sAvadha karI belI, "he vatsa ! tane jIvitadAna tathA rAjya ApanAra A mahAmaMtrI cANakyanuM te apamAna zAmATe karyuM ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 81 ) "tArA kahevAthI ? kAraNa ke te kahyuM hatuM ke eNe mArI mAtAne mArI nAkhI che." rAjAe khulAso karyo. are bheLA bALarAjA ! te arthano anartha karyo. eNe te ulaTAM tane maratAM bacAvyuM che. tArI mAtAe jyAre tuM garbhamAM hatA tyAre eka evuM akArya kareluM jene lIdhe tame banne maravAnAM hatAM paNa catura cANakayanI kAryadakSatAthI tuM bacI gayo ane tArI mAtA marI gaI." e dhAvamAtAe yathArtha hakIkata kahI saMbhaLAvI. rAjAe kharI hakIkta jANuM eTale ene ghANe pastAve thaye potAne kubuddhi ApanAra ! pelA adhama subaMdhu upara gusse thaye. are vatsa ? eNe to ulaTuM tane rAjya ApyuM che. tArA hitane mATe to e saMsAramAM rahyo hato. nahItara ene tArA rAjyanuM zuM kAma hatuM ? tArA pitAne paNa eNe ja rAjya apAvyuM hatuM. te pachI ene tArA rAjyanI zI tRSNA heAya ?" dhAtrInAM vacana sAMbhaLI rAjA ekadama 'cANakya pAse doDI AvyA. enA maMtrIo, enuM aMta:pura temaja nAgarIke, vagere enAM darzane deDI AvyA. rAjA ene page paDI potAnA aparAdhanI mAphI mAgato AMkhamAMthI azru pADato be ?he tAta! meM ajJAnapaNe ApanI avajJA karI che to mAro e aparAdha kSamA kare ? ne Apa ApanuM rAjya calAvo? mAre tyAga na karaze? bAlaka kadAca pitAnA meLAmAM viSTA kare ethI kAMI ene tajI devA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) nathI. mATe tame mArI upara kRpA karI cAle ? huM tamArA AjJAMkita thaine rahIza ? " khAlakanI mAphaka nirdoSa vacane khelatA biMdusArane e mahA manasvI cAlukaye kahyuM. " he vatsa ? have A prArthanAthI sayuM? kAraNa ke mArA zarIra upara paNa huM nispRha chuM. tA pachI. rAjyanuM mane zu prayAjana heAya ? meM teA anazana aMgIkAra karyu che. " .. " are mane dhikkAra thAo ? AvA mahApurUSa upara me' kubuddhi karI. " vagere khelatA cANakyane khamAvavA lAgyA ne phrI zrIne AjIjI karI. paNa maryAdAthI samudranI jema potAnI pratijJAthI na calAyamAna evA cANakyane jANIne rAjA bALakanI mAphaka raDatA ane pazcAttApa karatA nagaramAM gayA khIjA maMtrIe aMta:pura tathA nAgarika janA paNa e mahAtyAgInAM darzana karI pApamaLane dhAtA peAtAnAne sthAnake cAlyA gayA. rAjAnA kApathI sukha' maMtrI velaDInI mAphaka dhrujatA rAjAnA pagamAM paDI mArII mAgavA lAgyA. " he deva ! mArA aparAdha kSamA karo ! samyag hakIkta naNyA vagara meM cANakayane duSita TharAvyA e mATe Apa rajA Apo te huM cANakayane jaine khamAvuM ? " : mAyA kapaTathI rAjAnI rajA meLavI subaMdhu cANakya pAse Avye ne mAyAbhAvathI ene khamAbyA. paNa eNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 83 ) manamAM ciMtavyuM ke "cANakya je pAcho Avaze te kharekhara mArAM svajana kuTuMba sahita mArUM jaDamULa ukheDI nAkhaze. mATe huM ja enuM kAsaLa kADhI nAkhuM?" AvA kuvikalapathI rAjA pAse AvIne ADaMbara sahita enI pUjA karavAnI rajA mAMgI. "he bhagavana ? meM cANa jyane aparAdha karyo che te tenA prAyazcita sArUM tenI huM pUjA karUM?" rAjAnI bIjIvAnI AjJA meLavI e duSTa subaMdhue anazanamAM rahelA cANakya pAse AvIne ADaMbarathI pUjA karavA lAgyo saMdhyAkALe cANakyanI pUjA karI te subaMdhu zuSka chANamAM dhupane aMgAre nAMkhI cAlyA gaye. vAyunA jorathI sukA chANAmAM e aMgAre dhuMdhavAIne pradIpta thaye. e agnithI cANakya dagdha thavA lAgyA paNa enA jIvanarUpa ene zuddhabhAva to akhaMDita rahyo enI zubha bhAvanA vRddhi pAmavA lAgI. "he jIva? viSTA, mutra, maLa, pasIno ane dudhathI bharelA A zarIra upara tuM prIti na kara ? kemake A zarIra to game tyAre eka divasa agnimAM baLavAnuM che. e kAMI AtmAnI pAchaLa jatuM nathI paNa AtmAe karelAM zubhAzubha karmo ja enI sAthe jAya che, mATe pUrve karelAM duSkarmone A samaye bhogavIne e thakI mukta thA ! ane samabhAvamAM rahe? kemake atyAre hiMsA, mRSAvAda, corI, mithuna ane parigraha temaja cAre prakAranA AhAranAM te trividhe, mana, vacanane kAyAvaDe pazca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 84 ) khkhANu karyA che. karmonA kSaya karavAmAM te zatrueja mitranI mAka upakAra karanArA thAya che. mATe evA sarvane huM khamAvuM chuM ne te paNa mArA pratye khamA ! sakala jIvAnI sAthe mAre maitrIbhAva che kAI sAthe mane vera nathI. mArAthI thayelI aneka jIvahiMsA, aparAdheA kevalajJAnI prabhue jANe che e save aparAdhAnI arihaMta prabhuenI sAkSIe huM AleAcanA karU chuM. ajJAnI evA A jIve A bhavamAM ke gatabhavAmAM aparAdheA karyA heAya evA sarva aparAdhAne huM mithyAduSkRta Apu chuM. evI rIte peAtAnA duSkRtanI ni MdA karatA, ane karelA sukRtanI anumAdanA karatA meAkSapurInA AdhAra evA arihaMta Adi cAra zaraNane vAraMvAra aMgIkAra karavA lAgyA. paMca parameSThi maMtranuM manamAM smaraNa karatAM cANakaya subaMdhunA agninA upasarga thI dugdha thaine samabhAve maraNa pAmIne svarga leAkanA iMdranuM maMtrIpada lAgavavA gayA. cANAkayanA maraNathI rAjA prajAmAM zeAka prasarI rahyo. ghaNA divasa sudhI rAjA enA guNAne saMbhAratA bALakanI mAphka AMkhamAMthI azra pADatA hatA. phakata eka sukha ja prasanna thayA hatA eka meTA rAjyanA have e mahA amAtya thayeA sukha e cANakayanA dhananI AzAe rAjA pAsethI cANAryanuM makAna rahevA mATe mAgyu. rAjAe AnA ApavAthI subaMdhu cANakayanA makAnamAM rahevA gayA. teA ujjaDa evA AkhA gharamAM phakata ekaja eraDA majabuta rIte adha karelA joye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 85). A oraDAmAM cANakyanuM dhana haze ema samajIne eNe e oraDo ughADyo to temAM eka peTI dIThI se tALavAnI e peTIne joI eNe vicAryuM ke " nakakI A piTImAM amUlya ratna haze?" pachI subaMdhue peTInAM soye tALAM bhAMgI nAkhyAM. ne peTI ughADI to aMdara sugaMdhI vastuothI bharela DAbale je. " hAM ! have jANyuM ! A DAbalAmAMja rane bharelAM lAge che. te vinA enI AvI saMbhALa saMbhave nahi." ema vicArI zrIphalanI mAphaka eNe DAbale pheDyo. te te. mAMthI lokottara divyagaMdha enA jovAmAM AvyuM. gaMdha lubdha madhukaranI mAphaka e gaMdha subaMdhue suM, enI sugaMdhIthI vismaya pAmIne te potAnuM mastaka halAvavA lAgyo. pachI vAraMvAra suMghavA thakI harSa pAmelA subaMdhunI pelA bhAjapatra upara daSTi paDI. e vAMcatAM ja enA hoTha bIDAI gayA. e lakhelA bhejapatramAM eNe zuM vAMcyuM. ke jethI enuM mana viSAda pAmI gayuM. jIvatAM chatAM e muvA jevo thaI gayo temAM lakhyuM hatuM ke, "A sugaMdhI padArtha suMdhA pachI je kaI buddhivAna ThaMDuM jala paze tathA khaTrasa bhejana jamaze, manahara gAyana sAMbhalaze, vilAsa yukata strInA saMgane Icchaze ke puSpAdikanI manahara sugaMdha leze, athavA nATako jeze. e pAMca viSayamAMthI eka paNa viSayane bhegavaze te turata mRtyu pAmaze" e vAMcI subaMdhu te Abheja banI gayo. hA!hA! karate pikAra karavA lAgyuM. eNe nizcaya karyo ke "buddhi nidhAna cANakyane A prAga vRthA te naja hoya, eNe eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) purUSane te suga Mdhie suMghADI ane viSayAmAM joDatAM tarataja maraNa pAmyuM', ene lAgyuM ke te atyAre jIvatAM muelA hatA. meAtanA vrata enI sAme ubhuM rahI paDakAra karI rahyo hatA jagatamAM te atyAre mahAmaMtrI chatAM ekalA aTulA nirAdhAra hatA. buddhimAna cANakayanI yukti saphaLa thai hatI. eNe ene jIvatAM mAryA hatA karelAM pApakarmanuM phaLa ahIMne ahIMja tarataja pragaTa thayuM. je paDhavInI khAtara eNe cANakayarUpa kAMTA dura karyA hatA te kAMTA enA zarIramAM haMmezane mATe have lAgI gayA hatA. thADIvAramAM e paNa maravAnA hatA. A suvarNa jevA mIThA sa'sAramAM te huve alpa samayanA memAna hatA. are pANI vagara kema cAle, khasa pANI pIdhu ke enI : jIIMgI khalAsa hatI. " hA ! have mAre zuM karavuM ? jIvavAnA koi upAya cANakaye lakhyA che ke basa meAtanA ja paigAma mukI gayA che ? " eNe AgaLa vAMcavA mAMgyuM. " te chatAM ane jIvavAnI icchA haze teA mastaka ne dADhI muMDAvI bhIkSAvRttimAM je male evu tuccha bhAjana kare, sAdhunAM vastro paherI snAnarahItapaNe muninA AcaraNathI raheze teAja jIvI zakaze.'' tr A pramANe vAMcIne icchA nahI chatAM paNa phkta jIvItavyanI lAlasAe muni thavAne eNe vicAra karyo. " hAya ! mArI buddhine dhikkAra thAo ! kherekhara cANikya e ekaja buddhimAna hatA ke jeNe maratAM maratAM paNa mane AvI rIte jIvatAM muA karyo che. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 87 ) bhAvarahIta naTanI peThe subaMdhu te pachI muni thaI pRthvI upara vicaravA lAgyo e abhavI pApiSTa subaMdhu anaMtAbhava saMsAramAM bhamaze. pakaraNa 11 muM. mahAna azoka. samrATa caMdragupta meLaveluM vizALa rAjya biMdusAre vyavasthApUrvaka saMbhALI rAkhyuM A rAjAne kAla zAMtimAM gaye hate, dIrdhakAla paryata rAjya calAvIne caMdragupta rAjyanI jaDa majabuta karelI enuM phala biMdusAre sArI rIte bhagavyuM. ItihAsa daSTie I. sa. pUrve 292 mAM biMdusAra gAdI upara AvyA. jaina itihAsa jotAM zrI mahAvIra pachI 23pa varSe biMdusAra magadhezvara thaye. I. sa. pUrve ra72 sudhI bhAratanuM sAmrAjya biMdusAre bhagavyuM. caMdraguptanA samayamAM enA putro jema bIjA prAMtanA subAo hatA tema biMdusAranA putro paNa moTA moTA prAMtanA subAo hatA. biMdusArane ghaNuM putra hatA. emAM azeka nAme paNa eka putra hate. azoka kadarUpo paNa bahAphara hato,bALapaNathI e tophAnI havAthI enA pitAne e gamate nahI. jethI ene ujajana, mALavAnI subhAgiri ApI tyAM mokalI che. pachI ene ratAzIlA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokalavAmAM Avyo hato paNa e bahAdUra azake takSazIlA jaI baLavAkhorene jera karI zAMti phelAvI potAnA parAkramamAM vadhAro karyo I. sa. pUrve 272 mAM biMdusAra palekavAsI thayA tyAre azoka dUranA dezamAM hatuM. tene rAjya meLavavAmAM aneka muzkelIo naDI hatI chatAM ekadama potAnA sainya sAthe te takSazIlAthI nikaLIne pATalIputra nagare Avyo, keTalIka muzkelI pachI eNe pATalIputranuM siMhAsana kabaje karyuM. te I. sa. pUrve 272 mAM magadhezvara tarIke rAjya gAdI upara AvyuM. gAdI upara AvyA pachI azake keTalAMka varSa rAjyanI vyavasthA karavAmAM gALyAM, pitAnI haiyAtImAM mALavAmAM aphaghAnistAnanI rAjadhAnI takSazIlAmAM subA tarIke eNe kAma kareluM, eTale rAjya vahivaTanI vigatothI e vAkephagAra hatA. cANakyanI ghaDI kADhelI rAjyanItine amala calAvatAM azokane oche anubhava maLe nahIM hoya. enA rAjyane vistAra hiMdukuzathI AsAma sudhI ane kAzmIrathI kRSNa nadI sudhI (mahArASTra) hatA, phakta pUrva kinArA upara Avele kaliMga deza magarUrI sAthe pitAnI svataMtratA jALavI rahyo hato. baMgALanA upasAgarane kAMThe mahI nadI ane godAvarInI vaccenA bhAga tene kaliMga deza kahetA hatA. enI svataMtratA mahAna azake gAdI upara AvatAM ja aTakAvavAne yatna karyo. . azeka nAnapaNamAM bahu tophAnI ne krUra hate. gAdIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 89 ). AvatAM ja pATalIputramAM "eka narakAsthAna banAvyuM hatuM. eNe eka meTA medAnamAM cAre bAjue majabuta dIvAlo caNIne aMdara dhAravAlAM cakro, dhagadhagatA lehanA thaMbhAe, telanI ukaLatI kaDA, vagere goThavyAM hatAM. paramAdhAmIjamaDAonI jagA emanA sIpAhIoe lIdhI hatI. je kaI gunhegArane gunho sAbIta thato ene A jAgatA jamaDAo A narakAlayamAM lAvI vividha yAtanA pamADI mArI nAkhatA. zarUAtamAM gunhegAro mATe A narakAlaya hatuM paNa pAchaLathI je kaI jANe ajANe A sthAna upara AvI caDatAM ene paNa e jamaDAo burI rIte narakAlayamAM lAvIne mArI nAkhatA hatA. eka vakhata koI kAraNasara buddhadharmane koI bhikSaka tyAM jaI caDayo. A sthAna pAse AvatAM ja pelA jAgatA paramAdhAmIe ene pakaDIne aMdara laI gayA. ene mArI nAkhavAnI taiyArI karavA lAgyA. bhikSuke e paramAdhAmione kahyuM ke-"marI gayA pahelAM mane IzvaranI stuti karavAne beghaDInI rAjA ApavI. pachI tamAre je karavuM hoya te sukhethI kare?" A beghaDI daramiyAna eka bIje mANasa tyAM phasAI pa. narakAlayanA rakhevALAe ene pakaDI lAvI eka caka upara caDAvI enuM mAthuM kApI nAkhyuM. A bhayaMkara dekhAva joi pelA bhikSunuM hadaya to vIMdhAI gayuM. zarIranI nAzavaMta sthiti jotAM e narakAlayanI yAtanAnuM nirikSaNa karatAM ene vairAgya Avye vairAgya ane IzvaranI stuti karatA e sAdhune Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) beghaDI pachI pelA mANusAe ukaLatI telanI kaDAmAM nAkhyA. tela ghaNu ja garama hatuM ane enI nIce agni paNa sakhta hatA. chatAM Azcarya ke A bhikSu tela kaDAmAM paDayA ke tarataja aMdaranu tela TharI gayuM ! ajAyaSa thayelA mANase ekabIjAnA sAme jevA lAgyA. jANe matrathI taMbhita thayA hAya ema citravata thai gayA. samrAT azAkane A samAcAra paheAMcyA ke te doDatA tyAM AvyA. ene paNa A dekhAva joine Azcarya thayu. azAke A bhikSukane telanI kaDhAimAMthI bahAra kaDhALyeA. ane pAte ene caraNe namyA. e bhikSuke namatA evA rAjAne kahyuM-" rAjana ! aneka nirdoSa jIveAnA saMhAra karIne tame kayuM svarga levA mAgeA che ! koi paNa prANInI hiMsA karavI e samu bIjI koi pApa nathI. temAM paNa mANusa vinAkAraNe mANasanI hiMsA kare etA adhamatAnI hada kahevAya. jagatamAM advitIya evA ahiMsA dharmanAM bAraNAM darekane mATe khullAM mukyAM che. temAM praveza karaze teA tamArU kalyANa thaze. ,, enA upadezathI rAjAnA manamAM totra asara thai. chatAM acAva karatAM kahyuM ke " bhagavana ! gunhegArA mATe A save prabaMdha karavAmAM AvyA che ? " " chatAM ghaNAya khInagunhegArA tamArA A karapINa nRtyanA bega thayA che ane thAya che. tamArA AtmAnuM nahita cAhatA hai. san narAlaya tAlIma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) karavuM joIe. gunhegArone mATe te bIjI zIkSAo kayAM ochI che ke AvI zikSAnI ene jarUra paDe?" e upadezane pariNAme azaka rAjAe tyArathI e naraka sthAnano nAza karI nAkhyo. rAjAne camatkAra dekhADanAra bauddha bhikSukanuM nAma upagupta hatuM. tyArathI upagupta rAjAne upadeza ApI pitAnA dharmamAM dhIre dhIre kheMcavA lAgyuM ke jene pariNAme azeka bauddha thaI gayo. Akhare e eka davasa AvI pahoMce ke azekanI saradArI nIce enuM moTuM sainya kaliMga tarapha ravAne thayuM. kaliMgavAsIo upara paDakAra karatuM azakanuM sainya AvI pahoMcyuM. azokano satkAra karavAne svadezAbhimAnI ekaeka kaliMgavAsI nara Atura hatA, bannenAM Ayudho khakhaDayAM. azokanA baLavAna sainya sAme e muThIbhara prajAe bahAdurIthI bacAva karavA mAMDayuM. svataMtratAnI saLagatI vedI upara hajAro mANasone bhega ApatA paNa e vIra prajA aDaga pahADanI mAphaka azokanI sAme ubhI rahI divasa upara divasa ne mahinAo upara mahinA pANInA pravAhanI mAphaka vahI gayA chatAM kaliMgavAsIonuM haiya DagyuM nahI. dezAbhimAnanA rakatathI raMgAyele epaNa nara bacce hayAta hoya tyAM sudhI yuddhamAM laDavAno kaliMga vAsIone nizcaya hate. azokanI talavAre kaIkanA bhoga lIdhA, kaMIkane ghAyala karyA kaMikane svataMtratAnI vedI upara hamezanI zAMta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) nidrAmAM suvADayA. chatAM pAchA bIje divase navA kaliMkavAsI o potAnI svataMtratAne mATe azakanI talavAranA ghA jhIlavAne bahAra AvatA. traNa traNa varSanAM vhANuM kaliMgavAsIo sAthe yuddha karatAM vahI gayAM chatAM azakanI talavAra sAme kaliMgavAnI naravIronuM vairya aDaga hatuM. kaliMganAM dareka dezAbhimAnI ratno A yuddhamAM hamezane mATe mAtAnI godamAM piDhI gayAM hatAM parataMtratA karatAM maravuM emane priya hovAthI raNasaMgrAmamAM AvIne zatrunA mANasane mAratAM te pote paNa maranAM hatAM. traNa traNa varSane aMte Akhare kaI zUrA purUSe na hovAthI e bahAdura prajAnuM dhairya khuTI gayuM tyAre chevaTe kezarIyA karI potAnuM sAmaTuM baLa batAvavAne e prajAe nirNaya karyo jethI eka divase e bahAdura prajA kezarIyAM karI azokanI talavAra sAme paDakAra karatI enI upara tuTI paDI. banne vacce tumula yuddha thayuM paNa mahAna azokanI vizALa senA AgaLa e muThIbhara prajAnuM zuM gajuM? pitAnI vIratAno paricaya karAvI e bahAdUra prajAnA keTalAka zUrA ddhAo hamezanI mIThI nidrAmAM sUtA. ane yuddhano aMta Avyo. vijayI azoke lazkara sahita kaliMganI rAjyadhAnImAM praveza karyo tyAM eNe zuM joyuM zaheramAM lAkho muDadAM paDelAM hatAM lAkha mANase anna pANuM vagara taraphaDIne marI gayAM hatAM, eka lAkha te eNe yuddhamAM ja kApI nAkhyA hatA. ane deDha lAkha kaliMgavAsI enI chAvaNImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 93 ) keda pakaDAyA hatA. kaliMga dezamAM dareka ghera raDAroLa thaI hatI narahatyAkAMDanI A kelAhale azekanA vA samA yahAne haca macAvyuM eNe joyuM te Akhe kaliMka deza bephATa rUdanamAM taraboLa hato. koIno bhAI te koIne dIkaro ema sarva kaI yuddhanI AgamAM baLIne bhasma thaI gayA hatA e uSNa rAkha upara yuddha baMdha thatAM ghera ghera uSNa AMsu paDatAM azoke nihA nyAM. enuM hadaya kamakamyuM, "AhA ! kayA sukhanI khAtara eNe kaliMganI svataMtratAne nAza karyo hato. lAkha kaliMgavAsInI jaMdagIne nAza karavAmAM te pote jokhamadAra hato. hA! hiMsA yukata evI A rAjyalakSmIne dhikkAra thAo evA parAkramane dhikkAra thAo? ke AtmAne ajJAna mAge kheMcI jaI aneka prakAranAM pApakarma karAvI. narakagatimAM laI jAya che. AvA meTo narahatyAkAMDa karI mAre kayI durgatie javAnuM hatuM. ajAtazatrue traNakhaMDanuM rAjya jItI bharatArdhanA sarve rAjAone tAbedAra banAvyA chatAM A pRthvI enI na thaI. grIka saradAra, sikaMdare dunyA jItIne moTuM rAjya sthApyuM paNa A pRthvI enI sAthe paNa na gaI to zuM mArI sAthe Avaze? kharekhara meM kaliMganI zobhA naSTa karI e sAruM karyuM nahIM. " ItyAdika ene ghaNe pazcAtApa thaye. A chellI vijaya yAtrA karI eNe pitAnI talavAra myAna karI. yuddhane namaskAra karyo. zikArapaNa tajI dIdho. mAMsapaNu choDayuM. ne rAjyamAM bahAra pharavA nikaLavuM to prajAnA sukhane mATe ? evI pratijJA karI. kaliMganI vyavasthA karI potAnA taraphathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) eka adhikArI nImI te lazkara sahIta pATalIputra cAlye gayA eNe mane ke kamane vijaya mahAtsava karyA. * enA vakhatamAM pATalIputranI jAheAjalAlI apUrva hatI lakhacArasa AkAravALA A zaheranI laMbAI nava mAilanI hatI. 64 te A zaherane daravAjA hatA. temaja pa70 muraja vALA kATathI A zahera rakSAyeluM hatu. enI cAre bAjue AsapAsa 600 prITa paheALI ane ghaNI uMDI khAi hatI. caMdraguptanA samayamAM keATanIdIvAla lAkaDAnI hatI tathA ghaNA gharA paNa lAkaDAnAM hatAM, paNa samrATa azAke e lAkaDAnI divAleA teADI pADI pattharanA kATa karAvyeA enA samayamAM zaheramAM ghaNA stUpe ane vihArA ubhA thayA. caMdragupta karatAM paNa azeka mahA pratApI rAjA thayA. bhadrabAhusvAmI vIra savata 150 mAM sphulibhadrane paTa para sthApI svarga lAkamAM gayA. e sthUlabhadraneA vIra sa. 116 mAM janma thayA. yovanamAM khAravarSa paryaMta vezyAne ghera rahIne sa. 146 mAM emaNe sabhutisUri pAse vrata grahaNa karyuM. ne sa. 170 mAM paTadhara thayA. thayA sthUlabhadra chellA caiAdapUrvI zramahAvIrathI sAtamI pATe. che e sthUlibhadrasvAmIe A mahAgirine Arya suhasti nAmanA e ziSyAne dikSA ApI, temanI pachI e mane pATe AvyA che. vIra saMvata 179 mAM A mahAgirine dIkSA ApI ane sa 222mAM Arya suhastismAtrIne dIkSA ApI . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ). ri saM. 219 mAM syulibhadra vage. gayA hovAthI Aryasuhasti svAmIne sthUlabhadranA nAmathI saM. rararamAM AryamahAgiri e dIkSA ApI saM. 219 mAM AryamahAgiri paTadhara ane yugapradhAna thayA. vIra saM. 24 mAM AryasuhastisUrIpada upara AvyA. mahAna azokanA samayamAM Arya suhasti ane mahAgiri gacchanAyaka hatA. temAM paNa Arya suhastI svAmI to mahAvIrasvAmInA trIjA saikAnA aMta sudhI vidyamAna hatA. A samayamAM trevIza udayamAM prathama udaya cAlato hato prathama udayamAM vIza yugapradhAna thayA che emAM sudharmAsvAmI ane jakhasvAmI mokSe gayA te sivAya bAkInA aDhAre yugapradhAne ekAvatArI jANavA. AryamahAgiri svAmI Aryasuhasti svAmIne gacchane bhAra bhaLAvI janakalpano AcAra vicacheda gayela chatAM pote ekAkIpaNe vicarI jinakapanI tulanA karatA hatA. A bane ne ekaja pATe eTale vIrasvAmInI AThamI pATe gaNavAmAM AvyA che. -bA(c) - prakaraNa 12 mu. bhavitavyatA. : strIonuM hRdaya ane purUnuM bhAvI jagatamAM kaNa jANavAne samartha che. manuSya prANI te sukhanI AzAe saMsAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (es) ranI musApharImAM AgaLane AgaLa dhapyA jAya che TADha, tApa, du:khAdika aneka prakAranA parisaMhA sahana karavA chatAM paNa kavacita joie tenAthI apaLa maLe che. athavA teA ulahuM ja pariNAma prApta thAya che . tA keAIne alpa prayAse vizeSa lAbha thAya che. UMdhA pAzA paNa enu jAgrata bhAgya sIdhA karI nAMkhe che. kemake manuSya prakRtti bhinna bhinna che emanA karmanI racanA paNa bhinna che, jethI e bhAvInA paDadAmAM chupAine paDakAra karatI karma racanAo kyAre zuM karaze etA kevalI bhagavAnaja jANI zake. avaMtImAM Aje utsavanA divasa hAvAthI sarvatra AMnada Ana MdanuM vAtAvaraNa patharAi rahyuM hatuM. eneka nAnA meTA nAgarikA pAta peAtAnA vaibhava pramANe vastrAbhuSaNA paridhAna karI meAja zeAkhamAM mazagula thayelA jaNAtA hatA. Aje yuvarAja kuNAlane janma divasa ( jayaMtI ) heAvAthI rAjaleAkathI laine prajAnA dareka bhAgAe e khuzAlImAM pAtAnA ha` jAhera karyA hatA. prajA dhanADhya hatI. temaja zAMtinuM sAmrAjya hAvAthI vepAra rAjagAre paNa avaMtI Aje unnattinA zikhare hatu. ( madhyAnha samaya pachI rAjagaDhamAM eka meTA darakhAra bharavAmAM Avye. jemAM yuvarAja sudaramAM suMdara vajrala kAra paherIne rAjya kamacArIo temaja nagaranA dhanADhya janAnI salAmatI levAne siMhAsane beThA hatA e khaLayuvarAjanI pAse avaMtInA hAkema tathA te pachI matrIo vagere beThA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA. rAjanA nAnA moTA amaladAre yuvarAjanI AgaLa bheTayuM mukIne pota potAnuM Asana letA hatA. nagarazeTha, bIjA zeTha zAhakAra vagere paNa yuvarAjane bheTa vagerethI bahu mAna karatA hatA. rAjya taraphathIja Aje AnaMdano divasa hovAthI zaheremAM aneka jagAe nAca, tamAsAnA dekhAvo karavAmAM AvyA hatA. kayAMka saMgItanAM madhurAM svagIya gAna chuTI rahyA hatAM. kayAMka mazkarAo aneka prakAre hAsya rasanI vAte karI, prekSakonAM dila raMjana karI rahyA hatA. samRddhimAM garviSTha baneluM avaMtI AnaMdamAM masta banI Aje svargIya zebhAnI spardhA karI rahyuM hatuM. dakSiNanA lAlacu brAhmaNane aneka prakAre rAjya taraphathI dAna devAmAM AvyAM. garIba lulA, apaMga, aMdhavigere ane nirAzrita janone bhAvatuM bhejana jamADI saMtoSavAmAM AvyA. yuvarAjanA zubha nimitte sArI rIte yazadAna, kIrtidAna ane ucitadAna karavAmAM AvyAM. ahiMsA pradhAnane jamAno hovAthI sarvatra amArI paTaha vagaDAvI-ahiMsAnI ANa pravartAvI sarve jIvone abhayadAna devAmAM paNa AvyAM hatAM. e vivekI jane supAtranI bhakti karavAne paNa bhUlyA nahotA. jethI raMkathI te rAya paryata, sarva ke Aje AnaM. damAM hatuM. - yuvarAja kuNAla upara samrA asAdhAraNa prema eja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajAnA utsavanuM kAraNa hatu. bAlyAvasthAmAM te yuvarAja pada pAmIne samrATranA moTA rAjyane bhaviSyane vArasa siddha thaI cuka hatuM, je bALaka bhaviSyamAM potAne svAmI-ziratAja thavAno che. enuM prajAnA nAyaka temaja prajAjana bahumAna kare e banavA joga che. AvA harSanA utsAhamAM e bALayuvarAjanuM haiyuM paNa AnaMdathI makalAtuM hatuM. rAjasabhA nAgarikothI pUrNa bharAI gaI. eTale anaMtInA hAkeme yuvarAja kuNAla kumAranI be mIThA zabdomAM prajAjanane oLakhANa karAvI. samrA azekavardhananI rAjyanItinAM vakhANa karyA. bhaviSyanA samrA mATe paNa be zabdo kahyA. te pachI rAjyasabhAmAM saMgItanI suMdaratA chavAI rahI. mALavadezanI uMcAmAM uMca gaNAtI nAyakAoe pitAnI nRtyakaLA ane saMgItakaLAthI rAjasabhAnAM dila raMjana karyA, sabhAmAM pANInI mAphaka attaranA kuMvArA chuTavA lAgyA. e vArAMganAonA hAvabhAvamAM, saMgItanA nAdamAM ke tAnamAM rAjasabhA tarabaLa hatI. duHkha, Aphatta, kleza zuM vastu che enI jhAMkhI paNa atyAre te kyAMya jaNAtI na hatI. acAnaka pratihAre AvIne yuvarAja ane avaMtipatine nAmI araja karI. "bApu? avaMtIthI ApaNe ta AvyA che, samrAsnA kAMIka zubha samAcAra lAvyo che." dvArapAlanI vANI sAMbhaLI yuvarAja temaja avaMtipati vagere khuzI thayA. "oho maMgalamAM maMgala samrATe yuva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) rAjane mATe kAMI zubha samAcAra mokalyA haze. AjanA AnaMdamAM te vRddhi karanAra thaze." sAmaMta mAdhavasiMhe-arthanInA hAkeme kahyuM ane dUtane praveza karavAno hukama Ape.' pratihArI namana karI cAlyo gayo. apa samayamAM dUta maMda maMda DagalAM bharato yuvarAjanA siMhAsana pAse AvIne name. paMcAMga praNipAta karI samrA azokavardhananI mahera chApavALo loTa yuvarAjanA hAthamAM Apyo. pitA taraphano e pinAne mATe zubha saMdeze yuvarAje mastake caDAvI mAdhavasiMhane Ape. mAdhavasiMhe dhaDakate heye e lakheTa keDI aMdarathI mahArAja azokanA hAthathI lakhelo kAgaLa kADhIne maMtrIdharanA hAthamAM Apyo ane vAMcavAne pharamAvyuM. AnaMdamAM masta thayelI sabhA atyAre zAMta hatI. nRtya tathA saMgItanI kaLA dekhADIne thAkI gayelI vArAMganAo hamaNuM kSaNabhara vizrAma letI hatI. utsuka haiye sabhAnA dareka . nAgarike e khuzakhabara jANavAne Atura hatA. "AhA? samrATrane prANAdhika putra? jene khuda samrATa pote ja hAthe kAgaLa lakhe, evA prANapriya putra mATe samrATe kAgalamAM zuM lakhyuM haze?" hajAre utsuka haiyAnI jIjJAsAne vadhAratAM maMtrIe e kAgala manamAM vArI lIdho ne enuM mAM paDI gayuM. cAra mAdhavasiMha tathA bIjA maMtrIo samajI gayA ke "kAMI dALa mAM kALuM che. samAcAra sArA jaNAtA nathI" dhaDakate haiye ane muzkelI mAdhavasiMhe pUchayuM. "pradhAnajI? zuM samAcAra che?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) " pradhAnanA mukhamAMthI nikaLatA zabdo sAMbhaLavAne seMkaDe haiyAM Atura thayAM ne enA tarapha AkarSAyAM. sabhAnI seMkaDo cakSuo enI upara cUMTI hatI. paNa pradhAna zuM che? aAjanA maMgalamaya samaye pApamaya-aMdhakAramaya zabdo belavA jatAM enI jIhA jakaDAI gaI. eka zabda paNa e na bolI zakyA ane bAhavarA jevA banI mAdhavasiMha ane yuvarAja tarapha jovA lAgyuM. "AhA zI bhavitavyatA ? eka kSaNamAM te raMkane rAya ane rAjAne raMka banAve che. praznano uttara nahi malavAthI badhAne zaMkAmAM vadhAre thaye ane bhramamAM paDyA mAdhavasiMhe pharIne pUchyuM paNa pradhAna kaMI bolI zakyo nahi te lattAnI jema dhrujavA lAge enI AvI sthiti joI badhI sabhAnA haiyAmAM prAsako paDaye e. Atura haiyAM adhika utsuka thayAM. magadhathI Avele duta to A dekhAva joI Abheja banI gaye, pATalI putramAM badhuM rAjakuTuMba khuzakhuzAla joIne te cAlyo Ave che, kAgalanI aMdara paNa yuvarAjanA khuzInA samAcAra pUchyA che, ahIMnI khuzAlIthI emaNe pitAnI khukhuzAlI jAhera karI haze e ene mana ni:saMdeha vAta hatI. chatAM AvuM parivartana joI ene te behada Azcarya thayuM "maMtrIzvara ? Apa zrImAna zA mATe patra vAMcatAM aTakAve che. mahArAja vagere save rAjakuTuMba tyAM AnaMdamAM che. patramAM pitAne AnaMda jaNa che, ahIMthI AnaMda maMgAvyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) e sivAya bIjuM zuM hoya jethI Apane acakAvuM paDe che." magadhathI AvelA dUte savinaya jaNAvyuM. chatAM pradhAna to cUpacApa rahyo ne kAgaLa mAdhavasiMha tarapha dharyo. mAdhavasiMhanuM haiyuM to uchALA mArI rahyuM hatuM ene lAgyuM ke "A catura pradhAna belato nathI mATe nakakI kAMI mAThA samAcAra haze." dhrujate hAthe pradhAnanA hAthamAMthI kAgaLa laIne pite vAMcI je kAgaLa vAMcatAMja eka rIsa pADatA "Aha ! A zuM?" kAgala eNe dUra pheMkI dIdho. enuM teja bharyuM gauravadana glAnithI chavAI gayuM. sabhAnI vacamAM paDelo yamanA baMdhu samo ane virathI bharelA saMpa samo e kAgala pavanathI maMdamaMda hAlyAM karatA hato. paNa e jhera caDavAnI bhItie koI purUSanI ene aDakavAnI tAkAta na hotI. sabhAe pradhAnane jhera caDeluM joyuM khuda mAdhavasiMhane paNa e jhere asara karelI joI. jethI badhAMnAM haiyAM e nirjIva eka kAgalano TukaDo dekhIne dhrujI rahyAM hatAM. mALavAnA zurAmAM zUrA gaNAtA avaMtInA zaNagArarUpa saradAraddhAe sabhAmAM hAjara hatA, emanAM bhayaMkara yuddhanA tophAnamAM paNa vA samAna draDha ane abhedya haiyAM paNa e kAgaLanA TukaDAthI kaMpavA lAgyAM. rAjasabhAnI AvI sthIti yuvarAja paNa joto hato kAkAjI? kAgaLamAM pitAjIe zuM lakhyuM che. ke Apa paNa Ama AbhA thaI gayA?" yuvarAjanA javAbamAM sAmaMta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '( . mauna rahyo ne Tagara Tagara yuvarAjanA sAme jovA lAgyAM ! "mahArAje zuM joI AvI AjJA karI haze! zuM lakhavAmAM tyAre bhUla thaI haze?" eNe manamAM vicAryuM. mAdhavasiMhane mana rahelo jeI hAthInA baccAnI mAphaka e bALa yuvarAja siMhAsana uparathI nIce utarI kAgaLa levA na, yuvarAjane kAgala ucakatA joI mAdhavasiMha ca ekadama phALa bharI yuvarAja pAse AvI ene vinavyA ! "oha yuvarAja ! maherabAnI karI A kAgaLane nA aDakatA? e jherathI bharelA kAgalane ahIM ja dAbI devA ! mahArAja pAsethI ApaNe bIjA samAcAra maMgAvazuM ne satya hakIkata jANuM lezuM." mAdhavasiMhanI AvI vartaNuka joI yuvarAja cama badhI sabhAnAM haiyAM kaMpyAM ke emAM kaMIka mAThA samAcAra hatA. paDakhe cakamAM beThelI suMdarIonAM caMdravadane paNa paDI gayAM. yuvarAjanI dhAvamAtAo mAdhavasiMhanIpriyatamA temaja nAgarikonI ramaNIo, sakhIo, dAsIo vagere beThelI hatI. e sarvenA mukhacaMdra upara je kSaNa pahelAM harSanI jayoti camakatI hatI te adazya thaIne haiyAmAM dhrAsko paDyo. dhAtrIo yuvarAjanuM maMgala IcchatI alA balA dura karatI enuM zubha cAhavA lAgI. rANuMe maratA maratAM eka dhAtrIne khAsa bhalAmaNa karelI, ane je maranAranI prANapriyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 103) sakhI samAna hatI te yuvarAjanI pratyeka kSaNe kALajI rAkhatI A samaye dhAstIthI e dhAtrI rUdana karavA lAgI. pratyeka kSaNe ene AphatanI zaMkA thavA lAgI. " "kAkAjI! sabura ! game te paNa e pitAjIne patra che. pitAjInA patranuM tame apamAna kare che te tame ThIka karatA nathI." bALayuvarAje kahyuM. ema kahIne eNe kAgaLa upADI lIdhe. yamarAjanA priya mitra samAna e kAgaLa yuvarAje laIne dareka khuza samAcArane aMte "mA aMyA " evA zabdo ukelyA. eno bhAvArtha pote samajI gaye. samrATa upara bhakita vALe e ATha varSano bALaka yuvarAja mAdhavasiMha ane maMtrIone uddezIne bolyo. "kAkAjI! caMdragu ptanA vaMzamAM vaDIlanI AjJAnuM ullaMghana karanAra keAI thaye nathI ane jo huM ja agresara thaIne samrATunI AjJAne lepa karIza to mArA AcarelA mAge bIjA paNa cAlaze. mATe tame jhaTa samrAknI AjJAnuM pAlana kare? A kamanazIba kuNAlane aMdha kare ?" rAja sabhA citravat sthira thaI gaI. sarve jaNA eka bIjAnI sAme jovA lAgyA. jyAM harSane avadhi hatA emAMthIja A Aphatane phaNage kyAMthI phATI nIkaLyo? - yuvarAja ! jarI sabura ! amane zaka che. emAM kaMIka kAvatarAnI gaMdha che?" eka caturamaMtrIe kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) barAbara che! e mATe samAne pharI pUchAvavuM joIe !" mAdhavasiMhe kahyuM. nahIM ? bilakula nahIM ? kAgaLa upara mahArAjanA mahora chApa spaSTa che. akSaro paNa emanA hAthanAja pragaTa che, mATe tame rAjAnA hukamanuM pAlana kare ? " yuvarAje pharIne kahyuM. AkhI sabhAmAM kolAhala thaye dareka jaNAnA samajavAmAM AvyuM ke "samrAknI yuvarAjane baMdha karavAnI AjJA thaI che?" paDadAmAMthI kumAranI dhAvamAtA doDI AvI hAvarI jevI yuvarAjane bAjhA paDI. "hAya ! hAya ! zuM mahArAjanI AvI AjJA ?" mAtAjI! kalpAMta zAmATe ! pitAnI AjJA e prabhu AjJA che ! e AjJAnuM ulaMghana have naja thaI zake?" paNa dikarA utAvaLa zA mATe thAya che e badhI rAjaya khaTapaTanI paMcAta che. mahArAjane pharIne pUchAvavA de? ema kaMI AMkha phoDAvAya nahI? hAya hAya ! tArI mAtAne huM zuM javAba daIza ! svargamAM rahelo eno AtmA mArI upara dubhAze !" "mAtA ! pitAnA hakamanuM apamAna thAya ja nahIM. jevuM bhAvI? kAkAjI? tapAvelA saLIyA lAvI mArI AMkhe keDI nAMkhe?" e nAnakaDA yuvarAjanuM partha apAra hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 105) bALaka chatAM e siMhanuM bacyuM hatuM. siMhaNanA dudhathI ucharelA nAnakaDAM baccAM Aphato joI kAMI DaratAM nathI! are ete bhayanuM nAma paNa jANatAM nathI. yuvarAje ghaNuM kahyuM paNa e koNa abhAgIyo hoya ke dhagadhagatA saLIA AMkho phADavA Ape ? mApha karo? amArAthI emAMnuM kAMI nahI banI zake ?" mAdhavasIha tathA maMtrIoe hAtha dhoI nAkhyA. koNa abhAgIye pApanA kAmamAM bhAga le ! eha? mahArAjanA hakamanuM tame apamAna kare che ? kAkAjI! e hukamanA apamAna mATe tamAre pastAvuM paDaze. ? utAvaLA na thAo? yuvarAja ?huM mahArAja pAsethI satya hakIkata jANavAne A dUtane pUchI jouM? ene meye kaMI samAcAra kahayA che ke vArU ?" mAdhavasiMhe magadhathI AvelA dUtanI jubAnI lIdhI. e dUta te A ajAyaba ghaTanA sAMbhaLI mUDha thaI gayo hato, A zuM thAya che enI ene khabara paNa paDI nahI. mAdhavasiMhe kahyuM. "kahe ! e kamabakhta ? tuM A zuM samAcAra lAvyo? bela AmAM zuM bheda che ? sAcuM kahe nahIMtara tArI upara zIkArI kuttAo choDavAmAM Avaze?" mahArAja?AmAM huM to kaMI jANatA nathI aMdhatva zuM ne vAta zI? samrATe te yuvarAjane khuzI khabara lakhyA che. have kumAra abhyAsa kare evI temanI IcchA che. mahArAje nakkI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (106 lakhatAM bhUla karI che. Apa rajA Apo te jhaTe huM enI khAtarI karI lAvuM, yuvarAja mATe mahArAja to adha adhara thatA hatA ne vaLI A balA te kayAMthI nIkaLI paDI jatAM jatAM te samAcAra kahI saMbhaLAvyA. "je dikarA ? samrATanI lakhavAmAM bhUla thai che mATe tapAsa karavA de? bIje hakama Ave tyAM lagI sabura kare ?" dhAva mAtAe kahyuM. "nahI? tame badhA rAjAnA hukamanuM apamAna karavA beThAM cho ? pitAnuM vacana huM satya karI batAvuM teja huM putra ? tameja nahotA kahetAM ke pitAnuM vacana pALIne rAma lakSmaNa bAra varSa vanavAsI thayA, mATe jhaTa dhagadhagatA saLIyA lAvI A AMkhamAM cAMpI ?" jyAre koIe e hukamane amala na karyo tyAre potAne hAthe lokhaMDanA saLIyA dhagadhagAvI pitAnI baMne AMkhamAM besI ghAlyA e dhagadhagatA saLIyA AMkhamAM jatAMja enA be DeLA tarataja nIce nIkaLI paDyA, e bALa yuvarAja pitAnuM vacana pALIne aMdha thaye. | sarvee potAnuM banatuM karyuM. paNa yuvarAje koInuM kathana. kAnapara na dharatAM pitAnuM vacana pAlana karI batAvyuM, rAjya sabhAmAM karUNA rasachavAI rahaye, sarvenI AMkhamAM AMsu hatAM, badhe thatAM nAca gAna baMdha thaI gayAM ne ghaDIka pahelAM AnaMdamAM. masta baneluM avaMtI agAdha zekanA samudramAM vadhyuM che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) yuvarAjanA aMdhapaNAnI vAta AkhA nagaramAM prasarI gaI. nAcanArIo nIce meM e tyAMthI vidAya thaI gaI. paDate AMsue mAdhavasiMhe rAjasabhA barakhAsta karI. atyAre sabhAmAMthI nIkaLatA dareka sabhyanI AMkhamAM AMsu hatAM, dhAvamAtAe, dAsIe raDatI hatI. chAtI kuTatI dhAvamAtA sunaMdA aMdha kuNAlane teDIne aMta:puramAM laI gaI. eka harSonmatta avaM. tInI rAjasabhAne AvI rIte karUNAjanaka aMta Avyo, Aha zI bhaviSyatA? A savistara du:kha dAyaka samAcAra mAdhavasiMha samrATa azoka tarapha turataja ravAne karyo. prakaraNa 13 muM. matalabanI mehamAM. pelI zyAma mukhavALI zyAmA jema tigarakSitAnI priya sakhI banI hatI tema badhdha sAdhu naMdane paNa ene sAdhI hatI. tiSyarakSitAnI dareka hakIkata avAranavAra te ene jaNAvatI hatI. ne rAjA temaja rANuM tigarakSitAnuM dekharekha rAkhavAnuM kAma sAdhue eneja bhaLAvyuM hatuM. tiSyarakSitAe avaMtInA kAgaLamAM je goTALo ubhuM karyo hato e vAta syAmAnA jANuvAmAM AvelI hovAthI eNe e samAcAra paNa naMdanane ApyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ic ) hatA. tiSyarakSitAne sapaDAvAnu A amulya sAdhana hAtha lAgavAthI ane eka prakAranA satASa thayA hatA. naMdana AcArya tiSyarakSitAnA sAMdarya para aMjAyA hatA. e te jamAnAnI rUpagarvitA azAka mahArAjanI paTTarANInA yAvananA pujArI banyA hatA. e tAkAnI ane rAjyamattathI gavi 4 thayelI su MdarIne kevI rIte sakAmAM sapaDAvavI enI rAha jotA hatA, zyAmAne sAdhavAthI daivayeAge eka garviSTha yuvattAnu cAvana mardana karavAnI acAnaka A taka maLI gai. e kata have samayanIja rAha jotA hatA ke A kAgaLa avaMtI gayA pachI enu parivarttana zuM thAya che ? te chatAM e parivartta na pahelAM niSyarakSitAnA kArya thI jANe ajANu hAya ema e Adha gurUe tiSyarakSitAne maLIne kAMi Atma lAdhA pUrvaka peAtAnAM vakhANu karavAne mana lalacANuM ? vAgyuM teA tIra nahItara kAMi nahI. paNa A taka javA devI teA naja joie jethI avasara meLavIne eka divasa zyAmA mArate eNe tiSyarakSitAne darzanane nhAne melAvI. * tiSyarakSitA paNa have prasanna hatI e paNa have A kAgaLanuM zuM pariNAma Ave che enIja rAha jotI hatI. tenu A pApa kRtya enI vhAlI sakhI zyAmAsivAya keAi jANatu naheAtu. zyAmAne paNa eNe sakhata tAkIda karelI ke A vAtane marma ApaNAe sivAya anya keInA jANavAmAM naja AvI zake. avasara meLavIne vaLI tiSyarakSitA zyAmA tathA sAhe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) lIo sAthe gurU darzane javA nIkaLI, dunyAmAM uttama gaNAte. naMdanane maTha jemAM ghaNA baiddha sAdhuo nivAsa karatA hatA. upaNuM tane mATe mahArAje khAsa A makAna banAvI ene arpaNa karyuM hatuM, jethI enI renaka ghaNuM ja AkarSaka hatI. e mahA vairAgI upaguptane sthAnake atyAre naMdana nAme baiddhAcAhata, naMdana kAMIka khaTapaTI ane vilAsa priya hate. sAdhu thavA chatAM enI vAsanAo hajI tAjIne tAjI ja hatI. jethA badha dharmanA paDadAmAM samrATane phasAvI banI zake to yegya lAbha levAnI taka naMdane sAdhavA mAMDI. e naMdanAcArya banI ThaNIne potAnA ziSyone madhyAnha pachI adhyayana karAvato hato. evAmAM eka ziSya deDatAM AvIne khabara ApyA ke paTTarANajI tigarakSitAApa zrImAnanA darzane padhAre che?" tiSarakSitAnuM nAma sAMbhaLatAM ja naMdanAcAryanA kAna camakyA. eNe cAlate pATha bIjA vidvAna ziSyane bhaLAvI badhA ziSyane huM AvuM tyAM lagI pATha ApavAnI ene sucanA karI. pote eka suMdara divAnakhAnA jevA oraDAmAM jANe meTAM zAstronuM avalekana karato hoya evo DeLa karate. beThe. vaLI e citta vRttino nirodha karato tyAre jANe draSTA svarUpe avasthAna hoya evI ceSTA karI nAkhato. naMdana evI rIte jagatanA bAhya AnaMdamAMja masta raheto hato. enA. bAhya DeIne pAra nahoto. * tiSyarakSitA rathamAMthI utarI zyAmAnI sAthe janAcAryanI pAse AvI bIjI sAhelIomahenI ze rAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) rokAI ethI naMdana sAthe vAta karavAnI ene ThIka taka maLI gaI. naMdana sAdhu samAdhimAMthI jANe jAgyo hoya evA DoLa karatA be." Avo ! Avo ! mahArANajI ! padhAro!" gurUjI! Apa khuzImAMne ? " mahArANI mRdu hasatAM belI. hA tamane jotAM veLI vize?" sAdhue paNa mIThAsathI javAba Ape. "gurUvara ! Apa kAMI Aje prasanna che kharuMne ? " hA ! tamArUM anumAna satya che." che kAMI navIna samAcAra ? " tamArAja lAbhanI vAta che mahArANIsAheba! tamAruM kArya meM siddha karyuM che. buddha bhagavAnanI kRpAthI thoDA divasamAM enuM pariNAma joze ! jyAM sudhI enuM pariNAma na jaNAya tyAM lagI huM paNa enAja prayatnamAM chuM? "naMdana sAdhue hAMkavA mAMDayuM. AhA? zuM Apa mArA kAryanI eTalIbadhI kALajI rAkhe che ke rAta dina enI pachavADe mahenata kare che!" rANI prasanna thatI belI. emAM navAI zuM ! tamAruM kArya mAre karavuM joIe. zuM tame mane tamArAthI judo samaje che! bhale tamArA manamAM hoya! bAkI ame te koInuM bAvaDuM thobhIye nahIM ne thAbhIye te saMsArathI pAra utArIye te pachI AvI najIvI bAbatone to amAre mana hisAbaja zo hAya ! " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) satya che! ApanA jevA samartha purUSanA prabhAvathI mAruM kArya siddhi thAva! mAre maheMdra bhAratano samrATa thAo ! huto eja icchuM chuM!" rANe saMtoSa letAM belI. "emAM zuM zaka che mArA prabhAvathI tamAruM kAma thayuM ja samaje. mane lAge che ke thoDAja divasamAM tame tamArA lAbhanI navIna vAta sAMbhaLazo? " sAdhue aDAvyuM. te te tamArA mehamAM sAkara, gurUjI ! " rANuM mIThuM hasatAM belI. - " basa sAkaraja dekhADI rAjI karazene ? " mIThA hAsyanI sAme sAdhu paNa hasya. te Apane huM bIju zuM ApuM? mArAthI je banI zakaze te ApanI sevAmAM huM raju karIza pachI kaI ? " , "barAbara che!tame na ApI zako evI rIjanI kAMI mArI; mAgANuM nathI. ke AkAzamAMthI cAMda lAvI Ape ke mane ajarAmara banavAne amRtane kuMpa lAvI Apo? huM je mAgIza. te tame sahelAIthI dhAraze te ApI zakaze. rANI sAheba?" sAdhue meMghama vAta karI. bezaka te ApanI IcchA huM avazya pUrNa karIza. eka vakhata mArA lAbhanI vAta sAMbhaLavA dyo, eTale mane haye nirAMta thAya ? " ' " jarUra have alpa samayamAM ja tame sAMbhaLI zakaze rANIjI? mane samAdhimAM evuM jaNAya che ke kAryanI zarUShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 112 ) ,, Ata paNa tamArAthI thai cukI che. " ThaMDe kaleje eddha sAdhue kahyuM. " naMdana. sAdhunA vacana sAMbhaLIne tiSyarakSitA camakI " eha ? prabhu ? tame teA trikAlajJAnI lAgeA che ne zu ? cUpa ! grUpa ! jarIka AstethI khelA ! bhIMtane paNa kAna heAya che. vAta khAnagI rAkhavA jevI che e tame dhyAnamAM 66 rAkhajo. tamArI zyAmAne paNa jaNAvatAM nA ? " AstethI Adha bhikSuka Alye. " ApanI vAta mArA dhyAnamAM che, paNuM zuM samAdhimAM AvuM badhuM dekhAya che ? " " hA ? emAM zuM Azcarya che. evI tA kai cIje Atma sAkSAtkAra thAya tyAre adhakAramAM vijaLInA jakhakArAthI jema vastuo mAlUma paDe evI rIte pratyakSa thAya, etA amArA hamezAMnA navA abhyAsa che ame tA ethIya AgaLa vadhI gayA chIe. e samAdhi-yAganI vAta kahevAya, emAM tame na samajo ! jethI tamArI AgaLa vizeSa zu kahIe ? " tiSTharakSitAe vicAryu ke " A sAdhuDe| vikre te nakhAda kADhe emAMtA zaka nahIM, mATe jarUra AnetA have kAi upAye lAlacamAM lapaTAvI Adhina rAkhavA joie. muvA traNekALanI vAta jANatA lAge che." . " rANIjI ? zu vicAramAM paDI gayAM ! sevakanI kai kapura tA nathI thaine ? " sAdhu hasyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ; www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (113) "are bhagavad ! Apate A kALanA sAkSAt sarvajJa che, ApanI kasura mArA manamAM paNa kema Ave? tamArI sarvajJatAthI huM to tamArI upara adhika prasanna thaI chuM. prabhu! tamArI zI zI bhakti karuM ! " akaLAomAM ! rANajI ! bhakita ghaNe prakAre thaI zake che. tamArI marajI haze te tamArI bhakitane huM svikAra karI pahelo lAbha tamane ApIza. pachI kAMI? " te te ApanI moTI maherabAnI, prabhu? amArA jevA tuccha saMsArI upara te ApanI kRpA varasavI joIe. hamezAM amI dRSTithI jovuM joIe ?" e te ThIka paNa rANajI! tame ja kahone ! ke AvI bhakita sadAkALa amArI upara rAkhI zakaze? tana mana ane dhanathI amArI sevA karaze ke! kAma thayuM eTale garaja sarIne vaidya verI?" evI huM nimakaharAma nathI. prabhu! amAre mana te zI vAta te gurUjI? khuda mahArAja karatAM paNa tamane huM adhika pUjanIya samajuM to pachI bIjI zI vAta !" e tamArA zabdo satyatA bharelA che ke bAhya ADaMbara vALA che. enI huM eka divasa kasoTI karIza. mATe vicArIne bela?" sAdhu mIThuM hasatAM hasatAM belya. bezaka ! huM khuthIthI enI parikSA ApIza! pachI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) kAMI, Apa AhAra levAne amAre tyAM padhAratA ho to kevuM sAruM ! huM zyAmAne teDavA mokalIza. ApanA pagalAMthI amArUM makAna pAvana thAya. amAre janma saphala thAya ? " ne tamAre paNa avAra navAra darzana karavAne AvavuM. samajyAM ne ? rANajI ? gurUnI bhakti karavAthI strIo bhavasAgara tarI jAya che. paNa tana mana ne dhana pitAnuM sarvasva gurUne samarpaNa karI devuM joIe te ja tamAre mekSa thAya samayAMne ! rANI sAheba ?" vyaMgamAM ne caMgamAM sAdhue hAMkavA mAMDayuM. enI vRttio te eTalI badhI uchALA mArI rahI hatI ke atyAre ja kAryanuM maMgaLAcaraNa karI devuM. paNa utAvaLa karavA jatAM kadAca tAla badho bagaDI jAya mATe utAvaLA se bAvarA dhIrA so gaMbhira ! "Apane e upadeza satya che. prabhu ! ApanA pasAyathI amane sadabuddhi rahe ? ApanI upara amArI bhakti acaLa raho ?" tathAstu?" sAdhue varadAna ApyuM. samaya paripUrNa thavAthI AsapAsa maThanuM avalokana karatI enI sAhelIo AvI pahoMcI eTale mULa vAta tyAMthI aTakI paDI. badhuM ramaNImaMDaLa thoDIvAra besI gurUne upadezAmRta zravaNa karI jema AvyuM hatuM tevIja rIte vidAya thayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (115) prakaraNa 14 muM. ekaja bhUla. AhAra satyAnAza? zuM thaI gayuM ! mArA eka najIvA pramAdathI kevuM bhayaMkara ghora kRtya thaI gayuM. hA ! prabhu! vidhi ! A julama: mArA pramAdane dhikkAra thAo ? mArI e capaLatAne phiTakAra thAo ! ke pharIne meM e kAgaLa vAMcI na joye? hA? deve ke dago dIdhe ! are e prANAdhika putranuM meM pitA thaIne ziza kApyuM. enI ugatI jaMdagInuM satyAnAza vALyuM. enI navIna AzAonuM nikaMdana karyuM. mAre kayA janmanuM pApa phaLyuM. enI mAtAe maratAM maratAM mane keTalIya bhalAmaNa karelI, e badhI Aje vyartha thaI. ene svargamAM rahelo AtmA mArI upara zrApa varasAvate haze. keTalI badhI mane kaduvA Apato haze. hAya ! ghaNuM ja khoTuM thayuM ! have zuM upAya ? AkhuM rAjyapATa ApatAM have e gayelI AMkho pharIne kaNa meLavI Ape ! dikarA ! meM tArA pitA thaIne kevuM zatrunuM kAma karyuM ! kaliMga dezanI Aphata lIdhAnuM pApa mane ahIM ne ahIM ja phanyuM. athavA te pelA naraka sthAnamAM bUre mote mAryA gayelA kaI chanuM pApa mane ahIM ja pragaTa thayuM ! hA ? vidhi? vidhi ! mArI sarve ozAo teM nAza karI nAkhI. have e vatsa rAjya bhegavavAne anadhikArI thaye. are eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 116) A mAMDalika rAjyane yogya paNa na rahyo. ahA ? jenI mArA upara AvI bhakti hatI tenI me AvI adhama dazA karI. ' e caiAvarAjyapaNuM bhAgavIne pachI mahArAja thaze maneAratha have samApta thayA. kaive e sAhasika ! mArI e adhama AjJAne paNa eNe aMgIkAra karI pitRbhaktinI hadavALI jagatamAM janetA AvA pitRbhakta putrA utpanna karatI hAya tA dunyAmAMthI ghaNuM kaSTa AchuM thai jAta. paNa pitA tarIke huM nAlAyaka thayA. mAreja hAthe vAvelA vRkSanu me unmUlana karyuM. hA ? deva ? deva tuM mANasane pramAdI banAvI kevAM akArya karAve che. nahI karavA ceAgya paNa tu karAve che. " e du:khabharyA udgAra te jamAnAnA eka prabhAvazALI parAkramI purUSanA hatA. jagatamAM game tevA samartha mANasa paNa bhula karI nAkhe che ane e bhUlanu piraNAma paNa evu ja bhayaMkara Ave che. mahArAja zAkavane yuvarAja kurNAla upara kAgaLa lakhelA te pharIne mokalavA samaye vAMcyA vagara maheAra chApa karI meAkalI dIdhA enuM piraNAma ghaNu ja bhayaMkara Avyu hatu. e bhUlane pariNAte atyAre samrAT pArAvAra zeAkamAM DakhyA hatA. samrATa prAta:kALamAM thoDA divasa caDI gayA hatA e samayamAM peAtAnA divAnakhAnAmAM besIne rAjyanAM upayAgI kAgaLIyAM tapAsatA hatA evAmAM pratihAre AvIne namana karI samAcAra ApyA ke " avaMtIthI kRta AvyeA che. agatyanA samAcAra lAgye che. ,, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (117) avaMtIne duta A vakhata tarataja Avelo joI samrATa khuzI thayA ne tarataja aMdara AvavAnI AjJA ApI. eTalAmAM te avaMtIthI Avelo dUta ekadama raghavAye aMdara dhasI AvI jema tema mahArAjane vinaya sAcavate pele lehIthI kharaDelo patra bhAlAnI aNI upara ghecI mahArAjanI sAme dharyo. datanI AvI vartaNukathI samrATa enI upara gusse thaye paNa te lohIthI kharaDelo patra joI camaka enuM vaja samu majabuta haiyuM dhaDakayuM chatAM mahArAje kura daSTie dutanI sAme joyuM. "be adaba ? gulAma ! AvI beadabI ? are koNa che hAjara !" "mahArAja ! satyAnAza? Ape satyAnAza? vALyuM ApanI bhUle kevuM bhayaMkara kAma karyuM che te A patra vAMce pachI mane zikSA pharamAve." dutanAM vacana sAMbhaLI rAjAne dhrAsako paDaye. zuM thayuM che?" te huM mArI jIbhe kahIza nahI ? Apa patra vAMco! are A patra ApIne Apane duHkha karavA pahele huM marI kema na gayo ! hA! dhikkAra che mane ke mAre AvuM kRtya karavuM paDe che?" mahArAja dhaDakate haiye ekadama ubhA thayA tyAM pratihAre bhAlAmAMthI kAgaLa kheMcI kADhI mahArAjanI AgaLa dharyo bhukha, tRSA ane musApharInA parizramathI ardhAmRta je thayelo chatAM jussAnA AvezamAM ahIM sudhI Avela duta potAnuM kAma khalAsa thatAM te ekadama bebhAna je banI jamIna upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 118) tuTI paDayo tene mahArAjanA hukamathI AvelA mANaso mahArAjanA z2a saMketathI dUtane upADI gayA. dhaDakate haiye aniSTanA ciMtavanA karatAM rAjAe kAgaLa kreDIne vAMcI je jema jema vAMcate gaye ema enI AMkhe aMdhArAM AvavA lAgyAM pitAnA putranI muddAma hakIkata jyAre enA vAMcavAmAM AvI ke moTI cIsa pADato mahArAja bebhAna je banI jamIna upara tuTI paDo enI cIsa sAMbhaLI aMtaHpuramAMthI rANuo vagere doDI AvI. bIjI tarapha dAsa dAsIo vagere bhegAM thaI gayAM, tarataja maMtrIone bolAvavAmAM AvyuM. bIjI taraphathI vaidyone tAkIde hAjara thavAne hukama thaye murzita thayelA rAjA nI muccha vALavA rANIo ane temAM vizeSa karIne tiSyarakSitA prayatna karavA lAgI. thoDI vAramAM maMtrIo, vaidyo vagere AvI pahoMcyA. eTale rANuo dura khasIne vaidyo mahArAjanI muchane upacAra karavA lAgyA. mahAamAtya rAjAnI pAse beThA hatA. rAjAne ekadama A zuM thayuM enI keIne khabara paDI nahI. Akhare vaidyonA prayatna rAjA sAvadha thayo. AMkha kholI cAre tarapha jevA lAgyo ne rANIo dAsI vagere sarvane rajA ApI dIdhI rAjAnI saMjJAthI vaidyo paNa cAlyA gayA. rAjA pele yamanA badhuM same kAgaLa maMtrIzvaranA hAthamAM pheMkatAM upara pramANe vilApa karato haiyAnA ubharA Thalavate hate maMtrI paNa kAgaLa vAMcIne jhaMkhavANe paDI gaye. atyAre mArA rAjanI AvI sthitimAM zuM bolavuM tenI ene kAMI samaja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) paDI nahI. rAjAnI AMkhamAMthI te pazcAtApanAM azruo akhalitapaNe vahetAM eNe nihALyAM. "mahArAja ! pazcAttApa kare zuM vaLe tema che. dhAryuM te vidhinuM ja bane che. Ape to saMbhALIne ja kAgaLa lakhyo haze chatAM daivanI marajIthI ja AvI bInA ubhI thaI, " AstethI maMtrIzvare kahyuM. hA pradhAnajI! e mArA prANAdhika putra sadAne mATe aMdha thaye. mArI AzAne aMbAra Aje teja rahita thaye." vidhinA cakanA AgaLa mANasane zuM upAya?" e kAgaLa pharI meM na vAMce e moTI bhUla thaI gaI. temaja kAgaLa lakhavA samaye A vakhate AvI rIte bhUla thaI gaI e navAInIja vAta" "mahArAja ! Ape kAgaLa lakhIne tarataja bIDI dIdhe hatA ke koIne vAMcavA Ape hato. kAgaLa lakhavA samaye ApanI pAse koI hatuM ke ?" pradhAnane A prazna sAMbhaLIne samrATu camake "tame Ama kema pUche che? zuM tamane kAMi kAvatarAnI gaMdha Ave che, mane te mArI ja bhUla samajAya che." mane ema lAge che. mahArAja ! kAraNake ApanAthI AvI bhUla kadApi paNa naja thaI zake e yuvarAja rAjya vArasa hovAthI enI apara mAtAomAMthI koInuM kRtya heya evo saMbhava che." pradhAne kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 120 ) tamArU kahevu satya che ane tene laIne te me ene ava'tImAM rAkhyA hatA. eTale dUra chatAM paNa duSTa vidhie enI apara mAtAenA manAratha Aje saphaLa karyo. " 66 ' teA zuM Apane evA vahema che che ke ApanA lakhavAmAMja bhUla thaI gaI ? " " ezaka ? te sivAya AvI mInA kevI rIte banI zake?' " banI zake ! tamArI ke mArI icchAthI na khanI zake te vidhinI marajIthI avazya banI zake ? "" " game tema chatAM atyAre teA putranI jIMdagInA huMja jokhamadAra chuM. A gaMbhira bhUlanA huM poteja javAkhadAra chuM.' " tathApi satya haze te ekadivasa tarI Avaze, kahetA kharA kAgala lakhyA pachI kAInA vAMcavAmAM AvyA hatA vArU?" " nahI ! kAie vAMcyA nathI. phakta paTTarANI tiSya rakSitA huM kAgaLa lakhI rahyo tyAre mArI pAse AvI hatI paNa kAgala tA eNe vAMcyA nathI. e AvI eTale kAgaLa purA karI me... eka khAjue mukI dIdhA. "9 6 pachI. " pachI zu' ! thADIvAre ame banne jamavA gayAM. t tyAre kAgala kayAM hatA ? " " kAgaLa ? ( yAda karatA ) kharAkhara etA ahIMja bhUlI gayA hatA. paNa e uparathI kAinI upara zaka laI javAne kAraNa nahAtu ? ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) * "kema kAraNa nahotuM?" pradhAne pUchayuM. jamIne huM tarataja ahIyAMja pAcho pharyone dUta Avyo eTale kAgaLa vAMcyA vagara meM baMdha karI zIlamahora karAvI dUtane Ape." Apa jamavA gayA tyAre paTTarANI sAheba ApanI sAthe hatAM Apa jamIne uThayA tyAM lagI te ApanI sAthe hatAM ke ?" pradhAnane prazna sAMbhaLI samrA vicAramAM paDo. ene e suMdara strI upara zaka A vaLI jato rahyo. "nA? dizAe javA phakta gaI hatI te tarataja huM jamate hato ne mArI pAse pAchI AvI gaI hatI "rAjAe jaNAvyuM. pradhAna vicAramAM paDaze." nakakI uparathI suMdaratAnI putaLI gaNAtI paNa halAhala viSathI bharelI e ti rakSitAe dizAnA hAne A kAma kADhI nAkhyuM che." e manamAM samajI gayo paNa A vAta atyAre bahAra pADavA jatAM kadAca rAjA gusse thAya agara potAnI jIMdagI jokhamamAM AvI paDe ke vaLI koI navI khaTakhaTa jAge jethI e mAna rahyo. bananAra banI gayuM hatuM. koDa upAya karavA chatAM banelI ghaTanA sudhAravAnI jagatanA koI manuSyanI tAkAta nahotI. evI bhavitavyatAnI marajI hatI?" tamane zuM tiSyarakSitA upara zaka Ave che ke pAchaLathI eNe AvIne kAgalamAM bhUla karI nAkhI hoya; pradhAnajI" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 122). "cokasa abhiprAya e mATe kevI rIte ApI zakAya ? deva ! Apane zuM lAge che.? eNe ema karyuM hoya ke nahI?" meM yuvarAjane kAgaLa lakhe che enI ene mudale khabara nahotI. te pachI eNe bhUla karI hoya e zaka kema laI zakAya ? " " na ja laI zakAya ? ApanuM anumAna satya che. je kadAca ApanAthI bhUla thaI haze to te nirUpAya? bAkI kAMI khaTapaTane aMge A kArya banyuM haze te huM enI tapAsa calAvIza?" " jarUra tapAsa karaje, pradhAnajI ! IrSyAthI je koIe. paitAnI murAda siddha karavAne bAne mane hathIyAra banAvyuM. haze te huM enI jIvatAM cAmaDI utarAvIza. enA pApatyane huM ene vyAja sAthe badalo ApIza." "deva ! eto jyAre gunhegAra hAtha Avaze tyAre vAta che paNa have yuvarAja mATe zuM karavuM ! rAjyane mATe emane hakka have jato rahyo." " hAya! emaja thayuM ? thoDA divasa pachI ene eka samRddhavaMtu gAma Ape ! jethI sukhe samAdhe e potAne kAla nirgamana kare?" to avaMtI mATe zuM karavuM? tyAM hAlamAM koIne mokale che ke nahI ?" e mATe vicAra karazuM ! have te rAjyane hakaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) maheMdraneja thaze enI mAtAnI marajI haze te avaMtI mahe drane ApazuM?" "marajI haze zuM ! ete A samayanI rAha jotIja haze. e jAlIma strIeja A sthiti ubhI karI che. chatAM mAna te avazya khAze ! jagatamAM jarUra samaye eka taNakhaluM paNa meMdhu thAya che." pradhAna manamAM babaDayo. keTalIka ADI avaLI vAta karI maMtrI cAlyo gayo. rANu tirakSitA rAjAnI pAse AvI enI sAravAra karatAM pele kAgaLa joI gaI hatI. anya rANIone ke koIne khabara na paDe ema sAravAra karatAM muddAmAla samajI gaI hatI chatAM kAMI na jANatI hoya ema bIjI rANIonI mAphaka te paNa ajANuM thaI gaI hatI. sarve rANIe aMtaHpuramAM gaI. ane rAjAnuM zubha achatI emanA ArAmanI pratikSA karatI hatI. te samaye tigarakSitAnA haiyAmAM tAlAvelI jAgI. pradhAna ane rAjA zuM vAta kare che e jANavAnI ene jIjJAsA utpanna thaI. eNe AMkhanA saMketa pUrvaka syAmAnI sAme joI e dizA tarapha moM pheravyuM. zyAmA tyAMthI kAryanA mIze pasAra thaI gaI. koI na jANe ema pachavADe pharIne emanI khAnagI vAta bane eTalI sAMbhaLavAnI ceSTA karI te pachI pradhAnanA uThavA Agamaca dAsI zyAmA tyAMthI pasAra thaI gaI. thoDI vAramAM rAjAnI tabIyatanA ArAmanA samAcAra AvyA. ne yuvarAja kuNAlanA aMdhapaNAnA samAcAra paNa aMta:puramAM phelAI gayA. badhI rANIoe zeka batAvye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (128) paTTarANI titharakSitA paNa paNa A samAcAra sAMbhaLI apAra zeka karatI haiyAphATa rUdana karatI rAjA pAse doDI AvI. piTa bharIne rUdana karI teNe pitAne zeka pradarzita karyo. jetajetAmAM AkhA zaheramAM aMdhatvanA samAcAra phelAI gayA. prakaraNa 15 mu. parivartana. kALa kALanuM kAma karyuM jAya che e kAMI koInA mATe bhato nathI. AjanI banelI game tevI hadaya vidAraka vAta paNa divase jatAM ene ghA rUjato jAya che. e tAjI smRti bhUlAtI jAya che. pUrvanI ghaTanA banyA pachI keTaloka samaya pasAra thaI gayA. e arasAmAM kaMI kaMi ghaTanAo banI gaI hatI. yuvarAja kuNAla atyAre yuvarAja nahotA. enI avaMtInI moja majaha e vaibhava badho sukAI gaye hatA. Aje te e aMdha kuNAla pitAne apAyelA eka gAmamAM rahI potAnI jIMdagI gujArato hato. jagatanI svArthatA te juo ! svArthodha dunyA ugatAne ja pUje che. AthamatAne nahI. je yuvarAjanAM eka divasa pratidivasa mAna sanmAna thatAM hatAM. Aje emAMnuM koI paNa ene mATe nahotuM. e aMdha kuNAla kyAM paDyo che ! enI koIne khabara paNa nahotI. je pitAnA hRdayamAM eka divasa e prANudhika hato Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (125) e haiyAmAMthI paNa e snehanI lAgaNuM raphate raphate ochI thavA lAgI. samayanI e vicitratA che. chatAM kuNAlane mana e mATe harSazeka kAMI nahotuM pitAe ApelA gAmamAM rahI sAdAIpaNe prabhu bhajanamAM potAno kALa nirgamana karate hato. enI sAthe ene putranI mAphaka rAkhanArI dhAvamAtA temaja be cAra dAsa dAsI sAthe rahetAM hatAM. nivRtimaya jIvana gALanAra aMdha kuNAlato prabhu bhaktimAMja samaya vyatita karato hato chatAM enI dhAvamAtA sunaMdAne haiyAmAM bahu du:kha thatuM hatuM. pazcAttApamAM e adhI thaI gaI hatI. paNa have kaMI upAya nahoto. avaMtI choDavAne samaye te enA duHkhane avadhi hato paNa daiva AgaLa lAcAra ! mahArAjanA patrathI e spaSTa thaI gayuM tuM ke kumArane aMdha karavAno hukama nahato paNa kumAra jANe eja mArI abhilASA hatI. paNa "mathIyara' ne badale "saMdhI ? mArAthI kema lakhAI gayuM e samajAtuM nathI. pitAnI AvI AjJAnuM pAlana karI eNe pitAne jIvato mAryo che mArI AzAne eNe nAza karyo che." AvI rIte samrA du:khI thayA hatA ane e raDate haiye emaNe kuNAlane eka samRddhavaMtu gAma ApI sukhamAM kAla vyatita karavA pharamAvyuM hatuM. jethI sunaMdAne bahu duHkha thayuM hatuM eka to yuvarAja dhiraja khamI zake nahI. bIjI vakhata javAba maMgAvyA hatA te spaSTa khulAso thaI zakta? bIjI bAju ene A kAvatarAmAM apara mAtAonA hAthanI gaMdha AvI. game te rANIe rAjAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 126) hathIyAra banAvI A kArya sAdhyu che. Aje enA manAratha pUrNa thayA che. eNe Aje mArA maneratha, e svargavAsI enI mAtAnA AtmAnA manAratha vyartha karyo che. ityAdika vicAra karatI sunaMdA bicArI du:khathI raDI paDI. evuM raDavu tA have ene ha Mmezanu hatu. du:khanA samayamAM strIAne raDavuM e temanu baLa che are strIonI vAta teA ThIka paNa du:khane samaye samartha purUSA paNa ALakanI mAphka zuM nathI raDatA ? sATha hajAra putrAnA maraNu samAcAra bIjA sagara cakravattIe sAMbhaLyA tyAre emanuM haiyu phATavA lAgyuM paNa raDatAM te samaye kAine AvaDatu nahI jethI zake jANyu ke cakrInuM haiyuM phATI jaze jethI zakrendre pAka mukIne raDavA mAMDayu tenuM anukaraNa karIne e khInne cakI paNa putranA du:khe pAke poka mukIne rahyo hRdayamAM bharAyela ubharA e rIte khAlI karyAM. ?? bicArI sunaMdA raDI raDIne adhI thaI gaI hatI. eka divasa sunaMdAne raDatI sAMbhaLI kuNAla kahevA lAgyA " mAtA ? zA mATe raDe che ? tuM raDIne khIjAne paNa duHkhI kare che ? 77 " are dikarA ? te tA amAne jIvatAM mAyAM. tArI maranArI mAtAnA manAratha, mArA manAratha te vyartha karyo. ane tArI zatru-zAvakImAtAnA maneAratha te pUrNa karyA. hrAya ? e huM kema joI zakIza ? " DacakAM khAtI suna MdA belI. cr paNa have enu chu thAya ! bhavitavyatA kadi anyathA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) thatI nathI. je bananAra hoya e avazya bane che ApaNuM dhAryuM zuM bane che?" kuNAla che . hAya? Aje mArA hAtha heThA paDyA. je tAruM avaMtI? je mahelamAM tuM ramate jyAM bAlyakiDA karate, je samRddhi tuM bhagavate te Aje pele maheMdra bhogavI rahyo che. ke amana camana karI rahyo che." tethI zuM? maheMdra paNa mAro bhAI ja chene? avaMtI kaI dumananA hAthamAM te nathI ne ! ke jethI tuM duHkhI thAya che. ame banne ekaja pitAnA putra chIe. ene sukhI joI huM paNa sukhI thaIza." dikarA ! rAjAnI bhUlathI kevuM viparIta pariNAma AvyuM. tuM lagAre dhiraja na khamI zakyo nahIMtara A pariNAma na Avata !" mArUM jevuM nazIba? emAM emane zuM doSa? bAkI te putranI pharaja che ke game tevI paNa pitAnI AjJAnuM eNe pAlana karavuM joIe." e to ThIka paNa dikarA mane te bIjuM kAMI du:kha nathI paNa eja duHkha thAya che te pitAnI AjJAnuM pAlana karavA jatAM kAvatarAne bhegA thaye." emAM kAvatarUM zAnuM vaLI; tame strIone to vahemaja ghaNe. dikarA ? emAM tuM na samaje ! te badhuM huM zodhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 128) kADhIza ke A kALuM kAma kaI zaMkhaNInuM che tyAre te jANaza ke tArI aparamAtAe kevuM bhayaMkara kAma karyuM che. ?" "nakAmI zaMkA kare che? zuM mArI zAvakI mAtAne duzamana hato ke emane AvuM kAma karavuM paDe. ene pitAjInAja pramAdathI bhUla thaI gaI. paNa have enI paMcAta zuM? have kAMI navI AMkhe Ave tema nathI. " tane avaMtI rAkhavAnuM kAraNa khabara che? tArI mAtAnA maraNa pachI tarataja tArA pitAe yuvarAja padavI ApI bacapaNathI tane avaMtI mokalyo te ? " zA mATe avaMtI rAkhe te tuM ja kahenI !" kuNAle pUchyuM. " tArI sAvakI mAtAo ! tuM rAjyano vArasa thAya e emane gamatuM nahIM. temAM paNa tiSyarakSitA tArI tarapha vadhAre nirdaya hatI. kAraNa ke tArA yuvarAjapadathI enA mahedrano gAdIno hakka jato rahyo te evI kayI mAtA hoya ke pitAnA putranuM zubha na I che? " "to e aparamAtAnA saMkaTamAMthI bacavA pitAe mane avaMtImAM rAkhe emajane ?" sunaMdAnuM adhurUM purUM karatAM kuNAle kahyuM. hA ? e jherI sApanuM jhera tane na aDe, ane tuM sahisalAmata sukhapUrvaka rahI zake e mATe vizvAsu mANaso sAthe tane avaMtImAM rAkhavAmAM Avyo hato. chatAM dUra rahyAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12 ) rahyAM, paNa e tArI aparamAtAoe pitAne mAratha mane te lAge che ke pUrNa karyo. " "ema zaka uparathI koIne mAthe ALa na devAya mAtA" "haze? mATeja huM satya zodhI kADhIza, ene maneratha huM vyartha karavA prayatna karIza." jA jA ! evuM gAMDu gAMDu tuM zuM bole che? tuM kevI rIte vyartha karIza? zuM have mane pharIne tuM AMkhe prApta karAvI zakaze ke?"mRdu hasatAM hasatAM kuNAla che . dIkarA ! e manuSya zaktinI bahAranI vAta che. atyAre te huM jIvatAM muvelI jevI chuM. paNa A kRtya kenuM che, enI tapAsa te avazya karavAnI!" tane ThIka paDe tema karaje, paNa raDe che zuM karavAne!" kuNAle sunaMdAne AzvAsana ApyuM chatAM strIonuM hRdaya mAyAthI bhareluM hoya che. prAyaH karIne jagatamAM strIone saMsAranAM mAyA vaibhava bahu game che, jema enA samAgamathI harSa utpanna thAya evI rIte ucca sthitithI nIce paDatAM viSAdanI chAyA paNa chavAI jAya e vAstavika che. kuNAlane mana e avaMtIne rAjya vaibhava ne atyAranI sthiti sarakhAMja hatAM. atyAre enAmAM dhIstA, gaMbhiratA, vivekatA hatAM paNa prathamanA jevI ukhalatA ke tophAna nahotA. enuM jIvana jIvavuM mAtra nahotuM paNa pitRbhakti e enuM jIvana hatuM, jevuM hari. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 130 ) caMdranuM satya jIvana hatuM. rAmanuM pitRbhakti jIvana hatu. bhaktanuM prabhu bhakti jIvana hoya che, satIne patibhakti eja jIvana che. dayAnA sAgarane ahiMsA jIvana vrata che. vratadhArIone jema vratajIvana che, jenuM e jIvana akhaMDita che eja jagatamAM jIvato che bAkI to A jagatamAM aneka mAtA pitAe putrano janma Ape che. ethI zuM ! paNa sunaMdAnA du:khano pAra nahote, eNe manamAM A badhuM parivartana je vyakitae rAjAne hathIyAra banAvI karAvyuM che. enA verano pratizodha karavAno nizcaya karyo. ApaNuM jANavAmAM AvyuM che ke rAjAnI sAthe tibbarakSitAe paNa kuNAlanA zAkane hAne potAnAthI banI zake eTale badhe ubharo bahAra kADhI nAkhe, thaDA divasa vityA pachI mahArAje kuNAlane eka samRddha gAma ApI ene mATe purato baMdobasta karyo. kuNAla pachI rAjyane vArasa maheMdrahate. jethI mahArAje mahedrane yuvarAja padavI ApI ane avaMtI ApavAne vicAra karyo, emATe eNe tibbarakSitAnI salAha lIdhI. tibbarakSitAe paNa meMghAI to ghaNaya batAvI. paNa chevaTe khuzI thaIne rAjAnI vAtane jANe pote atyaMta duHkhI thatA haiye anumati ApatI hoya ema anamedanA ApI. thoDA divasamAM mahendra kumAra kumAra maTIne yuvarAja thaye, yuvarAja pada upara vibhUSita thayele maheMdra-bhaviSyano rAjyavArasa maMtrIo ane Ama jano sAthe mALavA tarapha vidAya thaI gayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 131). tiSyarakSitAnA aMtaramAM atyAre harSane kAMI pAra hatuM, je zalya ghaNA divasa thayAM enA haiyAne DaMkhatuM hatuM te pitAnI yukitathI dUra thaI gayuM. ne potAno putra yuvarAjapada pAme. bhAvI bhAratanA tAjane hakkadAra thaye. avaMtI jatA putrane eNe ghaNuM ghaNI samajaNa ApI. harSanA AMsuthI navAjyo. pitAnI vizvAsumAM vizvAsu dAsI zyAmAne paNa mahedranuM rakSaNa karavAne eNe avaMtI mokalI. yuvarAja kuNAlanI jagyAe Aje mahedra avaMtimAM managamatA vaibhava bhegavate sukhamAM potAno kALa vyatita karI rahyo hato. capaLa lakSmInI caMcaLatA te juo saMsAramAM te zI cAlAkIo calAvI rahI che. chatAM navAI to e ja che ke mahA samartha A tmA satya vastune choDI enI pAchaLa divAne banI aneka kaSTo sahana kare che. prakaraNa 16 muM. e caMdA te koNa? "bAI sAheba? Apa mane tamArI tahenAtamAM rAkhaze te moTI kRpA thaze?" eka garIba dekhAtI dekhAvaDI bALAe avaMtInA rAjya mahelamAM AvIne eka rUvAbadAra magarUra bAIne kahyuM. e bAIe tIrachI najare A garIba bAI tarapha joyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 132 ) ene lAgyu ke AvA paricita caherA kayAMya joyele che. paNa kyAM joelA e ene yAda AvatuM nahAtu. " tu kANu che ! kyAMthI Ave che ! mane lAge che ke me tane kyAMka joi che ! e rUvAbadAra khAie kahyuM. 99. " mane joi che ? ezaka joi teA haze ja huM paNa A nagaramAMja rahuM chuM, teA tethI kadAca joI hAya e saMbhave che. ya rajaputanI dIkarI ? paNu ?........" e kheAlatAM kheAlatAM aTakI paDI. " tAre kAi saguM vhAlu nathI ke zuM ? " e khAie pUchyuM. " saguM ne vhAluM ! uMce Abha ne nIce dharatI eja mArAM sagAM che ke mane paDI rahevA de che. rajaputanI dIkarI eTale kAmadhaMdhA karI zakAya nahI te pachI gujarAna zI rIte thAya ! tame jo AzarA Apaze te tamArI sevA cAkarI karIza. tamane prasanna karIza. " AjIjInI Dhage e garIma bALA khelI. "tuM zuM kAma karIza vArU? vArU paNa tArUM nAma zuM ? " mArUM nAma caMdA ? " cr " caMdA ! tuM eka ajANI cheAkarI che. ajANI cheAkarI rAkhavAmAM seAe seA TakAnu jokhama tA che. temAMya A te rAjanA mAmalA che. tenI tane khabara chene ? rAjyamAM aneka khaTapaTe cAlatI hoya tevI sthitimAM talavAranI dhAra upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (133) rahevuM paDe che te kadAca tArA dhyAnamAM nahIM hoya? ne tuM te hajI bacyuM che?" je ke mane tamArI rAjya rItine anubhava nathI. chatAM tamAre tyAM rahetAM huM a5samayamAM jANItI thaI jaIza. tamArA kAryamAM jema bane tema huM madadagAra thaIza." ThIka tyAre AjathI tuM mArI tahenAtamAM rahe dIkarI! yAda rAkhaje mAre vizvAsa meLavIza to tuM sukhI thaIza. tArA saMdaryane gya tanegya vara paraNAvIza."e bAI hasI. e rUvAbadAra bAI te tiSyarakSitAnI mAnItI dAsI- sakhI zyAmA hatI. zyAmA rAjakuMvaranI dhAtrI temaja parANInI mAnItI hovAthI ahIMyA avaMtImAM kumAra-yuvarAja maheMdranI saMbhALanuM kAma strI vargamAM eneja mukhyatAe bhaLAvavAmAM AvyuM hatuM. zyAmA ahIMyA moTA ThAThamATha sAthe rahetI hatI. aMtaHpuramAM dareka dAsa dAsIomAM syAmA rANI jeTaluM mAna bhagavatI ne darekanA upara hukama calAvI zakatI hatI. | nekarInI umedavAra bALA caMdAe bhajavelo pATha A rIte saphaLa thaya ne zyAmAnA kAmakAjamAM paLeTAI ene prasanna karavAnA hetu eNe sAdhya karavA mAMDyo. zA mATe eNe zyAmAnI nekarI bhajavavAne nATaka zarU karyo e to enuM hRdaya jANe. paNa caMdAe khaMtathI zyAmAnI sevA bajAvatAM * alpakALamAM ja eNe zyAmAne vizvAsa meLavI lIdho, eTaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134) huMja nahIM paNa "vane riridratA vagara paisAnA madhura vacanavaDe badhAM dAsa dAsIne rIjhavI emanAM mana paNa jItI lIdhAM. vacamAM keTalAya samaya pasAra thaI gaye. eka divasa zyAmA palaMga upara sUtI hatI. tenA bhAla pradeza upara caMdA davA paDI rahI hatI. bIchAne paDelI zyAmA kaMI vicAromAM viharatI hatI. zarIranI sthiti atyAre jarA asthavastha hovAthI becena hatI. enI sevA cAkarImAM caMdAye jarAya khAmI AvavA dIdhI nahI. enA mastakamAM thatI vedanAthI zyAmA ghaNuM pIDAtI hatI. paNa caMdAnA dabAvavAthI kaMIka zAMti hatI. bAI sAheba ! mahendrakumAranI Apa putra karatAM paNa vadhAre kALajI rAkho cho. zuM e Apane putra che ke emAM bIjuM kAMI kAraNa che?" caMdA bolI, sukhamAM paDelI hovAthI A bALAnuM lAvaNya khIlyuM hatuM. AhA ! caMdA ! e maheMdra mAro putra hoya evuM mArUM kyAMthI bhAgya hoya ? chatAM huM ene putra karatAM paNa vadhu cAhuM chuM e to tArI vAta kharI ? " vicAramAM gothAM khAtI zastromAM paDI paDI zyAmA bolI. kaMIka azAMtine lIdhe enA bolavAmAM maMdatA hatI. huM samajI ! Apa putra karatAM paNa vadhu cAhe che. enuM kAraNa?" caMdAe hasatAM hasatAM kahyuM. "tuM zuM samajI caMdA!" bedarakAra paNe zyAmA bolI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (135) "maheMdra yuvarAja che. bhaviSyanA bhArata samrA che mATe ? kema kharuMne?" zyAmA hasI "e paNa kharuM ne bIjuya?" bIjuM zuM?" caMdAe pUchyuM. hajI soLa divALIo paNa purI joI nathI evI te bALA gaMbhIra banI. yuvarAjanI huM dhAva mAtA chuM. mahArAjanI paTTarANuM tiSyarakSitAnI huM mAnItI sakhI chuM." ema! tethIja tame eka rAjarANI jevuM pada ahIMyA bhegavI zako cho!" navIna hakIkata sAMbhaLIne jANe ajAyaba thaI hoya evI rIte Azcarya bhAva darzAvatAM caMdAe vinayathI kahyuM. "bezaka ! caMdA ! jagatamAM mANasa prayatnathI Icchita meLavI zake ! huM paNa pahelAM tArA jevI sthitimAM hatI. paNa mArI caturAIthI huM mahArANajInI mAnItI thaI. kumAranI dhAva mAtA paNa thaI." "bAI ! tame nazIbadAra che? jagatamAM puNyavatI che tethI ja tamArA dhArelA dAva pAra paDyAne tame AgaLa vadhI zakyAM!" caMdAe medhamapaNe kahI saMbhaLAvyuM. ApaNe banneya mANasa chIe chatAM kyAM tame ne kyAM huM ! pitAnAM vakhANa sAMbhaLIne zyAmAM prasanna thaI caMdA ! khacIta tuM paNa mArI sevAcAkarI karaze te huM tane nyAla karI daIza. hajI kAMI meDu thayuM nathI, ugIne tuM paNa hajI hamahuja samI thAya che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) "rAma rAma! amArA garIbanuM nazIbate garIbaja khAIsAheba ! game teTale paNa dhavane tAre caMdranI spardhA te naja karI zake. dIvo zuM sUryanI sAthe harIphAI karI zake !" caMdAe barAbara zyAmA upara mAlesanuM jAdu karavA mAMDayuM. "bAI sAheba! amArI jevA manuSya upara te tamAre khAsa rahema najara rAkhI tamArAM vizvAsu banAvavA ethI tamAruM bhaluM thaze. sArUM karanAranuM sArUM ja thaze." dhIraja rAkha ! kaMika evo prasaMga ubhuM thaze te emAM tane AgaLa paDato bhAga ApIne AgaLa vadhArIzamArI prasannattAnuM phala batAvIza." raMka mANasanAM te bhAgyeja ulaTAM? tema chatAM tamArI rahema najara che e amAre mana ghaNuMya che. bAkI jagatamAM te veLA veLAnI chAMyaDI che. juone ahIMyAneja dAkhalo; yuvarAja kuNAla upara mahArAjanA cAre hAtha hatA. chatAM Akhare yuvarAjanI zI sthiti thaI?" caMdAnI vAta sAMbhaLIne zyAmA manamAM hasI. "satya che caMdI! kuNAla mahArAjane mAnite hate paNa..."bolatAM bolatAM zyAmA aTakI gaI. paNa zuM bAI sAheba ! je mahArAjanI maherabAnI hatI temanI ja aprIti thaI gaI. emaja ne ! nA ! nA! bhulI? kAgaLa lakhavAmAM mahArAje bhUla karI jethI bicArAnuM nazIba kuTI gayuM. kevI gaMbhira bhUla?" caMdA enI dayA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (137) khAtAM belI. chatAM je thayuM te sArAne mATe nahItara tamArA sivAya Aje mArI zI valeha thAta ! ararara ! bAI ! huM to tame nahota Aje marI gaI hota marI ?" pAchI eNe vAtanI kaLa macaraDI nAMkhI. e bAlikA caMdAnI vAta kaDhA'vavAnI cAlAkI adbhuta hatI. gADIre gAMDI ! je AkhI duniyA upara rAja calAve che e evI bhUla kare khare?" AstethI zyAmAe prANapriya sakhI AgaLa haiyAnI guma varALa bahAra kADhavA mAMDI. "maneya lAge che ke ema banavuM te naja joIe, emAM kaMIka bharama te haze, e rahasya te tame jANo enAthI pAbhAganIya amane ochI khabara hoya; bena ? moTA rAja rajavADAmAM eto banatuM AvyuM che. emAM kAMI navInavAI thoDI che." te evIja khaTapaTanuM A pariNAma che. samaja? amAre maheMdra rAjapATa vagara parAdhinapaNe jIMdagI purI kare, ne enamA rAjAne vhAle thaI rAjapATa bhegave te huM ane maheMdranI mAtAthI kema sahana thAya ! bhale ne ene mahArAje mAnIta karyo, tethI zuM thayuM !" tame satya kahe che bena ! pitAnA putranI unnatti kayI mAtA na cAhe! e hAlA putranI unnattimAM ADakhIlI naDatI hoya ene dUra karavA mAtA to avazya prayatna kare !" caMdAe zyAmAnA udgAramAM hAhA meLavI satya vAta kahAvA peravI karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 138) "avazya kare ! e mahArAjane mAnIte chatAM paNa mArI hAlI sakhI tiSyarakSitAne mana te kAMTA samAna hato, ene kaI rIte khaseDavAnI ame sArA samayanI rAha jotAM hatAM, ane caMdA ! kharuM kahuM te e badhuM mArI samajAvaTanuM parisuma hatuM meM je tiSyAne na samajAvI hata; himata na ApI hatI te Aje A divasa amAre Avata nahI." ekeke zabda garvabharyo bolAtA hatA, belanArane caMdA upara vizvAsa hato tema chatAM kadAca vAta AgaLa jAya te have kaMI paravA nahotI, vAtaDIyAone dabAvavAnI enAmAM zakti hatI. enA manamAM AvyuM te koIne jAna le ke cAmaDI utarAvavI e ene mana eka bAlakanI ramata hatI. tethIja ATalI nirbhayatA ane bedarakArI AvI hatI. vAha tamArI caturAI upara huM vArI vArI jAuM? tameya khuba cAlAkI calAvI ho! paNa ene kahe bAI sAheba ! ke tamArI kaI cAlAkI phAvI. ke jethI lakSamI cAlI calAvI tamArI dAsI thavA AvI!" potAnAM vakhANa sAMbhaLI zyAmAnuM haiyuM gajagaja uchaLatuM hatuM enuM du:kha paNa jatuM rahyuM caMdAnA e suMdara vadanamAMthI saratA zabdo strI chatAM ene mIThA lAgyA. basa ekaja cAlAkI! ekaja cAlAkI calAvI ke caMdA ? beDepAra! sakhI tiSyA hamezAM kaI anukULa samayanI rAha jotI hatI, te taka eka divase ene malI gaI." hA? jabarAM e mahArANI sAheba ! kharekhara eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 138) vakhata evI samartha vyaktinuM mAre darzana te avazya karavuM joIe ke amArA jevA aNaghaDa mANasanAmAM paNa akkala nA. be chAMTA emanAthI Ave?" "tArI marajI haze te huM tane anukuLa samaye mahArANajI pAse mekalI ApIza. are temanI te vAta zI karavI! je prasanna thAya te sarvasva ApI de evA udAra-udAra che." muddAma rastA para AvelI vAta pAchI sarI jatI joI caMdAe AgaLa calAvyuM, "bAI sAheba ! tamArI vAta to evI che ke amArA jevAM mUrkha mANasane paNa buddhi Ave che ? tamArA eka eka zabdanI mIThAza te basa! ene huM konI upamA ApuM ? tamArI vAtamAM eTale te rasa paDe che ke khare tamArI pAsethI uThavAnuM mana paNa thatuM nathI. tame je purUSa hato ....." caMdA ema belatA belatA hasI paDI, enuM gera vadana khIlI uThayuM. "huM purUSa hota to huM zuM karata ? mArI upara Azaka paDI jAta ke zuM !" zyAmAne paNa vAtamAM rasa paDavAthI hasI paDI. jANe pite purUSa hAya ne ekAMtamAM beThelI A priyatamA hoya e sneha utpanna thayA. jarUra ! jarUra ! Avo tamArA jevo huMzIyAra, mIThA bole ane dekhAvaDe vara te strIone bhAgya geja malI zake!" caMdAe zyAmAnA gAla upara cuMTI khaNuM belavAmAM vizeSa chuTa letAM basa hada vALI dIdhI. " hAM paNa kyI cAlAkIe tamArA bhAgyanA paDadA ughADI nAkhyA !" