________________
હાસ્ય ( ૨૦ )
કાણ કેાને હુસેઃ
१ ॥
मृत्युः शरीरगोप्तारं धरा च धनरक्षकम् । दुधारिणीव हसति, स्त्रपति पुत्रवत्सलम् ॥ શરીરનું રક્ષણ કરનાર મનુષ્યને મૃત્યુ હસે રક્ષણ કરનાર મનુષ્યને પૃથ્વી હસે છે, અને પુત્ર રાખનારા પેાતાના પતિને વ્યભિચારિણી શ્રી હસે છે. ૧. અનુચિત હાસ્યઃ
છે, ધનનુ
પર પ્રેમ
प्रस्तावेऽपि कुलीनानां, हसनं स्फुरदोष्ठकम् । અટ્ટાહાસોઽતિહાસત્ર, સર્વેષાવિતઃ પુનઃ ।। ૨ ।।
વિશ્વવિહાર, ઉડ્ડાન ૮, ૪૦ ૩૬.
કુળવાન પુરુષાનું સમયેાચિત હાસ્ય પણુ માત્ર સુખ મલકાવવા પૂરતુ જ હાય છે, કારણ કે ખડખડાટ હસવું તે અને બહુ હસવુ. તે દરેક રીતે અયેાગ્ય છે. ૨.
હાસ્યથી નુકસાન—
हासान्महान्तो लघवो भवन्ति, हास्याद्धनीको वनितां च मुक्तवान् । ज्ञानं गतं क्षुल्लवरस्य हास्यात्, हास्यात् स्वकीया रिपवो भवन्ति । ३ ।
હાંસી કરવાથી મેટા પુરુષા લઘુતાને પામે છે, હાંસીથી ધનિકે પેાતાની સ્રીના ત્યાગ કર્યાં હતા, હાંસીથી શ્રેષ્ઠ સાધુનું જ્ઞાન નષ્ટ થયું હતુ અને હાંસીથી મિત્રો શત્રુ થાય છે. ૩.
