________________
કબીર વાણી.
(૪૦૧) તન જોગી સબ કરે, મન કરે ને કેય;
મનકે જેગી જે કરે, સે ગુરૂ બાળક હેય.
જોગીને વેશ પહેરવો તે સર્વ કોઈ કરી શકે, પણ મનને જોગી (યેગી) કઇકજ કરી શકે છે, સર્વેથી તે થઈ શકતું નથી; જે ગુરૂ–મહાત્મા–જે બાળક સ્થિતિએ પહોંચેલો હોય યાને જેણે રાગ, દ્વેષ છોડી દીધો છે-તેજ મનને ભેગી કરનાર મહાત્મા છે.
(૪૨) મન મેલા ઉજળા, બગલા કપટી અંગ;
તાતે તે કઉવા ભલા, તન મન એકહી રંગ
મનમાં મેલ ભરેલ હોય, ને શરીર માત્ર બાહેરથી ઉજળું હોય, તે કપટી બગળા પક્ષી જેવી વાત થઈ; તેનાં કરતાં તે કાગડો ભલે, કે તેનું તન પણ કાળું ને મન પણ કાળું યાને તેનું અંદરનું અને બાહેરનું સ્વરૂપ એકજ હોય છે.
અર્થાત–બગળે જે સફેદ રંગનું પક્ષી છે ને જે નદી ચા સરોવરને કાંઠે રહે છે, તેને માટે કહે છે કે તે મેહડેથી “રેમ રમ” યાને “રામ રામ”ને મળતો અવાજ કહાડે છે, પણ તેનું કામ તે પગે માંછલા પકડીને ખાવાનું હોય છે, ત્યારે એ પક્ષીનાં કરતાં તે કાગડે સારો, કે તેનું તન પણ કાળું ને મન પણ કાળું યાને જેવો તે કાળો છે તેવું જ તેનું કાર્ય પણ બધાને ત્રાસ આપવાનું છે.
(૪૦૩) કવિતા કેટી કેર હય, સિરકે મુડે કેટ, મનકે મુડે દેખ કર, તા સંગ લિજે એટ.
મેહડેથી કવિતા બેલનારા અથવા જ્ઞાનની વાતો કરનાર ઘણા હોય છે, ને માથાં બોડાવી સન્યાસીનું ડેળ ઘાલનારા પણ હજારે હોય છે, પણ જે