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 140 ) " asa ekaja taka; eka divasa mahArAja kuNAla upara kAgaLa lakhatA hatA te lakhI rahyA evAmAM mArI sakhI tiSyA tyAM jai caDI. kAgala lakhIne eka bAjue mahArAje mukayeA ne bannenu' pachI jANe ja chene ? " zyAmA khelatAM khelatAM hasI paDI. vhAlathI caMdAnA kaMThAmAM peAtAnA be hAtha seravI dIdhA. " zuM ? " ajANI thaIne caMdA belI. " zuM vaLI zuM ! cakhAvalI ! badhuM mArI pAsethI kaDhAve che, samajI jAne huM atyAre purUSa hAta te tuM zuM karata! ne huM paNa tane zuM karata ? " hAya ! hAya ! te teA huM tamArI cAlAkI upara prIdA prIDhA thAta ! mArA premarasathI tamane TakavI kavI nAkhata ? varamALA tamArAja kaMThamAM nAkhata." caMdA khelatI khelatI hasI paDIne zyAmAne vaLagI paDI. '' tA AvI rIte mahArANI tiSyAe rAjAne premanA rasamAM jhulAvatAM kAgalanI vAta bhulAvI dIdhI. tyAMthI khanne sAthe jamavA gayAM, ne kAgaLanI smRti rAntanA hRdayamAMthI te khasI gaI, paNa cANAkacatiSyA e vAta bhUlI nahAtI. rAjAne jamatA cheADI rANI kAMi mhAnuM kADhI tyAMthI khasI gai. aTa pelA kAgaLa vAMcI lIdheA netrAMjananI saLIthI phakta eka khiduja kAra upara karI dIdhuM, khasa beDA pAra ! " ,, " A badhuM tame jAte joyu ke mahArANI sAhekhanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) kahevA uparathI kahe che?" caMdAe khAtarI karavAne pharIthI pUchayuM. huM paNa kyAM kAcI hatI? te samaye enuM kRtya huM chupAIne jetI hatI eTaluM ja nahI paNa kAgalamAM e eka mIDuM vadhArIne jevI bahAra nIkaLI ke meM tarataja pakaDI. eTale tarataja je thayuM te mane kahI batAvyuM. pachI huM tyAMthI khasI gaI. mahArANu mahArAja pAse gayAM, e amulyatakanuM pariNAma kevuM AvyuM e te jagajAhera vAta che. nahItara huM Aje avaMtInA rAjamahelane badale pATalIputranA eka khuNAmAM saDatI heta ! " ' vAha ? ThIka yukti lagADI. tamArI gALI AbAda nepALAnI mAphaka rAmabANa saphaLa thaI. to zuM pachI mahArAjane khabara na paDI ke ?" caMdAe vizeSa cekasI karavA mAMDI. "khabara zuM paDe? amArI cAlAkI AgaLa badhA pANI bhare ! strIonI cAlAkI AgaLa purUSa kayAre paNa phAvyA che? rAjAe ekadama kAgaLa avaMtI mokalI Ape enA pariNAmanI rAjAne khabara paDI tyAre paNa ene keInI upara vahema na Avyo, eNe nizcaya karyo ke pitAnA pramAdathI ja A bhUla thaI gaI. paNa hAM .." "kaI rIte e gupta vAta pheTI gaI vAra?" caMdAe enA aTakI javAthI zaMkA karI. kuTI te zuM jAya? paNa rAjAne eka doDhaDAhyo pradhAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14ra) mahArAjane aneka prakAre ADuM samajAvavA jato hato paNa mahArANuM tiSyarakSitAe ekAMtamAM ene evo te motano Dara batAvyo ke e saDakaja thaI gaye. vAtano phaNage kayAMya paNa na kuTe evI AkarI pratijJA karAvI tyAre to e pradhAna jIvate chuTyo, nahItara eja samaye enI ajala pokArI rahI hatI, samaja!"sthAmAe caMdAnA hulAsamAM ne halAsamAM Aste Aste satya hakIkata kahI dIdhI. tyAreja enuM haiyuM kAIka zAMta thayuM. pitA upara ene zakana Ave mATe caMdAe vaLI hAsya chyuM "parama kRpALu bhagavad vhAlI sakhI? tamane zyAmAne badale zyAmalAla banAvI de to kevuM sAruM ?" te te basa huM rAjAne tuM rANI; kema kharUne ?" zyAmA jesathI ene chAtI sAthe bhIDI nAkhatI bolI. vAtanA rasamAM evo te ene AnaMda paDatuM hatuM ke enuM darada paNa badhuM jatuM rahyuM hatuM. khacIta kahuM chuM je tame purUSa hota to tame rAjAja thAta. tamArI AvI hoMzIyArInI jarUra mahArAja azoka vana AgaLa kadara thAta." evAmAM maheMdra AvavAthI khAnagI vAtamAM bhaMgANuM paDayuM. bIjI paNa eka be dAsI deDI AvI maheMdranI sAravAramAM rokAI caMdAe paNa saMtoSano eka dama lIdhe. ne pachI pitAnA kAmakAje lAgI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (143) prakaraNa 17muM. kuNAlanI prabhu bhakita. AzAnA pAzamAM sapaDAyelo manuSya kALa javA chatAM paNa pitAne ajara amara mAnIne niraMkuzapaNe saMsAracakramAM AgaLane AgaLa dhapyAM jAya che. sukhI mANasane game teTalo samaya javA chatAM paNa ene jatA evA kALanI khabara paDatI nathI. tema du:khIyA mANasonA ekaeka divasa yugasamA chatAM epaNa svapnanI mAphaka pasAra thAya che. kALane kAMI Adi nathI temaja eno aMta paNa nathI. saMsAracakramAM prANarUpI pAtrane karmanA nimitte aneka prakAranA nAca nacavata nirbhayapaNe te AgaLa vadhe te hato. yuvarAja kuNAlane aMdha thayAne paNa Aje daza karatAM vadhAre varSa vahI gayAM hatAM. e ATha varSane bAlaka maTIne Aje vIza bAvIza varSane yuvAna thayuM hatuM je vaivanamAM hatA temanI yuvAnI badalAtAM prauDha avasthAnAM cinha pragaTa dekhAtAM hatAM. prauDha vRddhAvasthAnAM duHkha anubhavI rahyA hatA. pudgula samuhathI baneluM A zarIra aneka prakAranA pheraphArane dhAraNa karatuM pitapotAnA rUpamAM parivartana karatuM hatuM. e arasAmAM kaMI kaMI ghaTanAo banI gaI. jagatanI sapATI upara nahI banI zake evuM kaMIye nathI. aMdha kuNAla prabhubhakitamAM ghaNeja AgaLa vadhI gayo hato. enAM e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (144) bhajanIyAMnI dhuna, sitAranA madhura avAja, enA kaMThanA. madhuratA e badhAM adbhuta hatAM. temAMya enA haiyAmAMthI nikaLatuM e bhAvapUrNa madhuragAna te nyAruM ja hatuM. enI praviNatAnI hada to ghaNIja uMcI hatI. bhakitamaya gAnatAnamAM sAMbhaLanArA te DubI ja jatA. khAvuM pIvuM badhuMya bhUlI jatA, bhakatonI maMDaLI jamAvI aMdha kuNAla pitAnA jIvanane evI rIte prabhu bhakitamAM kheMcI gayo hate. bhaktirasa pradhAnagAnamAM enI prakhyAti eTalI badhI vadhI gaI ke dUra dUrathI paNa loko AvIne enA madhurakaMThamAMthI nikaLatA bhakitarasanuM pAna karatA hatA. ATalo badho kALa pasAra thaye chatAM sunaMdAnuM haiyuM evuM ne evuM zekapurNa hatuM hamezAM e prabhune prArthanA karatI ke "he prabhu! zuM have hamAre aMdagI paryata AvI ja rIte maravAnuM! e nirAdhAranA belI! anAthanAnAtha! amArI vaphAdArInuM A pariNAma! zuM tuM durjanonA manoratha saphala karIza! hAya ! jagatamAM loko kahe che ke satyane jaya thaye? paNa amane te ene ulaTeja anubhava maLe ! hA deva? je tArAmAM koIpaNa zakita hoya to amane upara laI ? ane pitAnI durjanatAthI Aje varaso thayAM jenA maratha saphala thayA che ene niSphaLa kare ?" Aja varSo thayAM chatAM hajI lagaNa te enI prArthanA saphala thaI nahotI. chatAM sunaMdAnI dhIrajanI hada hatI. ene prabhu upara daDha vizvAsa hato, pratidivasa prArthanA karI bhaktipUrvaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) hadayanI ekAgravRttio anaMta zaktivAnane vinavatI zubha pudagalonuM vAtAvaraNa te ekaThuM karatI hatI. e zubha puNyamaya pudagalothI pApano nAza thato hato zeSa bhegavaIne chuTatAM hatAM, sunaMdAnA evIrIte zokamAM divaso vyatIta thatA hatA. sunaMdAnI vinatithI mahArAja azeke umaramAM AvatAM eka rAjakanyA sAthe aMdha kuNAlanuM pANigrahaNa karAvyuM hatuM, rAjakAjamAM guMthAyelA azekanI smRtimAMthI kuNAla te lagabhaga have bhUsAI gayo hato. parantu sunaMdA taraphathI prasaMgepAta jyAre samAcAra AvatA te samaye mahArAjane smRti thatI. ane evI ja eka smRtithI azeke aMdha kuNAlane paraNAvI dIdho hato. sunaMdA kAMIka vicAraka hatI, dIrgha daSTivALI hatI. mahArAja. azeka mAte kuNAlanAM lagna thAya emAM ene kAMIka chupe uddeza hato. jo ke te uddeza sAdhya thavo e te devAdhina vAta che. chatAM manuSya prayatna te avazya karo jeIe. devAdhina hovAthI evI pravRtine azakaya mAnI je manuSya prayatana cheDI de to ene kAMI lAbha thatuM nathI. tethI ja game tevI muzIbate chatAM nAhiMmata na banatAM sukRtya, prabhubhakita, puNyamaya jIvana, vagerethI zubha vAtAvaraNa manuSya ekaThuM karI aMtarAyane haThAvavuM joIe. sunaMdAe paNa bhavivyanI koI apUrva sukhanI AzAe kuNAlanI marajI nahIra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 146) chatAM game te rIte samajAvI mahArAja azeka mAte enAM lagna karAvI dIdhAM hatAM. bALA zaratazrInI umara atyAre aDhAra varSanI hatI. rAjakanyA chatAM enAmAM uddhatAI ke uzaMkhalatA nahotAM. kumArI avasthAmAM tenA game te vicAra hoya chatAM atyAre te sAdAImAM ja eNe mahattA mAnI hatI. aMdhapatinI bhakti ane mana sarvasva hatuM, sunaMdAne zaratazrI sAsu pramANe mAna ApI enovinaya sAcavatI hatI. sevAne ja eNe pitAne dharma mAnya hate. jema gAMdhArI dhRtarASTra upara bhakitamAna hato. sukanyA cyavanarUSinI bhakita karI prabhumaya jIvana gALatI hatI. tema vartamAna kALamAM zaratazrI e bIjI sukanyA ke gAMdhArI hatI. je becAra dAsIo hatI emAM enAja jevI satyane mAge cAlanArI ne kuNAla upara bhakitavALI ene duHkhe du:khI ne sukhe sukhI caMdA nAme dAsI hatI. jenuM nAma ane kAma samajAI gayuM che. aMdAje ke taraNa hatI chatAM e cakera ane buddhimAna hatI. vAtavAtamAM bIjAne jItI levAnI, vaza karavAnI, enA hRdayamAMthI guptamAM gupta vAta paNa kaDhAvavAnI enI kaLA nyArI hatI. caMdA te caMdAja hatI. kuNAlanA aMdhatva mATe paNa e juvAna bALAnuM haiyuM DaMkhatuM hatuM. jethI ene vizvAsa egya dhArIne sunaMdAe satya zodhavA mATe caMdAne avaMtI ravAne karI hatI. e caMdAe avaMtImAM zuM karyuM. e ApaNe joI gayA chIe. zyAmAnA haiyAmAM pesIne eNe kevI yuktithI vAta kaDhAvI lIdhI ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 147) potAnuM kArya pAra paDatAMja caMdA ekadama avaMtInA rAjamahAlayamAMthI guma thaI gaI hatI. pitAnI javAnI IcchA thaI tyAre eNe evo saMga ubhe karyo ke enA guma thayA pachI sarva keI aneka prakAranI kalpanA karavA lAgyuM. kaI kahe e kuve paDIne marI gaI. keI kahe juvAna hato tethI kene laIne bhAgI gaI. jagatamAM purUSe te strIonuM haraNa kare eto ThIka, paNa ANeja keI purUSane ja upADIne purUSa hara. ne dAkhalo besADo. game tema jene jema phAve tema bhale bole, duniyAne meM e kAMI tALuM devAtuM nathI. caMdA jevI avaMtInA rAjamahAlayamAMthI guma thaI ke zyAmAne aneka prakAranI kapanA thavA lAgI. "zuM e mAre gara levA te nahI AvI hAya! huMya rAMDa bheLI ke enA mithyA mehamAM sapaDAI meM haiyAnI vAta karI dIdhI. athavA te enA jevI eka ajANa bAIne meM mArI tahenAtamAM rAkhI eja ThIka na karyuM, ane rAkhatAM zuM rAkhI to ThIka ! paNa mArA haiyAnI chupI vAta meM ene kahI e bIjI bhUla! haze ! have je thayuM te kharuM ! enA jevI eka garIba kaMgAla chokarI mane zuM karI zake che ! kadAca mAno ke mArI vAtano sAra levA AvI haze to mArA paganuM jutu phATayuM, emAM te zuM thaI gayuM ke e tuccha strI mATe huM ATalo badho vicAra kare chuM, mArI sattA, mAre vaibhava, mAro daradamAma ane huM te koNa? caMdAe sunaMdA pAse AvIne sarve vAta kahI saMbhaLAvI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (148 ) e tigarakSitAnA nATakane pATha, zyAmAne sapaDAvavAne temaja pite bhajavele pATha vistArathI kahI saMbhaLAvyuM. kuNAla suradAsa ane zaratazrIne paNa aparamAtAnA adhama kRtyanI khabara paDI. e tigarakSitAnA kRtyane pariNAme pite AMkha gumAvI aMdha thaye-patIta thaye. Aje eNe potAnA putra mahedrane yuvarAja banAvI tAjano vArasa TharAvyuM. jethI kuNAlane e asthira rAjasamRddhi, rAjakhaTapaTa upara tiraskAra Avyo. AhA? dhikakAra thAo A rAjamukuTane ? ke jenA mohanI khAtara kevAM kevA pApa kRtya karavA paDe che. rAjyane anne naraka lakhI che te zAstrakArenuM vacana asatya te naja hoya! pitAnA tuccha svArthanI khAtara mANaso kevuM nIcAmAM nIcuM kRtya karatAM paNa acakAtA nathI. AhA! pitAnA kAgalamAM mAtra akAra upara eka mIDuM vadhArIne eNe ke ghANa kADhaye ! tiSyarakSitA ! te te pUrva bhavanuM barAbara vera vALyuM. " ItyAdI vicAra karata suradAsa kuNAla e khedavALA cittane prabhu bhakitamAM palaTAvI nAkhata. je kAma thatAM zuM thaI te gayuM paNa have e sudhAravAnI koInAmAM tAkAta nahotI. jethI zatrunA manoratha te saphala thayA hatA, ema te sArI rIte jANato hato. e badhe pitAnA pUrvakRta karmano doSa mAnI suradAsa kuNAla prabhune sAco bhakta banavA athAga mahenata karI rahayA hatA. kaI divasa yuga pradhAna Arya suhastisvAmInA eka ziSya potAnA zikhyo sAthe gurUnI AjJAthI suradAsa kuNaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) lanA gAmamAM comAsu rahayA. jemanA paricayamAM kuNAla ane zaranazrI temaja temanuM AkhuM kuTuMba AvyuM. cAremAsanA emanA satata upadezane pariNAme kuNAla ane zaratazrInI prabhu bhakina suvarNamAM kuMdana zobhe ema sanatatvanA raMge raMgAI kevaLa zuddha ucca bhAvanAmaya thaI gaI. munie pitAnI vidvatAthI aneka zaMkAonuM samAdhAna karI kuNAlane jaina dharmamAM sthira karyo. e vairAgI kuNAlanuM mana sAdhu vrata pAlavA mATe ghaNuMya nalasI rahayuM, paNa muniye emane samajAvI zAMta kayA ke "tamAre gRhastha paNeja banI zake tevI sthItimAM dhamAMrAdhana karavuM. AMkhe vagara jIva dayAnuM kAma banI zake nahI ne ethI ulaTuM cAritranI ArAdhanA karavA jatAM virAdhanA thavAnA saMjogo bane, mATe gRhasthapaNAmAMja jainadharmanuM ArAdhana kare ! dharma pasAye sai sArU thaze." prabhu ! mAre have sArUM zuM ne khoTuM zuM ! jIvanamAM mAre kAMI AzA nathI-lAlasA nathI. mAre samaya AtmakalyANa mATe jAya eja mAre mATe have zeSa kartavya che!" suradAsa kuNAle kahayuM. Atma kalyANa karavuM eja mAnava jIvananI sArthakayatA che. aneka khaTapaTathI bharelA cakavatI jevAnA mahAlamAMpaNa je zAMti nathI evo zAMtane apUrva svAda Atma tatvanA abhyAsI tyAgIne hoya che. dharmanA abhyAsIne maraNane paNa bhaya hotAM nathI. sukhamAM duHkhamAM pote karelo dharmabaMdhunI mAphaka enI madada kare che. mATe dharmanuM ArAdhanakaraje." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) aMdha kuNAla gurUnuM vacana mAthe caDhAvI yama niyama vrata vagere pALate kAyAne damavA lAgyuM. ne muni paNa comAsu pUrNa thatAM potAnA parivAra sahita tyAMthI anyatra vihAra karI gayA. prakaraNa 18 muM. eka bhikhArI. ararara yamanA bhAI sarakho A dukALa te juo ! hAya ! hAya ! bhIkSA ApavAne to koI samajatuM ja nathI- di uge keTaluMya mANasa anna vinA mAre che. paNa konI kene paDI hoya te bacAve? prabhu ! prabhu ! babe traNa traNa divase paNa ekavAra khAvAnuM maLatuM nathI, pANI pI pI nete kyAM sudhI jIvI zakAya ? hA ! mota paNa AvatuM nathI ke A pApamaya jIvanamAMthI mukta thavAya. zuM karuM ! kayAM jAuM ! ne A du:khanI vAta kone kahuM?" vatsa dezanI rAjadhAnI kaizA khI nagarImAM khAvAne mATe hajAro kaMgAla rAMkaDAo rakhaDatA hatA. emAMnA eka chapanIyA sarakhA duSkALIyAnA A udagAra hatA. e garIba rAMkAo ghera ghera TukaDA roTalAne mATe rakhaDatA, zrImaMtane zera aDage lagAvIne besatA paNa lAkaDIonA svAda cakhADIne e leke A garIba lokone nasADI mukatA hatA. bicArA e garIba bhikhArIone sarvanAmAM paNa anna durlabha hatuM, to pachI jAgrata avaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1pa) sthAnI te vAta zI! pazunI mAphaka vanaspati khAIne A manuSya jIvanane TakAvI rAkhavAne vyartha prayatna karatA hatA. anna mATe hAtha mAthAM kuTatAM paNa emanA nazIbamAM anna na hatuM. hajAre anna vinA anna anna karatA jala vagara mAchalAnI jema taraphaDatA hatA. hajAre motanI pathArImAM phakata anna vagara ja sutA hatA hajAro khAuM khAuM karatAM A loka cheDI paraloka tarapha gamana karatA hatA. kaMI bhikhArIo ane mATe rUdana karI rahyA hatA. paNa e rUdanano dhvani ke dAtArane kAne athaDAto nahI ke jagaDuzAhanI mAphaka bahAra dhasI AvI lAkho nirAzIone AzAnuM avalaMbana Ape ! anna mATe hAtha paga ghasatA koI eka rAka- bhikhArI pharIne potAnuM prArabdha ajamAvavAne zaheramAM bhIkhane TukaDe meLavavAne nikaLe. peTamAM be traNa divasathI muddale kAI paDayuM nahotuM. hamezanA ane abhAve enA cahere metanA jevA phikko paDI gayeluM hatuM. cAlavAnI enI zakti maMda paDI gaI hatI. chatAM A chellI vakhatano enA prayAsa hato. kozAonA amIranA ghera ghera pharyo paNa lAkaDIne gALoja ene annane badale maLI hatI. nirAza thayele e bhikhArI dhana nAmanA eka dhanAstranA AMgaNAmAM Avyo, gharanA AMgaNA bahAra ghaNIvAra sudhI ubhe; eka reTalAnA TukaDA mATe aneka prakAranA kAlAvAlA karavA lAgyo. chatAM e kaMgAlanA kAlAvAlA sAMbhaLavAnI koIne paNa paravA nahotI. evAmAM Aryasuhati svAmInA be sAdhue gurUnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1para) AjJAthI dhana nAmanA dhanADhyanA gharamAM bhIkSAne mATe gayA. e bane munione joI dhana sArthavAha ekadama ubhuM thaI gayo. bahu mAnathI hAtha joDate vacanathI emanI stuti karato emanA sAdhudharmanI anumodana karato jenAM marAya bhaktithI vikasvara thayAM che e bhaktipUrvaka te nape. tyAra pachI e dhanAe pitAnI strI pAse siMha kezarIyA medaka tathA bIjI keTalIka khAvAnI uttama uttama vAnIo maMgAvI banne munione munionI nA marajI chatAM bhaktithI vaharAvI. banne strIpurUSe bhAva pUrvaka munione khAdya vastu ethI pratibhAbhI emanI bhakti karI. vAraMvAra pitAnI paDI caraNarajathI pAvana karI pitAne uddhAra karavAnI kRpA karavA vinati karI, e bhaktinA badalAmAM "dharma lAbha" evo apUrva mahAmaMtra ApIne e banne mahAmunie tyAMthI nIkaLyA. munio uparanI dhana sArthavAhanI bhakti pelo rAMko joI rahyo hato, pitAne lAkaDIo ane gALenuM dAna karanArA A dhana dhanADhyanI bhaktithI dAna ApavAnI kiyA temaja munionI dAna levAnI vidhithI te tAjuba thayo. "oha ? jagatamAM kharekhara A sAdhuone dhanya che ke jeo ne AvA dhanavAne paNa devatAnI mAphaka name che. tethI ja emanuM jIvIta kRtArtha che. emanuM bhikSA vRttipaNuM paNa svagathIya adhika che ke jemane amRtathI paNa adhika ne mArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 153) jevAne te savapnAmAMya paNa durlabha evA siMha kezarIyA lADu enI bhikSA maLe che, tyAre nArakI sarakhA ame kAlAvAlA karIne emane AjIjI karIye chIe chatAM kayAMyathI anna paNa lezamAtra malatuM nathI. ahA ? samayanI vicitratA te juo! evI sthiti chatAM kadAca koI tuccha evuM kaMika Ape che te keTalAya tiraskAra ne gALonA zirapAvarUpa jheramaya vaccenothI mizrita thayeluM te hoya che. mATe dayA rUpI dhanavALA A sAdhuonI huM prArthanA karuM ke je emAMthI kaMIka-thoDuMka paNa Ape ? " ema vicArato kaMgALa bhikSuka emanA nikaLavAnI rAha joto tyAM ubho rahyo. jyAre banne munio dhanAnA makAnamAMthI nIkaLyA, eTale A bhikhArI emanI pAchaLa cAlya, emanI pAse AvIne yAcanA karavA lAgyA, he bhagavaMta ! babe traNa traNa divase thayAM bhukhanA du:khathI huM marI jAuM chuM. chatAM kaI jarIya bhikSA ApatuM nathI. Apa kRpA karI thoDIka bhikSA Apa te Apane moTuM jIva dayAnuM puNya thaze, eka jIva marate bacaze." "he bhadra? ame A bhikSA laI jaIe eTaluM ja mAtra!" ane muniomAMthI eka munie kahyuM, "kema ! Apa sarakhA paNa AvuM asatya bhASaNa kare che; a222 ! zI dunyA thaI gaI! ke bArika samaya Avya!" bhikhArI ghaNe ozIyALa banI gaye, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 114 ) enI dayAjanakasthiti joI eka munie kahyuM. " ame satya kahIe chIe ke he bhadre ! ame tA phakata A bhikSAnuM anna upADanArA majuraja chIe ? ,, " tyAre A kAne mATe lai jAva che ? keAnIpAse jAva che. " bhikSuke pRyu " " enA mAleka teA amArA gurU che, ame emanI pAse A bhikSA lai jaie chIe. '' (6 huM paNa tamArA gurU pAse AvuM tyAre; teo mArI upara dayA karaze ? " dayAmaNe cahere rAMka-bhibArI bence.. " emAM ame kAMi samajIe nahI ? " sAdhue kahyuM. have rAMkA annano athI thaIne jaNe bhaktithI emanI pAchaLa jatA hoya ema e sAdhuAnI pAchaLa pAchaLa upAzraye gayA. daivayeAge yuga pradhAna te jamAnAnA mahAna samartha jaina zAsananA nAyaka Arya suhasti svAmI upAzrayanA bahAranA ATale ubhA hatA. emanI pAse AvI ane ziSyeA namyA. ta joi pele rAMkA paNa emane gurU dhArIne namyAne khAvAne mATe emanI pAsethI bhAjananI yAcanA karavA lAgyA. phAi divasa nahI anelI evI A ghaTanA joI suhastIsvAmI vicAramAM paDyAM. khacIta A banAvamAM devanA kAMi chupA saMta hAvA joie. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (155) gurUne vicAramAM paDelA joine e ziSye paNa kheAlyA. " bhagavaMta ! atyaMta dayAnI murti evA A raMka rastAmAM paNa amArI pAse leAjana mAgyuM hatu, "" peAtAnA ziSyAnAM vacana sAMbhaLI e mahA manasvIgurU vartamAna samayanA yugapradhAna dezapUrvanA jJAtA hatA. emaNe zrutajJAnanA upayAgathI e rAMka saMkha`dhI bhAvI sthitinA khyAla karyA. e zrutajJAnanA upayAgathI gurU mahArAje evuM bhAvI jIvana joI lIdhuM, ne manamAM ati Azcarya pAmyA. " AhA kevuM enu ujavaLa bhaviSya ? A AtmA bhaviSyamAM jaina zAsa nanA AdhAra thaze-prabhAvaka thaze" jJAnathI enu ujavaLa bhAvI joi gure kahyuM " vatsa ! A sAdhunA pAtramAM paDeluM bhAjana amArAthI koipaNa rIte ApI zakAya nahI ? " " zA mATe na ApI zakAya ! bhagavan ! Apa te yA maya jaina dhamI kahevAva ? jIvadayAnA pratipAlaka thaI ne mArI dayA nahI karo teA huM marI jaiza. anna anna karatA A deha cheDI daIza. ' " jo tAre amArI pAsethI khAvu hoya to eka kAma karavu' paDaze ! " 99 " ane te kAma ! kA ! kaheA ! sUrizvara e game tevuM kAma karavA bhUkhane mATe huM taiyAra chu. "" " A muninA pAtramAM paDeluM leAjana munija lai zake, nahI ke grahastha ! tu jo amArI pAse dIkSA le te AvA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (156) rAka tane maLe ! AnA karatAM paNa tene manavAMchita bhejana prApta thaze." "he bhagavana ? bhale tema thAo ! pitAnA kalyANane kaNa na IcchejanmathIja bhikhArI hovAthI A duHkha huM bhegavuM te karatAM A vratanuM kaSTa sahana karavuM zuM cheTuM che? ke jemAM sAruM sAruM khAvAnuM to male?" e pramANe kahI gurUnI vAta dumake svIkArI. suhasti svAmIe te pachI makane dIkSA ApI modaka khAvAne besADa, gurUe ene taddana alpa AyuSyavALo jANavAthI enI bhAvavRddhine arthe eka bIjA sAdhu sAthe A navA sAdhune sAdhvIone upAye karyo, tyAM A AjanA nava dIkSita sAdhune zrImonI ramaNIo temaja putrIoe bhAva pUrvaka vaMdana karyuM. sAdhvIoe paNa bhAvabhakitathI vAMdyA. jethI navadIkSita sAdhu manamAM anumodana karavA lAgyA ke. "oho ! meM mArI jIMdagImAM kadi joyela nahI evuM Aje mane bhejana maLyuM, vaLI AvI ucca kuLanI-zrImonI putrIe paNa mane kevuM bhAvapUrvaka vaMdana kare che. AvI moTI moTI guNavaMtI sAdhvIo paNa mane vAMde che e badhuM cAritra dharmanuM phala che. jo ke meM to mAtra bhejanane mATeja sAdhupaNuM lIdhuM che" evA vadhatA pariNAmavALA navadIkSita sAdhune laIne e muni gurU pAse AvyA. madhyAnha samaye e nava dIkSite evuM to AkaMTha sudhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 157 ) bhAjana karyuM ke zvAsozvAsanI gati paNa enI maMda paDI gaI temAM paNa modaka jevA madhura ane miSTa bhejanane mAdaka khorAka ! jethI vAyuthI bharelI dhamaNanI mAphaka enuM udara phulI gayuM, zrAddhamAM jamI AvelA bAhamaNanI mAphaka te kSaNavAra sUto, have atyaMta vRtavALuM ne ati pramANamAM vaparAyeluM bhojana nahI pacavAthI zULanI vyAdhivALA ghoDAnI peThe dumakane gupta rIte vibhucikA thavAthI bhUmi upara ALoTavA lAgyA. have gurU mahArAje enI chellI IcchA tRpta karavAne pUchyuM "vatsa! tArI have zI IcchA che !" khathI pIDAtA dumaka sAdhue kahayuM "prabhu ! jyAM Apa samAna sAkSAt kalpavRkSe phaLatAM hoya tyAM mane have zI icchA hoya ! have te A samaye Apaja mane zaraNa thAo? ApanA zaraNamAM ja mArI zubhagati thAo ?" dumakanA alpa AyuSyanA have chellA zvAsozvAsa jaNAtAM enA bhAva vadhAravAne arthe gurUe rUddhimAna zrAvakene enI sevA karavAne mekalyA. temaja sAdhuo paNa nirdoSa davAdArUthI enI sevA karavA lAgyA, moTA moTA sAdhuo ane rUddhi samRdvivALA zrAvako ke je eka vakhate ene gALo detA hatA, te savinaya pUrvaka khaDe page atyAre enI sevAmAM hAjara hatA. kaI enA paga dAbatA, te keIenA peTe davA caLatA, koI mastake davA ghasatA. ItyAdi potAnI sevA thatI joI e maka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (158) sAdhunA hadayamAM chelle zubha bhAva jAgRta thaye ahI? huM kANu? ke jenI AvA moTA munio ane zrImAne sevA kare che. e badho mArA A avyakta sAmAyakane ja prabhAva? sAdhu dharmanuM ja e mahAgya che ke je muni dharmane moTA moTA zrImAne paNa name che. AhA? Akhare maravA samaye paNa mane dIkSA prApta thaI e ghaNuM ja sAruM thayuM. " ItyAdi vicAra karatA ane aneka zrImantothI sevAto e dumaka sAdhu pitAnuM AyuSya pUrNa thavAthI mRtyu pAme. zrAvakoe e muninA za rIrane cagya enI mRtyu kiyA karI. prakaraNa 19 muM. AzAnuM eka kiraNa. prabhu! vizvavatsala ! amArA sAmuM je ? sukhanuM svapna dekhADI kayA pApe amane A athAga duHkhanA khADAmAM pheMkI dIdhAM, te hajI lagI paNa ame bahAra nikaLavA zakitavAna thatAM nathI. arara! zuM dhAryuM hatuM ne zuM thaI gayuM! mANasa zuM dhAre che ! vidhi juduja kare che. A du:khamAMthI ugaravAne ne zatrunA manoratha niSphaLa karavAne have mAtra ane mAre ekaja upAya che. ane te upAya he deva ! tAreja hAtha che. te vakapaNe jema amArI adhogati karI che tema have amAre uddhAra kara? amArI manokAmanA purNa kara? " prabhA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (159) tanI jhAMkhInA ramaNIya darzananI lagAreka vAra hatI, evA avasaramAM nahI bhavya nahI sAmAnya evA eka madhyama makA nanA eka divAnakhAnAmAM kayA upara paDI paDI eka praDha sI A pramANe vicAra karI rahI hatI. e praDha vayanI rAMga sIno svabhAva kaMIka ugra hatA, hukama calAvavAnI enI Teva hitI chatAM ghaNA vakhatanA duHkhanA paricayathI enuM mana hamezAM khinna rahetuM hatuM, strIone ucita mAyA priya eno svabhAva havAthI eka vakhatanI pitAnI samRddhi pitAne harIpha bhegavata hovAthI enA aMtaramAM ati duHkha thatuM hatuM. e du:khamAMthI enAmAM dhIraja, gaMbhiratA, sthiratA, ne sahana zIlatA Adi guNe vikAsa pAmyA hatA. chatAM hajI enA jIvanamAM eka mahatvanI AzA hatI. e AzAnA pAzathI baMdhAyelI e praDha ramaNa duHkhamAM divaso vyatIta karI jIvatI hatI. e praDha vadanA strI te kuNAlanI dhAtrI sunaMdA hatI. joke kuNAlane rAjahaka to have nAbuda thaye hatuM chatAM je banAva vidhine hastaka che evA banAvamAM AzA rAkhI e strI jIvatI hatI. e AzA puravI e te devanI marajInI vAta che. chatAM mANasa jyAre ati duHkhathI nAsIpAsa thAya che tyAre bhaviSyanI koI agamya suAzAe te jIvana vyatIta kare che, pachI bhalene e AzA devAdhina hoya ! chatAM deva upara vizvAsa dharatAM te zIkhe che. devane anukULa karavA puNyakR-dhamAM karavAnI enA haiyAmAM saMbhAvanA jAgRta thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (160 ) garIba bicArI sunaMdA ! te paNa eka parAvalaMbanavALI AzAe deva upara bharUM rAkhIne jIvatI hatI. ne e AzAmAM ne AzAmAM atyAramAM te vicAronA pravAhamAM DubI gaI hatI. eTalAmAM tenI pAse sutelI caMdAe enA vicAramAM Dakhala karI. "moTI bena ? jAgo cho ne?" kema zuM kahe che caMdI ?" vicAramAMthI jAgRta thatAM gaMbhira mukhamudrA dhAraNa karI sunaMdA belI. mane to lAge che ke koI divasa have ApaNe uddhAra thAya ema nathI. AvI ja sthitimAM ApaNe kALa javAne duSTa daive nirmANa karyo che, chatAM manamAM meTI maTI mahatvAkAMkSAo kema thatI haze vaLI ?" caMdAe kaMIka vAte te karavI ja joIenI, ema samajIne vArtAnI zarUAta karI. caMdI? game tema thAya, chatAM bhaviSyanI eka suAzAe huM jIvuM chuM. tuM paNa pitAnA zeThanI AvI sthiti joIne tarUNa avasthA chatAM akhaMDIta brahmacarya pALatI saMsAra choDIne beThI che, te zuM daiva eTaluM kaThera thaze ! zuM ApaNuM upara e dayA nahI kare? " sunaMdAe AzA ApI. "mane nathI samajAtuM ke e kayI rIte ApaNane madada karaze ! kuNAla kuMvara zuM pharI dekhatA thaze ? emanAM gayelAM locana pharI prApta thaze. prabhu prabhu? muvelAM mANasa te kada jIvatAM thatAM haze ? " caMdIe nizAnA uddagAra kADhyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) "caMdI! dIkarI! kadAcita e na thaI zake paNa eka cIja te avazya thaI zake! ke je cIja upara AzA rAkhIne huM jIvuM chuM." caMdA sunaMdAnA zabdo sAMbhaLIne camakI. eNe AturatAthI pUchyuM. "moTI bena? ane e kayI cIja vArU?" te e ke zarata vahune sAro divasa to AvI zake? zaratazrI je deva uchAe koI bhAgyavaMta putrano janma Ape to............" sunaMdA bolatAM aTakI gaI. "to zuM !" caMdAe pUchyuM. "e putra zuM karI zake?" "saMbhava che ke e putranA puNyathI ApaNe ApaNe gayele vaibhava pAcho meLavI zakIe, eTaluM ja nahI paNa zatrunA manoratha niSphaLa paNa karI zakIe." sunaMdAe potAnA mananI vAta kahI saMbhaLAvI. tamArI dhAraNuM pramANe bane te kadAca ApaNe phAvI zakIe ema tamAruM mAnavuM che?" huM to zaratanA sArA divasanI ja rAha jou chuM caMdA? te pachI paNa ApaNe te banatA prayAso karavAnA che. phala te devAdhina che?" "evI devAdhina vastu upara bharUsa kema rakhAya ! jagatamAM kAMI ochuM ja ApaNuM dhAryuM bane che te?" 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (162 ) "khacIta ! te chatAM AzA durAzA che. du:khIAone AzA eja jIvana che." sunaMdA belI. paramakRpALu paramAtmA tamArA mane ratha saphaLa kare?" tAruM brahmacAriNInuM vacana satya thAo? tArUne mArUM tapa, kuNAlanI prabhubhakita e kAMI niSphaLa to nahI ja jAya." bane jaNa e pramANe vAttAlApa karatAM hatAM, hajIte teo uDyAM paNa nahotAM, evAmAM zaratakumArI tyAM AvI, enuM haiyuM prasanna hatuM. vadana upara AnaMdanI surakhI chavAI hatI. e prasanna vadana jotAM sunaMdAe chuM.zarata? Aje te kaI atyAramAMja AnaMda ! zuM che kAMI?" "bAIjI? eka khuzakhabara kahuM ! Aja keTalAya divasathI mArA manamAM e vAta hatI, paNa mane zaMkA hatI, basa have mane khAtarI thaI. " vAta karatI karatI zaratakumArI caMdAnI seDamAM bharAI enI jeDamAM beThI. caMdA ane zaratakumArI lagabhaga sarakhI umaranAM hatAM, banne suMdara ane buddhimAna hatAM temaja sAduM jIvana gALanArAM hatAM. jethI bannemAM sakhyapaNuM sArI rIte hatuM. bane eka bIjAnI khAnagI vAto karI ekAMtamAM nirdoSa vinoda karI mana prasanna karatAM hata. caMdA paNa zaratakumArIne ekAMtamAM khAnagI vAte pUchIne ene varaghelI kahIne banAvatI hatI. bannene evI rIte sukhamAM kALa nirgamana thatuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (163), evI te zI vadhAmaNI lAvI che. zarata! bela jevuM !" bedarakArapaNe sunaMdAe kahyuM chatAM enA haiyAmAM utkaMThA hatI. kahuM ! Aja mane mAluma paDyuM ke mArA....." bolatAM bolatAM zaratakumArI zaramAI gaI ne caMdAnA haiyA upara potAnuM mukha chupAvI dIdhuM. kema? zaramAI gaI chelanI! kaMI navA junI karI che ke zuM?" hasatAM hasatAM caMdAe enA kAnamAM kaMika kahyuM. hA ! emaja che? tArI vAta satya che caMdA ?' zaratazrIe caMdAne samajAvI dIdhu. "caMdA ! tame be jaNa zuM gusapusa vAta karo cho, Aja kAlanI chokarIyo to je ! " sunaMdA mRdu bhAve hasI ane bolI. moTI bena! enI vAta huM samajI paNa e kahI zakatI nathI. tamArI eka dhAraNa Aje satya thaI, duzmananA tejanA kSayanI zarUAta thaI." caMdAe hasatAM hasatAM jaNAvyuM. lagAra spaSTatAthI kahe caMdA ! tArI meMghama vAtamAM huM zuM samajuM !" utsukatAthI sunaMdAe pUchyuM. zaratakumArI garbhavatI che, moTI bena ?" caMdAe mRdu hAsya khulAso karyo. caMdAnuM vacana sAMbhaLI sunaMdA ekadama saphALI beThI thaI gaI. potAnA sAMbhaLavAmAM bhUla to nathI thatIne, te nakakI karavAne eNe pharIthI pUchayuM. "caMdA! pharI kahe ute zuM kahyuM?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (164) "tamArI AzA phaLI, ApaNuM zaratane odhAna che!" " zaratane garbha che?" khAtarI karavAne pUchayuM. " hA ! tethIja tamane kahetAM zaramAya che. zarata ! " AhA ! Aje mArI ghaNA divasathI haiyAmAM rahelI eka AzA saphaLa thaI. zarata ! mArI AzISa che ke tuM rAjarANuM tana thaI, paNa rAjamAtA thaje. ApaNuM pUrvaja caMdragupta ane azoka jevA samartha putrane janma ApanArI mAtA thaje." AnaMdathI uchaLatA haiye sunaMdAnA mukhamAMthI akamAta e zabdo nIkaLyA. "tamArAM vacana huM mAthe caDAu chuM. ApanuM vAkya aMgIkAra karU chuM." zaratakumArIe zaramAte zaramAte zakunanI gAMTha vALI. "Aja keTalA divasa thayA; zarata ?" Atura hadaye sunaMdAe pUchyuM. zaramAte dile zaratakumArIe kahyuM. " be mahinA?" Aja babe mahInA thayA chatAM amArAthI vAta chupAve che. ghelI ?" caMdAe evuM kahIne ene gAle mRdu cuMTI khaNuM. Aja sudhI mane te kAMI khabara paDI nahIM. zuM karuM?" te divasathI du:khIyALA kuNAlanA makAnamAM AnaMdanI jhAMkhI thavA lAgI. sunaMdAnA du:khI dIlamAM paNa zAMti thaI teNIe garbhane sArI rIte poSaNa karavAnI, khAvA pIvAmAM temaja bahu kAma na karavAnI evI keTalIka zaratakumArIne zikhAmaNa ApI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (165) te pachI divasa jatAM ene-zaratakumArIne sArAM sArAM svane AvavA lAgyAM, devagurU ane dharmanI bhakita karavAne dohada utpanna thaye. e dehada kuNAle paripUrNa karyo. tyArathI prasanna hadaye rahetI zaratakumArI garbhanuM sArI rIte pAlana karavA lAgI. sunaMdA ane caMdA enI ghaNuM saMbhALa rAkhatAM. khAvA pIvAmAM enI kALajI rAkhatAM, bIjI dAsIo Dagale Dagale enI sevAmAM hAjara rahetI. ganuM piSaNa karatI zaratakumArIne aneka prakAranI abhilASAo thavA lAgI. badhAne hukama karI sarva upara sattA calAvavA lAgI. jagatane tAbedAra banAvavAne duniyA upara cakavattAM rAjya sthApavAno ene abhilASa thavA lAgyA. rUDI rItathI garbhanuM pAlana karatAM pUrNamAse ane zubha muhUrte eka suMdara ane tejasvI putrane janma Apyo. graho badhA anukuLa hatA, keTalAka to uMcca hatA. keTalAka svagRhI hatA. evA sArA grahogamAM guDhagabhAM zaratakumArIe bhavya putrano pIDA rahItapaNe janma Ape. sunaMdA, caMdA, vagere putra janma samaye zaratakumArI pAse hAjaraja hatAM. nirvine putrane janma thaye jaI e khuzI thayAM. azucI vagere dUra karI e bALaputranuM caMdravadanane paNa tiraskAra kare evu suMdara vadana, bhavya lalATa, majabuta ane ghATIluM zarIra je sunaMdA atyaMta harSaghelI thaI. "dIkarA? tArI mAtAnA manoratha pUrNa karaje. moTe cakravartI rAjA thaje." putrane joI enI AMkhamAM harSanAM Asu AvyAM. e taratane janmela bALaka pitAnAnAjuka hAtha ucA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (166) karata ne meM malakAvata, uchaLato sarvanA harSamAM vadhAre karavA lAgyA. turataja eka dAsIe doDI AvIne kuNAlane vadhAmaNuM ApI. putra janmanI vAta sAMbhaLI kuNAla khuzI thaye, paNa vaLI vicAra thayo ke "mArA jevAnA gharamAM janma dhAraNa karanAra e putranuM evuM zuM bhAgya haze? te chatAM haze devanI marajI haze tema thaze." vadhAmaNImAM dAsIne khuzI karI, potAnI zakti anusAra ene bheTa ApI. putrajanmanI vadhAmaNIthI Aje AkhA gharamAM AnaMda AnaMda hato. Ajane AnaMda bhaviSyanA AnaMdanI jhAMkhI rUpa hato evuM koNa jANatuM hatuM ! -AjIprakaraNuM 20 muM. AzAne hiMDoLe. vatsa ! Aje tuM uyinInA siMhAsana upara hota te A dIkarAno ke janma mahotsava thAta ! chatAM dIkare nazIbadAra che e saMtoSanI vAta che." putra jamyA pachInA eka divase sunaMdAe avasara melavIne kuNAlane kahyuM e kahevAmAM enuM lakSya Aje kAMI juduM ja hatuM. kumAra ? zo gabharU A chokaro che. ene nihALavAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) prabhu tamane AkhA Ape te kevu' sArUM' ? A khALa suMdara vadana AMkhA AgaLathI dura karavuM paNa gamatuM nathI hA ! " caMdAe vacamAM kahyuM. " game tevA suMdara paNa have e kai rAjA na thai zake ?" kuNAle kahyuM. " kema na thai zake ! rAjAnA kuMvara thru rAjA na thaI zake ! " suna MdAe jussAthI kahyuM. ,, " bezaka rAjAnA kuMvara rAjA thai zake; paNa atyAre huM kAMi rAjA nathI ke e rAjyavArasa thai zake ? kuNAla AhyA. ,, " tame game tema kaheA ! bAkI mane teA cheAkarAnu nazIkha meTu lAge che. AvA maMtrIza lakSaNa yukta bhAgyavAn putra jo meTA rAjyanA mAleka na thAya teA pachI ema ja samajavuM ke vidhi paNa kAi vakhate bhUla kare che. " caMdA vacamAM belI. te! tArI ne mArI AzA maneAratha saphaLa thaze. " ,, " caMdA ? prabhu icchA haze prabhu---vidhipUrNa karaze. ApaNA sunaMdA belI. " tamAre strIone jIvavAne mATe kAMipaNu AzAnu avalaMbana tA joie nA ? aneka prakAre bhale havAi kIllA AMdhrA ? " kuNAle kahyuM, "" eTalAmAM zaratakumArIe AvIne putrane sunaMdAnA kheALAmAM mukayA. " vatsa ! tuM game tema kahe paNa AnuM bhAgya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (168). te meTuM che? je ne khoLAmAM paNa e lucce kevAM tophAna karI rahyo che." bALaputrane ramADatI sunaMdAe putrane kuNAlanA khoLAmAM muko. "le A tAro putra ! ramADa ene ! enA kuNA mAkhaNa jevA zarIra upara hAtha to pherava jarI !" kuNAla kheALAmAM ramatA e bALazizunA zarIra upara hAtha pheravato ene lADa laDAvA lAgyo. e capaLa vRttivALuM bALaka kheALAmAM Amatema uchaLatuM, hAtha paga pachADatuM ALoTavA lAgyuM. bALakanA moDhA upara madhura smita hatuM e smita vadanamAMthI zatrune bhaDakAvanArA bAlyocita paDakArA nikaLI rahyA hatA. kheALAmAM ramADatAM kuNAla be. "dIkarA! mArA karatAM mArA pitAne tyAM tuM ja hota to kadAca moTA rAjyane dhaNI thAta ? athavA to Aje pATavI mahedrakumAra che ene tyAM janma thavAthI tuM bhaviSyamAM tAre hakka nakkI karata. paNa khera deve tane mAre tyAM janma Ape te bhale ? tArA hitane mATe have huM zuM karuM ?" enA hitane mATe tuM ekakAma kara, dIkarA? ghaNAdivasathI mArA manamAM tArA dIkarAnuM meM jevAnI abhilASA hatI te vidhio pUrI karI che, bAkInI eka abhilASA tuM purI kara ?" "keNa huM? mAtA? huM aMdha mANasa bolo tamArI thI abhilASA pUrI karUM? mArAthI e banI zake tema che ke nahI? je banI zake tevI haze te avazya pUrNa karIza." jIjJAsAthI kuNAla bolyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) "tuM dhAraze to pUrNa karI zakaze ane e pUrNa karavAmAM ja ApaNI unnatti rahelI che. ApaNuM jAheojalAlI emAMja samAyelI che." sunaMdA e jaNAvyuM. "le! bolo! jhaTa bole? te zuM che!" kuNAle pUchayuM. te huM ekadama kahevAnI nathI tuM mane vacana Apa; ke huM tame kaheze te pramANe karIza." mArAthI banI zakaze tyAM lagI huM jarUra tamAruM vacana mAnya karIza?" kuNAle jaNAvyuM. "dIkarA? to mArI ekaja mAgaNI che ke tuM A pANI rAjyadhAnI pATalIputramAM jA ?" pATalIputramAM ! tyAM jaIne huM zuM karuM, mAtA ! " utsuktAthI kuNAle kahyuM. tArI saMgItakaLAthI magadhapatine prasanna kara! tAre dIkarAne mATe rAjyanI mAgaNI kara !" sunaMdAnA e vacanathI kuNAlanI AMkha camakI, e vicA 2mAM paDyo, "vatsa zuM vicAra kare che! tuM prayatna kara! mAre A bALa putra lAMbA kALa sudhI jagata upara aizvarya bhagavaze. ApaNu badhAnA maratha e pUrNa karaze." pharIne sunaMdAe kahyuM. kumAra ! zuM vicAra kare che ! tamArI apara mAtA ApaNuM nikaMdana kADhI rAjI thaI gaI che. enA manoratha niSphaLa karavAne have samaya Avyo che." vacamAM caMdA belI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) sunaMdAnuM vacana sAMbhaLIne enI mRta AzA sajIvana thaI hatI. caMdAnA vacanathI ene utsAha vRddhi pAmyuM hatuM. mALanA upara beTheluM e kuTuMba e pramANe bhAvI kAlanI vAtamAM nimagna hatuM. kuNAla dAdarA pAse beThela hato, enA kheALAmAM e nAno zizu ramato hato. bAlacApatyatAthI e kheALAmAMthI kudatI kudato nIce gabaDI paDyo. te dAdara uparanAM pagathIAMthI gabaDato heThe jamIna para paDI gayo ne kalpAMta kalpAMta thaI rahyuM. zaratakumArI te cIsa pADatI mUrNita thaI gaI. sunaMdA ekadama nIce doDI AvI enI pachavADe caMdA AvI nIce kAmakAjamAM rokAyelAM bIjA dAsa dAgIo ghaMghATa sAMbhaLI doDI AvyAM. ararara! juma thaI gayo ! deve A ze kepa karyo. amulya ratna batAvI paDAvI lIdhuM. " hAyapITa karatAM e zizune jevA lAgyAM to nIce paDela ane gela karatA bALaka ekadama sunaMdAe AvatAMnI sAthe ja upADI lIdhe. enA zarIrane badhAM tapAsavA lAgyAM. paNa ene to kyAMya lAgyuM nahotuM. hanumAna ane bhImanI mAphaka pUrvanA puNyathIja e majabuta bAMdhe laIne jamelo hato, sunaMdAnI keDamAM paDela to paNa ene tophAnI bAlacApalya svabhAva cAluja hato, hAtha paga ulALatA sunaMdAne paNa herAna herAna karI muktA hato. vAgavAnuM kaMI cinha bALakanA vadana para nahotuM. bALakane gela karato joI sarvanA ka9pAMta pAcho AnaM. danA rUpamAM pheravAI gayo ne kuNAla paNa khuzI thayo. zarataShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) kumArI bebhAnamAM hatI ene sAvadha karI enA kheALAmAM bALaka muke "le A tAre bALaka?" potAnA bALakane akSata aMgavALa joI enA jIvamAM jIva Avyo. bALakane haiyA sAthe dabAvI ene cuMbana upara cuMbanathI navAjyo. mAtAnA lADathI e zizunuM vadana khIlI khIlI rahyuM. ne pAchA khoLAmAM hAtha paga pachADato tophAna karavA lAlyo. | badhAne lAgyuM ke bALaka ATale uMcethI nIce paDaye chatAM lagAre ene lAgyuM hoya evI nIzAnI enA zarIra upara nathI enA mana upara enI asara paNa nathI. dAdarathI nIce paDyA chatAM joyuM to e gelaja karato hato. mATe AgaLa jatAM e mahA parAkramI thaze. ghaNA zatruonA garvanuM mardana karanAre thaze. ethI sunaMdAnuM haiyuM to harakhyuM. kuNAla ! dIkarA ! joyuM tArA bALazizunuM parAkrama ? ATale uccethI paDaye chatAM eto nIce ramato hato. atyArathI ja enuM zarIra ATaluM badhuM majabuta che te meTo thatAM jarUra potAnuM rAja to parAkramathIja e avazya leze. chatAM dIkarA ! eka vakhata tuM prayatna to kara? tAra mahenata ane mArA A bALakuMvaranuM nazIba ! maratAM pahelAM eTaluM te-huM joI lauM!" "jevI rIte pelI tiSyarakSitAe ApaNuM mane ratha niSphaLa karyA che, tevI ja rIte A bALanA puNya pratApe enA manoratha paNa tame niSphaLa karo ?" caMdAe vacamAM kahayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) eka bALakanuM asAdhAraNa puNya hatuM ne gharamAMthI AvI rIte haMmezAM preraNA thatI hovAthI kuNAlanA hRdayamAM marI gayelI AzA pAchI punarjanma pAmI. mAtA ! mane vicAra karI levA de! pachI e saMbaMdhI cokakasa nirNaya huM karIza ?" ema kahI kuNAla tyAMthI cAlyo gayo. te divase sAMjanA kuNAla pitAnA ekAMta oraDAmAM besI vicAra karato hato. eNe pitAnA bALajIvanathI laIne Aja paryata jIMdagIne ItihAsa uthalAvavA mAMDe. e ujajayanIne AnaMda ? e yuvarAja padavI, avaMtIno vaibhava enI ene jhAMkhI thavA lAgI. pelI kura mAtAe ATha varSanI umaramAMthI ja ene AMdhaLe banAvI duniyAmAMthI rada bAtala karyo hato. "hA ! meM eno zuM gunho karyo hato! ke.eNe potAnA adhama kRtyathI mArI jIMdagIne dhvasa karI nAkhyo. enA dIkarAnI pahelAM mAro janma thaye emAM mAro zuM vAMka ! ke rAjAne potAnuM hathIyAra banAvI e aparamAtAe mArI AMkha haiDAvI. Aje kaMI varSo vahI gayAM chatAM mArI avaMtInI jAhojalAlI eno putra maheMdra yuvarAja padavI pAmIne bhegavI rahyo che. jevI rIte eNe mAre manoratha vyartha karyo temaja huM paNa eno manoratha vyartha karU! ane mAruM rAjya huM ja pitA pAsethI emane prasanna karIne mArI uM? Aje samaya badalAya che. te mahenata karIne putranuM nazIba to huM ajamAvI jeuMjagatamAM badhA divase koInA sarakhA jatA nathI. duniyAmAM jovAya che ke pitAe gumAveluM tAja dIkare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13). meLave che, te mAre paNa have avazya prayatna kare,kadAca enuM jAgrata bhAgyeja mane preraNA karatuM haze to kone mAluma! basa eja nizcaya, jema bane tema pATalIputra tarapha ravAne thAuM. mArI saMgIta vidyAnA camatkArathI emane prasanna karI varadAna mAgI la?" vicAramAM ne vicAramAM e pramANe nizcaya thavAthI kuNAle pitAno nizcaya pitAnI mAtAne kahI saMbhalAvyo. enI vAta sAMbhaLIne sunaMdA vagere sarve prasanna thayAM sunaMdAe AziSa ApI. "dIkarA ? tAruM kArya satvara siddha thaje? ne duzmananA manoratha niSphaLa thaje?" huM paNa icchuM ke kumAra ! tamArA kAmamAM tamane vijaya maLe!" caMdAe paNa kahyuM. dIkarA! ahIMthI pATalIputra dUra che. tene muzkelI na paDe mATe tuM sAthe kone laI javA Icche che vArU !" sunaMdAe kahyuM. koIne nahI mAtAjI? huM ekAkI javA icchuM chuM. teya vaLI gupta rIte ! pitA mane oLakhe tevI rIte paNa nahI pachI pAchaLathI anukULa samaye bhale oLakhe ! paNa ahIMthI to gupta vezeja eka aMdha gavaiyAnA vegamAM nIkaLIne pharate pharato huM pATalIputramAM jaIza." dIkarA ! rastAmAM tuM eka apaMga hovAthI khAvA pIvAnI tene aDacaNa paDaze. mATeja sAthe eka jaNane rAkhavAthI tene ThIka paDaze. " sunaMdAe rastAnI mukelI batAvI. * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (174) ene mATe mArI saMgItavidyAja mane sAdhanabhUta thAo ! je e saMgItavidyA ane khorAka jeTaluMya nahI apAvI zake, te mahArAja pAsethI moTuM sAmrAjya te kema apAvI zakaze ? mATe mAro sAthI to phakta mArI sItAra ja !" kuNAle kahyuM. samaya evo ja hovAthI deva upara bharUse rAkhyA vagara chuTako nahote, jethI vidhAtA upara vizvAsa lAvI kuNAlanA vacanane sarvee anumodana ApyuM. te pachI eka divase zubha mahatta sAcavato kuNAla zarata kumArIe maMgala tilaka karela sAmAnya bhikSuka gayAnAM kapaDAM dhAraNa karI hAthamAM sitAra laIne pATalIputrane raste paDyo. mArgamAM ene ghaNuM sArA zakuna thayA. e zakunane vadhAvato kuNAla pitAnA nehI janathI adazya thaI gaye. prakaraNa 21 muM. aMdha sitAravALo. pATalIputramAM jAhera rastA upara hamaNAM keTalAka divasa thayAM eka sitAravALe najare paDe che. jyAre e sitAra vALo sitAranA sUra sAthe pitAnA kaMThathI madhurA svara choDI muke che. tyAre e saMgItakaLA AgaLa kinnara ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) gAMdha paNa lajajA pAmI jAya che. evA e aMdhanA mIThA gAnathI AkhuM pATalIputra gheluM gheluM thaI gayuM che. jyAre e gAya che tyAre hajAre mANase enA gAnamAM lubdha thaIne sAMbhaLavA ubhA rahe che. seMkaDo kAryane paDatAM mukIne manuSya e devadurlabha gAna tarapha AkarSAya che. keTalAka amIra umarAvo ne saradAra enAM vakhANa sAMbhaLIne potAne makAne bolAvI enuM gAna sAMbhaLe che. enA saMgIta upara marI paDanArA lokonA hRdayamAM basa enA saMgItanIja dhUna lAgI hatI. koI koI vAra amIra umarAvonA tyAMthI ene AmaMtraNa AvatuM, e AmaMtraNane mAna ApI aMdha sitAravALe emane tyAM jaI pitAnA saMgItane adbhUta camatkAra batAvI -zrotAone behada khuzI karato hato; prasanna thayelA saradAro, zrImate enuM nAma ThAma pucchatA. tenA javAbamAM pote kahetA ke "huM suradAsa chuM- aMdha sitAravALo chuM." tamArA kuTuMbamAM koNa che suradAsajI ? " enA javAbamAM te kaheto ke-"A sitAra eja mAruM kuTuMba che, mArI aMdhAnI e lAkaDI che, jIvanuM jIvana che." . sArI sArI lAlaca ApI saMgItanA lukhya amIra ene potAne tyAM hamezAM kAyama rahevAne lalacAvatA. paNa koIne tyAM kAyama rahevAnI e sitAravALe nA pADate. kAraNamAM jaNAvatA ke. "koIne tyAM rahevAthI pachI enuM ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) mana sAcavavAnI utkaMThA rahe che. ne prabhubhaktimAM je bhAva rahevo joIe e bhAva pachI ja rahe che. mATe ame te prabhunAja nokare kahevAIe, emane game tevuM karavA vaDe karIne e mahAna AtmAnA nokarI bajAvIe chIe." sitAravALe evI rIte Apa ghaTe evo javAba Apato, paNa pitAnI mULa oLakhANa keIne Apate nahIM. jyAre enA jIvana saMbaMdhamAM pUchavAmAM AvatuM tyAre kahetA mArUM jIvana ghaNuM bheda bharyuM che te huM koIne kahIza nahI, temaja maherabAnI karIne keIe mArA jIvanane bheda pUcha paNa nahI." enA AvA juvAbathI ene nArAja karavAne enA jIvana saMbaMdhI keI ene pUchatuM ja nahI, jyAM tyAMthI ene bhejananAM AmaMtraNa karavAmAM AvatAM. e AmaMtraNane mAna ApIne pote temane tyAM jato potAnA saMgItathI emane prasanna karato hato. amIre enI AgaLa seTathuM mukatA paNa e pote mAyAno svIkAra karatA nahI, ne tyAganI mahattAnuM badhAne bhAna karAvata e bhejanamAMja saMtoSa mAnatA hatA. vizALa pATalIputra nagaramAM raMkathI te amIra paryata darekane ghera A aMdha sitAravALAnA gAnanAM vakhANa thavA lAgyAM. eka divasa samrATa azoka darabAramAM beThA hatA. badhA amIra umarAvo ne saradAre pitapotAne gya Asana upara beThelA hatA. te avasare rAjakAryathI paravAryA pachI kaMIka navA junI vahIo vaMcAtI hatI. tevAmAM eka maMtrIe kahayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (177) AhA ? mahArAja ? hamaNAM thoDA divasathI nagaramAM eka gavA Avyo che, zuM enI gAna kaLA ? deva? ApaNuM AkhuM nagara eNe divAnuM banAvyuM che." kharI vAta che mahArAja? mane to lAge che ke e koI gaMdharva chupAveSamAM AvyuM haze athavA to ene kadAca iSTa devanuM varadAna haze! nahItara AvuM suMdara gAI zake nahI. e saMgItane mIThe sura kAnamAM peThe ke basa enI pAchaLa evI te tAlAvelI lAge che ke dila emAMja lubdha thaI jAya che." bIjAe kahyuM. chatAM aphasosa ? evA suMdara ane kaLAvaMta purUSane duSTa vidhAtAe AMdhaLe banAvyo che." "ApaNuM nagarane che ke bahAra gAmathI Avele che?" mahArAje pUchayuM. che te koI paradezI garIba-muphalIsa ! chatAM gAna kaLA enI anupama che. e gAna zakita AgaLa gaMdharvopaNa avazya hArI jAya." pradhAne kahyuM. are! hArI gayA emaja kahAnI! nahItara e gaMdha zAmATe mAnavonI daSTi AgaLathI adazya thai gayA vA ! AnA suMdara gAnathI lajajA pAmIne bicArA ete have pAIja gayA!" eka kavie kahyuM. enA bolavAthI sabhAmAM hAsya prasarI rahyuM. 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) : rAjA haste "zuM evuM enuM suMdara gAna che? to ApaNe paNa ene ahIyAM saMgIta karAvavAne bolAvIe. " "Apa eka vakhata enA mukhamAMthI nikaLatuM madhuraM saMgIta zravaNuM karazo to Apa ene javAja nahI . vAraMvAra enAM gAna sAMbhaLavAnI ApanI AturatA vRddhi pAmaze. " eka sAmaMte kahyuM. to ApaNe ene sAre daramAyo ApIne nokarIe rAkhI lezuM " rAjAe kahyuM. are ! ene bheTa ApIe chIe paNa e leto nathI to pachI karI rahevAnI te vAta ja zI ?' bIje sAmaMta bolyA. zuM nokarIe rahevA nA pADe che !" rAjAe pUchayuM ghaNeja nirlobhI ane tyAgavRttivALe che mahArAja ! bhejana mAtrathI ja saMtoSamaya jIvana gALato e rAtadivasa prabhunI bhaktine bahAne pitAnuM saMgIta cheDI mUke che" koI bIjAe kahyuM. ThIka che ApaNe paNa e saMgIta sAMbhaLazuM tyAre." ema kahIne rAjAe pratihArIne teDI lAvavAno hukama karyo. rAjAne hukama sAMbhaLI pratihArI ene belAvavAne cAlyA gacA. e AMdhaLo hovAthI ene mATe caka naMkhAvyo, kemake rAjAo hIna aMgavALA purUSanuM mukha jotA nathI. paDadAmAM rANuone besavAnI sagavaDa karI tyAM satAravALo AvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (79) pahe. rAjAnI najare na paDavA detAM ene pratihArI enI besavAnI jagAe laI gayo tyAM ene besADyo. have gaMdharvonI saMgIta lamIne tiraskAra karanAra A aMdha satAravALAne gAvAne hukama thaye, hajAro mANasa sabhAmAM vidyamAna chatA kAMkarI paDe to saMbhaLAya evI zAMti hatI. hajAro ne e satAravALAnA zarIra tarapha cATelAM hatAM. satAravALe je samayanI rAha joto hatA te samaya atyAre AvI pahoMce hato. jene mATe eNe ATa ATale parizrama sahana karI mahenata uThAvI hatI, te viSama parikSAnI atyAre kasoTI thavAnI hatI. Aja divasa ene mana ghaNe mahatvano hato. kSaNa pachI zuM thavAnuM che enI AkhI sabhAmAM koIne paNa khabara nahotI, chatAM satAravALo pitAnuM dhyeya samajato hato. jethI te pitAnI ucamAM ucca gAyana kaLA ajamAvI mahArAjane prasanna karavAno IrAdo rAkhato hato. prayatna ene hAtha hato phala te devAdhina hatuM. satAravALAe taiyAra thaI kSaNavAramAM sarvanI ajAyabI vacce prabhubhaktimAM vadhAro thAya evA saMgItanA sUra cheDI mUkayA. dAdara. mADha mairavI. he jIvana svAmI, pratidine, tuja sAme ubhe rahe. he bhuvanezvara, karajeDI, tuja sAme ubhe rahuM; he jIvana namra drige premAzru bharI, tuja sAme ubhe rahuM. vIra vIra japI ekAMte, prabhu sAme ubho rahe che jIvana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) samasta jaga mAnavanI vacce, tuja sAme ubhe rahuM. he jaga bAMdhava rAja rAjezvara, tuja sAme ubhe rahuM; he jIvana bhavaraNanA A karma kinAre, tuja sAme ubhe rahe. A bhavamAM mama kAja purU thatAM, tuja sAme ubho rahuM; | he jIvana potAnI jeTalI kaLA hatI te satAravALAe uparanA gAnamAM khacI nAkhI. prabhu bhaktinuM rasa bharyuM e zAMta rasa pUrNa gAna atyAre addabhUta hatuM. sakaLa sabhA A gAnamAM lubdha hatI. gAnAre potAnI gAna zaktithI samartha vIrA hadamAM paNa prabhu bhaktino rasa jAgRta karyo hato. potAne AMkha hatA to joI zakata ke meralIthI mugdha thayela sarpa eka citte DolyA karato jema bIju bhAna bhUlI jAya che, saMgItanA tAnamAM lubdha thayeluM haraNIyuM jema jaMgalamAMthI kheMcAIne nagaramAM Ave che, tevIja rIte badhI sabhA enA gAna upara phIdA hatI-mugdha hatI. khuda samrATa azokavardhana paNa e kaMThanI mAdhuryatA upara, gAvAnI zalI upara ane gAnanA prabhu bhaktithI bharelA ucca bhAva para mugdha thayA. hatA. meTA purUSonI-samartha purUSanI prasannatA ke gusso vyartha jatAM nathI, mahArAje tarata ja prasannatA pUrvaka satAravALAne varadAna mAgavA kahyuM. eno manoratha have pUrNa thavAnI taiyArImAM hatuM ema ene lAgyuM. rAjAnuM varadAna sAMbhaLI satAravALe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (181) Aya gIti. prabaLa pratApI narapati, maryavaMzanA Adya purUSa rAje, caMdragupta pRthvIpati, biMdusAra pachI azaka zrI gAje, pitu AjJAne pAmI, locana jeNe arpaNa karI dIdhAM, kuNAla Aje AvI, pitA pAse kAkiNI mAge." varadAnamAM kuNAle potAnA vaMzanuM varNana karatAM kAkiNInI mAgaNI karI. te sAMbhaLIne mahArAjA azoka ekadama camakI uDyo ane be. "oha! tuM keNa kuNAla? " hA pitAjI? tamArI AjJAne lekha joIne je pote aMdha thayo hato eja A kuNAla !" satAravALe piotAnI oLakha ApI. rAjAe saphALA uThIne paDado dUra karI nAkhyuM. pitAnA putrane joI oLakhIne AMkhamAMthI azru pADatAM ene potAnA kheALAmAM besADI nehapUrvaka kahyuM. "AhA putra! e badhuM kema banI gayuM te kAMI samajAtuM nathI. meM te phakta tane abhyAsa karavAne lakhyuM hatuM chatAM durdeve moTo anartha karI nAkhe !" A ghaTanA joI AkhI sabhA Azcarya pAmI gaI. kayAM eka sAmAnya aMdha gavaiyo ne kayAM yuvarAja kuNAla. AhA ! zuM vidhinI ghaTanA ! pitAnA vacana sAMbhaLI kuNAla samaye ke " pitAne kayAMthI khabara hoya ke e mArI upara mAtA tiSyarakSitAnuM kAvavuM hatuM! khare! paNa mAre atyAre e vAta karavI nahI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 182 ) ,, paNa mAre mArUM kAma kADhI levuM. ene anAtha niSphaLa thaze tA e jIvatAM muvA jevI che. pachI ene mAravAvaDe karIne zuM! " pitAjI! bananAra ghaTanA banI gai. emAM have harSa zAka zuM ? jevuM mAruM bhAgya. "" "" " hA ! rAta divasa e bhUlanA mane pazcAttApa thAya che. are ! enuM prAyazcitta zu karuM ? " beTala ! putra ! tArU huM zu priya karUM ? " (8 bApAjI ! meM ApanI pAse varadAna mAgyu che te kAkiNI Apo ? eTale khasa che? " kuNAle kahyuM. " " he vatsa ! huM prasanna thayAchu tA kAMi sArU mAgIle eka kAkiNImAM te zuM mAgyuM ?" rAjAe kANInA artha na samajavAthI kahyu . ,, " deva ! yuvarAje kAMi svalpa mAgyuM nathI. emaNe jeTalu ApanI pAse che e badhuya mAgI lIdhu che ? maMtrIoe kahyuM. tr eTale zu` rAjya mAgyu che aNu ?" rAjAe pUchyuM. " hA deva, kAkiNI e rAjaputrAnu rAjya kahevAya ! " maMtrIoe khulAsA karyA. "" dikarA, tuM rAjyane zuM karIza ? kAraNa ke tane rAjya maLe tApaNu tuM cakSu rahIta hAvAthI e rAjya bIjAne svApIna thavAnuM. meM teA tane prathamathIja rAjya ApavAnA nizcaya karyA hatA, paNa duEve mArA e manAratha niSphaLa karyo. rAjAe kheda pAmatAM kahyuM. "" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 183) pitAjI ! kheda na karazo. huM Apane eka vadhAmaNI ApuM chuM ke mAre putra thayo che. te rAjya karaze !" kuNAle zaMkAnuM samAdhAna karyuM. zuM tAre putra thaye ! kyAre thaye dikarA ! harSa pAmatAM rAjAe kahyuM. pitAjI! "saMprati" hamaNAMja thayo che." zuM hamaNuM !" "hA." atyAre te kyAM che dikarA?" "Ape ApelA mArA gAmamAM. " bIje divase rAjAe tarataja gheDesvAra sahIta maMtrIene e bAlakumArane teDavAne mokalyA. ne temanI sAthe thoDA divasamAM bAlakumAra zarat kumArI, sunaMdA, caMdA vagere parivAra AvI pahoMce. rAjAe dhAmadhumathI bAlakumArane praveza mahotsava karyo ne enuM nAma paNa "saMprati " uparathI saMprati" ja kAyama rAkhyuM. | daza divasa vityAbAda mahArAja azokavardhane stana pAna karatA e bALakumAra "saMprati"ne mahotsavapUrvaka tapta nazana karyo. ghaNA kALe sunaMdAnI haiyAnI umeda evI rIte paripUrNa thaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184) prakaraNa 22 muM. kheMcAkheMca. "AhA! Ate aNadhAryuM banI gayuM! ararara ! bhuMDI thaI ! deve mArI AzAne kIlle jaDamuLathI ukheDI nAMkhe; je rAjya lebhanI khAtara kuNAlanI AMkha phaDAvI mArA putrane meM tAja apAvyuM. chatAM juo to kharA devanI zuM ramata che ! ApaNuM dhArelI AzAo e duSTa dhuLadhANuM karI nAkhe che. eka kaTa dUra karyo te vaLI Aje bIje phUTI nIkaLyo. are! mahArAje to ene rAjyapaNa ApI dIdhuM have ene rAjyabhraSTa zI rIte karI zakAya? A dunIyAmAMthI e ravAne thAya to ApaNuM kAma thAya !" ItyAdika vicAra karatI eka suMdara ramaNa pitAnA AlIzAna bhavanamAM udAsa cahere palaMga upara paDI hatI. Aje enI ciMtAne pAra nahoto. kaI rIte ene sukha nahotuM jethI AvA muzkelInA samayamAM kedanI salAha te levI ja joIe. eNe naMdanAcArya pAse javAno vicAra karyo. paNa vaLI ene vicAra thayo ke e rUpalabdha sAdhu to pitAne Azaka banyo hate. keTalIka vakhata ene hAtha tAlI ApIne pitAnuM ziyala bacAvyuM hatuM. evA eka vyabhicArI purUSa pAse javAne eno paga bhAre thaye hatA. je pite pitAnuM ziyala ene Ape ane potAne haiyAne mAnite banAve teja e sAdhu enuM kAma kare tema hatuM. zuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 185) ziyalano bhaMga kare e mane paravaDe che? kadi nahI. enI kA maNa bharI AMkho ane enA cenacALA e badhA te tabAha che. paNa tyAre zuM e duTe badhA ghANa bagADaryo hato ke ! je kAma karI zake che eja bagADI zake che. eka divasa eNe kaheluM ke tamAruM kAma meM siddha karyuM che te jhaTa have pAra paDI jaze. mane khabara nahI ke enI AvI kALI dAnata haze, A to pAchaLathI mAluma paDayuM. e suve te divase bolato hatA te badhuM vyaMgamAM bolato hato. e have samajAya che, pitAnA kAmamAM niSphaLa javAthI eNe to ghANa nahI bagADa hoya. mATe e saMbaMdhI enI sAthe vAtano khulAso karavA joIe. joIe te kharA ke e zuM khulAso Ape che. e jANyA pachI AgaLa zuM karavuM enI kAMIka samaja paDaze." tarataja e kapaDAM paherIne sajaja thaI gaI. kalyANa nAmanI pitAnI dAsIne laIne te rathamAM besIne bedhamaMdira tarapha ravAne thaI gaI naMdana AcArya paNa potAnI manAvRSTimAM niSphaLa javAthI tirakSitA upara gusse thayo hato. dunIyAnuM suMdaramAM suMdara gaNAtuM A saMdarya eka vakhate paNa potAnA upagamAM na Ave e khacIta ene mana ati du:khadAyaka hatuM. e vAraMvAra khAnagI rIte tigarakSitAne teDAvate. paNa e suMdarI cetI gayelI hovAthI have enA pAzamAM AvatI nahI jethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (186) naMdana nAzI pAsa thaye hato. bIjIkathI yukitathI e ramaNIne potAnI karavI. e mATe te aneka kalpanAo karato. paNa e havAI vicAro enA havAmAM ja maLI jatA hatA. keI divasa bhIkSA levAne bahAne te tiSyarakSitAnA mahelamAM AvatA, paNa tigarakSitA ene dUrathI jotAMja pote AghI pAchI thaI jatI ne dAsI mArphate ene bhikSA apAvI pAcho vALatI. prasaMge enI najare caDatI to sAvadhAnatA pUrvaka eNe pUchelA prazranonA javAba ApIne uDAvatI hatI. khATI AzA ApI vidAya karI detI hatI. e varSonI Aga enA haiyAmAM dhuMdhavAyA karatI hovAthI eNe paNa jhaTa eno nikAla karI devAne vicAra karyo. "have phakta ekavAra prasaMga meLavI tivyarakSitAnI mulAkAta levI e zuM kahe che te sAMbhaLavuM. je mArI mAgaNI svIkAre che te ThIka che nahItara pachI koI upAye ene sapaDAvI devI. baLAtkAre paNa enA madhurA vanane svAda te cAkha ! basa phakata eka ja vAra mArA blogamAM e Ave to thayuM. huM ene pUchI joIza. "e suMdara strI? phakta ekaja vakhata mAruM mana rAkha ! ne tArA A madhurA anupama khIlelA vanano svAda cakhADa? ke jethI dIrdhakALathI lAgelI mArA haiyAnI tAlAvelI kAMIka narama paDe-zAMta thAya !" mArI prArthanA e svIkAraze to te ThIka che nahItara pachI..." ema vicAratAM ja enI AMkhonA bhavAM caDhI gayAM. zarIra kedhanA jussAthI kaMpavA lAgyuM. agninA taNakhA kharatA hoya ema AMkhamAMthI agninI javALAo kharavA lAgI. cahero bahA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 187) maNe thaI gayo. eNe hadayamAM kaMIka apUrva nizcaya karyo. nahiMtara huM ene jAnathI mArI nAkhIza. pachI bhale e samrA azekanI mAnitI hoya ? tethI zu ? azaka bhale mane phAMsIne mAMcaDe laTakAve paNa eka vakhata ta. je mane nAsIpAsa karaze te avazya huM enI khabara laIza. paNa have ene maLavuM kevI rIte? eja meTI paMcAta che. ahIM belAvatAM AvatI nathI. bhIkSAne nimitte rAjamahelamAM jAuM chuM to mane jotAM ja AghI pAchI thaI jAya che. athavA to kadAca maLe topaNa tyAM khulAsAthI vAta karavAno prasaMga prApta thato nathI. kemake dAsIo AsapAsa badhe pharatI ja hoya. kaI rIte enuM dhyAna pahoMcyuM nahIM jethI koI anukuLa samayanI naMdana rAha jevA lAge. keTalAka samaya e sthItimAM pasAra thaI gaye ne te daramiyAna upara pramANenI ghaTanA pATalIputramAM banI gaI. dezadezamAM saMpratine rAjyaprAptinI vAta jAhera thaI gaI. pATalIputramAM to A apUrva ghaTanAthI sarvenA manamAM ati Azcarya thayuM hatuM. naMdana AcArye paNa A vAta sAMbhaLI hatI. jethI tirakSitA upara phaTako paDyo jANI pate paNa haiyAmAM ghaNA khuzI thaye. A ghaTanA banyA pachI naMdanane lAgyuM ke "have kadAca e svAthI orata pAchI pharIne kaMI paNa pUchavAne potAnI pAse Ave to Ave ! have te je kadAca Ave te pahelAM enA vaivanane bahAra laI pachIja enuM kAma karavAnI kabuShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 188 ) lAta ApuM, e tA dunIyAmAM sIdhI AMgaLIye te hI nikaLatu haze. ? kAi kAMi keAInA upara upakAra karI detuM nathI. A svAthI jagatamAM tA svArtha mATeja adhI mArA mArI thAya che. peAtAne jo svArtha hAya tA page paDatA Ave anyathA tA kAnI kAne paDI hAya. teA pachI ApaNe paNa dAva Ave te sAgaTI mAravA jarAya cukavu nahI. evI vicAra sRSTimAM naMdana vihAra karatA hatA. evAmAM dAsIe AvIne naMdana AcAne page lAgI samAcAra ApyA ke "mahArANI tiSyarakSitA Apane darzane padhAre che. "" tiSyarakSitAnu nAma sAMbhaLI naMdananA kAnA camakathA. "e svAthI Arata pAchI AvI te kharI ! jouM tA sahI ke e have kai matalaba mArI pAsethI sAdhavA icche che ! " te nidhdhi tamane e ramaNInA AvavAnI rAha jotA beThA eTalAmAM tiSyarakSitA AvI pahoMcI. kalyANIne khArA najIka esADI sAvadhapaNe tiSyarakSitA aMdara AvI mahArAjane namI " mahArAja ! zAtAmAM chene ? " ,, HH " AveA tiSTharakSitA ! Aje ghaNe divase kAMi rastA teA nathI bhUlyAMne ? " naMdane ThaMDA AvakAra ApyA. dara " nA ! nA ! khAsa cAlI calAvIne Apane darzone AvI chuM, kAMika Apane pRSTavA AvI chuM. "tiSyarakSitAe e ThaMDA AvakAranuM AmaMtraNa svIkAratAM kahyuM. .. esA ! khuzIthI tame pUchI zake| . mAre ceAgya kAma pharamAvI zakeA che. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 189) "gurUvara ! ApaNuM dhAraNuM badhI dhULa maLI gaI. joyuM ne?"rANue zarUAta karI. kaI dhAraNA vArU !" ajANyo thaIne sAdhu bo. zuM eTalIvAramAM tame bhUlI gayA ke? AMkha phaDAvI eka pIDA patAvI to vaLI bIjI pAchI ubhI thaI! mahArAje to pelA AMdhaLAnA dikarAne rAjya paNa ApI dIdhuM." "ethI zuM? mahArAje emAM khoTuM zuM karyuM che? e badhuM mArI marajIthI thayuM che. " sAdhu marmamA bolya. "eTale ! tamArI marajI kema ! mahArAja? maheMdra te tamAre dikaro kahevAya ! tamArA dikarAnA hitamAM tamAre tatpara rahevuM joIe." "mahedra mAro dikaro ! chaTa? zuM tuM mane mIThAM mIThAM vacanathI chaLavA AvI che." tiSyarakSitA ! hoMzIyAra ! huM eka vakhata tArA vacanamAM lobhAI gaye have nahI ? mahendra to azokano dikaro ! emAM mAre zuM ? " sAdhue tiSyarakSitAnA kAna camakAvyA. tamAre kema zuM ? enI kALajI to tamAre ja rAkhavI paDaze. e saMpratine rAjya mahArAje kema ApyuM haze te tame jANe che ke?" emAM jANavuM'tuM zuM vaLI! tamane kahyuM nahIM rANI cheke mArI marajIthI e badhuM banyuM che. AjasudhI bhaviSyanA paDadAmAM chupAyeluM teja Aje pragaTa thayuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) paNa zA mATe tamAre Ama karavuM paDe che. te jaNavaza jarI? " "tamArI bevaphAInI zikSA karavA mATe? meM tamAruM kAma karI dIdhuM. tamArA bhAgya sArU meTuM parivartana karAvyuM, chatAM rAjI! tame mArI kadara to AvI ja karI ! are eka vakhata paNa tame...." sAdhu AgaLa bolatA aTakI gaye. "to zuM ATalo badhe hadathI paNa vadhAre tamArA hadayamAM mAre mATe prema ubharAI rahyo che gurUjI! tame sAdhu thayA. tamAre to paropakAra ene ja tamAruM jIvana banAvavuM joIe? "to zuM tyAre strIo paNa paropakAra na karI zake vAra? pArakAnA hRdayanuM du:kha dUra karavuM e zuM paropakAra na kahevAya? paNa e karatAM strIone ziyala vhAluM hoya che. vaLI tame jANe che ke kadAca mahArAja jANe te tamArI ne mArI jIvatAMja cAmaDI utarAve ke bIjuM kAMI? te tamAro khAlI khyAla che. rAjyakArabhAramAM DubelA mahArAjane zI paravA che ke tame kayAM paDyAM che ! ane zuM karo cho ? juonI 'kuNAla AMdhaLe thayo e tamArI vAta varSonAM varSo vahI gayAM chatAM kaMI paNa jANI zakayuM che ?" paNuM mArA karatAMya suMdara koI mArI dAsI tamArI pAse mokaluM che? mArA karatAM te tamArI adhika sevA karaze. je mArAthI nahI bane te e tamane Apaze." dAsI te dAsI ! mIThuM kadi sAkaranI barAbarI karavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (la) jAya e banI zake ke ? kIDI kayAre paNa kuMjarathI harIphAI karI zake che? rANajI! Aja varSo thayAM tamArA viyegathI huM gurI rahyo chuM tamArA vinA mArA aMtaramAM koNa jANe ke zuM thAya che; chatAM tame to tamAro svArtha saryo eTale vaida verI?" " ThIka eto, paNa have to tamAre eka kAma karavuM paDaze samajyA ? " "ane te kAma?" A saMpratine rasto sApha karavAnuM ! cAhe te kaI upAya batAvo athavA to tame pote ja e mAthe ? " "e mArAthI nahI banI zake ! mahArANIjI! " huM kahuM chuM ke tamAre banAvavuM ja paDaze zuM kahe che!" tame kAMI mArAM strI nathI ke mane AvI rIte hukama karI zake ?" zuM tyAre tame nA pADavA Iccho cho ?" hA ! eka rIte tamAruM kAma karuM? ane te tame mArAM thAva e rIte ?" "keNa huM?" rANI kaMIka garva pAmatI bolI. hA ? tame ? " ThIka che. ApaNuM kArya satvara siddha thaze pachI tame kaheze ema huM karIza pachI kAMI?" "rANuM? hajI paNa zuM tame vAjALa calAvI rahyAM che. tamArA vacana upara mane bharU nathI." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) huM tamane vacana ApuM to ? ATalIvAra pharIne khAtarI karI juo?" "paNa evA vacananuM zuM kAma che. Ane atyAre juo kevI ekAMta che-zAMta che. pachI tamAruM kAma huM satvara karI daIza." "atyAre to na bane ? evuM khAnagI kAma to rAtanA ThIka paDe ? ne teya vaLI ekAMte ! " te bhale ekAMta ! mArI kayAM nA che! tame kahe tyAM sevaka sevAmAM taiyAra che." zuM tamArI eja IcchA che tyAre ?" hA ? te sivAya bIjo koI rasto nathI. tame mArUM mana nahI manAvo tyAM lagI huM kAMI paNa karavAno nathI. sArU thayuM ke tame AvI gayAM nahItara huM to eTale badhe gusse thaI gaye hato ke tamArI vAta mahArAjane kahI nAkhata ! tamane e gunhAnI nasIyata karAvata ! " rANI e sAMbhaLIne vicAramAM paDI. "ThIka che. tyAre pATalIputranI bahAra gaMgAnA taTa upara vRkSonI jhADImAM jIrNa thaI gayeluM peluM buddha bhagavAnanuM maMdira che. tyAM pahorarAtanA mArI rAha joje. huM lagabhaga pahAra rAta vItyAbAda A vIza. madhyarAtrI sudhImAM to avazya AvIza?" rANIe jaNAvyuM ane te pachI tyAMthI kalyANane laIne cAlI gaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 193) prakaraNa 23 muM. kALIrAte. prahara rAtrI lagabhaga vahI gaI hovAthI jagata atyAre ghaNuMkharUM zAMtimAM ArAma letuM hatuM. pravartImaya pATalIputra zahera AkhA divasanI dhamAcakaDIthI thAkIne zAMtine svAda cAkhI rahyuM hatuM. chatAM kavacita kavacita manuSyane avarajavara hajI jaNAte hate. evA samayamAM rAjamahelanA chupA dvAramAMthI e strIo nikaLI. ekane veSa adbhuta hatA jyAre bIjIne sAmAnya; chatAM banne sarakhI umaranI ne ekaja ghATanI hatI. e banene AkAra e te lagabhaga maLato hato ke bannemAMthI ekane oLakhI kADhavI e azakya hatuM. pelI sAmAnya jaNAtI catura strI bIjI suMdara vastrAbhUSaNothI susajajIta strIne badhe pATha zIkhavyo hato. atyAre e pote dAsI banI gaI hatI. dAsIne pitAne paheraveza ApIne potA samAna banAvI hatI. harabAne kArya sAdhavuM e eno maMtra hato. enA manamAM draDha khAtarI hatI ke e sAdhu kaI paNa maMtra taMtra vaDe karIne pitAnuM kArya siddha karI Apaze. mATe keIpaNa rIte aMdhakArane lAbha laI ene chaLavAne eNe vicAra karyo hato. jethI e sAmAnya jaNAtI strIe A yuti zodhI kADhI hatI. e sAmAnya strI te azakanI paTTarANI tiSyarakSitA hatI. bIjI 13 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 194 ) enI eka dAsI hatI. peAtAnAja sarakhA AkAravALI dAsIne badhA pATha samajAvI peAtAnA pATha bhajavavAnuM kArya ane sAMpyuM hatuM. atyAre e prapaMca nATakanA pATha bhajavavAne A banne strIe veza badalIne nagara bahAra gaMgAnA taTa tarapha cAlI. tee cAlatI cAlatI eka vRkSanI ghaTA pAse AvIne aTakI ane tyAMthI AstethI e jhADAnI ghaTAmAM thai eka jaNa maMdira pAse AvI paheAMcI. emanI pachavADe eka pracaMDakAya purUSa pAchaLa thayeA. AvI mAjhama rAte nagaranI bahAra A be strIone ekAkI cAlI jatI joi ene kaMika Azcarya thayuM! e kayAM jAya che jouM tA kharA, ema dhArI e paNa e strIe na jANI zake ema pAchaLa thayA. aMdhArI mINa jevI rAtrI jagata upara jAmI rahI hatI, atyAre sarve nidrAnA vazamAM zAMti anubhavatAM chatAM evA paNa jatue jagatamAM game te kALe vidyamAna hAya che ke emane divase te zuM paNa rAtreya zAMti heAtI nathI. chupAveza dhArI purUSe e strIone ALakhavAne khUba mahenata karI paNa vyartha e kANu che te enA jANavAmAM Avyu nahi. paNa eTaluM teA jANI zakayA ke e sArA kuLanI strIo hatI. tyAre AvI madhyarAte te AvA ekAMtamAM kayAM jatI haze e enA magajamAM zakA udbhavI. " zuM jArI vijArI ramavAne teA nahI jatI hAya !" praNayanI Aga hRdayamAM evI tIvra hAya che ke enAthI aMdha thayela purUSa ke strI ene emAMja ekAgra citta dAya che. te sivAya bIjuM kai ene sujhatuM nathI. hRdayamAM e kAmadevanA maMtranuM smaraNa karatAM divasa ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (195) rAta kaMI jotAM nathI. je strIo divase kAgaDAne dekhIne bhaya pAme che evI strIo rAte narmadA tarI jAya che. strInA hadayano pAra kaI pAmyuM che ? AhA? juo to kharA kevI rIte nirbhayapaNe te pelA jIrNa maMdira tarapha cAlI jAya che. e abaLA nArI keTalI sabaLA che tene A pratyakSa dAkhaloja basa che. bicAro ene pati to kayAMya nidrAmAM ghoratA haze. lokomAM kahevAya che ke mIThAmAM mIThI cIja viSaya rasa che tene A sAkSAt namuno? vaLI lekamAM paNa evI kivadaMti paNa saMbhaLAya che ke - AbhA gAbhAne varSAkALa, strI caritrane rotAM bALa, tenI je koI parikSA kare, sahadeva jozI pANI bhare. AkAzamAM zuM che? e zI vastu che? kevuM vizALa che? vagerenI temaja garbhamAM rahele bALaka putra haze ke putrI temaja e ke thaze. varSA kayAre varasaze, temaja strIonAM hadaya ane bALakonuM raDavuM e kaI jANI zake che? alpabuddhivALA manuSya A pAMca vAtone pAra pAmI zakatA nathI. AhA, sArA kuTuMbanI strIo paNa viSayane vaza thaIne cAmanA svAdanI khAtara kevI nIce pravRtti kare che-jArIvijArI rame che. strI ekanI sAthe rame che. bIjAnI sAthe vAta karatI hoya tyAre trIjA sAmuM joIne hase. enA haiyAmAM vaLI koI bIja purUSa hoya. patibhatI satI te jagatamAM DIja hoya bAkI te emanAM aMdaranAM cAritra te je jANatuM hiya eja jANe! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) Azcarya te e che ke vyabhicAranA svAdamAM masta thayelI ramaNa uparathI te duniyAne ThagavAne eTale badhe ADaMbara kare che ke jANe satIyomAM te pote ja zreSThatAnI padavI na prApta karatI hoya. potAnA pati AgaLa temaja bIjA prasaMgamAM AvatA anya purUSo sAthe evI rIte varte che ke eo samaje ke "vAha zuM satI che?" ApaNe sAthe te vAta paNa karatI nathI. parapurUSanuM meMha jetAM paNa zaramAya che. te hasavAnI ke bolavAnI te vAtaja kayAM? paraMtu e bicArA bheLAone ThaganArI e nArInA duzcaritranI ene kayAMthI khabara hoya ke tArI AgaLa satIne DoLa karanArI kuLavaMtI strI potAnA pyArAne maLavAne potAnA kuTuMbIothI kevI gupta rIte hAthatAlI ApI chaTakI jAya che." atu. mAre paNa A kuTila kAminIyenuM cAritra jevuM te joIe ke keNa Azaka emanI rAha jue che? e pramANe vicArato e purUSa potAnAM hathIyAra saMbhALatA vRkSanI ghaTAmAM emanI pachavADe adRzya thaI gaye. jIrNa maMdiramAM naMdana AthArya kyAraneya AvIne AvanAra memAnanI rAha joI rahyo hato. pitAnA AvyA pachI keTalAka samaya pasAra thaI gaye hate. chatAM koInA kadama A tarapha haju lagaNa to laMbAyAM nahotA, jethI e AzAtura haiyuM snehamUrtinA AvavAnA mArga tarapha AMkha phADI phADIne joI rahyuM hatuM. Akhare e samaya AvI pahoMce, ne najIkamAM khaDakhaDATa thatAM enA kAna camakyA. maMdiranI bahAraja oTalA upara e aMdhArI rAte ubhuM hatuM. je pilI be Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) strIe AvI ke eka strI je AgaLa hatI eNe tarataja mahArAja sAdhunI pAse AvIne emanuM kAMDu pakaDayu. AstethI melI. " Apa rAhu :joine thAkI gayA haze ! cAleA have aMdara ? " tiSyarakSitA ja elatI heAya evA e svara hatA. ,, " tamArI sAthe A kANu che. mahArANIjI ? " sAdhue kAmadevanA tAkAnathI kaMpatAM kepatAM kahyuM. AvanAra ramaNIce jevA enA hAtha upara hAtha nAkhyo ke enAM gAtrA zithila thaI gayAM, zarIra pasInAthI taraLa thai gayu. mahA mahenate te khelI zakatA hAya ema jaNAyuM, puSpadhanvAe AvI ekAMta sthitinA lAbha lai ene pUrepUrA pAtAnI jALamAM sAbyA hatA. " e tA mArI dAsI che. mArI vizvAsu che. enI phikara tamAre karavI nahI. jevI mAre zyAmA hatI tevIja mArI prANa sakhI che. " e ramaNInA uddeza koI paNa rIte potAnA bhAge pAtAnI zeThANInA hetu pAra pADavAnA hatA. kAmathI gheleA thayeleA nadana eksceA. " ema ! tamArI dAsI che ? ThIka tyAre bhale e ubhI ubhI bagAsAM khAya ne ApaNe A maMdamaMda vAtIzitala laherAnA anubhava karIye?" ema kahI potAnA hAtha enI kamara AsapAsa viTAnyA ane enA geArA geArA gAla upara eka madhurU cuMbana karyuM. " ahu ! ahIyAM A zu kareA che? mArI dAsI jIe che te jotA nathI. aMdara cAleAne pachI huM tamArIja chuM nA?" dhIrethI e ramaNI kheAlI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 198) "ThIka aMdara cAle ?" saMyathI bhedI na zakAya evA aMdhakAramAM e bane AzakamAzuka divasanA paricita khaMDIceramAM adazya thaI gayAM. pelI dAsI jevI jaNAtI ramaNI emanA gayA pachI jIrNa maMdiranA oTalA upara AvI sAvadhAnatApUrvaka pitAnuM khaMjara saMbhALI, maMdiranA bAraNanI aMdara chupAtI eka bAjunA khuNAmAM emanA AgamananI mAga pratikSA karatI beThI. pelo trIjo purUSa chupAIne emanI ceSTA jeto hate. ene dUrathI A kRtyanI kaMIka gaMdha AvI hatI. ene lAgyuM ke pote je dhAraNA karI hatI te tadana satya paDI hatI. vyabhicAra cAmarasanA zekhamAM A kulavaMtI strIe kaI purUSane hadayadAna ApyuM hatuM. te pachI e bane aMdara cAlyAM gayAM eTale te paNa A jagyAne paricita hovAthI eka vRkSa upara caDIne maMdiranA uparanA bhAga upara thaIne AstethI te pharatA pharate koI na jANe tema nIce zUnya jagyAmAM utaryo, jyAM pelAM be strI purUSa gupacupa premarasanI vAto karatAM eka bIjAmAM maLI gayAM hatAM tyAM AvI pahoMcyo. aMdhakAra chatAM emanI pApa kIDAnI ene khAtrI thaI, paNa e dUra ubho rahyo. emanI ceSTAne jotA emane zikSA karavAne eNe talavArapara hAtha nAkhyA paNa vaLI vicAra thaye, jagatamAM evA keTalAe jIvo viSayamAM DubelA che. huM keTalAne mArI nAkhIza. emanA pizAcakarmanuM phala e poteja bhagavo. keTalIkavAre jyAre emaNe potAnI e ratikriyA pUrNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) karI. eTale pelA sAdhunuM haiyuM kaMIka zAMta thayuM. parasevAthI zarIra bhIMjAI gayuM ne parizramathI te ardha mRta jevo thaI gaye hatA, tyArapachI enuM citta kAMIka svastha thatAM je vAta prathama kAmAMdhapaNAmAM e na samajI zake te atyAre ene samajAI "zuM A tiSyaraNitA haze ke? eNe mane ThagyA to nathIne?" vicAra karatAM enA svaramAM ene kaMIka enI nakala mAluma paDI. eNe enI sAthe dhIme dhIme vAta karavA mAMDI. paNa e strI kaMI bolI nahI, paNa eNe chellAM kahyuM ke "have huM jAuM chuM mArI dAsI kyAranIya rAha jotI haze." have kayAre ApanAM darzana thaze!" pharIne enA svaranI parikSA karavAne pUchayuM. jyAre tamArI marajI haze tyAre !" e ramaNIe TuMkamAM patAvyuM. strI jema bane tema enI pAsethI javAne IcchatI hatI. paNa A baddha bhikSuka ene bAhupAzamAM laIne paDele te choDe ema nahotuM. enI zaMkA majabuta thavA lAgI. enA zarIra upara e hAtha pheravavA lAgyo. ene khAtarI thaI ke "A tigarakSitA nathI. tiSyarakSitAe nakakI mane Thape che. aMdhakArane lAbha laI eNe potAne badale enAja jevI bIjI strIne aDAvI dIdhI che. mane lAge che ke pelI dAsI jevI jaNAtI strI eja nakakI tiSyarakSitA hevI joIe. je mArI dhAraNa satya hoya to ene paNa mAre nakakI Aje bhegavavI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 200 ) joIe. Ave vakhata pharI pharIne hAtha Avaze nahI. paNa eka vakhata AnI tapAsa karI levI joIe." ema vicArI eNe satyAsatyanI tapAsa karavA mAMDI. prakaraNa 24muM. pariNAma. have choDanI!" pelI strI gusse thatI bAlI. cheDuM tuM koNa che e prathama mane kahe pachI !" sAdhu be. - sAdhunI vANI sAMbhaLIne pelI strI camakI. "ararara! satyAnAza ! ziyala vecavA chatAM paNa bheda te phUTI gaye." chatAM dhIraja dharIne bolI. "tame gAMDA to nathI thayAne mahA rAja? tame rAta divasa jene jhaMkhI rahayA che te huM? meM Aje tamAruM haiyuM hAryuM che tevuM mAruM paNa ThAraje ? " "zuM tuM tiSyarakSitA che ke?" "tame nAma na bela? rAta aMdhArI chatAM bhIMtane paNa kAna hoya che. koI sAMbhaLI jaze ?" "bhale sAMbhaLI jAya? tuM satya kahe ke tuM keNa che?" tame kahyuM te vaLI bIjuM hoya ? mArA sivAya bIjAne tamArI madana tRSA zAMta karavAnI zI paDI hoya?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) tiSyarakSitAnuM nAma sAMbhaLIne pele emanI ceSTA janAre purUSa cama. enI rageragamAM krodhanI jvALA pragaTI. krodhathI kaMpatA eNe pitAnA adhara karaDyA. aneka vikAro enA zarIra upara pasAra thatA gayA. paNa aMdhakAra hovAthI kaI e bhAva dekhI zakayuM nahI. vAraMvAra talavAra upara hAtha jate ne pAcho paData. e samajI gayo ke potAnIja mAnitI tigarakSitAnuM A kRtya hatuM. purUSa te bodha sAdhu naMdanaAcArya hate. AhA jene pote pUjya gurU tarIke mAnate. rAja darabAramAM enuM keTaluM sanmAna sAcavate te Avo vyabhicArI? deva deva? ne te vaLI mArAja gharamAM mArI paTTarANuM sAthe ! aneka vicAra karanAra e chupApozAkamAM chupAyelo vIrapurUSa azekavardhana pate hate. rAtanA aMdhAra pacheDe oDhI nagaracarcA jevA nikaLelo, tenI acAnaka A banne strIo upara daSTi paDatAM kutuhala jovAnI khAtara emanI pAchaLa paDele, hAlamAM gupta rIte A pizAcanI pazukriDA jete ubhe hate. bannenI rakajakamAM ene khabara paDI ke tiSyarakSitA A sAdhuDAnI sAthe khuTela haze, paNa vaLI jyAM sudhI satya zuM che? ticarakSitA A pote ja che ke bIjI koI goThavAI gaI che te jANavuM joIe. ema dhArI emanI rakajhaka sAMbhaLatA gupacupa ubho rahyo. zI paDI hoya? luccI ! khoTuM bole chehuM jANuM gayo chuM ke tiSyarakSitA tuM nathI. bola sAcuM bole che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 102 ) nahI ? " dhIme sAde paNa jussAthI khelatA e aliSTha dhasAdhu ene mAravA lAgyA. " hAM ! hAM ! mane mArA mAM ? huM sAcuM ja kahuM chuM. mahArAja ? ' * rAMDa ? hajI khAtu khele che; jyAMsudhI sAcuM nahI kahe tyAM lagI huM tane Du temanathI, samajI ? jAnathI mArI nAkhIza. tArA svaraja kahI Ape che ke tuM tiSyarakSitA nathI." " e tamArI bhramaNA che ! mArA svara jarA badalAI gayA che tethI tamane ema lAgatuM haze. " HH " AhA ? hajIya sAcu khelatI nathI, kheAla ? mele che ke gaLu dakhAvI mArI nAkhuM ? hajI samaya che satya kahI de ? tArI sAthe AvelI pelI kANu che ane tu kANu che ? " ,, emanI A rakajhakamAM pracchannapaNe ubhelA rAjAne majA paDatI hatI. eNe joyuM ke, " ahIMne ahIM e pizAcAnI pazukriDAnuM pApa pragaTa thayuM hatuM. ene lAgyuM ke kaiMka navAjunI thaze. A lezanuM mULa sArU te naja Ave ? paNa mAre khacAvavAne kAine madada karavAne vacamAM paDavuM ke nahI. eja mAtra svAla hatA. ThIka che piraNAma tA jovAde ke AvA kRtyeAmAMthI vidhAtA zuM pariNAma utpanna karavAne dhAre che vArU ? " ema vicArI temanu tAqAna jotA bheA. "" " tamArA seAgana khAine kahuM chuM ke huM eja cheM. hAtha pharavA jarI eja A vadana ? eja A vastrAbhUSaNa ? eja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 203 ) A rUparaMga ! tame nazIbadAra teA purA ke tamArI icchA pUrNa karavAnI mane kubuddhi sujI ? eka te meM tamane mArA prANa, valaNa karyA chatAM uparathI A zirapAva ! vAha ! ,, " ThIka che. tuM tiSyarakSitAja che teA cAla mahAra, caMdra have ugyA haze tenA prakAzathI khAtarI thai jaze. " ema khAlI enu khAvaDuM pakaDI bahAra ghasaDI, pelA gupta purUSa emanA pApanu pariNAma jovA emanA mArga mAMthI jhaTa khuNAmAM bharAI gayA. eTale A banne jaNAM ahAra nikaLyAM. caMdranA ujAsamAM sAdhue dhArI dhArIne ane joI eTale khAtarI thai ke A tiSyarakSitA nathI. " raDA ? mane Thage che ? " ema khelatAM eka aDakhata lagADI ene nIce paTakI. pelIe cIsa pADI eTalAmAM tyAM chupAyelI dAsI jevI jaNAtI strI saghaLuM samajI gai. tarataja e mahAra nIkaLI AgaLa dhasI AvI. " are? are ? mahArAja ! A zu kareA che ? mArI zeThANIne zAmATe herAna kare che ? " sAdhu pelI sAmAnya strInA avAja sAMbhaLI enA tarapha ryA. " zuM A tArI zeThANI che tyAre tu kANu che ?" naMdane ene caMdranA prakAzamAM dhArI dhArIne joI. " ame te dAsI mANasa ? tame : AvI rIte amArI zeThANIne herAna karaze te kI Avaze nahI samajyA ? " pelI dAsI karaDAkIthI belI. " tu dAsI che ? bhale dAsI hA ? Ava mArI pAse ? www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (204) mArA dilanI Aga bujhava?" naMdana pelI strIne choDI dAsI jevI jaNAtI strInI pAse AvyA. huM huM? eTaleja ? tame AvA moTA mANasa thaI amArA jevI nIca dAsI upara najara bagADe che ? jarA zaramAva?" ethI zuM ! purUSa te game te strIne bhogavI zake ? pachI bhale te rAjAnI rANuM hoya ke eka garIba bhikhAraNa?" je mArUM dAsInuM tamAre kAma hatuM te pachI rANIane zA mATe bhraSTa karyA, ! tamAre dAsInuM kAma hoya to kAle dAsI Avaze pachI kAMI !" kAle nahI paNa Ajeja ? samajI? mAre to tAraMja kAma che bIjInuM nahIM ?" ThIka to bhale paNa atyAre te te nahIja bane, samaya adhika thaI gayo che. ghare mahArANInI badhAM rAha jotAM haze. mATe atyAre to ame jaIzu. cAlo mahArANIjI ? " jema bane tema dAsI jevI jaNAtI A strI ahIMthI have chaTakavA mAgatI hatI. jAya che te kyAM jahannamamAM ? bhalAIthI kahuM chuM chatAM samajatI nathI. mArI marajI sAcavyA vagara tArAthI eka DagaluM paNa AgaLa nahI bharI zakAya samajI?" "have maranI muvA? mane satAvIne tuM sAra nahI kADhe? dAsI chuM tethI sahana karUM chuM nahItara to tArAM bAvaDAM paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 205). pIkhI nAkhuM samajyo ? cAle bAIjI? uThe jhaTa !" e strIe potAnuM pita dhIre dhIre prakAzavA mAMDayuM. nIce paDelI strIe ubhA thaI potAnAM vastrAbhUSaNa khaMkherI AgaLa cAlavA mAMDayuM. ema che ! mArA paMjAmAMthI tuM chaTakI javA mAge che ! e dAsI? zuM tuM dAsI che. luccI ? dAsI nahI te koNa vaLI ? tethI te tArAM kaDavAM veNa sAMbhaLI rahI chuM." tane oLakhI che teja tiSyarakSitA che. chatAM A dAsIne tArAM kapaDAM AbhUSaNa paherAvI ene tiSyarakSitA banAvI che. ne tuM dAsI banI che. samajI ! have tuM mArA hAthamAMthI chaTakavA prayatna na karIza. mArI marajIne AdhIna thA?" naMdana vAtanuM spaSTIkaraNa karatA AgaLa pharI vaLyo ne bannene aTakAvyAM. tiSyarakSitAe jANyuM ke bheda badhe phuTI gayo hate. chatAM jIvane bhege ziyala sAcavavuM e ene daDha nizcaya hato. ene lAgyuM ke "have saheje A pApamAMthI mukta thavAya emate nathI. karelA pApanuM prAyazcita karavAne samaya AvI pahe che. kAle savAre A hakIkata mahArAjanA jANavAmAM Avaze. varSonAM dabAyelAM jUnAM paDa tAjA thaze. khera !je bane te kharUM paNa eka pApa te karyuM. ziyalano bhaMga karI bIjuM pApa te avazya nahIja karuM !" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) "kema zuM vicAramAM paDI gaI. rANajI? cAla! pharIne ApaNe A maMdiramAM jaIe ! pachI khuzIthI tuM tAre ghera jA !" viSayane lAlacu naMdana be . jA muvA ! A tiSyarakSitAe tArA mATe ATalI sagavaDa sAcavI chatAM eno A badale! to samaja ke tiSyarakSitAnuM jIvana to mahArAja azokane mATe che." "azokane mATe che. ThIka che je chuM ke azakane mATe che ke A tiSyarakSitA atyAre mAre mATe che." ema bolato naMdana enI upara dharyo. pitAnI upara dhasI AvatA joI kamaramAMthI tarataja chupAveluM khaMjara kheMcI kADhI havAmAM pharakAvatI tigarakSitA gAjI uThI. "khabaradAra? nara pizAca !" pANIdAra khaMjara caMdranI cAMdanImAM camakatuM joI naMdana ekadama pAchA haTha. gussAthI phaphaData krodhathI kaMpavA lAgyo " khaMjarathI DarAve che?" te bolyo. muvA jAlIma ! kSatrIyANIonA hAthane svAda te cA nathI. tiSyarakSitAnA ziyala sAme AMkha karavAnI paNa kinI tAkAta che narapizAca?" "mArI! tiSyarakSitA mArI? sAcavI rAkhaje tuM tAruM ziyala?" ema kahete te ekadama kudyo ane tiSyarakSitAnuM kAMDu pakaDI lIdhuM. bIje hAthe khaMjara kheMcavA mAMDayuM.tigarakSitAe paNa baLathI potAno hAtha choDAvavA prayatna karyo. baMnenI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 207) hAMzAtAMzI vadhI gai. tiSyarakSitAe baLapUrvaka eka muThI enAmAM upara mArI. naMdane eka dhakko mArI ene nIce nAkhI dIdhI. ne khaMjara enA hAthamAMthI dUra phekI dIdhuM. ene nIce paTakI jevA ene herAna karavA jAya che. eTalAmAM pelI strIe jorathI enI chAtImAM evI teA lAta mArI ke te dUra paDayA, samaya kaTAkaTInA hatA jethI tarataja sAvadha thai pelI bIjI strI tarapha dhasyA ene paTakIne enI upara caDhI beThA tyAM teA tiSyarakSitA saphALI uThI peluM khaMjara uThAvI, ekadama e naripazAca upara dhasI gaI. peDumAM evI te khaLapUrvaka lAta mArI ke te nIce paTakAyA. enA krodhanA pAra naheAtA. sAkSAt caDikA samAna hAthamAM khaMjarathI zaiAbhatI te bhayaMkara skrI gussAmAM te zu karatI hatI enuM bhAna e bhUlI gai hatI. "duSTa rAkSasa ! have tArA kALa Avye che ema samaja ?" krodhathI kheAlatI rUdra muttine dhAraNa karanArI tiSyarakSitAe pelA naMdana jevA uDIne enA upara dhasI jAya che tyAM te ekdama enI upara dhasI jai enA peTamAM peluM tIkSNa dhAravALuM vAMkaDIyuM khaMjara padharAvI dIdhuM. ne AMtaraDAM bahAra kheMcI kADhyAM. ghA evA sakhta hatA ke naMdana alpa samayamAMja taratA zarIra cheDIne vidAya thai gayA. gheADI vAre tiSyarakSitAnA krodha zAMta thayA. eTale banne strIe jema AvI hatI tema e zabane jaMgalI pazu paMkhInA zikArane mATe rakhaDatu mukI tyAMthI peAtAne ThekANe javA adazya thaI gai. pelA gupta purUSa samrAT azoka paNa aneka prakAranA saMkalpa karatA emanI pachavADe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (208) cAlyA gaye. "AhA? sAruM thayuM ke mAre pratyakSa na thavuM paDayuM. tiSyarakSitAe pitAnI AbarU sAcavI che, paNa ATaluM badhuM karavAnuM ene kAraNa zuM?" -- -- prakaraNa 25 muM. pazcAttApa. bIje divase prabhAtanA tiSyarakSitA vahelI uThI te kharI, paNa ene Aje becenI vadhAre hatI. pratikSaNe potAnI gupta vAta kuTavAno bhaya rahyA karato hato. e baddhasAdhunA guma thaI javAnI khabara paDI ke tarataja zedha kheLa thavAnI ane ene aMte je maDaduM hAtha lAgyuM te enA khunanI tapAsa rAjya mArphate avazya thaze. ararara ? tyAre zuM pariNAma Avaze, ene vicAra karatAM enuM haiyuM dhaDakatuM hatuM. ene dAsI upara zaMkA AvI rakhene mahArAja AgaLa mAro badho bharama phoDI nAkhe! phakta A dAsI mAre bharama jANe che jethI pragaTa thavAne bhaya rahe che, te e bheda hamezane mATe adrazya rahe e sArU A dAsIne ahIMyAMthI matanI musApharIe mokalI hoya te ThIka? eka gaye te bIjIne paNa ravAne karI devI. emAMja IjajatanI salAmatI che. mATe e kAma hamaNune hamaNuMja karI nAkhavuM joIe, nahIMtara Ajeja pigaLa kuTI javAnuM che." ema vicAratI te ekarUma sAvadha thaI gaI. enI AMkha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + ( 209). bIjuM khuna karavAne camakI rahI. krodhathI zarIra kaMpavA lAgyuM tarata ja khaMjara laIne dAsI sutI hatI tyAM AvI. AstethI joyuM to dAsI rAtrInA parizramathI thAkelI hovAthI ghera niMdrAmAM hatI. hajI sUryodaya thavAne paNa thoDI vAra hatI. jethI badhe zAMti hatI, AstethI dvAra baMdha karI enI pAse AvI pitAnuM khaMjara taiyAra karyuM, te zuM kare che enuM paNa ene bhAna nahotuM, eNe tarataja jussAmAM ne jussAmAM khaMjara enA udaramAM evA to baLapUrvaka ghusADI dIdhuM ke eka zabda paNa e dAsI nato bolI zakI nato cIsa pADI zakI ? niMdrAmAM ne niMdrAmAM ja e A lokamAMthI vidAya thaI gaI. ene emane ema choDI te pitAnuM khaMjara ucakI sApha karI tyAMthI jevI pAchI phare che tyAM to Azcarya ? bAraNAmAM eka pracaMDakAya purUSa enuM pApakRtya joto ubho hato. ene joIne e hebatAI gaI. enA paga thaMbhAI gayA. zarIra parasevAthI taraLa thayuM. Akhe aMdhArAM AvavA lAgyAM. pRthvI jANe pharatI hoya ema dekhAyuM. ene thayuM ke je jamIna mArga Ape to enA bhUgarbhamAM A mANasathI bacavAne chupAI jAuM! je bhayanI khAtara eNe A khunanuM pApa karyuM hatuM te bhaya eNe sAme ubhela je. zuM karavuM e ene kAMI sUjhayuM nahIM. bAraNAmAM ubhelo e mahA purUSa bhArata samrA azaka hate. rAtrInA bAlamaMdira AgaLanuM duSkRtya eNe na. jare nihALyuM hatuM. pAchaLathI e paNa rAjagaDhamAM AvI 5 14 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com yinI mA zuM karavuM e 33 hatuM te bhaya Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 210 ), hocele, paraMtu je bhUla e strIoe karI hatI te bhUla eNe tarataja sudhArI lIdhI. pote tarataja eka pitAnA vizvAsu mANasane jagADI eNe e maMdiranI nizAnI ApI zabanI vyavasthA karavA ane kAMIpaNa nAma nizAnI na rahe e rIte sApha karavA ene ekalI dIdho hato. temaja e vArtA gupta rAkhavAne paNa ene samajAvavAmAM AvyuM hatuM. te pachI e to paNa eTalA badhA vicAramAM caDhaye ke nidrAe ene potAnA pAzamAM lIdho nahI. hajI savAra thavAne thoDIvAra hatI eTalAmAM tiSyarakSitA pAse khulAso karavAne e adhiro thayelo tarataja tyAM AvyuM. tiSyA potAnA zayanagRhamAM na hovAthI rAjAne ketuka thayuM. keIne pUchyA vagara prathama e gupta tapAsa karavA lAgyo. pelI sAthe rahelI dAsIne paNa e jANato hevAthI enA suvAnA oraDAmAM AvyuM. ke jethI emanI khAnagI vAta sAMbhaLavAnuM banI zake? paraMtu ahIyAM te aNadhArIja ghaTanA banI gaI. te ghaTanA nihALate AstethI dvAra khelI tyAM ubho rahyo. dvAra taraphatikhyAnI pITha hovAthI samrAnuM Agamana te jANuM zakI nahI. paNa potAnuM kArya pUrNa thatAM ja enI najara tyAM paDI ke tarataja mahArAjane jotAM cIsa pADatI bebhAna banI mucchita thaI gaI. enI cIsa sAMbhaLIne AjubAjuthI dAsIo doDI AvI. paNa umarAmAM mahArAjane ubhelA joI bahAra aTakI gaI. mahArAjanA hakamathI dAsIoe ene enA zayanagRhamAM laI jaIne palaMga upara suvADI, peluM khaMjara mahArAje laI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com : - Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,( 211 ) lIdhuM. dAsIone barAbara enI tapAsa rAkhavAnu kahIne cAlyA gayA. dAsInA zamanIpaNa tarataja vyavasthA karAvI nAkhavAnu bhUlyA nahAtA. 66 jyAre murdAmAMthI tiSyarakSitA jAgI. tyAre te potAnA zayanagRhamAM palaMga upara paDI hatI. aneka prakAranA saMkalpA enA manamAM thavA lAgyA. enI AjubAju dAsIe enI sAravAramAM beThI hatI te eNIye joi. ane badhuM navuM navuM jaNAyuM. peAtAnu khaMjara Amatema tapAsavA lAgI, paNa kayAMya dekhAyuM nahI. dAsIne pUchatAM khabara paDI ke e teA mahArAja laI gayA che. " ararara ! mahArAja puchaze te| huM zuM javAma ApIza. karavA gai sIdhuM ne badhuM avaLuM paDI gayuM. " divasa ghaNA caDI gayA hatA chatAM ene uThavAnuM mana nahAtu thatu. eNe dhAryuM ke sarvethI sahelA upAya mAtra eka che ke " je raste madha sAdhu gayA. je raste dAsI gai tyAM peAtAne paNa javuM te sivAya bIjo koi rastA nathI. jo huM nahI marIza te| mahArAja mAraze. ararara ? meM ghaNuMja adhama kRtya karyuM. kharAma kRtya karanAranA Akhare je hAla havAla thAya che tevI Aje mArI sthIti thaI. eka pApa karyuM eTale ene chupAvavA zrIjI' pApa jIvane karavu paDe che, uttarAttara pApamAM ne pApamAM DubI jai krutimAM anatAkAla pApanAM phUla lAgavavAne cAyA jAya che. te mAre have karelAM pApAnu prAyazcita avazya karavuM joie. ! manamAM e pramANe nizcaya karIne eNe sarve dAsIone rajA ApI ne jaNAvyu ke " mane ArAmanI jarUra 66 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 212 ) che have mane sAruM che mATe mArI ciMtA karaze nahIM, paNa tame jAo to nirAte nidrA lauM?" "Apane cheDIne bahAra javAno ke tamane bahAra javA devAne mahArAjane hukama nathI, chatAM ame bahAra daravAjA pAse beThAM chIe Apa sukhethI zayana karo !" dAsIo ema kahIne bahAra beThI. eka dAmI mahArAjane enA samAcAra ApavAne doDI. A tarapha tibAe bAraNuM baMdha karI dIdhuM. thoDIvAramAM mahArAja AvI pahoMcyA. AhA ! eka divasamAM eka sAmaTA keTalA banAva banI gayA; paNa enuM rahasya enA jANavAmAM nahI AvavAthI mahArAjanuM mana khinna thayuM hatuM. ene dhamata upara tiraskAra utpanna thaye hato. je dharmane mATe pote athAga bhakitabhAva rAkhatA hato. ene thaMbha samAna naMdana AcAryane gaNato hato enuM AvuM duzcarita joI e dharmamAMthI enI zraddhA uThI gaI hatI, enA cittanI sthIti atyAre DAmADoLa banI hatI. te AvyA paNa bAraNuM baMdha hovAthI eNe dhakako mAryo. paNa te aMdarathI baMdha hatuM. dAsIoe ghaNuM ghaNuM sAda karyA paNa aMdarathI javAba maDhyo nahI, jethI ekadama azake dvAranuM cayArUM utArI ughADI nAkhyuM te tigAe ApaghAtanI. koziSa karI hatI. gaLe phase ghAlI e adhara laTakI rahI. hatI, samrATe tarataja e baMdhana chedI nAkhavAthI tiyA nIce. paTakAI. tarata ja phasa hevAthI tiSyA purI sAvadhAna hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (13) nIce paTakAyelI e potAnI be AMkho phADI mahArAja sAme joI rahI, mahArAjanI saMjJAthI dAgIo bahAra jatI rahI. "kahe ? A dAgInuM zA mATe teM khuna karyuM? pelo baudhasAdhu naMdana rAtrInA guma thaI gayuM che e saMbaMdhamAM tuM kaMi jANe che; ne kayA du:khe tuM ApaghAta karI hatI ? mArA mananI zaMkAnuM samAdhAna karI pachI tAre maravuM hoya to khuzIthI maraje." samrATe kahyuM. eNe jANyuM ke have je hakIkata banI gaI che te satya kahI devAmAM ja sAra hato. pariNAma game te Ave paNa je huM juThuM kahIza to mahArAjanA mananuM samAdhAna thaze nahI. varSo upara banI gayelI ghaTanAne Aje paDadA ughaDavAno hato ema ene nizcaya lAgyuM. "mahArAja? e duSTa naMdana mArA khaMjarane bhegA thayA." emakahIne rAtanI vAta eNe mahArAjane kahI saMbhaLAvI. DIka te pachI dAsIne te zA mATe mArI?" rAjAe pharIne pUchyuM. tamArA bhayathI? kadAca e dAsI tamArI AgaLa mAre bhame phoDI nAkhe mATe e pahelAM ja meM ene ahI yAMthI ravAne karI dIdhI. chatAM Akhare pApane ghaDe te kuTI ja gaye." ThIka e baudha sAdhunI sAthe tAre prapaMca khelavAnuM kAMI kAraNa?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 214) kAraNa ke mArA pApakAryamAM prathamathI e bhAgIdAra hato. " prathamathI eTale jyArathI? kayA pApamAM e bhAgIdAra hato?" kuNAlanI oMkha pheDAvavAmAM ?" zuM kuNAlanI AMkho tArA kAvatarAthI phoDavAmAM AvI che ? te kevI rIte ?" enA javAbamAM ThaMDe kaleje tibbarakSitAe pite kAgalamAM biMdu karIne kevI cAlAkI calAvI hatI te badhuM eNe kahI saMbhaLAvyuM. rAjA kodhathI rAte pILA thaI gaye. "ahA jagatamAM sAvakI mAtA jherI nAgaNa kahI che te satya che ane te te sAbIta karI batAvyuM." ema kahI gussAthI teNe eka lAta lagAvI. e adhama orata? mane hathIyAra banAvI te mArA e lADakavAyAnI AMkho khavarAvI enuM tAja hajama karI javA dhAryuM. paNa kudaratane tyAM insApha che. pApa karanArA jagatamAM koNa phAvyA che. tArI sagI AMkhe je ? tAre e manoratha badhe Aje kevo vyartha thAya che. rAjyane mAleka te have kuNAlanA putra saMprati thayA che. meM mArAthI banatuM karyuM che te daivAdhina che." " khacIta, pApiNuM ? teM tArAthI banatuM karyuM che ane hajIpaNu jIvIza te banatuM karIza. A jagatamAM have tArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) jarUra nathI. rakhene vaLI kayAMya bIju tophAna jagA mATe maravAne jhaTa taiyAra thA? pApanuM prAyazcita karavAne sAvadhAna thA?" ema kahI samrA je talavArane ghA karavA jAya che ke pAchaLa kuNAla ane zaratakumArI hAM ! hAM! karatAM aMdara dhasI AvyAM. "pitAjI! zAMta thAo ! zAMta thAo !" kuNAlanI bUma sAMbhaLI rAjA camaka. eNe pAchuM pharIne joyuM. "dikarA? mane aTakAva nahI. tArI AMkha phaDAvanAra A duSTA adhama raMDA hatI. enuM phala Aje huM ene barAbara ApIza." pitAjI? mApha karo! ApanI zUravIra talavAra strIraktanuM pAna to naja kare? Apa samA zUravIre kayA jIvananI khAtara strI hatyA kare?" kuNAlanA zabdothI rAjAnI talavAra aTakI gaI. aMdha kuNAlane jeI tibbarakSitAne pazcAtApamAM vadhAro thayo. eNe ubhAM thaI kuNAla pAse AvI. "dikarA? mane kSamA kara? meM tArA mATe aparAdha karyo che ! mArAja pApe tuM tArI AMkha gumAvI beTho che. enuM prAyazcita mane karavA de? tuM tArA pitAne roka nahI. emane emanI pharaja bajAvavA de? mane mAruM phoDI levA de mArI chellI prArthanA svIkArI tuM mAre gaMbhIra gunho mApha kara ?" tiSyarakSitAnI AjIjIthI kuNAla be "mAtAjI! bananAra banI gayuM che. have tame maraze ethI kAMI mArI AMkhe navI Avaze nahI. prabhu tamane sadabuddhi Ape ane pAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (216 ) chalI avasthAmAM pApanuM prAyazcita karatAM dharmasAdhanA karo ke jethI karelA duSkarmone kSaya thAya?" karelAM pApa ne tyAgI, prabhujI ! Aja mAguM chuM. bhramaNa mehanI bhAgI, caraNamAM sthAna mAguM chuM: banI pApI khunI huM to, have e niMda tyAguM chuM, kSamA e pApanI pyArA, paDIne pAya mAguM chuM. tibbarakSitA sajaLa nayane prabhunI kSamA yAcavA lAgI. je ! e matanI memAna ? je ! tArA tarapha enA ke sadbhAva che. enI sArI buddhinuM phala paNa ene malyuM che. jagatamAM sArA khoTA kRtyanuM phala ahIMne ahIM ja maLe che. satyano jamAno hajI vahI gayA nathI. jA ATalo gunho tAre mApha karuM chuM. tArAM karelAM kRtyenAM phala tuM ja bhegava." ema kahI samrATe talavAra myAna karI ane pote tyAMthI cAlyA gaye. prabhAtanA samayamAM ja A dhamAcakaDInI sunaMdAne khabara paDavAthI e kuNAla, zaratakumArI vagerene laIne tiSyarakSitAnA mahelamAM AvI pahoMcI hatI. ne ane samaye kuNAle tiSyarakSitAnuM rAjAnI talavArathI kevI rIte rakSaNa karyuM te ApaNe joyuM. mahArAja azakanA gayA pachI sunaMdA zaratakumArI kuNAla vagere potAnI apara mAtAne khamAvI potAnA mahelamAM A vyAM. tiSyarakSitA paNa rAjA taraphathI mAphI maLavAthI nizcita thaI hatI. eka rIte e badhI vAta peTamAMthI nikaLI javAthI enA hRdayana baje halake thayo hato. tyAra pachI pharIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 217) evI bhUla na thAya e mATe eNe paNa lIdhuM ne bhakti vaDe patinuM mana manAvI kuNAla upara pitAnA sagA putra karatAM adhika sneha rAkhavA lAgI. prakaraNa 26 muM. bALateja. samayanA vahevAnI sAthe bhaviSyanA paDadA vartamAna kALamAM ghasaDAI AvatAM kaMI kaMI ghaTanAo pRthvI upara banI jAya che. vacamAM sukhe samAdhe keTalAya varSo pasAra thaI gayAM. je AjakAla navIna kahevAtI vAto paNa junI thaI gaI. jema jema kAla jate gaye, tema tema saMprati vayamAM vadhavA lAgyA. bAlyapaNumAM e savene lADako hatA. temaja enI tejasvItA, e parAkrama, bacapaNamAMthI ja pragaTa thavAnAM cinha jaNAtAM hatAM. maMtrIonI sAthe mahArAja azeka khAnagI vAte karatA hoya te samaye paNa e bALaka tyAM dAkhala thaI azokanA khoLAmAM besI jato ane maMtrIone hukama karato "ubhA thAo? mahArAja padhAre tyAre tamAre ubhA thaImAna ApavuM joIe? huM tamAre mahArAja chuM." enI bALa bhASAmaya vinoda vANuthI badhA hasI paDatA. koI koI samaye rAjakAjanI vAta sAMbhaLatAM jyAre saMprati, dAdAnuM "sArvabhAmarAjya' che ema sAMbhaLatA tyAre ene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (218). bahu du:kha thatuM. ane ekadama udAsa thaI jato. jANe cIDAto hoya ema jaNAtuM. jyAre enuM kAraNa ene pUchavAmAM AvatuM ke-"rAjakumAra ! AvA moTA rAjyanA tame vArasa chatAM udAsa kema jaNAe che?" tyAre saMprati dAdAjIne kahe ke "dAdAjI? tame badhuM jItIne besI gayA, mAre mATe kAMIye jItavAnuM na rahevA dIdhuM ?" enAM AvAM bALa vAkathI rAjA ane maMtrIo badhA. manamAM khuzI thatA. bAlyAvasthAnAM vividha tophAna karatAM saMprati pitAne kAla vyatita karato hato. tiSyarakSitA paNa have DAhI thaI gaI hatI. gharaDe ghaDapaNa e paNa pApanuM prAyazcita karatAM potAne samaya vyatIta karatI hatI. maheMdrarAjA thAya ke saMprati, e badhuM ene mana have sarakhuM hatuM. je saMprati mATe eNe moTuM tophAna eka divasa jagAvyuM hatuM. Aje emAM parivartana thaI gayuM hatuM. Aje to saMprati ja enI AzAnuM sthAna hato. ene joIne te potAnI AMkhe ThAratI hatI. caMdAnA prayatnathI sunaMdAe kuNAlanA aMdhatvanuM mULa kAraNa zodhI kADhayuM hatuM. ane e kAraNathI hamezAM ene pitAne du:kha thatuM hatuM. Aje eNe gharaDe ghaDapaNa pAchI sukhanI ghaDI joI hatI. jo ke kuNAla to rAjyabhraSTa thayo hato chatAM kuNAlanA putra saMprati ne rAjya maLeluM joI enI chAtI harSathI gajagaja uchaLatI hatI. je AzA upara madAra bAMdhIne te divase vyatIta karatI hatI te badhuM ene kRtakRtya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (219) thaI Aje saphala thayuM hatuM. te saMpratinI bahuja saMbhALathI kALajI rAkhatI. jo ke tigarakSitA sudharI gaI hatI; chatAM enA upara sunaMdAne vizvAsa nahote. kemake manuSyamAM rahelA jherI svabhAva bhale zAMta hoya. chatAM nimitta pAmIne te pAcho sattaja thAya che. jethI saMpratine kSaNabhara paNa reDhe muktI nahI. zaratakumArI sunaMdA ke caMdA game temAMthI eka te avazya enI sAthe hAyaja ! athavA te enA dAdA pAse hoya tyAre paNa caMdA ke game te enI sAthe hoya. dAdAne paNa sAvakI - mAtAnA bhayanI kALajI vadhAre rahetI jethI mahArAje paNa enI dekharekha mATe barAbara vyavasthA karI hatI. evI sthItimAM keTalAMya varSo pANInA pravAhanI mAphaka vahI gayAM. emAM eka ghaTanA e paNa banelI ke custa boddhopAsaka azake naMdana jevA dharmasthaMbha purUSanuM AvuM duSkata jANyuM. temaja keTalAka bIjA evA kAraNathI e dharma uparathI enI zraddhA uDI gaI. te pachI e rAjA Aryasuhasti svAmInA samAgamamAM AvyuM ne ene jaina dharmamAM rasa paDavA mAMDyo. pitAnA jaina dharmanA smaraNa mATe eNe gAMdhAramAM eka zilAlekha kotarAvyo. emAM agAu ahIM pArzvanAtha tIrthakara badhi satva thayelA che. ema jaNAvyuM che. temaja takSazilAmAM paNa azoke eka zilAlekha kotarAvyuM temAM zrI pArzvanAthanuM nAma Ave che. evI rIte jenatatvanA abhyAsamAM enAM hADamAMsa raMgAI gayAM. pitAne kAla azoka sukhamAM ne zAMtimAM nirgamana karato hato. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) brahmacAriNuM caMdA paNa pitAne yogya patine prApta karI sukhamAM divaso yatIta karatI hatI. varSonA vahevA sAthe saMprati have navIna tArUNyamAM Avya-mahArAja azoke ene moTA moTA rAjAonI kanyAo sAthe pANigrahaNa karAvyuM. saMprati kumAra maTIne have samrATa saMprati the. eNe rAjyakArobAra upADI lIdho. rAjyanI vyavasthA karI pote pitAnA sakala sainya sAthe e navIna vanamAM praveza karato saMprati digavijaya karavA nikaLe. te kozala dezamAM gayo tyAMnA rAjAnuM bheTazuM svIkAratA kAzI dezamAM gaye, tyAMthI videha dezanI mithilA nagarInA rAjanuM bheguM svIkArato madra dezamAM Avyo. pachI mALavA tarapha pharyo. tyAMthI gujarAta saurASTra, siMdha vageremAM ANa vartAvato nAnA moTA rAjAonAM AmaMtraNa ne bheTa svIkArate saptasiMdhava (paMjAba-pAMcALa) tarapha vaLe. svargasamAM kAzimara dezane anubhava karatAM te TheTha himAlayanI taLeTI sudhI pahoMcI gayo. A tarapha aTaka AgaLa thaIne te aphagAnistAna tarapha utaryo. IrAna, misara vagere sAdhate te AgaLa cAlyA. je rAjA pitAne mastaka namAvI bheTazuM Apate tenI sevA te mAnya rAkhato, anyathA yuddhabhUmimAM potAne camatkAra batAvIne tene potAnA tAbedAra banAvato. e ugatA sUryanAM kiraNe samasta ezIyAmAM pharI vaLyAM. te pachI bIjA grIsa vagere deze paNa dabAvyA. duniyAnA khuNe khuNe enuM nAma gAjI rahyuM. pArasa, zaka, yavana, paThANa,siMdha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (221 ) grIsa vagere dareka jAtane jItIne potAnI tAbedAra banAvI. dIdhI-khaMDaNa bharatI karI dIdhI. bhAratanI bahAranA sarve anAryadezane potAnI sattA heThaLa sthApato saMprati bhAratamAM pAcho pharyo. bhAratamAM AvIne jyAM jyAM te nahoto gayo evA dezo tarapha cAlyo. bAhika ane gAMdhAra dezamAM thaIne (A deze hiMdukuza ane sulemAna parvatanI vacce AvelA che.) pharatA pharate pitAnI rAttA manAvato dazArNa dezamAM AvyA (gaMgA yamunAnA bheja. vALA pradezathI nIceno pradeza te dazArNadeza ) tyAMthI satalaja ane yamunA vacce AvelA brahmA dezamAM pitAnI ANa manAvato te kurUdezamAM AvyuM. jyAM carmaNyavatI nadIthI uttaramAM matsya deza ane zarasena deza AvelA che. tyAMthI yamunAjI oLaMgatA gaMgA yamunAnI vacce aMtarvedI deza Avelo che. e badhA dezanAM bhaTaNAM svIkAratA uttara-vAyavyamAM kurU pAMcAladezamAM AvyuM. sarve ThekANe e nA rAjA potAnI ANa manAvato magadhanI pUrva tarapha pharyo. aMga, vaMga ane geDanI havAkhAto te prAgajyotiSa ane kAmarU pradezamAM gayo. tyAMthI paMDradeza, utkala deza ane vatsadeza tema ja cedI. dezamAM pitAnI ANa manAvato e rAjA duniyAnA khuNe khuNe pharI vaLyA. | bhAratanA lagabhaga badhA rAjAo samrA azokanA sAmaMto hatA. jethI bhAratanA tamAma dezoe to e navA: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( rarara ) rAjAnI ANa maMjura rAkhI ene bheTaNAM dhayA, pAtAnI kuMvarIo paraNAvI; paNa bhAratanA bahAranA pradeza mahArAja azekathI svataMtra hatA. e rAjAo sAthe samrA saMprati vAraMvAra yuddhamAM utarate. zatrunI e garvabharI unnata Dokane baLAtkAre namAvato athavA to potAnI samazerane Adhina karate. pUrve thayelA ajAtazatrunI mAphaka eNe traNa khaMDa dharatI sAdhI lIdhI. kaNike ( ajAtazatrue ) jema traNa khaMDanA rAjAone jItI potAnA tAbedAra banAvyA hatA temaja chellA mahAna saMpratie traNakhaMDanA saLahajAra rAjAone potAnA sAmaMta banAvyA hatA. badhI pRthvIne pitAnA parAkamathI dabAvato saMprati ajAtazatrunI mAphaka vaitADhaya parvata lagI pahoMcI gaye. badhI duniyA upara vijaya meLavanAra mahAna saMprati jyAre vaitADhayathI pAcho pharyo tyAre enI Rddhi samRddhino pAra nahoto. vAsudevanA jeTalI Rddhi eNe prApta karI hatI. paNa vAsudeva nahoto. be hajAra arthe bharatanA rAjAe (bIje ATha hajAra rAjAe kahyA che) e enI tAbedArI maMjura rAkhI. koIe rAjya javAnA bhayathI te koIe bhaktithI sarvee game te rIte paNa enI sevAne svIkAra karyo. vizvavijayI mahAna saMprati mahArAjanI yuddha sAmagrImAM paccAsa hajAra hAthIo, eka kroDa a, sAta kroDa sevako-sainike, navakroDa ratha. A pramANenuM enuM vizALa sainya ja zatruonAM hadaye vidAravAne basa hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 223) te sivAya suvarNa rU5, hIrA, mANeka, motI, pannA, nilama Adi uttama dhAtuono te pAra ja nahoto. to enI gaNatarI te zI rIte thaI zake. AvI akhUTa samRddhi ane asaMkhya sainyabaLathI saMprati te jamAnAmAM eka advitIya vIranara tarIke prasiddha thaye. jyAM jyAM enuM sainya paDAva nAkhatuM tyAM moTA nagara jevA dekhAva thaI rahete chatAM sainya ane enAM sAdhano eTalAM badhAM vizALa hatAM ke ene mATe saMpratine bIjI vyavasthA karavAnI jarUra paDatI. vizvavijayI kahe ke daze digavijayI kaho paNa A mahAna saMprati pachI Aja sudhImAM koIpaNa narapatie vaitADhya parvata paryata traNa khaMDa pRthvI sAdhIne ATha hajAra rAjAone namAvyA nathI. A pRthvI upara chellAM cakavarI rAjya ghaNA kAlasudhI mahAna saMprati bhegavavAne bhAgyavaMta thaye. prakaraNa 27 muM. vizvavijayInAM mAtAne namana. mahAna saMprati pRthvI upara digavijya karIne pharate pharate mALavA tarapha AvyuM. pitAnuM kuTuMba avaMtImAM chevAthI te ujajayinImAM AvIne soLahajAra rAjAonI samRddhi sahIta potAnI mAtAnA caraNamAM namyA. AkhI duniyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 224 ) upara vijaya meLavanAra mahAparAkramI putrane joi kaI mAtA harSa ghelI na thAya ? putranuM AvuM parAkrama joi mAtA te atyaMta harSa vatI thai hatI. chatAM enA manamAM tarataja bIjo. vicAra sphUryAM. " AhA ? mArA putre traNakhaMDa pRthvI sAdhIne sALa hajAra rAjAone namAvyA. saMsAranI apUrva Rddhi meLavIne teA e kRtakRtya thayeA. paNa traNakhaMDanI samRddhi meLavanArA vAsudeva ane prativAsudeva avazya pApanAM phaLa bhAgavavA ardhA leAkamAM ( naraka gatimAM ) gamana kare che. chellAM ajAta zatru traNakhaMDanA rAjAone namAvI TheTha vaitADhayanAM darzana karI AvyeA. te| chaThThI narakapRthvImAM pApanA bhArathI dabAine utarI gayA. hAya ? vijayIne e vaitADhayanu darzanaja evuM che ke avazya nIce utarI javuM paDe che. e RddhimAM Asakta thayelA vAsudeva ane prativAsudevA teA DubI gayA. paNa cakravatti e cha khaMDanA sAdhanArA paNa phAvI nathI gayA. jemaNe e samRddhi tarapha tyAgapaNuM dekhADI saMyama svIkAryuM eja khacI zakayA. tA aneka paMcendriya prANIyAnI hiMsAthI yukata evuM dhAra yuddha karIne lAkhAnA nAza karIne mArA putre zatru rAjAone peAtAnA baLathI tAbedAra banAvyA te bhale ? paNa enI durgati thAya te huM na icchuM ? mArA dikarA ahiMyA paNa vizvavijayI thAya ne paraleAkamAM paNa parapurAe ana ta sukhanA lAkatA thAya evA kAi raste jAya tA have ThIka che." ema vicAra karatI mAtAe putra caraNamAM paDele chatAM mAna dhAraNa karyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (225 ) " "mAtAjI! samasta pRthvIvalayane chatI soLa hajAra rAjAo sAthe tamArA caraNamAM tamAro putra namana kare che chatAM tame kema harSa nathI pAmatAM?" dikarA? ghaNuM duzamana rAjAone jItIne tArA sAmaMta banAvyA te duniyAnI daSTie te sArU karyuM haze. paNa lAkho manuSyanI hiMsAne bhege maLeluM e rAjya prANute kene hitakara thayuM che ! ke jethI huM AnaMda pAmuM ?" mAtAe putrane dharma tarapha vALavAne manasubo karyo. mAtA ! AvuM AkhI pRthvInuM rAjya che chatAM mArA hitane mATe e kema nahI thAya vArU?" "teM lA jIvane saMhAra karIne saMsAra vadhAryo che. pApane poTale-gAMsaDe bAMdhyo che. e pApaneja saMgraha karanArA dharmarahita manuSya ghaNAya DubI gayA te hajI paNa uMcA AvyA nathI. " zuM tyAre duniyA jItanArA rAjA badhA narakamAM DubI jatA haze? vIra purUSe pRthvIne zuM na jItavI ? pRthvI te talavArane tAbe che." bezaka? vIrapurUSa pRthvI jIte. pitAnI talavAra khaDakhaDAvI zatrune DarAve, dikarA ? te traNa khaMDa pRthvI jItI tethI huM kAMI nArAja nathI. tArA parAkamathI to huM khuza chuM. duHkhamAtra eTaluM ja ke tArA jevA parAkrama karanArA pRthvIne jItIne 15 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (226 ) aMdhakAramAM maLI gayA che je hajIpaNa prakAzamAM AvavAne zaktivAna thayA nathI." "keNu gayuM bhalA e to jarI batAve? mAtA?" je duniyAnA prasiddha purUSo rAma, lakSmaNa ane rAvaNa. emAM lakSamaNe-nArAyaNe ane rAvaNe traNakhaMDa dharatI sAdhI ghaNAkALa sudhI rAjya karyuM. paNa e jIvahiMsA ne rAjyAzaktine pratApe cothI narake gayA. parazurAme sAtavAra nikSatrIya pRthvI karI te emane paNa narakanA aMdhakAramAM DubI javuM paDayuM. emanI pachavADe emane-parazurAmane mAranAra AThame subhUma cakravatI anaMtAnubaMdhInA lobha kaSAyathI sAtamI narake gayo. neminAtha prabhunA samayamAM thayelA emanAja vaDIlabaMdhu zrIkRSNa A bharatArdhanA chellA vAsudeva traNakhaMDanA pati jarAsaMghane mArIne bharatArdhapati thayA. paNa e yudhdhone pratApe jarAsaMdha cethI narake gaye. kRSNa trIjIe gayA. are! e nemiprabhunA zAsanamAM brahmadatta nAme bArame cakI thaye. chakhaMDa pRthvI dabAvIne cakIpaNe rAjyabhagavyuM. paNa Akhare sAta varSane aMte sAtamI narake gaye. chellAM ApaNuja magadhanA tapta upara thayelA magadhapati biMbisAra e duSTa jIvahiMsAnA pApe pahelIe gayA. emano putra keNika ajAtazatru traNakhaMDa jItIne vaitADhya lagI paheo paNa Akhare to e chaThThIe gaye. dikarA ? parAkramano upayoga AvI rIte jIvahiMsAmAM thavAthI e rAjya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) bhegavyA pachI pariNAme Akhare enI zikSA bhegavavI paDe che? tuM paNa Aje traNakhaMDa jItIne ghera AvyA che chatAM e vicAra AvatAM huM kahuM kevI rIte khuzI thAuM?" mAtAnAM ekaeka vacana saMmati dhyAnapUrvaka sAMbhaLato hato. te mAtA? huM tamane kevI rIte khuzI karI zakuM?" saMpratie pUchyuM. dharmakArya karavAthI. tuM je navAM navAM jInamaMdira baMdhAvI puNya upArjana kare te mane harSa thAya te sivAya mAruM mana mAne nahI ?" e jInamaMdira karAvavAthI zuM lAbha thAya; mAtA?" "eno anaMta lAbha zAstramAM to batAvyo che. chatAM dazapUrvadhara zrI AryasuhastisvAmI pAsethI meM ekavAra sAMbhaLyuM che ke - kASTAdInAM jinAvAse, yAvaMtaH paramANavaH / tAvaMti varSa lakSANi, tatkartA svargabhAga bhavet // bhAvArtha-jInamaMdiramAM kANuM pASANu vageremAM jeTalA paramANuo Ave che teTalA lAkha varSa sudhI te jInamaMdirano karAvanAra svargalokamAM devatAnAM sukha bhogave che" "mAtAjI? paramANuM eTale zuM?" sUrya prakAza jAlIyAnI aMdara paDelo ApaNe joIe chIe. e sUryanA tejamAM je sukSma raja dekhAya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 228) enAthI paNa sukSmamAM sukSama trIzame bhAga karIye ene laikika zAstramAM paramANuM kahe che. vaLI navIna jInamaMdira karAvavA karatAM junAne jarNoddhAra karavAnuM bahu phala kahyuM che." bahu te keTaluM enI kAMI gaNatarI ke emaja ?" navA jInamaMdira karatAM junAno jIrNoddhAra karAvavAthI seLa gaNuM vadhAre puNya thAya che. ema vivekI purUSo kahe che." jenuM dhana evA zubha mArgamAM vaparAyuM che eja purUSane jagatamAM dhanya che. "e jInamaMdira baMdhAvavAne ATale badhe mahimA kema varNavyo haze. tame ATaluM badhuM puNya kahyuM enuM kAraNa kAMI?" saMsAranA pApamaya vyApAramAM AtmA Dubeleja che. evA keTalAe DUbelA AtmAone pApathakI mukta thavAne prabhunAM darzana karI pAvana thavAne jInamaMdira e eka dharmasthAnaka che. kemake e jInamaMdiramAM sAMsArika koIpaNa jAtanI kriyA thatI nathI. jevI ke sAMdhavAnuM kAma, daLavAnuM kAma, viSaya sevana, jugAra, madirApAna, khelavuM, hAsyavinoda, vagere adharmanAM kAryo thatAM nathI. ane lokonAM sthAnako te evA pApathI bharelAM che. vaLI evA dharmasthAnakamAM game tevA prANune paNa dharma karavAnI subuddhi utpanna thAya che. e badho lAbha janamaMdira karAvanArane maLe che paNa e jInamaMdiro kArahItapaNe karAvavAM. ghaNAM maMdire karAvavAthI je ene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 229) abhimAna, IrSyA vagere utpanna thAya te vaLI lAbhane badale hAnI thAya, mATe dharmakArya karavuM te saralapaNe ane tenA upakAra mATe yathAzaktie karavuM. " mAtA! tamAruM vacana mATe mAnya che. tame jema rAjI thaze ema huM avazya karIza. " saMpratinAM vacana sAMbhaLI mAtAne harSa thaye ane AziSa ApI. pUrva saMprati rAjA jyAre magadhathI divijaya karavA nIkaLyAM te pahelAM mahArAja azoke sAMbhaLyuM hatuM ke yuvarAja mahedra buddha gurUnA upadezathI avaMtI choDIne baiddhabhikSuka thaI gayo che, jethI azAke saMpratine ujajayinI ApI moTA lazkara sahita kuTuMba sAthe avaMtI mokalyo. paNa mahatvAkAMkSI saMpratie pitAnA lazkaravaDe ujayinI na jatAM vijaya karavAne pitAnA kuTuMbane avaMtImAM mukI duniyAnA khuNe khuNe pharIne potAnI ANa vartAvI ne rAjAo pAsethI sainya, zastra, ane suvarNa paDAvate te jaDa ane cetanyarUpa akhuTa saMpadAne mAleka thayo. * vRddhAvasthAe pahoMcelA azoka e ugatA sUryanAM kira ne prakAza badhI duniyAmAM pharI vaLelo jemAM atyaMta khuzI thayA hatA. ene manamAM saMtoSa thayo "AhA? huM? mArA dAdA caMdragupta ete bhAratanA samrA hatA paNa mAre paitra te badhI Alamane samrA thaye. duniyAbharamAM e deza na hatuM ke jyAM saMpratinI ANa na pharatI hoya, bharatArthanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 230 ) traNa khaMDamAM evo koI Arya ke anArya rAjA nahete ke je saMpratine kara na bharata hAya." pitra jyAre digavijayamAM hato tyAre enI jItanA roja navanavA samAcAra azaka sAMbhaLo hato. traNakhaMDa dharatImAM mahArAja saMpratinA dute jayAM tyAM patharAI gayA hatA. dareka rAjayamAM saMpratinA guptacare pharatA hatA. soLahajAra rAjAoe pitAnI vaphAdArInA badalAmAM saMpratinI sevAmAM potAnA kumAre arpaNa karyA hatA. varSamAM ekavAra to emane jAte samrArnI sevAmAM hAjara thavuM paDatuM hatuM. evI rIte dAdAjIe to saMpratikumArane potAnA lazkara sahita ujajayinInuM rAjya bhegavavA mokalyo hato. paNa parAkramanA ugatA sUrye AkhI duniyAnuM rAjya dabAvI te seLa hajAra rAjAne svAmI vAsudeva nahI paNa vAsudeva sarakhe ja gat prasiddha thayA. -- chae - prakaraNa 28 muM. Arya suhasti svAmI. vIra saMvatanA trIjA saikAnA madhyakALamAM cAdapUrvadhara zrI sthalibhadrasvAmInA ziSya AryamahAgiri ane Aryasuhasti hatA. e bane yuga pradhAne atyAre jainazAsananA nAyaka hatA. tyAgamAM ne vairAgyanI ucca bhAvanAmAM Arya mahAgirinI te parAkASTA hatI. jethI A samayamAM jInaka5 je ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (231 ) viccheda thaI gaye hato; chatAM janakalpInI tulanA karavAne emane manoratha thayo. jethI gacchane bhAra emaNe AryasuhatisvAmI upara nAkhe ne pote ga7mAM rahIne janakalpInI tulanA karatA ekAkIpaNe AryamahAgiri tapazcaryA karatA pRthvIne viSe vihAra karavA lAgyA. Arya suhastisvAmI ziSyanA parivAra sAthe vihAra karatA karatA pATalIputramAM AvyA. rAjA emane namavAne A vyA. tyAM vasubhUti nAmanA zreSTine pratibodha ApIne jaina banAvyo. deza paradeza vihAra karatA ane bhavya jIvone patAnA jJAnAmRtanuM pAna karAvatAM AryasuhastisvAmI jIvaMta svAmIne vaMdana karavAne avaMtI tarapha vihAra karI gayA. eka divasa avaMtImAM jIvaMtasvAmIne moTe mahotsava thaye. te prasaMge rathayAtrAne mATe varaghoDo nika. saMsAra rUpa samudrane taravA vahANa samAna evo jIvaMtasvAmIne ratha nagaramAM pharavA nikaLe. hajAre jaina zrImanto e varaghoDAmAM hAjara hevAthI avaMtInI samRddhinuM atyAre sAkSAt darzana thatuM hatuM. aneka prakAranAM vArdeitro vAgI rahyAM hatAM. ghoDe svArene kAMI pAra nahoto. te sivAya seMkaDo jene sAmela banIne potAnI samRddha batAvI rahyA hatA. rathanI pAchaLa aneka sAdhu samudAyathI paravarelA AryamahAgiri ane AryasuhastisvAmI mokhare cAlatA hatA. temanI pachI zrAvaka samudAya, sAdhvI ne zrAvikA samudAya vagere vyavasthAsara varaghoDe nagaramAM pharato hato. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 232) varaghoDe pharatAM pharatAM rAjagaDha najIka AvI pahoMce te samaye rAjagaDhanAM aneka mANase kaI jharUkhAthI to kaI bArImAMthI te kaI agAsImAMthI ke potAne anukULa Ave tevI jagAmAM ubhA rahI jatA hatA. e varagheDAnI apUrva dhAmadhuma mahAna saMprati paNa gokhamAM beThA beThA nihALavA lAgyA. cAre kera emanI caMcaLa daSTi pharatI aneka mANasonuM avalokana karI rahI hatI. jIvaMta svAmIne ratha paNa emaNe nihALe. vAditranA mIThA re paNa sAMbhaLyA. anukrame emanI draSTi pharatAM pharatAM AryasuhastisvAmI upara paDI. e sUrine joI rAjAne vicAra thayo ke, A zAMtAtmA, pavitra munine meM kayAMka joyA che, paNa kayAM joyA che te yAda AvatuM nathI. emane jevAthI ane sneha utpanna thAya che. vivekI purU kahe che ke " jene jevAthI harSa utpanna thAya te pUrva bhavana baMdhu jANo " evI rIte mahAna saMprati emane kayAM joyA che tenuM smaraNa karavA lAgyA. paNa kaMI yAda AvyuM nahI; chatAM cakakasa nirNaya thato hato ke kyAMka joyA che. vAraMvAra smaraNa karatAM saMprati ekadama bebhAna jevA banIne mucchita thaI gayA. rAjagaDhamAM kolAhala thaI rahyo. maMtrIo doDI AvyA ane mahAna saMpratine muchamAMthI jAgRta karavA vividha upAya karavA maMDI gayA. vAyuprakSepa Adi zItapacAra karatAM jyAre saMprati sAvadha thayA tyAre jAti smaraNa jJAna - vAthI emaNe joyuM ke " he ! pUrve huM koNa hatA ane zuM karavAthI A rAjya pAmyuM hatuM ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (233) * tarataja saMprati gokhamAMthI nIce utaryA. rAjagaDhanI bahAra nIkaLI varaghoDAnI samIpamAM AvyA. te sarvee emane A vatA joI mArga Ape. suhastisvAmIne traNa pradakSiNA devA pUrvaka name. be hAtha joDI rAjAe harSa sahita prazna karyo. "bhagavad ? Apa mane oLakho cho?" tame rAjA che e sarva kaI jANe che. mahArAja ane zokanA pAtra ane vIrakuNAlanA putra ?" "rAjA tarIke Apane nathI pUchate. Apa bIjA koI prakAre mane oLakho cho?" mahAna saMpratinAM vacana sAMbhaLIne suhastisvAmIe jJAnano upayoga mukyo. jJAnathI enuM vRttAMta jANI lIdhuM. "he narezvara? meM tene sArI rIte oLakhyo! pUrve jyAre ame vihAra karatAM kazAnI nagarIe gayA hatA. te vakhate dukALamAM eka ke amArI pAse lADunI AzAe dIkSA lIdhI hatI. dIkSA laI eka divasanuM cAritra pALI. e raMka te bhavamAM AyuSya pUrNa thavAthI cavI gaye. te AtmA tuM saMprati rAjA thayo che." Arya suhastisvAmIe TuMkamAM e raMkanuM cAritra tyAM sarva samakSa kahI saMbhaLAvyuM. he bhagavana? jainadharma-arihaMta bhagavaMtane dharma prApta thayAnuM phala zuM?" rAjAe pharIne pUchayuM. enuM supavaphala te ekSaprApti che, chatAM enuM apakavaphalasvarga, rAjya prApti vagere ghaNe prakAre jANavuM ?" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (234 ) he pUjya! avyakata sAmAyika cAritranuM phala kaheze?" rAjAe trIjo prazna karyo. "he rAjana ? sAmAyika karanAra prANI je puNya bAMdhe te tenA puNyanI saMkhyA thaI zakatI nathI. zrAvaka paNa sAmAyika karavAthI teTalo samaya sAdhu jevo gaNAya che. "kamaLo phuva nAvo vara nA ' te mATe vAraMvAra sAmAyika karavAM. vaLI. avyakata sAmAyikanuM phaLa paNa rAjyaprApita che. bAkI to eka purUSa roja roja eka lAkha suvarNanuM dAna Ape ane bIje roja eka zuddha sAmAyika kare to paNa dAna karanAra sAmAyika karanAranI barAbarI na karI zake. prati divasa beghaDI vidhipUrvaka zuddha sAmAyaka AcaranAre zrAvaka paNa puNya bAMdhe to bANuDa ogaNasATha lAkha pacIza hajAra navasene paccIsa palyopamathI kaMIka adhika devagatinuM AyuSya bAMdhe. je mokSe gayA, jAya che ane javAnA che e badhA sAmAyikanA prabhAvathI ja jANavA. "he bhagavana ! ApanA prabhAvathI ja mane rAjya maLyuM che. je te vakhate mane ApanuM darzana na thayuM hota to mane saMyama lakSmI kayAMthI maLata ? mAre e raMkane jIva AvI apUrva lakSmIne bhoktA kyAMthI thAta ? tethI he prabhu? pUrvabhavamAM paNa Apa mArA gurU hatA. A bhavamAM paNa Apaja mArA gurU thAva ? " saMmatie kahyuM. he nareMdra ! amane jotAMja tamane jAtismaraNa jJAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 235) utpanna thayuM ane enA prabhAve tame tamAro pUrvano bhava je? jainadharmanuM pratyakSa phala dIThuM. meM tamane kahyuM che ke jenadharmanuM pakSa phala te mukti prApti che A badhAM te enAM avAMtara phelo che. mATe dharmamAM pramAda karaze nahI." gurUe kahyuM. "Apane upakAra athAga che. A rAjya e ApanI kRpAnuM ja phala che. te ene Apaja grahaNa kare che jethI huM kRtArtha thAuM. ApanA raNamAMthI mukta thAuM!" rAjAe AbhAra darzAvyo. rAjana ? nispRhIjanene koIpaNa spRhA hotI nathI; saMsArathI mukta thayelA tyAgIo te eka mukitane ja bhaje che te tamArA rAjyavaDe karIne zuM ?" "te bhagavana? kahe? huM zuM karU? mAre zuM karavuM ucita che ?" narezvara? svarga ane mokSanA denArA jainadharmane bhaje ke jethI tamAre saMsArathI nisvAra thAya. dharma, artha ane kAma e traNe purUSArthanA sAdhana vagara manuSyanuM jIvana pazunI mAphaka niSphaLa che. e traNe vargamAM dharma purUSArthane zreSTha kaho che. kAraNake bAkInA traNe purUSArthanI siddhi dharma vinA thatI nathI, je prANuo uttama evA jainadharmane choDI svasukhanI khAtara gopabhegamAM dharma mAnIne enI AzAmAM doDyA jAya che te purUSe kalpavRkSane umUlana karIne dhatUrAne vAve che. ciMtAmaNaratnane tajI kAcanA TukaDAne svIkAra kare che. erAvaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 236 ) gajarAjano tyAga karIne gadheDA kharIda kare che. mATe uttama evA jainadharmanu he rAjana! tammare pAlana karavuM ? e dhanu sAkSAt kula tame te joyu che jethI have tamane bIjA pramANeAnI zuM jarUra che ? " gurUe upadeza ApyA. rAjAe dharma sAMbhaLavAnI jIjJAsA dekhADavAthI gurUe kahyuM ke " rAjan ? atyAre te ame prabhunA maheAtsavamAM chIe. A jIvaMtasvAmI-mahAvIrasvAmIne Aje mATe mahAtsava hAvAthI enA utsavamAM chIe, dharmanuM svarUpa vagere sarve tame amArA sthAnake Avaze eTale tamane vistArathI samAvazuM, " AvI rIte mahAna saMprati gune AvIne namaskAra karavAthI varagheADAnAM hajArA mANasAne navIna Azcarya utpanna thayuM rAjA zuM kare che? zuM pUche che? e sAMbhaLavAne hajArAnAM mana Atura thayAM. gurUnA upadezathI sa`pratine edha thayA. jaina dharma mATe enA manamAM mAna pUjyabuddhi utpanna thai. pAtAnA gurUne namana karavAthI ne emanA upadeza sAMbhaLavAthI emanI mAtA paNa atyaMta khuzI thai. vizeSa khuzAlI teA e hatI ke " enA putra traNakhaDa dharatInA leAkatA chatAM haeNve saMsAramAM DubI nahI jAya. ' sarvenI ajAyabI vacce te pachI 1ragheADA tyAMthI AgaLa cAlI peAtAne sthAnake gayA. ,, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (237 ) : prakaraNa 29 muM. jIvaMtasvAmI. mahAvIra svAmInA samayamAM caMpA nagarImAM kumAra naMdI nAme sanI raheto hato. e sanI hato te mATe dhanADhaya, paNa viSayane lAlacu hovAthI je je suMdara kanyA enA jovAmAM Ave tene pAMcase senayA ApIne grahaNa karate. ema karatAM kumAracaMdIne pAMcaso strIo thaI. te sarvenI sAthe eka thaMbhavALA mahelamAM te kiDA karate hatA. kumAranaMdIne nAgila nAme zrAvaka mitra hato. eka divasa paMcazalya pinI adhiSThAyikA hAsa ane. prahAsA nAmanI vyArIo zakeMdranI AjJAthI pitAnA svAmI sAthe naMdIzvara dvIpe jatI hatI, mAgamAM emane svAmI vidyummAlI deva AyuSya pUrNa thavAthI vI gaye. pachI pitAne svAmI thavAne koNa gya che ema e vyaMtarIoe avadhi jJAnathI joyuM to viSaya kumAranaMdIne pitAnA svAmI tarIke pasaMda karyo. jethI banne devIo kumAra naMdI samakSa ekAMtamAM pragaTa thaI. emane joI kAmavihaLa thayelo kumAranaMdI emane bheTavAne Atura thaI rahyo ne che. "tame koNa cho ? kyAMthI Avo cho?" ame tamAre mATe AvyAM chIe ? " devIo hAvabhAva pUrvaka bolI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (238). "ThIka to huM paNa taiyAra chuM." ema kahI te emane bheTavAne dha. hAM hAM sabura ! utAvaLA thAo nahIM, te mATe tame paMcazala dvIpe Avaje." ema bolatI devIo adazya thaI gaI. | vyaMtarIyAnA bhoganI lAlasAvALo kumAranaMdI mahA muzibate paMcazaila dvIpe pahoMcyo. tyAM pelI devIo enI daSTie paDI. eTale te emanI pAse bheganI prArthanA karavA lAgyuM. tyAre devIe bolI ke "A zarIrathI amAre sparza thAya nahIM paNa tuM paMcazela dvIpanA svAmI thavAnuM niyANuM karIne agni praveza kare te ahIMyAM tuM utpanna thAya ne amAro svAmI bane." e javAba sAMbhaLI nI vicAramAM paDyo are? huM to ubhayabhraSTa thaye. mArI pAMcaso strIone cheThI AmanI pAse deDI AvyA te e paNa gaI ne A paNa mArI na thaI." evI rIte ciMtAmAM paDelA kumAra naMdIne devIoe enA nagaranI bahAra mukI dIdho. ghare AvyA pachI devAMganAonuM divya zarIra joyeluM eTale potAnI strIo para ene sneha thato nahI. rAtadivasa devIneja yAda karato. jethI eNe agnipraveza karavAne vicAra karyo. enA mitra nAgile ene ghaNuM samajAvyo chatAM e agnimAM praveza karI paMcazela dvIpane svAmI thayA. pelI vyaMtarIo sAthe managamatA bhega bhegavavA lAgyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (239 ) eka divasa devatAA naMdIzvara dvIpe yAtrA karavA jatA hatA. temanI AjJAthI hAsA ne prahAsA gAyana karavA AgaLa cAlI. jethI emaNe patine kahyuM ke " svAmI ? tame DhAla vagADA ne ame e gAie ? " cr ahaMkArathI Dhola vagADavAnI vidyummAlI devatAe nA pADI. eTale karmodayathI DhAla enA gaLe lAgI gayA tethI mahA du:khe te Dhola vagADatA AgaLa cAlyeA. peleA nAgila zrAvaka paNa AyuSya pUrNa thavAthI marIne bAramA devalAke maddhikadeva thayA hatA, te paNa A yAtrAmAM sAthe hatA, eNe avadhijJAnathI vidyungAlIne peAtAnA mitra jANI te tenI pAse AvyA ane khelyA " bhadre ? tuM mane oLakhe che? ' " huM tejasvI ? tame kANu che ? e huM jANatA nathI. " eTale eNe nAgilanu rUpa khatAvI sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI. " are leALA ? manuSyabhava pAmIne tuM naraNava hArI gayA. jo zrAvakanA dharma sArI rIte ArAdhana karIne huM bAramA devalAkamAM mahaddhika deva thayA. "" peAtAnA mitrane oLakhI pacazailapati pazcAttApa karavA lAgyA. " he mitra ? viSayamAM aMdha banIne huM tA badhuM hArI gayA ! zuM karU ? " " tAre mATe hajI eka rastA che. ane te e ke tu hAlamAM grahasthapaNe citragRhamAM rahelA mahAvIra svAmInI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) pratimA bharAva ? ke temanI bhaktithI tane bodhibIja utpanna thaze." yAtrAnuM kArya samApta thatAM vidyummAlIe pitAnA mahelamAM kAryotsarga mudrAe ubhA rahelA vira bhagavAnane joyA? te pachI himavaMta parvata upara jaI gozISa caMdana chedI lAvI tenAthI jevI prabhunI murti joI hatI tevI alaMkAra sahIta banAvI jAtivaMta caMdananI eka peTI banAvI kapila kevalI pAse pratiSThA karAvI te pratimA e peTImAM mukI. e arasAmAM samudramAM eka vyApArInuM vahANa DAmADoLa sthItimAM hatuM. te vinna nivArIne vidyummAlIe pelI paTI te vyApArIne ApI siMdhu saivIra dezanA vItabhaya. pATaNamAM javAnI AjJA karI. vahANa sahIsalAmata vItabhayapATaNa AvyuM. ahIyAM traNasone tresaTha nagaronA adhipati ane daza mukuTabaddha rAjAo jenI sevA kare che evA udAyI nAme rAjA rAjya karato hato. zaiva dharmamAM custa evA e rAjA tApasane bhakta hato. tyAM AvIne vyApArIe nagaranA cekamAM peTI mukI uSaNA karI ke-"A peTamAMthI devAdhidevanI pratimA grahaNa karo ? grahaNa karo ?" rAjA, amAtya. nagarajano Adi aneka jano tyAM ekaThA thayA. dareka dharmanA purU, tApase, sanyAsIo AvyA. pitA potAnA iSTadevanI stuti karavA mAMDI, paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (241 ) ughaDI nahI. Akhare rAjAnI paTTarANI ane ceDA mahArAjanI putrI prabhAvatIe devAdhidevanI stuti karI e peTI ughADI. ene potAnA caityagrahamAM sthApI niraMtara te pUjA karavA lAgI. have eka divasa rANuM prabhAvatI rAjAnI AjJA pALI cAritra laI devalekamAM gaI. te pachI prabhunI pUjA devadattA nAmanI kubajA niraMtara karavA lAgI. prabhAvatIne jIva devatA thayela, teNe rAjAne pratibaMdha karI jaina dharmamAM sthIra karyo. e arasAmAM gAMdhAra nAme zrAvaka devatAdhiSThAta guTikAnA prabhAvathI AkAzamAM uDI jIvaMta svAmInAM darzana karavAne tyAM Avyo. bhagavAnane pUjIne potAne kAla sukhamAM te ahIyAM nirgamana karato hato. keTalAka samaya tene tyAM pasAra thaI gaye. gAMdhAra zrAvake pitAnuM mRtyu najIka jANIne enI sevA karanArI pelI kunjAne potAnI pAse rahelI guTikAo ApI dIdhI. pote dIkSA laI Atmahita karavA lAgyuM. guTikAne prabhAva gAMdhAra zrAvake kahelo hovAthI suMdara rUpanI IcchA karatI devadattAe eka guTikA mukhamAM rAkhI eTale te saMdarya saMpanna banI gaI. rAjAe ene AvI seMdavatI joI enuM nAma "suvarNa guTikA "pAyuM. ene ciMtA thaI. huM rUpavatI te thaI paNa mAre gya vara joIe, vara vagara to strInuM thovana niSphaLa che. te mAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) vara-zaiktA keNu thAya? A udayana to mAre pitA jevuM che. "mAre mATe to avaMtIpati caMDapradyota vara thAo" ema ciMtavane vaLI guTikA moMmAM rAkhI eTale guTikAnI adhiSThAyikA devIe caMDapradyota AgaLa enA rUpanuM varNana karyuM. jethI caMDapradyote suvarNa guTikAne teDavAne dUta mokalyA eTale dAsIe kahyuM. "rAjAne ahIMyAM mokalaje te pachI bannenuM icchita kArya thaze." dUte e samAcAra avaMtIpatine ApyA. rAtrInA avaM. tIpati anilavega hAthI upara svAra thaIne tyAM AvyuM. nagaranI bahAra udyAnamAM banneno meLApa thayo rAjAe ene potAnI sAthe AvavAne kahyuM. tyAre suvarNa guTikAe kahyuM ke-"ahIyAM rahelI jInamUrti vagara huM jIvI zakuM tema nathI, mATe enA jevI tame eka mUrti banAvIne ahIyAM lAve. e mUrtine A jagAe sthApI A pratimAne laI huM tamArI sAthe AvuM !." te pachI pradyote avaMtImAM AvIne eka mUrti taiyAra karAvI ne kapilakevalI pAse pratiSThA karAvI e mUrtine laIne pradyota vItabhaya pATaNa AvyuM. dAsIne e mUrti arpaNa karI. dAsI paNa enavIna mUrti caityamAM sthApI te mULa mUrtine laI pradyotanI sAthe avaMtImAM AvI rAjAnI sevA karavA lAgI. prAta:kALe udAyana rAjA devAlayamAM Avyo ne pratimAne namI sanmukha jue che tyAM to karamAI gayelI puSpamALAvALI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 243). prAtamA dIThI. ene lAgyuM ke A mULa mUrti nathI. vaLI ahIyAM hamezAM putaLInI mAphaka khaDI rahenArI suvarNa guTikA dAsI paNa nathI. temaja mArA hAthIonA mata paNa gaLI gayA che. nakkI caMDapradyota ahIM AvIne mUrti ane dAsI banene upADI gayo." udAyana kopathI AkuLavyAkuLa thaI gaye. daza muguTabaMdhI rAjAo sahIta sakala sainya taiyAra karyuM. ne avaMtIpara caDyo. pradyota paNa A samAcAra sAMbhaLato pitAnA lazkara sahIta enI sAme doDI AvyA. banne vacce mahAbhayaMkara yuddha thayuM. pradyota hAthI upara besI laDato hate udAyana rathamAM hate. IrAdApUrvaka ekabIjAnA lehInA tarasyA emaNe potAnI cAlAkI batAvavAmAM khAmI rAkhI nahI. bANAvaLI udAyane tIkSya bANethI hAthInA cAre paga bharI dIdhA. gajarAja anilavega pIDAne nahI sahana karato pRthvI upara tuTI paDaye. caMdrapradyota jevo uThIne sAvadha thavA jAya che eTalAmAM udAyane rathamAMthI kudako mArI enA keza pakaDyA ne bAhu yuddha karI ene bAMdhI lIdho avaMtInA sainyamAM hAhAkAra thaI rahyo. udAyane protanA lalATapara tapAvelI leDhAnI saLAthI dAsIpati"evA akSare lakhAvyA ne pIMjarAmAM puryo. udAyana rAjA a5 parivAra sahIta avaMtInA rAjadarakhAramAM AvyA, tyAMthI rAjamahelamAM AvIne pratimAnAM darzana karyA. emanI stuti karI pratimA levAne ghaNuM mahenata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (244) karI paNa e pratimA tyAMthI calAyamAna thaInahI. rAjAe ghaNuM ghaNI vinaMti karavA mAMDI. jethI enA adhikAyake pragaTa thaI kahyuM ke "he rAjA ! tArUM nagara cheDA samayamAM dhuLInA varasAdathI daTAI javAnuM che. tethI pratimAjI tyAM Avaze nahI. mATe tuM zaka na kara !" tyArapachI udAyanarAjA pradyotane laIne potAnA nagara tarapha ravAne thaye. mArgamAM cAturmAsa AvyuM eTale rAjAe tyAM chAvaNI nAkhI. te ThekANe dazapura (dorA ) nagara vasyuM. pajusaNa parva AvyAM te samaya avaMtIpatie upavAsa karavAthI udAyana rAjAe ene sAdhama jANuM khamAbe ne enuM rAjya ene pAchuM ApyuM. anukame pite vItaya pATaNa AvyA. kALe karIne udAyana rAjA mahAvIra bhagavAna pAse dIkSA lai keTalA rAjarSi thayA. e rAjarSine karmodayathI vyAdhi utpanna thaye. kaI vaghe temane dahIne AhAra levAne kahela heivAthI pite nispRha chatAM vItabhaya pATaNa AvyA. ahIM emane bhANeja kezI rAjya karato hate. e kezIne maMtrIleke. bhamAvelo hovAthI rAjarSine viSamizrita anna apAvyuM. jenA kopathI devatAe te nagarane dhuLanI varSAthI dATI dIdhuM. udAyI munie vizvavyApta pitAnuM zarIra jANuM anazana aMgIkAra karyuM trIza divasanuM anazana pALIne kaivalyapada pAmyA-mekSe gayA. e jIvaMtasvAmInI pratimA tyArathI avaMtImAM bhavikajanothI pUjAvA lAgI. Arya suhasti svAmIe prabhAvika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 245) pratimAnAM vaMdana karavAne AvyA hatA. gurUnA mukhathI saMpratirAjAe jIvaMtasvAmIno mahimA sAMbhaLIne e bhagavAnane pUjavA zarU karyA. ghaNu kALa paryata emaNe pUjyA. - kAlAMtare e pratimA adazya thaI gaI. varaprabhunA nivANa pachI 1968 varSa vahI gayA bAda kumArapALa narezvare e jIvaMtasvAmInI pratimA te nagaramAMthI kaDhAvI pite pUjIne AtmAne kRtArtha karyo. e vitabhayanagara to kezarAjanA pApe jamInadosta thayuM. kezI udAyanarAjAno bhANeja hato. pitAne abhicI putra chatAM kezIne rAjya ApyuM! chatAM e kezIe bevaphA thaine rAjAne dahImAM vizva apAvyuM. jenuM pApa ene ahIMne ahIM pragaTa thayuM. udAyana munino zayyAtara eka kuMbhArane choDIne devatAe kodhathI AbALavRddha AkhI nagarI dhULathI dATI eno nAza karI nAkhyuM. tyArapachI tyAM gAma vaseluM te Aje bherA kahevAya che. abhicikumArane pitAe rAjya na ApyuM jethI te gusse thaIne caMpAnagarImAM cAlyA gaye. tyAM ene mAsIAI bhAI kaNika-ajAtazatru rAjya karate hato. rAjya narakane denArUM jANuM pitAne putra durgatie na jAya ema jANI udAyane abhicine rAjya na ApyuM. paNa abhici ene paramArtha samaye nahI jethI jajo tyAM lagI ene enA pitA upara kaSAya rahyo. e kaSAyanI prabaLatAthI enI dharmakiyAo phula Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 246) dAyaka na thaI. jethI maraNa pAmIne eka palyopamane Ayurve asura kumAra deva thaye; chatAM e jIva ghaNo sAro hovAthI tyAMthI AvIne mahAvidehakSetramAM manuSyapaNe janmI dIkSA aMgIkAra karIne mokSe jaze. prakaraNuM 30 muM. rathayAtrAmAM. saMprati rAjA prati divasa gurU mahArAjanI pAse AvI dharmazravaNa karavA lAge. hamezAMnA zravaNa mAtrathI enA malIna saMskArono nAza thatAM enuM hRdaya zuddha thayuM. dharmatatva enAmAM pariNamyuM. saMgha, yAtrA, tirthabhakita vagerethI jena zAsananI zobhA vadhAratA potAnA AtmAne zuddha karavA lAgyo. tIrthakara eja deva, sAdhu eja gurU ane arihaMta bhaga vaMte kahele dharma eja mAre pramANa che. ema draDha nizcaya pUrvaka rAjAe samakita aMgIkAra karyuM. paMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAvratanuM svarUpa gurU pAsethI yathArtha paNe samajIne bAravrata dhArI zrAvaka thaye. traNe khaMDanI lakSmIthI zobhato saMprati trikAla jInapUjA karatA svajanonI jema sAdhamanuM vAtsalya karavA lAgyA. niraparAdhI jIvonI dayA pALavAmAM prItivALe, dAna devAmAM tatpara saMprati dIna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 247) janone adhika adhika dAna devA lAgyo. sarvatra zAMtinuM sAmrAjya patharAI rahyuM hatuM. Arya suhasti svAmI rAjAne dharmamAM sthIra karIne vihAra karI gayelA te pAchA pharatA pharatA avaMtImAM AvyA. te prasaMge jinezvaramAM bhakitavALA zrAvakoe jIna cetyamAM meTo utsava zarU karyo. e utsavamAM sahati svAmI paNa pratidivasa bhAga letA hatA, gurunuM Agamana jANune saMprati paNa aMjali jeDIne hamezAM enI sAthe besato hato. A utsava nimitte saMprati e dareka sAmaMtone ujajayinImAM notaryA hatA. yAtrAtsava pUrNa thatAM bhakitamAna zrAvakoe rathayAtrAnI taiyArI karI; kemake rathayAtrA vagara yAtrAtsava saMpUrNa gaNAta nathI jethI sUryanA ratha samAna suvarNa maNi-mANekanI kAMtithI bhavya e ratha ratha zALAmAMthI bahAra kaDhALe, vidhine jANanArA mahaddhika zrAvako rathamAM birAjelI zrI ahaMta pratimAnI snAtra pUjAdika karavA lAgyA. hajAro zrAvaka zrAvikA potapotAnuM mahakipaNuM jaNAvatAM e utsavamAM bhAga levAne hAjara thatAM, zrAvikAo eneka prakAre dhavala gIto gAtI hatA. maMgaLa vAjA rUDe prakAre vAgI rahyAM hatAM. jainazAsananA jayanA pikArothI AkAza chavAI rahyuM hatuM. zraddhAvaMta zrAvake bhagavaMtanuM snAtra jaLa karatA chatAM pUrve devatAo merU parvata upara bhagavaMtane janmAbhiSeka kare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (248 ) che te samaye abhiSekanuM jaLa zikhara uparathI jema nIce paDatuM hoya tema ratha uparathI bhagavaMtanuM snAtra jaLa jamIna upara paDavA lAgyuM. snAnathI zuddha thayelA zrAvake bhagavaMtano snAtrAbhiSeka karI sugaMdhI dravyathI pUjavA lAgyA. sugaMdhI punI vividharaMgI mALAdithI pUjA karavA lAgyA. jethI zaradda RtunA vAdaLAMthI gherAyelI caMdranI kaLA hoya evI jinezvara bhagavAnanI pratimA zobhavA lAgI. agara Adi dhUpathI cAre dizAe sugaMdhamaya banI gaI. e pramANe pUjA karI zrAvakee bhagavAnanI AratI utArI pachI jInezvara bhagavAnane namaskAra karI bhaktivaMta zrAvakee azvanI jema rathane kheMcavA mAMDaze. rathanA AgaLa mArgamAM nAgarika ramaNIo tAlapUrvaka rAsaDA gAtI hatI. caturvidha vAjIMtranA nAda sAthe suMdara nATaka bIjI tarapha thatuM hatuM. cAre bAju zrAvikAo mAMgalIka gAI rahI hatI. evI rIte bhagavAnane ratha pratyeka hATa ne maMdira pAse ubhe rahI vividha prakAranI pUjAne grahaNa karato ratha saMprati rAjAnA rAjabhavana AgaLa AvyA. potAnA niyama pramANe ratha ahIMyA paNa ubhuM rahyo. saMprati rAjA harSathI vikasvara thayelA zarIravaDe bhAgavAnane pUjavAne taiyAra thaIne AvyA. emanI sAthe emanA sAmaMtarAjAo hatA. vidhisahita bhagavAnanI pUjA karatAM sarve sAmaMtone vidhi batAvA; gurU pAse e sarve sAmaMtane samakita levarAvI rAjAe potAnA sakala sAmatane Adeza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 249 ) karyo ke, "he sAmaMto? tame je mArA bhakata ho, mane svAmI tarIke mAnatA he, to mAre tamArA dhananuM prayojana nathI. tamAre deza tame sukhethI bhogave, paNa tame badhA zrAvaka-jaina thaI jAo? tame jaina thaze tenAthI jevA huM khuzI thaIza te anya bIjI koI paNa rIte tame mane khuzI karI zakaze nahi. tamArA dezamAM, tamArA zaheramAM jInamaMdira baMdhAvI jInezvaranA bhakata thaI jAo? tamArI prajAne paNa e rasa cakhADe ! badhI dunIyAmAM rASTradharma jaina ja hovo joIe." mahAna saMpratinI AjJA sarvee saprema mAnya karI. jevI rIte bharatAdhipa vAsudeva ke prativAsudevanI AjJA traNe khaMDanA enA sAmaMta mastaka upara dhAraNa kare che. emanI akhaMDa AjJAmAM zaMkA karavAne paNa kaI sAmaMtanI tAkAta nathI hotI. dareka muguTa baddha sAmaMta rAjAoe mahAna saMpratinI AjJA mastake caDAvI ane teo jaina thaI gayA. pitAnA rAjamahAlaya AgaLa rathamAM rahelA bhagavAnane pUjIne saMprati pitAnA AtmAne dhanya mAnato chato sAmaMte sAthe varaDAmAM gaye thoDIvAre te pachI rAjA pitAnA mahelamAM cAlyo gayo. varaghoDe tyAMthI AgaLa AgaLa cAlyo ane dareka bhAgamAM pharatA pharatA pitAnI samRddhithI jainadharmanI vijaya dhvajAo pharakAvato pitAnA sthAnake gaye. e caityamahotsava pUrNa thayA pachI saMpratinI anujJA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 250) pAmIne enA sAmaMto potapotAnI rAjyadhAnImAM cAlyA gayA. temaNe pitApitAnA dezamAM janamaMdire ubhAM karIne tIrthakaranI bhakti karavA lAgyA. prajAmAM e dharmane Azraya ApavAmAM AvyuM. sAdhuonI bhakita karatA ane zrAvakone uttejana ApatA rAjAoe potapotAnA dezamAM rathayAtrA vagere mahatsavo pravartAvyA. jena AcAra pote paNa pALIne prajAnAM daSTAMtarUpa thayA. ke jethI Arya ane anArya dezo mi dhyAtvathI bharelA te paNa zuddha ane sAdhuone vihAra karavAne rogya thayA. eka divase mahAna saMprati AryasuhastisvAmIne vaMdana karIne beThA hatA. emaNe jIvaMta svAmInuM kaMIka vizeSa svarUpa pUchayuM Aye suhastisvAmIe enI utpattithI mAMDIne Iti paryata sarve vRttAMta kahe chatAM je vizeSa hatuM te paNa saMbhaLAvI dIdhuM. jethI e paNa jIvaMtasvAmI upara bhakitavALe thaIne emanI trikALa sevA-pUjA ane bhakita karavA lAgyo. eka divasa saMprati rAjA vicAra karavA lAgyo ke "traNa khaMDa pRthvI upara mAruM rAjya che. e sarva anArya ane Arya dezamAM sAdhuo zAmATe na vicArI zake?" e pramANe vicAra AvavAthI emaNe gurUne pUchayuM. "bhagavAna ? Apano sAdhu samudAya kayAM kyAM vihAra karI zake !" "jyAM jyAM jInamaMdira haya, zrAvakanI vastI hoya, Arya jagA hoya eve sthAnake sAdhuo vihAra avazya karI zake." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (251 ) te prabhu? ApaNA sAdhuo anArya jevA dezamAM sagavaDa hoya to vihAra karI zake ke ? " anArya dezamAM vihAra nahI karavAnuM kAraNa e ke mahA ajJAnarUpI aMdhakAramAM DubelA hovAthI evA lekethI sAdhuone upasarga thavAno saMbhava niraMtara rahe, temaja zrAvakonA abhAve sAdhuone AhAra pANInI agavaDatA rahe, u. taravAnI jagyA paNa male ke na male, ema aneka prakAranI muzke lIo ubhI thavA pAme, sAdhuone paNa ethI kadAca Ad dhyAna thAya. enA karatAM jyAM sukhe dharma sAdhana thaI zake tevI jagyAe rahIne sAdhuo sukhapUrvaka dharma sAdhI zake eja ThIka che" suhastisvAmIe kAraNa batAvyuM. ApanuM kAraNa che ke vAstavika che, chatAM mArI IcchA che ke ApanA sAdhuo mArA rAjyamAM Arya ke anArya dezamAM game tyAM vihAra karI zake ke jethI mArI anArya prajA paNa dharmatatvane pAme." e kevI rIte thaI zake vArU? rAjan ? tame emAMthI kAMI rasto kADhI zako cho?" bhagavad ? prathama zrAvakone ke je sAdhuonA AcAra vicAramAM pAraMgata hoya emane sAdhuone veza paherAvI deze deza mekalavA, ane mArI dareka prajA mArA gurU tarIke gaNune emanI sevA bhakita, bahumAna karatAM zIkhe. evI rIte karatAM anArya prajA paNa sAdhuonI bhakti kevI rIte karavI e jAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( para ) NItI thAya. te pachI Ape sAdhuone meAkalI tapAsa karAvavI ke vihArane yAgya te kSetra thayu` che ke nahI ? " (ra tamArU kahevuM satya che evI mahenatane piraNAme sAdhue avazya vicarI zake ? " gurUe anumeAdana Apyu. te pachI saMprati rAjAe vidvAna zrAvakAne ane subhaTAne kRtrima sAdhu banAvIne anArya dezeAmAM mekalyA, e dareka dezeAmAM peAtAnA subhaTA meAkalI e anArya rAjA ane dezavAsIone AjJA karI ke-" amArA purUSA tamArI tarapha AvyA che teo je rIte kara mAge te pramANe tamAre ApavA ne emanI bhita karavI. " (c) prakaraNa 31 mu. have mAre zu karavu' joie ? " he rAjana ! jagatamAM dAna e sarvotkRSTa vastu che. dA nathI ghaNA jIve bhavasAgara tarI jAya che. dAna sivAyanI vastue tA potAneja mAtra lAbhakArI che; kiMtu dAna tA peAtAne ane parane ubhayane lAbhakartA che abhayadAna, supAtradAna e e dAna zreSTha gaNAya che. te sivAyanAM citadAna, kIrttidAna ne anukaMpAdAna e saMsAramAM phUla ApanArA che. tIrthaMkara samAna purUSo paNa dIkSAnA avasara prApta thAya che tyAre vArSikadAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 253 ) Ape che. mATe lakSmIvaMtapurUSe dAtA avazya thavuM. potAnI lakSmIne sarvyaya karIne mAnavajanma saphala karavA; kemake vyAjathI kadAca dhana khamaNu thAya, vyApArathI cAra gaNuM thAya. kSetramAM vAvavAthI sahasra gaNuM thAya paNa supAtramAM jo e dhana vAparavAmAM Ave te anaMtagaNu' phUlane ApanAra thAya che. du:khI jIvA upara anukaMpA lAvIne temanAM du:kha nivA ravA mATe je sahAya karavI te anukaMpAdAna. sagAM, vhAlAM ke kuTubIjaneAmAM pAtapeAtAne yAgya je ApavuM te ucitadAna che. ane leAkamAM vAhavAha kahevaDAvavAnI khAtara dAtAra khanavuM te kIrtidAna che, chatAM e dAnAthI paNa adhika supAtradAna ne abhayadAna che. e ane dAna te| paraMparAe meAkSanAM bIjabhUta che. avazya ethI meAkSanI prApti thAya che. pUrve megharathanA bhavamAM pArevAnI rakSA karatAM te megharatha zAMtinAtha tIrthakara thai meAkSe gayA. khimasAranA putra medhakumAre pUrva bhave hAthInA bhavamAM sasalAnI rakSA karavAthI tyAMthI cavI meghakumAra thayA te pachI ekAvatArI thai mAhne jaze, ahiMsA dharmanuM pAlana karatAM evA aneka jIvA alpasamayamAM bhavasAgara tarI jAya che. evAMja supAtradAnane yAgya hAlanA samayamAM sAdhu sAdhvI gaNAya che ke jeo atithi che. bhAvathI emanI AhAra pANI AdithI bhakita karatAM aneka jIvA bhavasAgara tarI gayA che. zrIrUSabhadevanA jIvadhanA sAthevADe sAdhuonI nRtathI bhakti karavAvaDe potAnA saMsAra TuMkA karyA ne terame lave Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 254 ) tIrthaMkara thayA eja rUSabhanAthane zelaDInA rasanu pAraNu karAvavAvaDe zreyAMsakumAre mukti lakSmI hAtha karI. are eTale adhe dUra javA karatAM najIkana ja vAta tamane kahuM. jIe mahAvIrasvAmI ke je jIvaMtasvAmInI pratimA hAla tame pUjo che. e mahAvIrasvAmIe nayasAranA bhavamAM sAdhuone AhAra vaheArAvavAthI samakita prApta karyuM hatuM. para MparAe mahAvIrasvAmI thayA. temanA samayamAM je je purUSA prasiddhimAM AvyA che te prAya: munine dAna devAnA mahAtmyathIja thayA che. jue dhanAzAlibhadra! zAlibhadre pUrve govALanA bhavamAM mAsakhamaNunA upavAsI munine khIranu pAraNu karAvyuM te zAlibhadra thai akSaya Rddhi pAmyA. emanA banevI dhanA zeTha! pUrve sAdhune dAna devAnA prabhAvathI e paNa anagaLa dravyane mAleka thayA. eTalu ja nahI paNa have ekAvatArI thai te me kSe paNa jaze. evIja rIte kRtapuNya ? zrI mahAvIrasvAmInI zrAvikA revatIe bhagavanane khIjorApAka vaheArAvavA vaDe saMsArane TuMkA karyA ne tIrtha kara nAmakarma bAMdhyuM bhAvI cAvIzImAM samAdhi nAme sattaramA tIrthaMkara thaze. lakSmInA sadupayoga karavA mATe bhagavate sAtakSetrAnI prarUpaNA karI che te sAta kSetra te jInapratimA, jInacaitya, jJAna, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ne zrAvikA ! jInapratimA, ane jInacaitya, e sa'sAratho pAra utAravAne AtmAnA sAdhanA che. aneka AtmAe e nimitta pAmIne peAtAnu hita karI gayA che ne kare che. e badhA lAbha jInamAMdera karAvanArane maLe che. prANIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (255) bhavasAgarathI pAra utaravuM hoya ane bIjAne paNa utAravAnI IcchA hoya to Theka ThekANe teNe jInamaMdira karAvavAM, janapratimAo bharAvavI. temAM paNa navAM karAvavA karatAM jIrNoddhAra karAvavAmAM soLa gaNe lAbha samAyela che. jyAM jyAM janamadira hoya tyAM zrAvakonAM ghara avazya hoya tethI sAdhuo paNa evI jagAe vihAra karI zake, loko upara upakAra karI emane pratibodha pamADe. emanI ja lakSmI saphaLa thaI che ke je lakSmIthI jInamaMdira baMdhAvyAM hoya, junA maMdiranA jIddhAra thayA hoya temaja janapratimAo bharAvI hoya. bAkI te zrImaMta to ghaNAya hoya che. paNa je lakSmI sapagamAM nathI vaparAtI enI lakSmI enA muvA pachI bIjAnA hAthamAM jAya che. pote kaMI paNa karyA vagara anta samaye pazcAttApa karate narabhava hArI jAya che, te uttama janone A apUrva avasara je prApta thaye te pachI ene sadvyaya karIne lAbha levo. kAraNa ke lakSmI ete puNyathI male che tema pApathI jatI paNa rahe che. hamezAM e kAMI kAyama rahetI nathI, zrI kRSNa vAsudeva jevA samartha purUSane paNa samRddhie tajI dIdho. to anya pAmara jananI te zI vAta? mATe he rAjana ? jInamaMdira ane jInapratimA karAvavAvaDe karIne tamAre pRthvIne zobhAvavI, Aje traNa khaMDa dharatI upara tamAruM sAmrAjya patharAyuM che. vAsudevanI samAna jagatamAM tamArI AjJA khaMDIta karavAmAM tamArA soLa hajAra sAmatamAM koI samartha nathI. to jIne zvaranI bhakita karavA thakI narabhava saphala kare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ( 256 ) tevIja rIte jJAna bhakita paNa anupama che. jJAna bhakitathI kaMI AtmAo bhavasAgara tarI jAya che, jJAna bhakitathI. jJAna utpanna thAya che e jJAnathI vairAgya prApta thatAM saMsAranAM baMdhane ApoApa kSaya-zIthIla thaI jAya che; pUrve jJAna bharelA bharata mahArAja paNa saMsAranuM sukha jogavatAM ArisA bhuvanamAM kaivalyapada pAmyA. jayaMta narapatie jJAnabhakti karatA tIrthakara pada lIdhuM. sAdhu sAdhvI zrAvaka ane zrAvikA e uttarottara eka bAjAthI utaratI koTInuM kSetra che. sAdhu, sAdhvIne supAtra dAna devAthI to meM pUrve kahyuM che tema ameghaphala prApta thAya che e ni:saMdeha vAta che. zrAvaka zrAvikArUpa kSetramAM vApareluM dhana paNa anaMtakeTI. phaLa Ape che, dharmathI raMgAelAM hoya evAM zrAvaka zrAvikA nirdhana avasthAne laIne dravyanI khAtara kadAca dharmathI patita thatAM hoya to trAddhimAna zrAvaka emane potAnI zakitathI avazya bacAve-dharmamAM sthIra kare to ghaNuM lAbha upArjana kare. bIjane dharma prApta karAvyAnuM dharmamAM sthIra karavAnuM phala te jarUra pAme. paraMtu je pite zrAvaka chatAM-ddhimAna chatAM AvuM prabhAvapaNuM batAve nahi te avazya ene doSa lAge.. manuSya pAse je zakita hoya te zakti eNe paramArthamAM vAparavI joIe. pitAnA hajAre svAmI bhAIe du:khI hoya, nirAdhAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (257) zrAvikAo AjIvikAne hAne pitAne dharma tajI bhraSTa thatI hAya, zrAvake kaMgAla thaI rakhaDatA hoya athavA te anya dharmamAM jatA rahetA hoya, to zAsananI dAjhavALe vIranara e sahana karI zake nahIM. emanA uddhAra mATe pitAnI lImI arpaNa kare, emane joItAM sAdhana pUrAM pADI ApI dharmamAM daDha kare te e prabhAvaka kahevAya ! enI lakSmI ugI nIkaLe, e pAtramAM vAveluM ene anaMtagaNe lAbha Ape. he rAjana ! zrAvaka-zrAvikA kSetrane poSavAnuM huM tane bhAra mukIne kahuM chuM tenuM kAraNa eja ke bIjAM pAMce kSetrane AdhAra zrAvaka zrAvikA ja che. pRthvI jInamaMdirathI vibhUSita hAya paNa ene sAcavanArA zrAvako je na hoya te-e maMdire kevI rIte nabhI zake? emanAM pUjana, satkAra te zrAvaka zrAvikAonI unnatti uparaja AdhAra rAkhe che. mATe yatnavaDe karIne paNa zrAvaka ane zrAvikAonuM rakSaNa karavuM. emanA thakIja dharmanI ujavaLatA che-bhA che. emanI unnattimAMja dharmanI unnatti che. je chatI zaktie potAnA sAdhamika baMdhunuM du:kha dUra karI zakato nathI enAmAM dharma prema che ema na samajavuM, bhale uparathI te game teTale ADaMbara rAkhatA hAya, gADI gheDe pharato hoya; parantu ajAnA gaLAmAM rahelA stananI mAska enI lakSmI ane enuM jIvIta niSphaLa jANavuM. e kRpaNa bhale pitAnI lakSamI zubha mArge na vApare paNa enA 17 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 ) suvA pachI e lakSmI khIjAnA hAthamAM jaze ane tenA zuM upayAga thaze te e apana heAvAthI na samajI zake ! zrAvaka zrAvikA e paNa saMghanuM aMga gaNAya che. e saMghanI bhakita karatAM saMbhavanAtha tIrthaMkaranA jIve pUrva bhavamAM tIrthaMkara nAmaka khAMdhyuM ane te saMbhavanAtha thayA. mATe RddhivaMte peAtAnA garIba sAdhamikA tarapha avazya dhyAna ApI dharmanA mahimA vadhAravA. ekavAra jamADavAthI ke nAkArazI vagere karavAthI ja kai sAdharmikatA samApta thatI nathI. kharI svAmIvatsalatA te eja che ke potAnI jIDhagImAM peAtAnA garIba mAMdhavAne vAstavika sukhI karI temanI AMtaraDI ThAravI. zrAvaka zrAvikAe jo sukhI haze teA temanAthI dharmanu mahAtmya vadhaze-teo poteja dharmanuM mahAtmya vadhAraze ane e badheA lAbha jeNe emane sArI sthitie caDAvyA che temane maLe che. mATe RddhivaMtAe peAtAnA garIkha mAMdhavAnI sArasaMbhALa avasya levI. he rAjana ! zrAvakeAne madada karavAnI vAta tuM bhUlatA nA ? vastuta: je kALe je kSetra sITThAtu hAya te kALe tenI unnatti mATe jo prayatna karavAmAM na Ave te ethI hAni thavAnA saMbhava rahe che. lakSmIvatAe peAtAnI lakSmInA saddavyaya karavA hAya tA ekaja kSetranu pASaNa karavAthI--bharelAmAM bharavAthI thatA nathI. parantu sIdyAtA kSetramAM unnattine arthe jo peAtAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (259) lakSamI vApare te ja tene adhikAdhika lAbha maLe che. te paNa potAnA sagA saMbaMdhI ke svArthanI apekSA rAkhyA vagara vaparAya toja lAbhadAyaka thaI zake. joke A mAro sago ke saMbaMdhI nathI paNa mAre sAdharmika baMdhu duHkhI che mATe enuM du:kha mAre dura karavuM ke jethI e pAcho dharmamAM sthira thai dharma sAdhana kare. evI niSkAmavRttithI paramArtha kare teja enI lakSmInI sArthakatA thAya? rAjana ? Aje to samaya ghaNe sAro thayo che. zrAvaka zrAvikA sukhI ane vaibhavI che. bhaviSyamAM evA paNa kALa Avaze ke jyAre kSatriyamAMthI jaina dharma naSTa thatAM phakata vaizyane hAtha jaze tyAre teo arthapradhAna thaze. jethI dharmanA mahatvane hAni pahoMcADaze. paisAne ja sarvasva samajanArA dravyanA pUjArIo potAnA hajAre garIba bAMdhavone-zrAvaka zrAvikAone duHkhI hAlatamAM jeze chatAM emanI tarapha durlakSya karatA pitAne svArtha sAdhavAmAMja ekalapeTA thaze. je garIbonA bhoge e addhimAna thaze emane ja e tiraskAra karaze ne bIjAnAM ghara bharaze. jethI jaina dharmanI hAnI vizeSa thaze. zrAvakazrAvikAo du:khI du:khI thaI dharmabhraSTa thaze. AjIvikAnI khAtara umArgane bhajanArA thaze. sAkSAt pitAnA svAmI bhAIone du:khI jevA chatAM e kSetra tarapha kaI lakSya ochuM ja Apaze paNa je kSetra puSTa thayuM haze enuMja poSaNa karanArA thaze, jethI sIdAtA kSetranI tehAnI thazeja. zrAvaka zrAvikAonI saMkhyA ghaTI jaze, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ('60 ) vastI nyUna thai jaze; eTalu ja nahI paNa puSTa karelA kSetranu paNa vAraMvAra pASaNa karavA chatAM emAMthI paNa aneka anarthA utpanna thaze. astu huM naraku jara ! evI bhaviSyakALanI vAte karI tArA zAsana premIcittane huM' kSeAla karavA nathI IcchatA ! je bhAvI bhAva-bhavitavyatA anavAnI haze te avazya manaze. paMcamakALamAM pragaTa thayelA varka jaDa jIvA pAsethI enAthI khIjI vadhAre zI sArI AzA rAkhI zakAya! gurUvara Arya suhastIsvAmI lakSmInA sarvyaya karavAnuM varNana karIne aTakayA. " bhagavan ? atyAranA samayamAM mAre zuM karavuM ? sAte kSetramAM kayA kSetra tarapha vizeSa dhyAna ApavuM ?" mahAra je pUchayuM. " atyAre tAre jInacaitya ane pratimA tarapha khAsa lakSya ApavAnI jarUra che. samRddhivaMta zrAvaka, zrAvikA temaja sAdhu sAdhvIe emanA darzanavaDe-bhaktivaDe Atmazuddhi karI bhavasAgara tarIM jaze. bhAvI kAlamAM paNa ghaNA samaya paryaMta e madirA ane pratimAonuM jagata upara astitva haze tyAM lagI caturvi dhasaMghathI pUjAze. e badhA tane lAbha thaze. traNakhaMDamAM tArUM rAjya hAvAthI dareka dezamAM jainamaMdirA thatAM ane zrAvakAnI sakhyA vRddhi pAmatAM anArya dezamAM paNa dharmanI pragati thaze e badhA lAbhanuM kAraNa te tu ja che ne? chatAM sAdharmikanI bhakti karavI tuM bhUlatA nahI. evI rIte sAte kSetrAnI bhakti karatAM tArA saMsAra svalpa thai janma maraNanA pherA TaLI jaze. ajara amara evI mukti vadhune tu lAktA thaze, " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) "bhagavad ? AjathI mAre maMdiro baMdhAvavAnI zarUAta karavI, pratimAo paNa bharAvavI, temaja junA maMdiranA jIrNoddhAra karAvavA havethI huM niyama karU chuM ane reja eka jInamaMdira taiyAra thayAnA samAcAra sAMbhaLavAmAM Avaze tyAra bAda dAtaNa karIza e pramANe mahAna saMpratie rejanuM eka jInamaMdira taiyAra karAvavAnA niyama aMgIkAra karyo. tarata ja mahAna saMpratie lAkho mANasane e kAmamAM jeDI dIdhA. lekone rojI maLavA lAgI. ne ThekaThekANe jIna maMdire eka pachI eka taiyAra thavA lAgyAM. dararoja mahArAja saMprati ekanI khabara te ochAmAM ochI sAMbhaLato tyAre ja dAtaNa karate. traNa khaMDa dharatImAM Arya ke anArya dareka dezamAM gAmaDuM ho ke zahera pratyeka ThekANe maMdira potAnI zebhAthI prajAnAM mana AkarSavA lAgyAM. prakaraNa 32 muM. duniyA dharmane mArge. mahAna saMpratie potAnA sarve dezomAM potAnA subhaTo ane zrAvakane kRtrima sAdhu banAvIne mokalyA hatA. teo duniyAnA khuNe khuNe pharI vaLyA. anArya dezamAM paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 262 ) tyAMnA jaDa jevA leAkeAne zuM zuM karavu te samajAvavA lAgyA. temane upadeza karavA lAgyA. jIe-dhyAna ApA! ame AvIye tyAre amane uThIne vaMdana karavuM. STie paDIye ke page lAgavuM. amArI pAsethI tamAre dharmopadeza sAMbhaLavA. amane amuka amuka jAtanA AhAra vaheArAvaveA, e mATe amane tamAre teDavA AvavuM. unuM kareluM pANI nirdoSa rIte ThArIne te amane pIvA mATe vaheArAvavuM. amane kapaDA vagere amuka amuka heArAvavAM, ame AvIe ke tamAre amane utaravAnI jagyAe ApavI. tana, manane dhanathI amArI bhakti karavI. tamAre haMmezAM navakAra gaNavA, jInamaMdiramAM darzana karavA javAM, temaja jInarAjane pUjavA. ItyAdika khaTkarma tamAre avazya karavuM. amArI pAchaLa amArA jevA sapratirAjAnA mANasA Avaze temanI paNa tamAre rUDA prakAre evI rIte bhakti karavI. jethI saMpratirAjA tamArA upara prasanna thaze. e mANasA sa Mprati mahArAjanA pUjya che. emanA gurU che mATe tamAre temanI bhaktimAM khAmI lAvavI nahI. AhAra pANI vaheArAvatAM betAlIza deSa na AvavA joie. e betAlIze dASA emane vistArathI samajAvyA-zIkhavyA. te sivAya gurUnI tetrIza AzAtanA na thAya te paNa samajAvI--zIkhavADI dIdhI. jInamaMdiramAM jAo tyAre mATI daza AzAtanA avazya tamAre tyAgavI, jevI ke jInamadiramAM pAnaseApArI na khAvuM, bhAjana na karavuM, pANI na pIvuM, pagarakhA na paherI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) javAM, zayana na karavuM, maithuna na sevavuM, thukavuM ke malama na karavAM, ladhunIti-vaDI nIti na karavI, jugAra ke hAsya kutuhala na karavAM. ItyAdika temaja bIjI nAnI AzAtanAo maLIne cArAzI AzAtanAo na karavI. ethI moTuM pApa lAge che. e pApanA phalathI ApaNane duHkha thAya che. mATe AzAtanA rahitapaNe jInezvarane pUjavAthI saMprati jevI samRddhi maLe che. enA karatAM paNa vizeSa devakanAM sukha prApta thAya che. e devatAonAM evAM te anupama sukha hoya che ke ApaNe te e sukhanAM varNana paNa na karI zakIye. are! e sukhene khyAla karavAnI paNa ApaNAmAM zakti na hoya. ApaNuM a5 kapanAthI paNa atIta e sukho kahevAya. je tame jInarAjanI ane saMpratinA amArA jevA mANasanI bhakti karaze te pahelAM te tame saMpratinA mAnitA thaze ane A lokamAM sukha saMpatti prApta karaze ane e bhakitanA prabhAvathI tame devalokamAM jaze. tyAM aneka devAMganAo tamArI sevA karaze ke je devAMganAo manuSyanI suMdaramAM suMdara gaNAtI suMdara ramaNa karatAM asaMkhyagaNuM zreSTha, suMdara ane catura che. tamane sukhI karavAmAM bheganI kaLAmAM nipuNa-paMDitA che. e devAMganAonAM divya sukha bhogavatAM tamAro kALa kevI rIte jAya che te paNa tame jANI zakaze nahI. tyAM tame anagaLa samRddhinA svAmI thaze. jema devabALAo tamArI sevA karI tamane sukhI karaze evI rIte tamArA sevaka devatAo gaMdha tamArI AgaLa saMgIta karaze. devabALAo nATAraMga karaze parita prAma aneka vAra gaNAtI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 264 ) e sa'gItamAM e nATAragamAM tamArA varSo pANInA pravAhanI mArke vahI jaze, e devamALAnA zarIranI sAMdatA, lAvaNyatA, cAturyatA, emanA hAvabhAvA, emanA bhrabha MgA e sAhAmaNAM caMdravadanA nihALatAM tame evA teA mugdha thaI jazeA ke du:khanA tamane svapnAmAM paNa khyAla nahI Ave. emanuM eka nATaka jotAM eTalA badhA kAla vahI jAya che ke ApaNA ahIMnA kAlanI gaNatarI karIye te pAMcase va vahI jAya, ethI paNa janarAjanI ne gurUnI adhika bhakita hRdayanA bhAvapUrvaka karo tA tame ghaNA sArA zreSTha devatA thai zake! tyAM eka eka nATAragamAM hajAra varSa vahI jAya, ethI ucca keATInA devatAone padarasA varSe paNa vIti jAya. ete nATakanA kAla kahyo te nATaka-saMgIta manuSyA teA naja meLavI zake--enI kalpanA paNa na karI zake; kAraNa ke je vastunuM jhINuM jhINuM paNa jJAna na heAya-enA khyAla paNa na thai zake enu sukha tA deva thayA pachIja maLe. e nATakA-saMgItAnI mAja luTavAnA tA devatAonAja adhikAra che. evAM anupama sukhA meLavavA mATe ApaNe jInarAjanI bhakita ane gurUnuM mahumAna karavu' paDe che. ApaNAM manuSyeAnAM nATake--saMgItA karatAM anaMtagaNuAM e uttarAttara adhika sukha ApanArAM heAya che. peAtAnI icchA pramANe te karI zake che. manane game tyAM eka kSaNa mAtramAM jai zake che. marajI paDe tevuM svarUpa karI zake che. AnaMda, mAja, ThakurAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra ) vigere bhegavI zake che. ApaNA zarIranI mAphaka emanuM zarIra lohI, mAMsa, hADakAM, majjA, vIrya vagere malInatAthI rahIta hoya che. vaLI bacapaNa ke jarAvasthAthI rahIta evA hamezAM taruNavaya vALA rahe che. emanuM zarIra divya vaikriya pugalonuM ne saMgadhamaya hoya che. temaja tejasvI, sauMdaryasaMpanna hoya che ke je zarIra manuSyanA bhAgyamAM jevAne lakhAyuM nathI. evIja suMdara emanI devAMganAo hoya che. e devAMganAo sAthenAM sukha manuSyanA sukha karatAM aneka gaNAM zreSTha ane sarvottama hoya che. ApaNuM manuSyanI mAphaka devatAonA devAMganAo sAthenA saMbhogo alpa samayamAM parisamApta thatA nathI. vyaMtara jevA devatAone paNa priyA sAthe saMbhoga karatAM sAmAnya rIte pAMca varSa vItI jAya che. kemake emane vIrya na hovAthI evA lAMbA kALa saMbhoga sukhamAMja magna rahe che. ethI ucca koTInA devatAone devabALAo sAthe maithuna sevana karatAM hajAra varSa paNa vahI jAya. te thakI adhika AyuthavALA devatAone paMdaraso varSa paNa jatAM rahe Ave te temano saMbhogane kALa hoya che. e emane utkRSTa kAla gaNAya che. ATale kALI jatAM paNa e devatAo bhogathI tyAre ja nivarse ke jyAre emanuM mana pAchuM haTe. emanuM mana bharAI jAya-dharAI jAya, saMteSa pAme eTale e bhoga thakI virAma pAme anyathA te e bhogomAM ne saMgItamAM ekAgratA- AsaktivALA hoya che. emAM ghaNuM zaktivALA hovAthI zrama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 266) tA emane hato ja nathI. paraMtu mananA nivartAvA sAthe pote nivRtti pAme. | he leko ! e devatAonA sukhanuM tamArI AgaLa zuM varNana karIe. jIMdagI paryata emanAM sukhe varNavIe to paNa eno pAra AvI zake nahIM. manuSyanI mAphaka emane garbhavAsanuM du:kha sahana karavuM paDatuM nathI. temaja emane durgadhamaya zarIra paNa na hoya. vaLI AyuSya te eTalAM badhAM lAMbAM hoya che ke e varSonI gaNatrI paNa ApaNe na karI zakIye. evAM sukha tamAre meLavavAM hoya te mAtra A eka ja upAya che ke tamAre jInezvaranA maMdiramAM pUjana vagere karavuM. amArA jevA saMpratinA mANasenI bhakita karavI. ItyAdika sukhanI lAlacavALA upadezo e kRtrima sAdhuoe anArya dezomAM ApavA mAMDyA. e upadezane traNe duniyAnA khuNe khuNe paDakAra karyo. dharmathI rahita evA jaDa jevA ke mAM e lAlacathI dharmavAsanA utpanna thaI jethI teoe e badhuM kriyAmAM mUkayuM. kemake muvA pachI ApaNuM zuM thaze ? ahIyAMthI marIne kayAM jaIzuM vagere ciMtAthI vyApta thayelA e anAryaloko muvA pachInA sukhanI AzAe temaja kaMIka saMpratine prasanna karavAnI khAtara emanA mANasenA upadezane anusaravA lAgyA. samasta anAryadeza lagabhaga jenadharmane anusAre vartana karavA lAgyuM. anArya dezomAM paNa jainadharmanuM mahatva mahAna saMpratie vadhArI dIdhuM. e kRtrima sAdhuoe joyuM ke have sAcA sAdhuone vicAravAgye A kSetra taiyAra thaI gayAM che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) jethI emAMnA keTalAke mahArAja saMprati pAse AvIne araja karI ke "devI ApanuM kArya phattehamaMda thayuM che. anArya dezomAM paNa ApaNA sAdhuo vihArahave sukhapUrvaka bhale kare?" mahAna saMpratie te pachI Arya suhasti svAmI pAse AvI anArya dezamAM sAdhuone vihAra karavAne vinaMtI karI, gurUvAre prathama parikSA karavAnI khAtara je parisahane sahana karI zake evA draDha pariNAmavALA sAdhuone te dezamAM mokalyA. e sAdhuo anArya dezomAM pharyA. to leka emane saMpratinA amaladAra jANIne pUrvenI zIkhavelI paddhati pramANe AhAra pANI ApavA lAgyA. emane rahevAne nirdoSa jagyAo ApavA mAMDI. jema jANa purUSe jevI rIte bhakita karI zake che tevI rIte A lekonI bhakita joI sAdhu saMtoSa pAmyA. ne gurU pAse AvIne je satya vArtA hatI te kahI saMbhaLAvI. gurUe paNa tyArapachI ziSyane dareka dezamAM vihAra karavAnI rajA ApI. jethI sAdhuo saMpratinI traNa khaMDa dharatImAM lagabhaga ghaNe sthaLe vihAra karI zakatA ane lokone dharmamAM draDha karI zakatA. pariNAme e samayamAM zaka, yavana, pArasa, grIsa, siMdha, duma, Adi dareka dezamAMnA loko jena dharmane anusaranArA hatA. pelA kRtrima sAdhuoe paNa pachI e vezanuM mahatva samajIne kAyama rAkhe. te vezathI kRtrimane badale zuddha sAdhu thaI cAritra mArganuM ArAdhana karIne emaNe paNa AtmakalyANa sAdhyuM. -~ -- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) prakaraNa 33 muM. gajeMdratIrthamAM Arya mahAgiri svage. oha ! kayAM raMka bhikhArI eka TukaDA mATe TaLavaLanAra, ane kayAM saMprati traNa khaMDanI samRddhino mAleka! jyAre lakSmInI avakRpA thAya che. tyAre purUSanI evI to adhegati thAya che ke traNa traNa divasane bhUkhe chatAM eka TukaDo mAtra ene maLatuM nathI. AhA ! zuM saMsAranI e vicitratA ! e badhA karmanA vilAse che. garIba, anAtha, tulA, laMgaDA, aMdha apaMga mANasonI zI sthiti haze? emane nirvAha zI rIte cAlato haze ! are eka reTalAnA TukaDA mATe mane je du:kha hatuM evuM du:kha garIbone kema nahIM hoya? bicArA e bhUkhyA sUtA haze-Akho divasa bhUkhyA rahetA haze. mATe mAre emanI sAra saMbhALa levI joIe. rAjA to garIba, anAtha ane raMka janone belI hoya che. prajAnA pitArUpa je rAjAnI prajA du:khI hoya e rAjA ja na kahevAya. du:khI prajAne duHkha mukta na karI zake to e mATe ene mAthe jokhamadArI vadhe jAya che. mATe mAre paNa AvA anAtha, raMka janone mATe kaMIka karI javuM joIe." mahAna saMpratine eka divasa A pramANe vicAra ryo. pitAnuM pUrvajanmanuM raMkapaNuM yAda AvatAM tenA sukemaLa hRdayamAM dayAne pravAha jorathI vahevA mAMDyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 269) e dayAnA pariNAme nagaranA cAre dvAramAM emaNe bhojanazALAo karAvI, e bhojanazALAnA bhejanane dareka jano lAbha letA hatA. A pitAne che ane A pArake che, evI jAtane mamatva tyAM nahote. aneka garIba anAtha, apaMgajanene tyAM bhejana ApavAmAM AvatuM hatuM ane e bhejanamAMthI zeSa je bAkI rahetuM te rasoI karanArAo laI jatA hatA ene mATe mahArAje vyavasthA sArI karI hatI. pote jAte paNa tapAsa rAkhatA hatA. ke jethI kAma karanArAo mArA tArApaNuM rAkhIne garIbone satAve nahIM. mahAna saMpratine tApaja e hato ke mANaso prAya: anIti karavAnI hiMmata paNa karatA nahiM. temaja e loko paNa samajatA ke A paramArtha...lokone upakAra karanAruM kArya che. emAM je ApaNe svArtha draSTi rAkhIne vikSepa karazuM ke kaMI paNa bhedabhAva karazuM te pApanA bhAgI thaIzuM, temaja mahArAjanA adhikagunhegAra thaIzuM. mATe durAcArathI dUra rahenArA evA e leke banatA lagI te pramANikapaNe ja kAma karye jatA hatA. eka divasa mahAna saMprati e bhojanazALAo tapAsavAne gayA. emaNe enI vyavasthA joI mANasonI kAma karavAnI paddhati, pramANikapaNuM vagere jeIne khuzI thayA. emane eka vicAra . emaNe mANasone pUchyuM. "are? bhajananuM anna vadhe teno zuM upayoga kare che?" - mahArAjane prazna sAMbhaLI raIAo bolyA. "deva! te ame bhAge paDatuM vahecI laIe chIe." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 270 ) te havethI tamAre vaheMcI na levuM. huM tamane jevI AzA karUM te pramANe enI vyavasthA karavI." mahArAjanI navIna vAta sAMbhaLavA rasoIe tyAM ekaThA thayA ne mahArAja zuM kahe che te AturavaMta thaIne sAMbhaLavA lAgyA. e bhejana ApaNe lekone mATe banAvI taiyAra karIye chIye mATe e nirdoSa zuddha anna tamAre bhikSAnA athI evA sAdhuone vaharAvavuM?" "paNa deva? e anna ame amArA mahenatANAne badale laIe chIe te ?" eka jaNe kahyuM. tamArI mahenata mATe huM tamane dravya ApIza. jethI tamArI AjIvikAno vAMdho raheze nahI. kemake dravyavAna mANasa kyAMya parAbhava pAmate nathI, mATe tamAre havethI A anna sAdhuone vahorAvavuM ne emanI bhakti karavI." mahArAja e pramANe hukama karIne cAlyA gayA. tyArathI zeSa anna-bhejanAdi teo sAdhuone vaharAvavA lAgyA. pitAne mATe te nahI thayeluM hovAthI zuddha jANIne sAdhuo paNa grahaNa karavA lAgyA. e pramANe avaziSTha annathI sAdhuone pratibhAtA joIne mahArAja khuzI thayA. have emane bIjo vicAra ryo. jethI emaNe nagaramAM ghI, dUdha, dahIM, pakavAna, vastro gaMdhIyANuM vagere vecanArA lokone hukama karyo ke "tamAre tamArA uttameShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (291) ttama dravyothI sAdhuonI bhakti karavI. ane enA je paisA thAya te tamAre darabAramAMthI laI javA. e mATe tamAre leza paNa zaMkA karavI nahI." A sAMbhaLIne vyApArIo te ulaTA khuzI thayA. kAraNa ke e bahAne temanI dukAnamAMthI uttama uttama vastuonuM vecANa thatuM hatuM. vyApArIne ethI vizeSa harSa bIje ze heya? mahArAjanuM vacana emaNe mAnya karyuM. ane dararoja te vyApArIo potapotAnI uttama vastuo sAdhuone vaherAvavA lAgyA. je je vastuo teo sAdhuone ApatA tenI vyAjabI kiMmata tarataja mahArAjanA hukamathI tijorImAMthI pagAra karavAmAM AvatI hatI. potAnAthI banI zake teTalI zaktithI jaina zAsanamAM draDha zraddhAvALA mahAna saMprati gurU ane dharmanI bhakti karavA lAgyA. rAjA jenuM mUlya Ape che evI vastuo loko pAsethI vahoranArA potAnA ziSyane doSa lAge che, evuM Aryasahasti svAmI jANatA hatA. paraMtu ziSyonA mehathI e badhuM sahana karatA hatA. emane A zithila AcAra Arya mahAgiri svAmInA jANavAmAM AvyuM, eto ekAkI vihArI hatA. pitAnA zarIra upara paNa nispRhahatA. emaNe vicAryuM ke "AhA? AryasuhastijI jJAtA chatAM A badhuM doSa yukta kema karI rahyA che, A ThIka thatuM nathI." eka divasa Arya mahAgirie emanI pAse AvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 272 ) '' Arya suhasti svAmIne kahyuM " tamArA ziSyA leAkeA pAsethI vaheArI lAve che ! paNa enuM mUlya teA rAjA Ape che. rAjapIDa ApaNane na ka2e te tame jANatAM chatAM zA mATe ziSyAne niSedhatA nathI. '' "he bhagavan ! leAkeA tA pUjAtAne pUjanArA che. amene rAjapUjya mAnIne AdaramAnathI vastuo Ape che emAM zu ?" A vacana sAMbhaLIne A mahAgiri krodhathI mAna thaI gayA. te pachI melyA. huM emAM zuM ? pApa zAMta thAo ? AjathI ApaNA vyavahAra bhinna che. kAraNake samAcArImAM samAna sAdhue sAthe rahevuM yukata che. tamArUM vana ethI ulaTu hAvAthI tame saMghADA bahAra che| ! " eka rIte Arya suhastisvAmInA e gurU hatA. emane dIkSA ApanAra A mahAgirija hatA. chatAM gurUbhAinI jema snehathI tee banne rahetA hatA. Aya mahAgirinI upara pramANenI vANI sAMbhaLIne Arya suhasti svAmI tI - kara sadRza AjJA leApanA bhayathI kaMpavA lAgyA. bAlakanI jema bhrayathI latAnI mAphka kaMpatA bhakta Arya suhastie A mahAgirinA caraNamAM vaMdana karI kSamA mAgI. " he bhagavan ! huM aparAdhI chuM. mArA aparAdha kSamA kare ? huM e mATe mithyAduSkRta ApuM chuM. mArUM e pApa zAMta thAe ? niSpha La thAo! krIthI A pramANe have nahI thavA pAme ! " suha stisvAmIne A pramANe pazcAttApa karatA joi A mahAgiri melyA. " emAM tamArA ze! doSa che ! bhavitavyatAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra73) evI che! pUrve mahAvIra svAmI bhagavaMte kahyuM hatuM ke- sthalibhadra muni pachI mArA ziSyonI samAcArI atizithila thatI jaze. Aje skUlibhadra pachI ApaNe tIrtha pravartaka thayA ane bhagavAnanuM vacana tame satya karI batAvyuM." te pachI AmahAgirie suhasti svAmIne saMghADAmAM lIdhA. ne rAjAne paNa upadeza Ape. he rAjan ? uttama evA sAdhuone rAjapiMDa leve kape nahI. bhAvIkAlamAM kAMI badhA rAjAe tamArA jevA thaze nahI. ethI aneka dene saMbhava jANIne zrI bhagavaMta mahAvIra svAmIe rAjapiMDa niSedhye che. jethI vizeSa prakAre sAdhuone te te agrAhya che. pUrve paNa rUSabhadevasvAmIe pite iMdrAdikanI sAkSIe bharatamahArAjanA rAjapiMDane paNa sAdhuo mATe niSedhyuM hatuM. te prabhue bAramuM vrata poSavAne bharata mahArAjane paNa zrAvaka ane zrAvikAone tevA dAnane pAtra kahyAM hatAM. mATe he valsa? tuM paNa teja mArge cAla. mahAna saMpratine e pramANe pratibadhI AryamahAgiri svAmI jIvaMtasvAmIne vAMdIne avaMtImAMthI cAlyA gayA. ( pitAnuM AyuSya a5 raheluM jANIne zrI mahAgiri gajeMdrapada nAmanA tIrthamAM AvyA. tyAM anazana karIne mahAgirivara pachI 249 varSa vitye devalamI jogavavAne svarge gayA. - ra - 18 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 274 ) prakaraNa 34 mu. gaje draSadatI. gajeMdrapadatIrtha e zrImana bhagavan mahAvIra svAmInA samayamAM pragaTa thayeluM. eka divasa mahAvIra svAmI vihAra karatA dazANuM dezamAM dazApura nagaranI samIpe dazANuM paryaMta upara piravArasaha samavasaryA. tyAMnA rAjA dazArNe bhadrane khabara paDatAM e bhagavanane vAMdavA javAnI taiyArI karavA lAgyA. ane evA vicAra thayA ke huM bhagavaMtane evA maheAtsavapUrvaka vAMdIza ke evI rIte kAie na vAMdyA hAya, jethI AkhA zaherane zaNagAravAne hukama ApyA. rAjAnA hukamathI prajA ane amaladArAe dhvajA, tAraNa, caMdanamALAdithI zaherane suzebhita karyuM. temaja agara, tagara, kapura Adi sugaSi nyAthI rastA ane AkAza vyApta thai gayAM. rAjamAge puSpA khiAvavAmAM AvyAM. evI rIte nagarane suzaeNAbhita karavAmAM rAjAe kAMI paNa maNA rAkhI nahi. have prabhAte rAjA dazArNabhadra hastiomAM zreSTha evA potAnA paTTasti upara ArUDha thaine cAlyeA. enI sAthe aDhAra hajAra hastI, cArAzIlAkha azva, ekavIzahajAra ratha, ekANu kroDa pAyadaLa, seALa hajAra dhvajA, pAMca meghADaMbara chatra, sukhAsane beThelI pAMcaseA rANIo, temaja AbhUSaNa vajra pramukhathI sajja thaI rahelA sAmata, sacivArdika cAlyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 275 ) enI sAthe leAkA paNa potapotAnI Rddhi pramANe taiyAra thaine AvyA. sthaLe sthaLe saMgIta nRtya thatAM hatAM. yAcakAne rUpAnuM seAnAnuM ne mukatAphaLanuM dAna avAra navAra devAmAM AvatuM hatuM. rastA upara puSpA pAtharI devAmAM AvyAM hatAM. evA suMdara rAjamAge ADa MbarapUrvaka cAlatA te rAjA jagatane tRNa samAna gaNavA lAgyA. prabhunA samavasaraNa AgaLa pahoMcyA eTale vAhana ubhAM rakhAvI paMca abhigama sAcavI prabhune pradakSiNA dai ceAgya sthAnake beThA. enA manamAM garva Avye ke "Aje huM jeTalI samRddhithI vaMdana karavA Avye chuM teTalI samRddhithI koi divasa iMdra ke cakravattI rAjA paNa vaMdana karavA nahIM AvyA hAya !" rAjAnAM AvAM garviSTa vacana sAdharma devalAkanA adhipati iMdre avadhijJAnathI jANyAM ane vicAra thayA. "ahA ! A rAjA zreSTa che; parantu te garva kare e teA ThIka nahi. kAraNa ke garva thI meLaveluM puNya nAza pAme che. badhA vizvane pUjya evA prabhune vaMdana karavAmAM enA bhikata rAga aNumAla che. paNa A ahaMkAranA emAM dveSa rahelA che. tA kAi rIte e pAtAnA garva taje e pramANe mAre karavuM e ThIka che, " ema ciMtavIne zakrendre dazA bhadranA gava utAravAne mATe AkAzamAM cAsaThahajAra hasti viSuvyuM. eka eka hastine pAMcane khAra khAra mukha karyA. eka eka sukhe ATha ATha IMtuzaLa banAvyA. dareka da tuzaLe ATha ATha vAgye ane dareka vAgyeAe ATha ATha kamala pragaTa karyo. dareka kamale eka eka karNikA ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (276) NAtI hatI. e dareka kaNikA upara zake potAne besavA yogya aNamela siMhAsana goThavyAM hatAM, tyAM Idra pite pitAnI ATha paTTarANuo sAthe beThe. e dareka kamalane lAkha lAkha pAMdaDAM hatAM. e dareka pAMdaDA upara batrIza batrIza deva devIo batrIza prakAranAM nATaka karatAM hatAM. e badhuM iMdra potAnI zakitathI vikuvyuM. e batrIza nATaka jete ne AkAzamAM thatA duMdubhI nAde samasta vizvanuM dhyAna kheMcato Idra nIce utaravA lAge. nIce utarI prabhune vAMdI vaMdana karI yogya Asane beThe. IMdranI AvI apUrva zakitathI sarve cakita thaI gayA hatA. dazArNabhadra rAjA te IdranI AvI apUrva samRddhi joi citramAM Age hoya e khaMbhita thaI gayo. tene potAno garva IdranI samRddhi ane sAmarthya joI utarI gaye. je samaye Idrane hasti uparathI utaravAno vicAra thaye; tyAre potAnA svAmIne sukhapUrvaka nIce utaravAne mATe hastie potAne saghaLe bhAra potAnA be AgalA paga upara laI lIdhe. bhArane lIdhe tenA baMne page pRthvImAM pesI gayA. pachI Idde nIce utarIne prabhune praNAma karyA. jayAM hastinA paga pRthvImAM pesI gayA hatA te sthAnakanuM "gajapada" evuM nAma pADayuM. ane te lokamA gajeMdrapada tarIke pUjAvA lAgyuM. e gajeMdratIrtha upara AvIne mahAgiri anazana pUrvaka svarge gayA. have dazArNabhadra rAjAne to garva utarI gayA hate. eNe ciMtavyuM ke "aha? dhanya che A IdranI bhakitane ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra77 ) tenI samRddhi pAse mArI samRddhi to tRNa samAna che. hA ! dhikkAra che mane ke meM vRthA garva karyo. keIe jInezvarane sarva prakAre pUjyA nathI. I mane potAnI samRddhithI harAvI dIdhuM. have je huM dikSA nahi laIza te huM hAryo kahevAIza. mATe vrata grahaNa karuM ke jethI IdrathI paNa huM zreSTa thAuM." ema vicArI mahA buddhinidhAna evA dazArNabhadra rAjAe gaja, ava, strI AdithI zreSTha evuM rAjya eNe tatkALa tajI dIdhuM. ne paMcamuSTi lonca karI prabhu pAse saMjama lIdhe. Idra jAyuM ke rAjA jItyo? huM dIkSA levAne te samartha nathI. tethI iMdra bhakita sahita dazArNabhadra munine vAMdIne kahyuM mahAnubhAva? tamane dhanya che! tame saMyamavaDe mane jItI lIdho che. e saMyamane jItavAne huM sarvathA asamartha chuM. bIjAthI na purI zakAya evI potAnI pratijJAne tame pUrNa karI che." ema vAraMvAra enI stuti karato vIra prabhune vAMdIne potAne sthAnake gayA. dazArNabhadra rAjA paNa dIkSA lIdhA pachI ghora tapa karI duSkarmano kSaya karIne kevalapada pAmI mekSe gayA. garvathI iMdrane harAvavAne lIdhelI dIkSA paNa dazAmunine karmane kSaya karAvIne muktine apAvanArI thaI jema raMka bhikhArIe bhajanane mATe eka divasa jeTalI paNa lIdhelI dIkSA traNa khaMDanI kAddhi ApanArI thaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 278 ) maraNu 35 muM. kaMika navAjUnI. eka divase saMprati mahArAje divALInu svarUpa pUchyuM. ke " he bhagavan ? divALIne divase dIvA pragaTe che. tenu cuMkAraNa ? " ,, tenA javAbamAM A suhasti svAmIe divALIne lagatuM svarUpa kahI saMbhaLAvyuM. " he rAjanlR ? mahAvIra svAmI pUrve asADa jIda 6nA divase devalAkathI cavelA hAvAthI te cyavana kalyANaka. caitra zudrI 13nI madhyarAtrIe prabhunA janma thavAthI te janma kalyAzuka. trIza varSa gRhavAsa pachI mAgazara sudI 6ne divase prabhue cAritra lIdhuM te dIkSA kalyANuka. dussaha tapa karatAM khAra varSa pachI vaizAkha zudI 10 nA dIvase kevalajJAna utpanna thayuM te kevaLa kalyANaka cothuM. kAMika nyUna trIsa varSa kevalaparyAya bhegavIne vIra paramAtmA potAnu AyuSya alpa jANI apApA nagarIe AvyA. tyAM hastipAla rAjAnI rAjasabhAmAM chellu cAturmAsa nirgamana karyuM. prabhune AyuSya thADune tIrthaMkara nAmakarmanAM pugaLa adhikahAvAthI emaNe chellAM seALa paheAra lagI akhaMDa dezanA ApIne te karma bhAgavI lIdhuM. emAM bhavyajanonA saMzaya dUra karyo. bhAvIbhAvanuM svarUpa kahyuM. e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 279 ) arasAmAM gautama svAmIne najIkanA gAmamAM rahelA devazamAM nAme brAhmaNane pratibadha karavAne mAkalyA. AsA vI amAsane divase svAti nakSatranA ceAga AvyA tyAre chaThTha tapanA dhAraNa karanAra prabhu pAchalI cAra ghaDI rAtrI zeSa rahI te samaye eThA hatA. AsanakapathI zaphreMdra prabhunuM nirvANa jANI tyAM doDI AvyA. emane vinaMti karI. " bhagavan ! Apa eka kSaNa mAtra AyuSyanI vRddhi karI, kAraNa ke ApanA janma samaye sa MkramelA bhasmagraha hAlamAM ese che. je ehajAra varSa paryaMta ApanA zAsanane herAna karaze. ethI tInI unnatti thaze nahIM. mATe ApanI draSTi AgaLa ja e udaya pAmI jAya teA ApanI draSTinA prabhAvathI ene udbhaya niSphaLa thAya. 97 " he zake ? AyuSya karmAMnAM pudgalA pUrva bhavane vize adhAyelAM hAya che. tene adhika ke nyUna karavAne kAinI paNa zakti nathI. temaja bhAvIbhAva manavAnuM che te avazya ane che. te TALavAne koi samartha nathI." bhagavanta ema kahIne pachI mana, vacana ane kAyAnA ceAganA nirodha karI mAna rahyA. zailezIkaraNa karI siddhi pada pAmyA. A vakhate jenI yatanA na thai zake evA kuM thuA jIvA utpanna thavAthI have pachI cAritra pALavuM azakaya mArI A uttama sAdhuoe jIvarakSAne nimitte aNusaNu karyuM. A samaye kAi kAne mATe ekaThA thayelA kAzI ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (280) kozala dezanA aDhAra rAjAo ceDA mahArAjanA sAmaMta hatA. te nava malakI jAtinA ne nava lecchakI jAtinA hatA. teoe amAsane divase piSadha karyo hate. ne paiSadhamAM prabhunI vANuM sAMbhaLatA hatA. e vIramAM bhakitamAna rAjAoe jInezvaranA nirvANa kalyANakanI pAchalI rAtre bhAva udyota nAza pAmavAthI aMdhakArane sahana karavAne asamartha emaNe dravya dIvAo karyA. temaja te samaye bhagavaMtane nirvANa mahotsava karavAne AvatA deva devI enA prakAzathI rAtrI tejamaya dekhAvA lAgI. te samaye aMdhakArano nAza thAya evAM rane hAthamAM laIne devatAo belavA lAgyA ke "zrI jInarAja pratye A amAruM AratI utAraNa thAo." A hetuthI lokomAM sarva ThekANe merAIo (me ArAtrika mArI AratI ) e zabda prasiddha thayo, loko paNa hAthamAM dIpaka laIne "A mArI AratI." ema bolatA belatA tyAM AvyA. e pramANe sarva sthAnake dIvA thavA lAgyA. tyArathI prativarSe e pramANe thatuM hovAthI divALInuM parva pRthvI upara prasiddha thayuM. temaja jInazAsanamAM kadAgrahavALA evA mithyAdraSTi devatAo ane bhasmagraha je duSTapaNuM kare che, te dUra karavAne paNa A merAIA che. tene artha evo thAya che ke "zrI viraprabhunA saMghanI Atti-pIDA dUra thAo.! lekamAM evI rIte dIvALI parva pragaTa thayuM. have prabhAtanA aitama svAmI devazarmAne bodhIne AvyA. te mArgamAM ja emaNe mahAvIra svAmInuM nirvANa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (281 ) sAMbhaLyuM ke emane kheda thaye. pachI anityanI bhAvanAe caDhatA kSapakazreNI upara ArUDha thaI kevalajJAna pAmyA. I vIraprabhune nirvANa mahotsava karI prAta:kAle caitama svAmIne kevala mahatsava karyo. bhagavaMtanA nirvANathI emanA vaDIla baMdhu naMdIvardhana bahu kheda pAmyA hatA. e khedamAM emaNe anna pANI vagara ekamane divasa bhAInA zokamAM nirgamana karyo. tethI bIjane divase emanI bena sudarzanAe bhAIne potAne tyAM teDI lAvI emano zoka mukAvI jojana karAvyuM, tyArathI bhAIbIja jagatamAM prasiddha thaI. Aje paNa te divase bena, bhAIne potAne ghera teDIne jamADe che. suhasti svAmI divALI parvanA mAhAbhyanuM varNana karIne aTakyA. bhagavaMta! bhagavAna mahAvIranuM zAsana kayAM sudhI cAlaze. ane bIjA tIrthakara A kSetramAM have kayAre thaze ?" saMpratie pUchyuM. rAjana ! bhasmagrahanAM be hajAra varSa ane pAMcaze vakInAM maLIne paccIsa varSa te zAsana oLAze, paNa te pachI rena dharmane udaya thaze te A pAMcamA ArAnA aMta lagI ekavIza hajAra varSa paryata akhkhalitapaNe cAlaze. hAlamAM yugapradhAnanA trevIza udayamAM pahelo udaya pravarte che. pahelA udayanI zarUAtamAM prathama sudharmA svAmI thayA ane chellA puSpamitra thaze. e udayamAM 20 yugapradhAno thavAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (282) che. zrI mahAvIra nirvANathI 617 varSa sudhImAM prathama udaya samApta thaze. te pachI vasenasUrIthI bIje udaya thaze. aMtamAM ahanmitra yugapradhAna thatAM bIjo udaya samApta thaze. bIjA udayamAM 23 yugapradhAne thavAnA zAstramAM kahyA che. e bIje udaya 1380 varSa paryata cAlaze. mahAvIra svAmInA mekSagamana pachI gautama svAmI kevalajJAna pAmyA. bAra varSa paryata kevalIpaNe vicArI mokSe gayA. ne sudharmA svAmIne kevalajJAna thayuM. sudhamosvAmIthI prathama yuga pradhAnanA udayanI zarUAta thaI. pahelA udayamAM sudharmA svAmIthI puSpamitra paryata 20 yugapradhAna thaze. A udayakAla 617 varSa paryata cAlaze enuM koSTaka AvI rIte samajavuM. anukrama yugapradhAna grahavAsa dIkSA paryAya yugapradhAna sarjAyu-mAsa-dIna 1 sudharmAsvAmI 50 42 8 100-3-3 2 jaMbusvAmI 16 20 ja 80-5-5 3 prabhava 30 44 11 85-2-2 4 zaabhava 62-3-3 5 yazabhadra 22 14 50 86-4-4 6 saMbhUti 90-5-5 7 bhadrabAhu 76-7-7 8 sthUlibhadra 9-5-5 9 mahAgiri 100-5-5 10 suhasti 30 24 46 100-6-6 o 40. 30 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 11 guNasuMdara 12 kAlikAcAya 20 13 skaMdila 22 14 raivatimitra 14 15 dhari 16 bhadragupta 17 zrIgupta 18 21 35 18 vAsvAmI 8 19 ArakSita 22 20. puSpamitra 17 ( 183 ) 18 3 revatImitra 20 4 siMhasUri 5 nAgArjuna 14 6 bhUtadiza 18 7 kAlikAcArya 12 10 3ra 35 48 48 40 45 50 44 40 20 19 22 60 30 44 41 36 8 satyamitra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 36 44 39 15 36 13 30 13 vajrasena svAmIthI yugapradhAnAnA 23udayamAM bIjo udaya thaze. e khIjA udayamAM 23 yugapradhAne thavAnA che. chellA trevIzamA ahanmitra yugapradhAna thaze. khIo udaya lagabhaga 1380 varSa paryaMta cAlaze. tenI gaNanA anukrame samajavI. naMbara yugapradhAna grahavAsa dIkSAparyAMya yugapradhAnapada sarvAyu-mAsa-ti 1 vasena 2 nAgahasti 19 9 116 3 28 69 30 59 78 78 79 11 7 100-2-2 96-1-1 106-5-5 98-5-5 102-5-5 105-4-4 100-7-7 88-7-7 60-60=h0 0-6-63 128-3-3 116-5-5 109-2-2 116-3-3 111-5-5 119-4-4 -60-82 47-5-5 www.umaragyanbhandar.com Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 9 hArila 10 jInaprabhagaNi 14 11 umAsvAtI 20 12 puSpamitra 8 13 sa'bhUti 10 14 sabhUtigupta 10 15 dharma rakSita 15 16 jayeSThAMgaNa 12 17 phUlakamitra 18 dharma ghASa 14 19 vinayamitra 10 20 zIlamitra 11 21 revatasUri Cha 22 svapnamitra 12 23 anmitra 20 ( 284 ) 31 30 15 30 19 30 20 18 13 15 19 20 16 18 14 60 75 60 49 60 40 16 71 49 78 86 7 78 112-5-5 104-6-2 110-2-2 98 7-2-2 100-5-5 75-4-4 101-3-3 U-60-36 1017-7 115-7-7 110-7-7 78 45 1380 varSa bIjo udaya cAlaze. te pachI kALAMtare yuga pradhAnanA trIjo udaya pADivaya ( AdyasUri ) surithI thaze. A trIjo udaya saMvata 1990 mAM thaze. trIjA uyamAM 98 yugapradhAnA thaze chellAyuga pradhAna vaizAkha thaze. 103 108 81 pADivayasUri 9 varSa gRhasthapaNAmAM, 82 varSa vrataparyAya ane 9 varSa yugapradhAnapaNAmAM, kula 100 varSa AyuSya bhAgavI devalAke jaze. trIjo udbhaya 1500 varSa pa ta cAlaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (285) ceAthA udayamAM prathama harissahasUri 82 varSane AyuMvALA thaze nava varSe dIkSA grahaNa karI 60 varSa vataparyAya ane 13 varSa yugapradhAnapaNamAM evI rIte 82 varSanuM AyuSya pUrNa karI svarge jaze. cethA udayamAM 78 yugapradhAna thaze. chellA satkIti nAme yugapradhAna 16 varSagRhasthapaNe, 22 varSa vratapa yayane 18 varSa yugapradhAnapaNAmAM kula pa6 varSanA AyuSyavALA thaze. A udaya 1545 varSa pramANa cAlaze. pAMcame udaya naMdimitrasUrithI zarU thaze A udayamAM 75 yuga pradhAne thaze. chellA yugapradhAna thAvarasuta nAme thaze e pAMcame udaya 1900 varSa paryata raheze. chaThThA udayamAM prathama sUrasenasUri thaze. ane aMtamAM rahasuta yugapradhAna thaze. A udaya 150 varSa paryata cAlaze. sAtamA udayamAM ravimitrasUri prathama yugapradhAna thaze. ane chellA jayamaMgalasUri thaze, A udaya 1770 varSa lagI raheze. AThamA udayamAM zrI prabhayuga pradhAna thaze. te 13 varSanI umare dIkSA grahaNa karaze. 4ra varSa vrataparyAya ane 8 varSa yugapradhAna pada bhegavaze. jagat vikhyAta kalaMkI A AThamA udayanI zarUAtamAM arthAta zrI prabhayugapradhAnanA samayamAM thaze. chellA siddhArtha yugapradhAna pachI e udaya pUrNa thaze. AThamo udaya 1010 varSa paryata cAlaze. kalaMkInA rAjyAMtamAM zrI prabha yugapradhAna thaze. chaThThA udayamAM 89 yugapradhAna, sAtamAmAM 100 yuga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 h (286) pradhAna ne AThamAmAM 87 yugapradhAne thaze. evI rIte 23 udacamAM 2004 yugapradhAne A pAMcamA ArAmAM thaze. | sarve yugapradhAne ekAvanArI hoya jyAM jyAM vicare tyAM cAre dizAmAM ahIjana bhUmimAM duSkALa hiMsaka jIne bhaya nAza pAme. udayanuM keSTaka nIce pramANe samajavuM. udaya. AdiyugapradhAna chellA yugapradhAna varSa pramANu yugapradhAnasaMkhyA. 1 sudharmA. puSpamitra 617 2 vaja. ahanmitra 1380 3 pADivaya vaizAkha 1500 harissaha. satkIrti 1545 naMdimitra. thAvaracuta 1900 sUrasena. rahasuta 1950 ravimitra. jayamaMgala 1770 zrIprabha. siddhArtha 1010 maNIrati. IzAna 880 yazamitra. rathamitra 850 dhaNasiMha. bharaNamitra 800 satyamitra, damitra. 445 dhanmila. saMgatimitra 550 94 vijayAnaMda zrIdharasuta 52 15 sumaMgala mAgadhasata 965 103 16 jayadeva. amarasuta 710 107 17 dharmasiMha. revatImitra 655 104 m 75 m m m m m m s 13 108 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 19 20 21 232 23 suranni. vaizAkha. koDitya. mAra. viSNupurI. zrIdatta ( 287 ) kIrttimitra 490 siMhamitra 359 408 phUlamitra kalyANamitra 570 devamitra 590 duSpasahura 440 115 133 100 95 99 40 chellA 6pasahasUri pachI pAMcamA AreA pUrA thatAM jaina dharma naSTa thaze. pachI rAjadhama naSTa thaze ne chaThTho ArA esaze. e AreA ekavIzahajAra varSa paryaMtanA pUrA thatAM avasarpiNInA cha ArA pUrA thai utsarpiNInA pahelA AA chaThThA ArA jevA besaze. avasarpiNInA chellA ane utsarpiNInA pahelA Are dharma-karma ane vyavahAra rahita samajavA. e ArAnI aMtamAM sAtadivasa paryaMta judIjudI jAtanA varasAda thatAM pRthvImAM raseAtpatti thaze tethI dhAnya vagere ugI nIkaLaze. manuSyanAM zarIra, AyuSyapaNu dhIme dhIme vRddhi pAmaze, ekavIzahajAra vanA te ArA pUrA thatAM khIjo teTalAja pramANa vALA Ave che. e khIjA ArAnI zarUAtamAM mANasanuM utkRSTa AyuSya 20 varSanuM ne khehAnuM zarIra hAya che. A vamAna avasarpiNInA pAMcamA ArAnA aMtamAM paNa teTalu ja jANI levu. utsarpiNInA khIjA ArAmAM AyuSya ane zarIra pramANu anukrame vRddhi pAmatu jaze. te anukrame khIjA ArAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (288) aMtamAM sAtahAthanuM zarIra ane 130 varSanuM AyuSya pramANa thaze. bIjA ArAnAM keTalAMka varSo zeSa raheze tyAre je jAti smaraNa jJAna pAmIne prathama pura-nagara vagerenI vyavasthA karaze. ane te pahele kulagara kahevAze, anukrame enA vaMzamAM sAta kulagara thaze. bIje Are puro thatAM utsarpiNano trIjo Aro zarU thaze enAM sADA traNa varSa jaze te pachI sAtamAM kulagarane tyAM zatadvArapura nagaramAM zreNika mahArAjane jIva prathama narakanA pahelA pAthaDAmAMthI nIkaLI padmanAbha nAme tIrthakara thaze. te mahAvIra svAmInA samAna AkRti AyuSyavALA thaze. zrI mahAvIra svAmI ane padmanAbha tIrthakarane 4007varSa ane 5 mAsanuM aMtara samajI levuM. te pachI aDhI varSa mahAvIrasvAmInA kAkA suradeva nAme bIjA tIrthakara thaze ema trIjA ArAmAM ekaekathI caDhatI sthIti pramANe trevIza jInavaro thaze. nava vAsudeva, nava baLadeva, nava prativAsudeva ne agIyAra cakravatio trIjA ArAmAM pazcAnupuvIe thaze. cethA ArAmAM covIsamA tIrthaMkarano janma thaze. temanA samayamAM bAramA cakravarti thaze temanA muktigamana pachI keTalAka kALa jainatatvanA jANa evA munio A bharatakSetrane pAvana karaze. te pachI yugalika dharma samIpa AvI pahoMcavAthI sukha zIlIyA -sukhamAM mugdha jI cAritra laI zakaze nahI tethI sAdhudharmane viccheda jaze. sukhanI sAmagrI adhika prApta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 289) thavAthI lake sukhane ja bhogavanAra thaze. ne sAdhu dharma vicacheda javAthI upadezane abhAve zrAvaka dharmapaNa viccheda jaze. sarva koI sukhamAM ja nimagna thaze AthI tIrthane viccheda thaze. anukrame svAmI sevakano dharma paNa badhA sukhI hevAthI nAza pAmaze. rAjA prajAne vyavahAra paNa loko anIti rahIta hovAthI nAza pAmaze ne sarve samAna RddhivALA thaze. yugalika dharma pragaTa thatAM pahelAM agni, gAma, nagara, vyApAra, kRSi vagere kAMIpaNa hetuM nathI. kalpavRkSa pragaTa thAya che tyAre temanI pAsethI yAcanA karatAM je joIe te yugalike melavI zake che. e yugalike paNa ghaNA kAla paryata bhegamAM magna hovA chatAM atRptaja rahe che. emane vajIrUSabhanArA saMghayaNa ane sama caturaDha saMsthAna hoya che. teo suMdara ane kAMtimAna hoya che. rega, zoka, Adhi, vyAdhi, upAdhi, duHkha, kheda, durgAna, arati vagere kAMIpaNa yugalikone hAtuM nathI. jIMdagIparyaMta nirogI zarIravALA, sukhI, IcchA pramANe bhega bhegavanArA ane pAparahIta hovAthI maraNa pachI paNa devalokamAM jAya che. te samaye zAlI, dAla, phaLa Adi aneka prakAranI khAdya vastuo svabhAvathI ja bhajanane mATe yugalIkane kAma AvatI nathI. pRthvImAM paNa sAkara karatAM anaMtagaNuM te vakhate mIThAza hoya che. amRtathI adhika mIThuM jala hoya che. e bhUmimAM uganArA kalpavRkSanAM phala, pAMdaDAM vageremAM paNa cakravattinA bhajana karatAM vadhAre mIThAza hovAthI te phalakula vagerene AhAra karI 19 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) gharanI AkRti samAna ugelAM e kalpavRkSAmAMja yugalika nivAsa karIne rahe che. tyAM ju, mAMkaDa, DAMsa, macchara, mAkhI vagere zarIrane upadrava karanArA kSudra jI utpanna thatA nathI. hisALa evA siMha vyAdhra paNa a85 kaSAyavaMta hovAthI te samaye hiMsA karatA nathI. manuSyanI mAphaka tiryaMca cha paNa jeDakApaNe utpanna thAya che. evI rIte AyuSya, baLa, zarIra vRddhi pAmatAM pAMcamA ArAmAM jAya che. anukame tyAMthI chaTTe Are Ave che te pUrNa thatAM pAchA avasarpiNano pahele Are Ave che. utsarSi no cho ane avasarpiNIne pahele Are sarakhAja hoya che. phera mAtra eTalo ja ke utsarpiNImAM kALa anukrame caDato hoya che tyAre avasarpiNamAM anukrame utarata kAla Ave che. avasarpiNIne pahelA bIje ne trIje Are yugalIka dharmavALo hoya che eTale utsarpiNIne cotha, pAMcame ne chaThTho ane avasarpiNane pahele bIje ne trIjo ema cha ArA yugalika dharmavALA hovAthI lagabhaga kaMIkanyUna aDhAra koDAkaDI sAgaropama paryata A bharatakSetramAM yugalika dharma hevAthI te samaye dharmane viccheda hoya che. temaja kRSi, vANi jyAdikathI paNa rahIta e samaya samaja. evI rIte pAMca bharata ane pAMca airAvatanI sthIti samajavI. AvatA utsarpiNanA trIjA ArAmAM thanArA tIrthakaranAM nAma bhagavAna mahAvIre zAstramAM batAvyAM che te pramANe samajavAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 291) A pAMcamA ArAmAM bhasmagrahanuM baLa adhika hovAthI jenazAsana bahu DeLAze aneka zatruo enI upara kaTAkSa karaze. ene asatya TharAvavAnA prayatna karaze ane potAnuM khoTuM haze tene satya karI sthApaze; chatAM kAlanA doSe karIne lekanAM mana e asatyamAM satyanuM bhAna karAvaze. alapasatvavALA leke utpanna thavAthI temaja bahulakamI hovAthI tapa karavuM ke kaSTasAdhya dharmasAdhana karavuM emane gamaze nahI. jIllAnA lolupI e leke khAvA pIvAmAM ja Asakta raheze. evI rIte paceMdriyanA viSayamAM pramatta evA lekene Avo apUrva tyAgadharma gamaze nahI jethI aneka prakAre ene 3LavA prayatna karaze. eTaluM ja nahI paNa jaina zAsanamAM paNa aneka go pragaTa thaze. e dareka gacchanA AcAryo potapotAnA ga7nuM mahatva sthApavA mATe pitAnuM satya kahIne bIjA matane ulyApaze. ethI gacchamAM paNa jhaghaDA ubhA thaze. evI rIte anume A kSatriya dharmanI sthIti vaizyanA hAthamAM jatAM cAraNanI mAphaka thaI jaze. evI sthItimAM bhasmagraha pUrNa thaze. samagraha utaratAM e vikhavAda ocho thaze ane yugapradhAnane trIje udaya thatAM jainadharmamAM navIna jera pragaTa thaze. aMdara aMdaranI Aga kaMIka zAMta pAmaze. e yugapradhAnane prabhAva bIjA lokepara paNa paDaze. temanA upadezanI asarathI dharma vRddhi pAmate jaze, game tevI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra92) sthIti chatAM pAMcamA ArAnA aMtaparyata jainadharma akhkhalitapaNe raheze. jagata upara jyAM sudhI enatva haze tyAM sudhI pRthvI rasavALI raheze. meghavRSTi karaze. rAjA prajAno vyavahAra raheze. leke sukhI jevA jaNAze. vyANijya, kRSikarma Adi paNa tyAM lagI raheze. pAMcamA ArAnA aMte chellA yugapradhAna dupasahasUri chaThThane tape prathama devaleke jaze. te be hAthanA zarIravALA thaze. te pachI anukrame jainadharma nAza pAmaze. te pachI tarataja rAjAnuM maraNa thatAM rAjadharma naSTa thaze eTale vyavahAradharmane nAza thaze. chaThThAArAnI zarUAtamAM be hAthanuM zarIra ne vIza varSanuM utkRSTa AyuSya raheze, te pramANa paNa anukrame ochuM thatuM jaze. chaThThAArAnI zarUAtamAM gharabAra, mAlamilkata vagere agninA varasAdathI nAza pAmI jaze. Aryasuhasti svAmIe rAjAne pUchavAthI AgAmikAlanuM kaMIka vastu sucana kahI batAvyuM. te pachI rAjA vairAgyane dhAraNa karata ne dharmamAM prItivaMta thate temAM adhikapaNe sAvadha thayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (293) prakaraNa 36 muM. avaMtI pArzvanAtha. eka divasa Aryasuhasti svAmI pitAnA parivAra sAthe vihAra karatA karatA avaMtI nagarImAM AvyA. te bhadrA zeThANInA eka vizALa makAnamAM utaryA. ekadA sAyaMkALe sUrivara nalinI gulma vimAnanA adhyacananuM parAvartana karatA hatA. te bhadrA zeThANune deva samAna kAMtivALe avaMtisukamAla nAme putra sAtame majale je bhega vilAsamAMja magna hatA tenA sAMbhaLavAmAM AvyuM. devAMganA samAna batrIsa strIo sAthe bhAgamAM mazagula chatAM e avaMtInuM mana e nalinI gulma vimAnanuM adhyayana sAMbhaLavAmAM adhika utsuka thayuM. parantu barAbara saMbhaLAtuM nahIM hovAthI te kumAra e suMdara ramaNIone tyAga karIne nIce utaryo ne vastIdvAra AgaLa AvyA. e adhyayana sAMbhaLatAM ene vicAra thaye ke AvuM meM kyAMka joyuM che tema uhApoha karatAM ene jAtismaraNa jJAna thayuM eTale sUrivara pAse AvI emane vAMdI kahevA lAgyo ke "bhagavad ? Apa zuM e vimAnamAMthI Ave che? AcArye enA sAme joI smIta mudrAe kahyuM "vatsa? e vimAnamAMthI te huM nathI AvyuM! parantu bhagavaMta mahAvIre je kahyuM che tenuM huM to adhyayana karUM chuM." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (294) AhA? zrI bhagavaMtanI zI jJAna zakti ? Apa jevI rIte enuM varNana kare che acuka e pramANe ja te che." te zI rIte jANyuM ?" "bhagavana ? sAtamI bhUmikAe huM vilAsasukhamAM magna hatA tyAM A adhyayananA zabdo mArA sAMbhaLavAmAM AvyA. jethI mane jAtismaraNa jJAna thayuM ethI huM jANI gayo chuM ke e vimAnamAMthIja huM ahIyAM Avyo chuM. have pAchA pharIne tyAM javA IcchuM chuM. te bhagavaMta? tyAM zI rIte javAya?" enI AvI vANI sAMbhaLIne sUrivara vicAramAM paDayA. eha? zI bhavitavyatA che. bhAvI baLavAna che?" "vatsa! tyAM javuM hoya to dIkSA levI joIe. cAtri vagara e sthAna prApta thaI zakatuM nathI ?" " mane Apa dIkSA Apa. mArA upara eTale anugraha kare? e mAruM vimAna, e mArI devAMganAo, e mArA sevaka devatAo, e samRddhi, vaibhava, ThakurAI vIgere AgaLa A kaMI nathI. A mArI strIo to mane DAkaNa jevI lAge che. mATe huM have satvara pAcho mArA sthAnake javA IcchuM chuM." vatsa? tuM hajI bALaka che? sAdhuvrata pALavuM e duSkara che. lehanA caNA cAvavA sahelA che, paNa aticAra rahita vrata pALavuM e dehaluM che." bhagavaMta ? game tema paNa huM vrata levAne utsuka chuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra05). huM tyAM javAne adhire thaI rahyo chuM mATe game tema karIne paNuM vrata Ape?" je tAre draDha Agraha hoya te prathama tArA baMdhu varganI ane mAtAnI saMmati meLava?" gurUe kahyuM. te pachI avaMtIe ghare AvI mAtAne namI emanI rajA mAgI. paNa e mAtAe rajA ApI nahi jethI e sA. hasike potAne hAthe ja kuTuMbanA dekhatAM leca karI nAMkhe. gRhavyavahArathI vimukha thaI sAdhu thaIne rahyo. jethI na chUTake rajA maLavAthI teja veze avaMtI AryasuhastisvAmI pAse AvyuM ne temanI pAse paMca mahAvrata ucaryo. bhagavad ? cirakAla paryata vrata pALavAne huM sarvathA asamartha chuM. mATe mAre zuM karavuM tene rasto batAve?" vatsa? avaMtInA kaMthArikAnA vananI smazAnabhUmimAM jaI tuM tyAM anazana aMgIkAra karIne raheje. tArA dhyAnamAM ja tuM magna raheje."gurUe jJAnathI lAbha joIne anujJA ApI. gurUnI rajA meLavI avaMtI muni smazAna tarapha cAlyA gayA. sukumAla hovAthI kAMkarA vagerenA sparzathI emane page rUdhIra nIkaLyuM; chatAM paNa ene nahIMgaNatAM smazAnamAM AvI ne kAyotsarga mudrAmAM rahyA. ne anazana karIne kAyAne vesarAvI dIdhI. mArgamAM temanA caraNamAMthI rUdhIra TapakeluM hovAthI tenI gaMdhathI AkarSAyelI eka ziyAlaNa potAnA bALaka sahita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (296) lehI cATatI cATatI tyAM e kaMthArikAnA vanamAM peThI. yamanI bena samI e ziyANuM rUdhiravyApta muninA caraNane khAvA lAgI. rAtrInA prathama pahore be paga bhakSaNa karyA. bIje pahere temanA be sAthaLa khAI gaI. ane trIjo pahore temanuM udara khAvA lAgI. traNa prahara lagI e zIyAlaNe e muninI bhAre kadarthanA karI. chatAM paNa cothe pahere e mahAsatvadhArI zubha dhyAnathI akhalitapaNe maraNa pAmIne jyAMthI AvyA hatA tyAM devAMganAonA ullaMgamAM ramavAne cAlyA gayA-nalinI gulma vimAnamAM mahaddhika devatA thayA. prAta:kALe bhadrA mAtA pitAnI putravadhuonI sAthe gurUne vaMdana karavA AvI, paNa tyAM potAnA putrane joyo nahIM. jethI pUchayuM ke, "mAre putra kyAM che?" gurUe jJAnathI eno vRttAMta jANIne kahyuM ke "tamAre putra to jyAMthI AvyA hatA tyAM utpanna thaI gayA !" te pachI bhadrA zeka karatI kaMthArikA vanamAM AvI. tyAM putranuM kalevara joIne te azru pADatI putravadhuo sahIta vilApa karavA lAgI. "are dikarA? amane te AzA hatI ke bhale dIkSA lIdhI paNa tArAM roja darzana te karazuM? paNa teM te amAre e manoratha paNa niSphaLa karyo. te A nirdaya thaI gaye. hA? dIkSA laIne eka vAra paNa te mAruM AMgaNuM pAvana na ryuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (297) are vratanI icchAthI tuM kadAca amArI upara to nirmohI thaI gaye paNa gurU mahArAjane tuM kema tajI gayA ? hAya ? vatsa? have tArUM darzana kyAM thaze ? AhA ! jyAM saMjogamAM vijoga che ane vijegamAM duHkha che. duHkhathI karmabaMdhana che. karmabaMdhanathI saMsAramAM janma maraNa che. are Aje mArUM samRddhivaMtu ghara paNa zUnya araNyavata thaI gayuM smazAna jevuM thaI gayuM." A pramANe vilApa karatI bhadrA zeThANa kSIprA nadInA kAMThA upara putranuM mRtakArya karI vadhu sahIta ghera AvI. Aje e samRddha ghara ene khAvA dhAtuM hatuM. e zUnya gharamAM ene mule cena paDatuM nahIM. vairAgyathI raMgAyelI e bhadrA zeThANIe potAnI eka sagarbhA vahune ghera mukIne sarvanI sAthe gurU pAse dIkSA aMgIkAra karI. e avaMtInI eka strI garbhavaMtI hatI te ghera rahelI, tene eka putra thaye tenuM mahAkAla nAma pADayuM. e mahAkAle pavana vayamAM je ThekANe pitAnuM mahAmaraNa thayeluM tyAM mahAkAla nAme prAsAda baMdhAvI zrI pArzvanAthanI pratimA bharAvI pitAnA pitAne nAme nAma rAkhI e avaMtI pArzvanAtha tyAM pratiSThita karyA. gurU mahArAja te te pachI tyAMthI vihAra karatA bhavya janene pratibodha ApI pRthvIne pAvana karavA lAgyA. e avaMtI pArzvanAtha paNa zAsana prabhAvaka ane pratiSThita kahevAthI cAre vargomAM pUjAvA lAgyA. parantukAlAMtare brAhyAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 298 ) jera vRddhi pAmatAM emaNe e pratimAne bheMyarAmAM bhaMDArI enI upara mahAdevanuM liMga sthApana karI dIdhuM ane te pachI maMdIra mahAkAla tarIke prasiddha thayuM. Ivara te mahAkAlezvara kahevAyA. te pachI mahAna vikamanA samayamAM siddhasena divAkarasUrie zivaliMgane toDIne e avaMtI pArzvanAthanI mUrti hajAre leka samakSa pragaTa karI e ItihAsa jagataprasiddha che. -AjI - prakaraNa 37 muM. akhaMDita AjJA. anArya dezanA keI baLavAna sAmaMte saMprati rAjA custa ahiMsAdharmano upAsaka thavAthI enI sAme mAthu ucakaryuM. ne teNe potAnI svataMtratA jAhera karI saMpratinA dutenuM apamAna karavA mAMDayuM. eka taraphathI e potAnuM lazkarI maLa ane tenAM sAdhane vadhArate gaye. bIjI taraphathI najIkanA bIjA rAjAone bhayathI lAlacathI dabAvate potAnA pakSamAM kheMcI baLa vadhArato hato. e garviSTa rAjAe jANyuM ke saMprati dayAdharmane upAsaka banI ni:satva thaI gaye haze, ene jIta emAM te zuM moTI vAta che!" ema mAnIne saMpratinI AjJAo amAnya karavA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 299 ) Ae AvIne A samAcAra mahAn saMpratine ApyA. e uddhata rAjAneA garva teADavAne peAtAnA sAmatAmAMthI eka sAmatane eNe ravAne karyo, mATu lazkara temaja khIjA aneka saradArA enI sAthe hatA. e sAmaMtanu vizALa sainya peAtAnA dezamAM dhasI Avatu peAtAnA anucarAthI jANI lai e anAya rAjA pAtAnA malavAna sainya temaja khIjA keTalAka rAjAe sAthe temanI sAmA AvIne ubhA rahyo. arasaparasa bhayaMkara yuddha thayu`. emAM aneka jIvAnA saMhAra thayeA. rathI sAthe rathI, pAyadala sAthe pAyadala, ne gheADesvAra sAthe gheADesvAro pAtapeAtAnA svAmInuM nimakahalAla karatA zAyethI laDayA. e baLavAna anArye rAjA tathA tenA putro lazkarane mekhare zastrane dhAraNa karatA dhasI AvyA. ghAsanI mAphka lazkaranA ghANa nikaLatA joi saMpratinuM lazkara mahAna chatAM utsAha rahIta thaI gayu. potAnA lazkaranI A sthiti joi pelA sAmata camakayA " ararara ! jo lazkara hAryuM` teA mahArAjane huM mAM zuM khatAvIza ! mATe zyAma mukhe emanI pAse javA karatAM ahIyAMja Atma samarpaNa thAya tA svAmikita teA sAka thAya. ! vaLI zatru paNa khaLavAna che. eka chatAM anekarUpe dekhAte te mArA sainyanI khuvArI karI rahyo che. te mAre tenI upekSA na karavI joie." evI rIte yuddha karatAM keTalAya divase pANInA pravAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (300 ) hanI mAphaka vahI gayA chatAM pariNAma kaMI jaNAyuM nahI. banenA lazkaramAM asaMkhya janonI khuvArI thaI hatI, chatAM anArya rAjA utsAhamAM hato eNe joyuM ke jItanuM pAsu enA pakSamAM hatuM. mahAna saMpratinA sAmate pitAnA saradArane bhegA karIne maMtraNA karI ke "zuM karavuM ? ApaNuM lazkarane ghaNo bhAga nAza thaI gayA chatAM jIta te jaNAtI na hatI. eNe saradAranI salAha mAgI. ApaNe navuM lazkara maMgAvavuM, ane tyAM sudhI bacAva pakSamAM ubhA rahevuM ?" eka saradAre kahyuM. zatru baLavAna che ajeya che ! zuM meM laIne ApaNe e samAcAra ApavA ? mahArAjane tarataja ApaNuM ni:satvapaNAnI ethI khAtarI thaze, ATaATaluM baLa chatAM ApaNe na phAvyA to bIjA lazkara vaDe karIne zuM ?" "barAbara che! AvatI kAlanI prabhAte ApaNe kezarIyAM karI tuTI paDavuM. je ene jItIzuM to jIvIzuM. nahItara ApaNa pachI mahArAja bhale lazkara laIne Ave ! paNa hArIne ke hAranA tyAM samAcAra ApavA eto ApaNuM zAryane kalaMkIta karavA jevuM che. kSatrIyanuM baLa te enA potAnA bAhumAM che-enI talavAramAM che. mahArAja poteja e daSTAMtano namune che," eka saradAre potAne abhiprAya Ape. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 301 ) "pacIta A jamAnAnA eto mahArathI purUSa che. e mahArathI purUSa ApaNuM hAranA samAcAra sAMbhaLaze tyAre ene keTaluM du:kha thaze. hAra zuM che eto vAsudevanI mAphaka e samajatAja nathI. basa jItavuM eja emane mahAmaMtra che. mATe ApaNe paNa ApaNA bAhu zatrune AvatI kAlanA yuddhamAM batAvavA !" bIjA saradAre kahyuM. zAhabAza bahAdure ! tamArA matane huM maLateja chuM. AvatI kAle sainyane mokhare senAdhipatI thaI huM cAlIza. tame mArI pachavADe raheje. yuddhamAM tamAruM kSatrIyatva batAvaje. A vatI kAlane Athamato sUrya cAhe to e na juve athavA to huM na jeuM. paNa mArA jIvatAM to hAranA samAcAra huM mahArAjane ApIza nahI." e sAmaMtanA zabdo badhAe vadhAvI lIdhA ne raNetsAha vRddhi pAme. cara mArphate A samAcAra anArya rAjAe paNa jANyA hatA. te to khuzI thaye ThIka ja thayuM ke AvatI kAle yuddhane aMta Avaze. mAruM rAjya jagata upara A jamAnAmAM svataMtra mahArAjya kahevAze." bIjA divasane sUryodaya thatAM ane lazkare sAmasAme AvIne hAjara thayAM. ne tarataja yuddhanI zarUAta thaI. Aje yuddhane jeza bhayaMkara hato. sAmaMta ane tenA saradAre sainyanA mokhare rahI laDI rahyA hovAthI emanA sinyamAM utsAha apUrva hato. kApAkApI mArAmArI asI sAme asI, bhAlA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 302 ) sAme bhAlA ne tIra sAme tIra athaDAI rahyAM hatAM. sa'sAranI dareka pravRti cheDI yuddhamAMja emanA cittanI ekAgratA hatI. yuddha karatAM trIjo prahara thavA AvyeA. lAkhA sainike emAM hAmAyA. laDatAM laDatAM e arasAmAM anArya rAjA ane sAmata sAmasAme AvI gayA. banne eka khIjA tarapha dhasyA AMkheAmAM khuna hatuM. mAhumAM baLa hatu. zarIramAM apurve zA hatu. skutti hatI. eka khIjAnA jIva levAne-yuddhanu chevaTa ANavAne eka bIjA upara tuTI paDayA. harIthI pAtapeAtAnA khacAva karatAM ekabIjA upara ghA karavAne acuka nema sadhAtI. keTalAka samaya paryaMta e yuddha cAlyuM. bAhumAM banne sarakhA jaNAyA, kAnu baLa adhika che e kaLI zakAyuM nahI. kANu hAraze etA bhAvInA paDadAmAM chupAyela heAvAthI alpamativALAne anizrita hatuM. banne eka khIjAnA ghA cukvatA hatA. bannenA saradArA peAtapeAtAnA svAmInI rakSA mATe emanI paDakhe peAtAnu zAya atAvI zatruone haMphAvatA hatA. evAmAM bannenA hAthIonAM mAthAM bhaTakAyAM. sAmaMtanA hAthIe krodhathI peAtAnI sUMDha evI tA duzmananA hAthI upara pachADI enI suMDhane dakhAvI ke hAthI cakarI khAvA lAgyA jethI anA rAjA jarA becena thayA ke sAmata tarataja laMga mArI enA hAthI upara kudyo ne tyAM khADuM yuddha jAmyuM. sAmatanA hAthIe peAtAnA svAmIne taka malI jANIne duzmananA hAthIne peAtAnI suMDhanA sapATAmAM sapaDAvI rAkhyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 303) bAhu yuddhamAM sAmate anArya rAjAne Akhare paTakIne nIce pADI ene bAMdhI lIdho. e baMdhana thayelA rAjAne ucakIne potAnA saradAranI madhyamAM pheMkaye. bhAlAnI aNIothI jItAyelo e rAjA maratA marato mAMDa bacIne baMdhIvAna thayo. tarataja najIkamAM ubhelA pitAnA hAthI upara sAmaMta kudI gayo ne zatrunuM sanya cAre tarapha nAsavA lAgyuM. te pachI phUTelA rAjAone paNa sAmaMte bAMdhyA. emanI rAjyadhAnIomAM pitAnA svAmInI ANa akhaMDita karato potAno adhikArI nimIne te svAmIne AvIne name. mahAna saMpratie sAmaMta ane saradArene temanI yogyatA pramANe bakSIsa ApI navAjyA. ne jItelA anArya rAjAne potAne baMdhIvAna rAkhI enA putrane potAnI AjJA kabula karAvI rAjya ApyuM. traNe khaMDamAM saMpratinI AjJA evI rIte akhaMDita rahI. e AjJA vAsudevanI mAphaka enA jIvananA aMta lagI abhaMga rahI. prakaraNa 38 mu. upasaMhAra - samaya samayanuM kArya kare jAya che te anusare navAnuM junuM ne junuM te purANuM thayA kare che sukhazAMtimAM traNa khaMDanuM rAjya bhogavatAM mahAna saMpratine vIra bhagavAnanI trIjI sadI paNa pasAra thaI gaI ane cothI sadInA paNa varSo pANInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 304 ) pravAhanI mAphaka vahyAM jatAM hatAM. e arasAmAM pRthvInA coka upara kaI kaI ghaTanAo bane jatI hatI. je kAle je nirmANa hatuM te thayAM karatuM hatuM, vIrasaMvata 291 mAM eTale lagabhaga trIjI sadInA aMtamAM zrI AryasuhastisvAmI zrI susthita ane supratibaddhane pitAnI pAse sthApI devabALAonI manekAmanA pUrNa karavAne gayA. te arasAmAM samrATa azokapaNa magadhanA takhta uparathI paralokanuM takhta bhegavavAne ravAne thayA. te mahAna saMprati traNakhaMDanA adhipati tarIke rAjyAbhiSekathI rAjyArUDha thayA. soLa hajAra rAjAo ( koI ThekANe ATha hajAra kahyA che tatva kevalIgamya) emanI sevAmAM hAjara hatA jyAM sudhI dAdAjInI hayAti hatI tyAM lagI magadhapati dAdAjI azoka hatA. ane mahAna saMprati ujajayinI mAMja rahIne ghaNo khare vakhata pasAra karatA. tyAMthI duniyAnA dareka dezo upara hakumata calAvatA hatA. emanuM AyuSya purepurUM so varSanuM hovAthI dIrdhakALa paryata pRthvInI samRddhi jogavI cethI sadInAM paNa keTalAMka varSa pasAra thayA bAda lagabhaga doDha be dAyakA vItyA pachI potAnuM saMpUrNa AyuSya se varSanuM pUrNa karIne devakanI samRddhi jogavavA gayA. tyAMthI te zIvavadhunA khoLAmAM ramavAne jaze. traNa khaMDa dharatImAM emaNe lagabhaga gAmo gAmane nagare nagara jInamaMdira karavAthI pRthvIne jInamaMdirathI vibhUSita karI emaNe 99000 jIna maMdirano jIrNoddhAra karAvyuM ane 36000 navAM maMdire taiyAra karAvyA ApaNe joI gayA chIe ke dararoja ochAmAM ochuM eka jInamaMdira taiyAra thayeluM sAMShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha. 1 tema hato. so varSanA temanA AyuSyanA prazna pramANe navAM ane jIrNoddhAra maMdira taiyAra thayAM. te sivAya senA, cAMdI, pItala, pASANa vagerenI karAvelI pratimA te savAkoDanI saMkhyA jeTalA pramANavALI hatI, emanAM baMdhAvelAM maMdire nAgela, giranAra, zatru jya, ratalAma vagere ghaNe sthaLe adyApipaNa jovAmAM Ave che. temaja emanI pratimAo paNa ghaNe ThekANe daSTigecara thAya che. mahAna saMpratie anAryadezamAM paNa sAdhuone vihAra karAvI emane upadezavaDe jainadhamI banAvyA hatA. e mahAna rAjAnA samayamAM jenonI vastI ochAmAM ochI 40 karoDanI aMkAnI hatI. pite paNa bAravratadhArI custa jena, traNekAla janapUjana karI svajananI jema sAdharmionuM baMdhu vAtsalyapaNuM karatA hatA. emanA samayamAM zrI mahAvIra svAmIthI cAlyA AvatA nigraMtha gacchanuM nAma koTikagacha paDayuM. Arya suhasti svAmI pitAnI pATe susthita ane supratibaddhane sthApIne devalamI jogavavA gayA. te pachI A sUrivaree koDavAra sUrimaMtrano jApa karavAthI "kaTika" evuM temanA gacchanuM nAma jagatamAM prasiddha thayuM. AvA mahAna sarvottama traNa khaMDanA adhipatinuM akhaMDa rAjya ghaNuM varSa paryata pRthvI upara hovA chatAM jenetara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yaza allobllo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com